Odpady stałe, gospodarka odpadami Opracował: Patryk Krupa www.krupers.info.

Prezentacja na temat: "Odpady stałe, gospodarka odpadami Opracował: Patryk Krupa www.krupers.info."— Zapis prezentacji:

1 Odpady stałe, gospodarka odpadami Opracował: Patryk Krupa www.krupers.info

2 Podział odpadów - gazowe - ciekłe - stałe, które ze względu na źródło pochodzenia dzielą się na: –komunalne (odpady miejskie: z gospodarstw domowych, obiektów usługowych, trawników i terenów parków, z ulic), –przemysłowe, –rolnicze – głównie odpady organiczne z produkcji roślinnej –niebezpieczne – np. odpady szpitalne, z rzeźni, azbestowe, osady z oczyszczalni ścieków, niektóre chemiczne itp.

3 Definicje Odpady - są to wszystkie przedmioty i substancje stałe, a także nie będące ściekami substancje ciekłe, powstające w wyniku działalności bytowej lub gospodarczej człowieka, i nieprzydatne w miejscu lub czasie w którym powstały.

4 Gospodarowanie odpadami – rozumie się przez to zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów.

5 Magazynowanie odpadów – rozumie się przez to czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed ich transportem, odzyskiem lub unieszkodliwianiem.

6 Odpady komunalne – rozumie się przez to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.

7 Odpady medyczne – rozumie się przez to odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny.

8 Wytwórca odpadów – rozumie się przez to każdego, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów, oraz każdego, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów.

9 Termiczne przekształcanie odpadów – rozumie się przez to procesy utleniania odpadów, w tym spalania, zdegazowywania lub rozkładu odpadów, w tym rozkładu pirolitycznego, prowadzone w przeznaczonych do tego instalacjach lub urządzeniach na zasadach określonych w przepisach szczegółowych.

10 Recykling – rozumie się przez to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii.

11

12 Produkty ze szkła nadają się do ponownego przerobu (recyklizacji) w: 100% Ze 100 ton makulatury można wyprodukować: 90 ton papieru z odzysku Rozkład plastikowej butelki wyrzuconej na śmietnik może trwać do: 500 lat

13 Odzysk – rozumie się przez to wszelkie działania, nie stwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do Ustawy o odpadach.

14 Odzysk energii – rozumie się przez to termiczne przekształcanie odpadów w celu odzyskania energii.

15 Składowisko odpadów - rozumie się przez to obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów.

16 System gospodarowania odpadami obowiązujący w Polsce KRAJOWY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI WOJEWÓDZKI PLAN GOSPODARKI ODPADAMI GMINNY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI POWIATOWY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI

17 Założenia planu krajowego  W 2010 roku odzyska się lub unieszkodliwi odpady komunalne ulegające biodegradacji tak, aby składować tylko 75% ilości odpadów z roku 1995.  W 2013 będzie składować się tylko 50% masy odpadów z roku 1995  W 2009 roku odpady opakowaniowe zostaną poddane w 50% odzyskowi a w 25% recyklingowi

18 Założenie planu wojewódzkiego dla województwa lubuskiego na lata 2003 – 2010 STAN AKTUALNY W województwie lubuskim zamieszkałym przez 1024,6 tyś osób przeważa ludność zamieszkała na terenach miejskich (65%). W roku 2001 w województwie zebrano 1394,3 tys. m3 stałych odpadów komunalnych (szacunkowo 362,5 tys. Mg) i 664,2 tys. m3 odpadów komunalnych płynnych (US w Zielonej Górze, 2002). W przeliczeniu na 1 mieszkańca, ilość wytworzonych komunalnych odpadów stałych w roku 2001 wyniosła 1,361 m3 (0,354 Mg). Dla porównania, w omawianym roku w Polsce zebrano średnio na 1 mieszkańca 1,289 m3 odpadów komunalnych (0,316 Mg) (GUS, 2002).

19 Odpady komunalne - odpady powstające w gospodarstwach domowych a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych, pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych (Dz.U. z 2001 r. Nr 62, poz. 628).

20 Kategorie odpadów komunalnych ODPADY STAŁE I CIEKŁE: powstające: w gospodarstwach domowych, w obiektach użyteczności publicznej i obsługi ludności w tym nieczystości gromadzone w zbiornikach bezodpływowych porzucone wraki samochodów odpady uliczne.

21 Podział odpadów komunalnych: Frakcja ulegająca biodegradacji, jak odpady kuchenne, papier i tekstura, odpady zielone Frakcja palna, jak opakowania, tworzywa sztuczne, odpady tekstylne Frakcja obojętna, jak odpady mineralne, szkło i metale.

