Przedsiębiorczość akademicka w Wielkopolsce Raport z badań Poznań, 1 marca 2007 Public Profits Sp. z o.o. dla Urzędu Miasta Poznania.

Prezentacja na temat: "Przedsiębiorczość akademicka w Wielkopolsce Raport z badań Poznań, 1 marca 2007 Public Profits Sp. z o.o. dla Urzędu Miasta Poznania."— Zapis prezentacji:

1 Przedsiębiorczość akademicka w Wielkopolsce Raport z badań Poznań, 1 marca 2007 Public Profits Sp. z o.o. dla Urzędu Miasta Poznania

2 Cele projektu badawczego:* Najważniejsze informacje o zrealizowanym badaniu (1) określenie skali, rodzajów i form przedsiębiorczości akademickiej wśród przedstawicieli środowiska naukowego w Wielkopolsce; (2) uchwycenie opinii i postaw przedstawicieli środowiska naukowego w Wielkopolsce wobec komercjalizacji wiedzy polegającej na sprzedaży patentów i licencji, transferze technologii z uczelni i placówek badawczych do gospodarki; (3) określenie oczekiwań środowiska naukowego dotyczących form wspierania przedsiębiorczości akademickiej przez władze uczelni i inne podmioty (w tym władze lokalne, przedsiębiorców i organizacje społeczne); (4) zlokalizowanie i opisanie najważniejszych czynników sprzyjających i najważniejszych barier przedsiębiorczości akademickiej utrudniających jej rozwój na terenie Wielkopolski; (5) umożliwienie oceny istniejących instrumentów i rozwiązań w zakresie wspierania przedsiębiorczości akademickiej z punktu widzenia ich przydatności w rozwijaniu przedsiębiorczości w środowisku naukowym; (6) opracowanie modelu wspierania przedsiębiorczości akademickiej w Wielkopolsce. Ów model rozumiany jest jako zestaw instrumentów wsparcia rekomendowanych na podstawie rezultatów badawczych jako potencjalnie najbardziej efektywne. OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE * Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej

3 Najważniejsze informacje o zrealizowanym badaniu METODATYPY RESPONDENTÓWLICZEBNOŚĆ Indywidualne wywiady pogłębione (IDI) Biura karier nie zaangażowane w PA, przedstawiciele BK, Władze i pracownicy izb przemysłowo-handlowych, organizacji pracodawców, kupców, rzemieślników współpracujący z PA, Władze Urzędu Miasta Poznania, Powiatu Poznańskiego, Urzędu Marszałkowskiego, samorządów lokalnych współpracujące/ wspierające ośrodki PA, Przedsiębiorcy współpracujący z ośrodkami PA, Osoby z kręgu władz uczelni prowadzące ośrodki PA, Pracownicy naukowi i studenci zaangażowani w PA, samorząd studencki, organizacje studenckie, Przedsiębiorcy funkcjonujący w ramach ośrodków PA, Osoby zarządzające ośrodkami PA (w tym BK), Władze uczelni wszystkich typów w żaden sposób nie realizujących idei PA, Władze i osoby opiniotwórcze w izbach przemysłowo-handlowych, Władze instytucji, organizacji (w tym NGO’s) zajmujących się wspieraniem przedsiębiorczości, a nie PA, Przedsiębiorcy nie współpracujący z ośrodkami PA, Fundusze inwestycyjne typu venture capital, business angels N-107 Zogniskowane wywiady grupowe (FGI) Pracownicy naukowi i studenci zaangażowani w PA (w roli prowadzących firmy tupu „odpryskowego”) samorząd studencki, organizacje studenckie Przedsiębiorcy funkcjonujący w ramach ośrodków PA, Studenci i młodzi pracownicy naukowi nie związani z PA N-6 Badania ilościowe (kwestionariusz ankiety) Studenci młodzi pracownicy naukowi nie związani z PAN-300 Przedsiębiorcy nie współpracujący z ośrodkami PAN-100 Formularz opisu ośrodka Ośrodki PA (AIP, CT, PT), Szkoły wyższe (publiczne i niepubliczne) nie prowadzące ośrodków PA Instytuty i ośrodki naukowo-badawcze (w tym PAN-owskie) nie zaangażowane w PA N-62

4 Ośrodki PA w Wielkopolsce – obraz statystyczny Prezentacja wybranych wyników badania TYP OŚRODKA PA LICZBA OŚRODKÓW PA LOKALIZACJA Centrum Transferu Technologii5Poznań Centrum Zaawansowanych Technologii3Poznań Inkubator Przedsiębiorczości5 Poznań, Kalisz, Ostrzeszów Inkubator Technologiczny2Poznań, Kalisz Park Naukowo-Technologiczny2Poznań Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości3Poznań Biuro Karier20Wielkopolska OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE

5 Rozumienie PA Prezentacja wybranych wyników badania PA = prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Ujęcie restrykcyjne PA = prowadzenie własnego przedsiębiorstwa (przez studenta, osobę, która niedawno ukończyła studia lub pracownika naukowego uczelni), w którym to przedsiębiorstwie wykorzystywana jest wiedza zdobyta podczas studiów najrzadziej najczęściej PA = prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Ujęcie mniej restrykcyjne PA = prowadzenie własnego przedsiębiorstwa o dowolnym profilu rynkowym, niekoniecznie związanym z wykszyałceniem (przez studenta,absolwenta pracownika naukowego uczelni) PA = edukacja do przedsiębiorczości PA = szkolenia, staże, kursy, praktyki itd. mające przygotowywać absolwentów do lepszego radzenia sobie na rynku pracy. Być przedsiębiorczym niekoniecznie znaczy „pracować na swoim” lecz też zdobyć dobrą pracę Szerokie rozumienie PA. PA = aktywność, zaradność. PA to zdobywanie doświadczeń w okresie studiów, które mogą potem zaowocować ciekawszą pracą lub nawet założeniem własnej firmy. PA = aktywność w organizacjach studenckich, to permenentny networking OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE

6 Dylematy dotyczące rozumienia PA Własna firma czy po prostu bycie przedsiębiorczym, choć niekoniecznie bycie przedsiębiorcą? Firma wykorzystująca wiedzę zdobytą na studiach czy jakikolwiek dobrze pomyślany „biznes”? RACZEJ TO DRUGIE Własna firma „na próbę” czy średniookresowa kalkulacja? RACZEJ TO PIERWSZE OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Prezentacja wybranych wyników badania

7 Znajomość ośrodków PA – studenci i młodzi pracownicy naukowi największa najmniejsza Biura karier Inkubatory przedsiębiorczości Centra transferu technologii Parki technologiczne Firmy odpryskowe Centra zaawansowanych technologii OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Prezentacja wybranych wyników badania

8 Zaangażowanie w PA – studenci i młodzi pracownicy naukowi największa najmniejsza Biura karier Firmy odpryskowe, IP, PT, CZT, CTT Komentarz Tylko 2% uczestniczących w badaniu studentów korzysta z pomocy biur karier bądź współpracuje z nimi OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Prezentacja wybranych wyników badania

9 Współpraca z ośrodkami PA przedsiębiorstw 23% współpracuje (regularnie lub od czasu do czasu z biurami karier 4% współpracuje (od czasu do czasu) z inkubatorami przedsiębiorczości 2% współpracuje (od czasu do czasu) z parkami technologicznymi 1% współpracuje (od czasu do czasu) z centrami transferu technologii 66% badanych przedsiębiorstw jest zainteresowanych współpracą z biurami karier (praktyki, staże) 4% badanych przedsiębiorstw gotowych jest występować w roli inwestora finansowego 21% badanych przedsiębiorstw gotowych jest zlecać ośrodkom PA badania, ekspertyzy itp. 12% badanych przedsiębiorstw deklaruje gotowość udzielania przedsiębiorstwom akademickim wsparcia enterprenerskiego 7% badanych przedsiębiorstw weszłoby (wspólnie z miastem, uczelniami) w konsorcjum tworzące nowy park technologiczny bądź inkubator przedsiębiorczości Deklarowana wola współpracy z ośrodkami PA OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Prezentacja wybranych wyników badania