22 Skład odpadów komunalnych 40-50% - substancje organiczne 0,53-0,87% - azot 0,45-0,88% - fosfor 0,14-0,48% - potas 50-60% - substancja mineralna –30% - popioły z małych palenisk –pierwiastki śladowe: Mo, Cu, Zn, Co, Ni, Cr, Hg, Pb)‏

23 Struktura miejskich odpadów komunalnych

24 Tereny wiejskie a miejskie na terenach wiejskich powstaje 24,5% na terenach miejskich 75,5% całkowitej ilości wytworzonych odpadów. 79,7% odpadów pochodzących z obiektów infrastrukturalnych powstaje w miastach.

25 Źródło odpadów komunalnych

26 Stan i prognoza składu głównej grupy odpadów komunalnych w latach 2000-2014

27 Prognoza ilości odpadów organicznych w Polsce w latach 2000-2014

28 Ilość odpadów w Polsce Największe ilości odpadów wytworzono w rejonie Polski południowej, w województwach: –śląskim (41,9% całego strumienia), –dolnośląskim (26,9%)‏ –małopolskim (7,3%). Najmniejsze ilości odpadów powstały w województwach: –lubuskim (0,5%), –warmińsko-mazurskim (0,5%) –podlaskim (0,7%).

29 Ilość odpadów w Polsce W Polsce powstaje rocznie ok. 12,5 mln Mg odpadów komunalnych, co w przeliczeniu na statystycznego mieszkańca daje poziom 350 kg/rok. (dane przyjęte przy opracowywaniu Krajowego Planu Gospodarki Odpadami)‏

30 W 2004 roku wytworzono w Polsce 11,8 mln Mg odpadów komunalnych, w tym: 10,4 mln Mg odpadów komunalnych nie segregowanych, 243 tys. Mg odpadów komunalnych zbieranych selektywnie, 440 tys. Mg odpadów z ogrodów, parków i z targowisk, 251 tys. Mg odpadów z czyszczenia ulic i placów, 451 tys. Mg odpadów wielkogabarytowych.

31 Zbieranie odpadów komunalnych w Polsce W 2004 roku zebrano prawie 9,8 mln Mg odpadów komunalnych nie segregowanych w tym: 6,6 mln Mg odpadów z gospodarstw domowych 2,9 mln Mg odpadów z infrastruktury tylko 240 tys. Mg odpadów selektywnie zbieranych.

32 Wniosek Z porównania ilości wytworzonych i wywiezionych w Polsce odpadów komunalnych wynika, że ok. 10% odpadów komunalnych powstających na terenie kraju trafia do środowiska w sposób niekontrolowany.

33 „Strategia” UE – podstawowe wytyczne Zapobieganie powstawania odpadów Recykling Składowanie jako ostateczność Uregulowanie transportu odpadów Rekultywacja zanieczyszczonych przez odpady terenów

34 Europejska hierarchia postępowania z odpadami

35 ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH Gospodarowanie odpadami, w rozumieniu ustawy z 27 kwietnia 2001 r o odpadach, to: zbieranie transport odzysk unieszkodliwianie odpadów w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów.

36 Gromadzenie, usuwanie i gospodarcze wykorzystanie (odzysk)‏ selektywna zbiórka i segregacja: metodą zbiórki selektywnej „u źródła” w zakładach mechanicznego sortowania odpadów, jako sortowanie na wysypiskach (najczęściej ręczne).

37 Selektywne gromadzenie odpadów -zmniejsza koszt nowego produktu -produkcja butelek ze stłuczki jest o połowę tańsza -w produkcji aluminium ze złomu zużywa się 17 razy mniej energii -zebranie 60 kg makulatury ratuje jedno drzewo.

38 Odpady komunalne Selektywne gromadzenie Sortowanie z oczyszczaniem Odpady organiczneZłom stalowyPapier, tekturaSzkło Złom metali nieżelaznych Tworzywa sztuczne -Kompostowanie -Huty metali Nieżelaznych - Przemysł elektro- Maszynowy -Drobna wytwórczość -Zakłady tworzyw sztucznych -Drobna wytwórczość -Fabryki papieru -Fabryki celulozy Rys. Schemat selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów - Huty żelaza i stali Huty szkła -Wytwarzanie Biogazu

39 Selektywna zbiórka  w 2000 r. ilość wyselekcjonowanych odpadów wynosiła zaledwie 0,1% masy zebranych odpadów komunalnych  w 2004 r. – jedynie 2,5% tej masy.