10 Jaka przydatność dla gospodarki wiedzy „produkowanej” na uczelniach? Opinie przedsiębiorców: zdecydowanie wysoka przydatność – 23% raczej wysoka przydatność – 45% Opinie studentów, pracowników naukowych: za niskie nakłady na BiR, w efekcie nie prowadzi się ważnych badań uczelnie zajmują się przede wszystkim świadczeniem usług dydaktycznych (coraz częściej płatnych), a nie badaniami dużą część badań naukowych nie znajduje praktycznego zastosowania (co jest już wiadome w chwili przyznawania grantu badawczego) pracownicy naukowi są przeciążeni obowiązkami dydaktycznymi biurokracja uczelni utrudnia a niekiedy uniemożliwia współpracę z biznesem (która wymaga elastyczności) OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Prezentacja wybranych wyników badania

11 Skąd i jak przedsiębiorstwa pozyskują know-how? 42% - badania własne 24% - zakup licencji, patentów 17% - jednorazowe zlecenia 12% - transfer nowych technologii ze spółki-matki 3% - współpraca z uczelniami Komentarz: Jednorazowe zlecenie to w praktyce w większości umowy-zlecenia podpisywane z pracownikami naukowymi jako z osobami fizycznymi. Można powiedzieć, że wynik ten obrazuje skalę szarej strefy naukowo- badawczej. OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Prezentacja wybranych wyników badania

12 Przedsiębiorczość studentów 30% badanych studentów myśli o założeniu (jeszcze na studiach lub niedługo po ich zakończeniu) własnej firmy 2% badanych studentów łączy studiowanie z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej 11% badanych studentów łączy studiowanie ze stałą pracą w pełnym bądź niepełnym wymiarze godzin 34% badanych studentów łączy studiowanie z dorywczym zarobkowaniem 58,6% badanych studentów, którzy noszą się z zamiarem założenia własnej firmy nie chciałoby dzielić się z nikim swoją własnością (np. oddając część udziałów w zamian za finansowanie). 29,5% badanych studentów mających zamiar założyć własne przedsiębiorstwo zgodziłoby się na takie rozwiązanie OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Prezentacja wybranych wyników badania

13 Gdzie potencjalni młodzi przedsiębiorcy chcą szukać wsparcia? Rodzina Przyjaciele, znajomi z uczelni Przyjaciele, znajomi spoza uczelni Wyspecjalizowane instytucje (np. PARP) Uczelnia Władze samorządowe Inwestorzy instytucjonalni OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Prezentacja wybranych wyników badania

14 Jakimi formami wsparcia są zainteresowani potencjalni młodzi przedsiębiorcy? Pomoc finansowa (ale nie rozumiana jako dostęp do kapitału inwestycyjnego, raczej jako ulga w kosztach ponoszonych na starcie Dostęp do taniego kapitału inwestycyjnego (kredyty) Doradztwo – prawne, księgowe, podatkowe Doradztwo i wsparcie enterprenerskie, praktyczna pomoc ze strony praktyków) Ułatwienia lokalowe, dostęp do sprzętu itp.. Pomoc w nawiązywaniu kontaktów biznesowych Wsparcie inkubatora przedsiębiorczości Możliwość korzystania z wiedzy będącej efektem prowadzonych w uczelni prac badawczych Szkolenia OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Prezentacja wybranych wyników badania

15 PA w Wielkopolsce: diagnoza barier BARIERY MENTALNE niska aktywność studentów wyuczona bezradność pesymizm i niewiara we własne możliwości niski stopień gotowości do podejmowania ryzyka stara, „pięknoduchowska” mentalność pracowników naukowych BARIERY KOMUNIKACYJNE słaba informacja o ośrodkach PA słaba wymiana informacji między ośrodkami PA BARIERY ORGANIZACYJNE słabe zaangażowanie uczelni w PA niskie kompetencje pracowników ośrodków PA BARIERY PRAWNE ustawa o uczciwej konkurencji utrudnia wspieranie PA zmienność przepisów podatkowych niestabilna polityka wspierania przedsiębiorczości BARIERY FINANSOWE niski poziom wydatków budżetowych na BiR niedofinansowanie uczelni trudny dostęp do kapitału inwestycyjnego OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Prezentacja wybranych wyników badania

16 PA w Wielkopolsce: szanse CZYNNIKI KOMPETENCYJNE coraz wyższy poziom wykształcenia coraz więcej możliwości zbierania nowych, dodatkowych doświadczeń (także poza granicami kraju) CZYNNIKI PSYCHO-SPOŁECZNE coraz większe poczucie podmiotowości młodych ludzi coraz bardziej proprzedsiębiorcze postawy coraz więcej pozytywnych przykładów zaradności gospodarczej, przedsiębiorczości CZYNNIKI MAKROSTRUKTURALNE Polska jest członkiem UE (nowe fundusze, programy) OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Prezentacja wybranych wyników badania

17 Znajomość PA, identyfikacja z PA Sam termin PA rozumiany jest bardzo różnorodnie, co nie sprzyja promocji PA i czyni to pojęcie mało przejrzystym, mało zrozumiałym Zarówno wśród studentów, jak i wśród innych potencjalnych uczestników PA poziom znajomości poszczególnych form PA jest niski, mała jest też wiedza na ich temat Paradoksalnie, najbardziej znane są biura karier, które jednakże w zasadzie nie spełniają wymogów definicyjnych PA Spontaniczne zainteresowanie zjawiskiem PA jest niskie PA w Wielkopolsce. Diagnoza KONTEKST „Praca na swoim” przegrywa z aspiracjami aby mieć dobą pracę na etacie „Praca na swoim” przegrywa z aspiracjami aby mieć dobą pracę na etacie Tylko 30% studiujących myśli o założeniu własnej firmy Tylko 30% studiujących myśli o założeniu własnej firmy Tylko 2% łączy naukę z działalnością gospodarczą Tylko 2% łączy naukę z działalnością gospodarczą Ci, którzy myślą o własnej firmie, raczej chcą ją zakładać samemu (ewentualnie korzystając ze wsparcia rodziny, przyjaciół) Ci, którzy myślą o własnej firmie, raczej chcą ją zakładać samemu (ewentualnie korzystając ze wsparcia rodziny, przyjaciół) Pracownicy naukowi są dziś przedsiębiorczy przede wszystkim w tym sensie, że podejmują się dodatkowej płatnej dydaktyki Pracownicy naukowi są dziś przedsiębiorczy przede wszystkim w tym sensie, że podejmują się dodatkowej płatnej dydaktyki Fakt ten hamuje i wręcz blokuje rozwój firm typu spin-off Fakt ten hamuje i wręcz blokuje rozwój firm typu spin-off Niedookreślenie terminu PA utrudnia promocję PA i efektywne informowanie o PA Niedookreślenie terminu PA utrudnia promocję PA i efektywne informowanie o PA Panuje przekonanie, że wsparcie, jakie oferują ośrodki PA (w tym przypadku głównie inkubatory) jest niewielkie Panuje przekonanie, że wsparcie, jakie oferują ośrodki PA (w tym przypadku głównie inkubatory) jest niewielkie OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE

18 Współpraca ośrodków PA z biznesem Współpraca ta niemal w całości ogranicza się dziś do organizowania praktyk i staży (via akademickie biura karier) Biznes pozyskuje nowe technologie i know-how z pominięciem ośrodków PA Prawie połowa przedsiębiorców jest zdania, że wiedza „produkowana” dziś na uczelniach nie ma praktycznej przydatności w gospodarce Przede wszystkim jednak panuje przekonanie, że ewentualną współpracę PA i przedsiębiorstw utrudniają bariery biurokratyczne i prawne (np. przestarzałe prawo patentowe) Deklarowana gotowość do ściślejszej współpracy z ośrodkami PA dotyczy przede wszystkim współpracy z biurami karier (w obszarze organizowania praktyk, staży) KONTEKST Mamy do czynienia z dużą szarą strefą badań naukowych (umowy z naukowcami jako osobami fizycznymi) Mamy do czynienia z dużą szarą strefą badań naukowych (umowy z naukowcami jako osobami fizycznymi) I biznesowi i naukowcom bardziej opłaca się współpracować z pominięciem ośrodków PA I biznesowi i naukowcom bardziej opłaca się współpracować z pominięciem ośrodków PA Większość polskich przedsiębiorstw funkcjonuje jako firmy nie innowacyjne, aplikujące do warunków polskich sprawdzone gdzie indziej rozwiązania i technologie lub w najlepszym razie „polonizujące” je. Sprawia to, że faktyczne zapotrzebowanie wielkopolskiego (i polskiego) biznesu na nowe technologie i innowacyjny know-how „wysokiego ryzyka”, powstający od zera jest w dalszym ciągu dość niskie Większość polskich przedsiębiorstw funkcjonuje jako firmy nie innowacyjne, aplikujące do warunków polskich sprawdzone gdzie indziej rozwiązania i technologie lub w najlepszym razie „polonizujące” je. Sprawia to, że faktyczne zapotrzebowanie wielkopolskiego (i polskiego) biznesu na nowe technologie i innowacyjny know-how „wysokiego ryzyka”, powstający od zera jest w dalszym ciągu dość niskie OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE PA w Wielkopolsce. Diagnoza

19 Wkorzenienie instytucjonalne i otoczenie instytucjonalne ośrodków PA Wkorzenienie instytucjonalne ośrodków PA jest dość niskie, czego świadectwem jest (1) w większości przypadków krótka lista osób, uodpowiedzialnionych na uczelniach za rozwijanie i opiekę nad PA oraz (2) wyraźna niechęć animatorów i uczestników PA do uczestnictwa w badaniach. Pozwalamy sobie ją tłumaczyć jako pośredni wskaźnik istnienia wielu funkcji ukrytych PA, niezgodnych z jej nominalną misją Większość potencjalnych „naturalnych partnerów” PA (fundusze inwestycyjne, izby gospodarcze, stowarzyszenia przedsiębiorców i pracodawców, władze samorządowe, organizacje pozarządowe zajmujące się promowaniem przedsiębiorczości) odznacza się niską i fragmentaryczną wiedzą na temat zjawiska PA nie wypracowało żadnych trwałych form współpracy ani nawet kontaktowania się z ośrodkami PA nie traktuje ośrodków PA jako strategicznego ani nawet okazjonalnego partnera, z którym może je złączyć jakaś krótkoterminowa wspólnota interesów nie jest instytucjonalnie ani kompetencyjnie przygotowana do współpracy z ośrodkami PA PA w Wielkopolsce. Diagnoza KONTEKST Wydaje się, że zjawisko PA jest traktowane przez wielu potencjalnych partnerów PA jako nieco sztuczny twór, który ani nie działa w logice par excellence rynkowej, ani też w logice non profitowej organizacji pożytku publicznego Wydaje się, że zjawisko PA jest traktowane przez wielu potencjalnych partnerów PA jako nieco sztuczny twór, który ani nie działa w logice par excellence rynkowej, ani też w logice non profitowej organizacji pożytku publicznego Wydaje się, że same ośrodki PA są dość mało ofensywne w pozyskiwaniu partnerów instytucjonalnych i w samodzielnym określaniu ewentualnych pól współpracy z nimi Wydaje się, że same ośrodki PA są dość mało ofensywne w pozyskiwaniu partnerów instytucjonalnych i w samodzielnym określaniu ewentualnych pól współpracy z nimi OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE

20 Nieprawidłowości i słabości w funkcjonowaniu ośrodków PA Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości Brak lub za małe wsparcie enterprenerskie młodych przedsiębiorców Mało/ coraz mniej korzystne formy wsparcia Mało/ coraz mniej atrakcyjne formy wsparcia (nieadekwatne do artykułowanych potrzeb, przede wszystkim w tym sensie, że w za małym stopniu odpowiadające na postulat więcej wiedzy praktycznej) Brak kompetencji/ możliwości, aby pomagać inkubowanym przedsiębiorstwom w „zwodowaniu” ich na rynek Niedostateczne lub nieumiejętne wywiązywanie się z zadania poszukiwania dla przedsiębiorcy strategicznego inwestora Akademickie Biura Karier Dobrze wywiązują się ze swoich zadań, ale nie mają wiele wspólnego z PA (chyba, że w najszerszym rozumieniu) Utożsamianie ABK z PA stwarza niebezpieczeństwo utrwalania się fałszywej i nieadekwatnej definicji PA PA w Wielkopolsce. Diagnoza OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE

21 Nieprawidłowości i słabości w funkcjonowaniu ośrodków PA, ciąg dalszy Centra Transferu Technologii, Centra Zaawansowanych Technologii Gorset biurokratyczny utrudnia współpracę z biznesem, która bez tego gorsetu miałaby na pewno szansę układać się lepiej i być ściślejsza Niedofinansowanie Swoisty konflikt interesów między (1) programami badań dla gospodarki a (2) programami badań autotelicznych (i „na stopnie naukowe”) Brak lub niedostateczne kompetencje kadry mającej urynkowiać wiedzę Brak wsparcia prawnego pozwalającego rozmawiać z biznesem jak równy z równym Akademickie Parki Technologiczne Niedionwestowanie Konflikt interesów na linii badania dla gospodarki versus badania „na potrzeby środowiska naukowego” Problemy (prawne, organizacyjne) z wyodrębnieniem badań własnych od badań uczelnianych Brak lub niedostateczne kompetencje kadry mającej urynkowiać wiedzę PA w Wielkopolsce. Diagnoza OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE

22 PA. Tendencje patologiczne Spora część przedsiębiorców skupionych w AIP traktuje inkubatory instrumentalnie (nie chodzi o stabilizowanie własnej firmy, lecz o zebranie określonych doświadczeń (np. w drodze szkoleń), które mają się potem przydać przy proponowaniu się rynkowi pracy w charakterze pracownika najemnego; Paradoksalnie, idei PA zaczyna zagrażać rynek szkoleń. Rodzi on pokusę, by redukować PA do szkoleń dla przedsiębiorczości (a później być może do szkoleń jak szkolić do przedsiębiorczości); Część projektów inkubowanych w AIP nie jest tak naprawdę „szkicami firm” mogących liczyć na przetrwanie w warunkach rynkowych, lecz przedsięwzięciami skalkulowanymi (1) w krótkiej perspektywie temporalnej i (2) przedsięwzięciami skalkulowanymi pod kątem szans i możliwości, jakie stwarzają unijne fundusze (np. szkoleniowe); Pojawia się kategoria „działaczy PA”, którzy bardzo często są zorientowani na szanse wynikające z „miękkiego” (nie podporządkowanego twardej logice rynkowej) finansowania PA. Rozliczanie środków na PA według kryterium administracyjno-formalnej poprawności ich wydatkowania nie zaś według kryterium ich efektywności w generowaniu pożądanych zjawisk i tendencji gospodarczych jest i będzie zachętą do coraz to nowych patologii i nadużyć oraz będzie przyczyniać się do swoistej rytualizacji PA, która stawać się będzie w coraz większym stopniu obszarem działania koniunkturalnych biurokratów, nie zaś wizjonerów i społeczników. PA w Wielkopolsce. Diagnoza OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE

23 PA oznacza dziś przynajmniej trzy rzeczy: (1) „wychowanie do przedsiębiorczości” i jej promocję, (2) wspieranie przedsiębiorców będących studentami, niedawnymi absolwentami bądź doktorantami/ pracownikami naukowymi i (3) wspieranie transferu nowych technologii (szerzej wiedzy wytwarzanej w warunkach akademickich) do gospodarki Dylematy strategiczne PA w Wielkopolsce (i nie tylko) Sądzimy, że na dłuższą metę taka trójwątkowość, trójwymiarowość PA będzie utrudniać rzeczowe rozmowy na temat PA i co za tym idzie – jej efektywne wspieranie i jej rozwój. Uważamy, że należy jak najprędzej doprowadzić do sytuacji, w której pod pojęciem PA rozumie się wspieranie akademickich przedsiębiorców (także doktorantów, pracowników naukowych) chcących tworzyć własne przedsiębiorstwa. Sądzimy, że kwestia promocji przedsiębiorczości i „wychowania do przedsiębiorczości”, jakkolwiek niezwykle ważna nie powinna być traktowana jako przejaw PA. Do roli promotora przedsiębiorczości wydają się być najbardziej predestynowane biura karier. Ale nie powinny one być tak ściśle jak dzisiaj łączone z PA. Sądzimy również, że za typowy przejaw PA nie powinno być uznawane dążenie do transferu technologii do gospodarki. To całkiem odrębna kwestia wymagająca precyzyjnych ustaleń prawnych i odpowiednich (wysoce specyficznych) narzędzi organizacyjnych. Stronami są tu dla siebie tak naprawdę dwa układy instytucyjne: uczelnia i przedsiębiorstwo. OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE

24 PA – jakie rozumienie? Restrykcyjne? Umiarkowanie restrykcyjne? Liberalne? Szerokie? Uważamy, że PA to przedsiębiorstwa (zakładane przez studentów, ale także doktorantów, pracowników naukowych) + rozwiązania mające na celu ich wspieranie. Nasze dalsze rekomendacje będą dotyczyć wyłącznie tak rozumianej PA. Jakie firmy (jakie projekty, jakie start-upy) mieszczą się w rozumieniu PA? Uważamy, że PA to przedsiębiorstwa (zakładane przez studentów, ale także doktorantów, pracowników naukowych) + rozwiązania mające na celu ich wspieranie. Nasze dalsze rekomendacje będą dotyczyć wyłącznie tak rozumianej PA. Sądzimy również, że nie każde przedsięwzięcie gospodarcze realizowane przez wymienione kategorie osób powinno być charakteryzowane jako PA, a tylko te z nich, które spełniają wymogi definicyjne przedsiębiorstwa opartego na wiedzy, tzn.: opartego na nowych technologiach koncepualizującego nowe rodzaje usług lub (i) nowe rozwiązania organizacyjne OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Dylematy strategiczne PA w Wielkopolsce (i nie tylko)

25 PA – jakie cele strategiczne? Jaka misja? Uważamy, że celem PA powinno być dążenie do inkubacji i do implementacji na rynku przedsiębiorstw pomyślanych jako przynajmniej średnioterminowe przedsięwzięcia gospodarcze (nie zaś jako „próby generalne”). OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Dylematy strategiczne PA w Wielkopolsce (i nie tylko)

26 PA – jaki profil i jakie nowe jakości muszą się pojawić? Uważamy, że PA powinna być oparta przede wszystkim o Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości i o firmy typu spin-off. Efektywna realizacja tak skonkretyzowanej i „sfokusowanej” misji PA wymaga: lepszego niż do tej pory rozwiązania kwestii wsparcia enterprenerskiego młodych przedsiębiorców lepszej niż dotąd pomocy w „wodowaniu” przedsiębiorstw na rynek lepszego, bardziej skutecznego pośredniczenia między przedsiębiorcami a inwestorami instytucjonalnymi gotowymi wystąpić w roli inwestora strategicznego przezwyciężenia „nachylenia” na projekty wybitnie small-businessowe przezwyciężenia skłonności do tego, by wszelkie projekty traktować jako projekty w skali small-businessowej (co innego wartość bilansowa firmy akademickiej /zazwyczaj bardzo niska/, co innego wartość jej konceptu /potencjalnie nie ma tu żadnej górnej bariery/. Można ów koncept traktować jako idealny aport, można wówczas powiedzieć, że nie ma żadnych ograniczeń w kwestii wielkości docelowej firmy ani w kwestii skali jej finansowania – np. przez fundusze typu VC) stworzenia odrębnych procedur wspierania projektów (a nie przedsiębiorstw) i firm typu start-up stworzenia odrębnej oferty dla pracowników naukowych, którzy nie chcą być przedsiębiorcami, a tylko chcą czerpać korzyści w własnych patentów, licencji, wdrożeń stworzenia procedur i rozwiązań umożliwiających AIP lub innym ośrodkom PA występowanie w roli impresaria/ rzecznika pracowników naukowych, którzy są autorami nowych rozwiązań, technologii itd., lecz którzy nie chcą być przedsiębiorcami OPRACOWANIE MODELU WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ W WIELKOPOLSCE Dylematy strategiczne PA w Wielkopolsce (i nie tylko)

27 www.publicprofits.pl Public Profits Sp. z o.o. Bazar Poznański ul. Paderewskiego 8, 61-770 Poznań tel. 061 851 02 16, fax 061 851 02 26