40 Mechaniczne sortowanie odpadów Najczęściej stosuje się: rozdrabnianie, rozwłóknianie, stapianie, mielenie, elektromagnetyczne wydzielanie metali żelaznych lub wydzielanie metali nieżelaznych i ich prasowanie, segregację powietrzną i balistyczną, separację optyczną, separację termiczną, flotację.

41 Recykling Makulatura  Wskaźnik zużycia makulatury w kraju wyniósł w kraju 97,3%  Wskaźnik zużycia makulatury na 1 tonę papieru i tektury w 2000 r. wyniósł 39,8%. Złom metali  Wskaźnik zużycia złomu i odpadów (surowce metaliczne) w 2000 r. wyniósł 100,2% (wielkość ta jest efektem importu)‏

42

43 Recykling Stłuczka szklana  Wskaźnik wykorzystania stłuczki szklanej w Polsce nie odbiega od obserwowanego w Europie Zachodniej i wynosi ok. 40% rocznej produkcji szkła opakowaniowego.  Wskaźnik jej zużycia w kraju wyniósł w 2000 r. 99,6%.

44 Gospodarcze wykorzystanie odpadów z odzysku Odpady mogą być wykorzystane w celach :  przemysłowych, w tym energetycznych, a także budowlanych, jako surowiec wtórny w całości lub w części, bezpośrednio lub po przetworzeniu,  nieprzemysłowych, w szczególności jako kompost do nawożenia i ulepszania gleby, rekultywacji gruntów itp.

45 Unieszkodliwianie odpadów  polega na poddaniu ich procesom przekształcenia: - biologicznego, - fizycznego - lub chemicznego w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożeń dla życia lub zdrowia ludzi oraz środowiska.

46 Metody unieszkodliwiania biologiczne: - kompostowanie - fermentacja metanowa termiczne: -spalanie -zgazowanie -odgazowanie (piroliza)‏ inne: - przerób na paliwo

47 Odpady komunalne ulegające biodegradacji

48 Zagospodarowanie odpadów  W Polsce w 2004 r. ponad 95% odpadów komunalnych wytworzonych było unieszkodliwionych przez składowanie.  Procesom przekształcania biologicznego poddano zaledwie 278 tys. Mg odpadów, co stanowiło jedynie 2,3% całości wytwarzanych odpadów komunalnych.  W ciągu czterech lat ilość odpadów poddana kompostowaniu wzrosła zaledwie o 30 tys. Mg.  Termicznemu przekształcaniu odpadów poddano tylko 44 tys. Mg odpadów, co stanowiło 0,4% ogólnej ilości odpadów

49 Składowiska  W 2000 r. zarejestrowano 999 składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.  W 2004 r. w Polsce tych składowisk eksploatowano 1049.  Składowiska nie spełniające wymogów muszą być do 2009 roku zamknięte

50 Instalacje odzysku i unieszkodliwiania  W 2000 r. funkcjonowały: 52 sortownie 54 kompostownie 1 instalacja termicznego przekształcania.  W 2004 r. funkcjonowały: 77 kompostowni 75 sortowni 1 instalacja termicznego przekształcania.

51 Instalacje odzysku i unieszkodliwiania

52 EKOZNACZKI recyclingnie testowane na zwierzętach zielony punkt

53 nie śmiecić zgodny z normami UE Margarytka UE Błękitny Aniołnie śmiecić

54 recycling szkławyrób z aluminium bezpieczny dla środowiska żywność ekologiczna

55 dbaj o czystość środowiska; nie śmiecić Stop! waga lub objętość zostały sprawdzone na aerozolach - spełnia wymagania okres trwałości po otwarciu

56 Segregacja odpadów - kolory pojemników

57 żółty na plastik niebieski na papier zielony na szkło czerwony na aluminium

58 PAMIĘTAJ! Segreguj – wrzucając śmieci do odpowiednich pojemników umożliwiasz ich ponowne wykorzystanie Redukuj ilość śmieci – w tygodniu możesz „zaoszczędzić” Ty i Twoja rodzina około 1 kg śmieci Przerabiaj – używaj produktów poddanych recyklingowi

59 Przydatne informacje można znaleźć: www.lop.gda.pl www.recykling.pl - odpadowe ABC www.ekoedukacja.pl - baza materiałów do edukacji ekologicznej: materiały edukacyjne, konspekty, wzory, scenariusze www.odpad.pl - portal tematyczny zawierający aktualne przepisy prawne w gospodarce odpadami, wykaz organizacji odzysku oraz firm zagospodarowujących odpady www.mos.gov.pl/odpady - Ministerstwo Środowiska - Plany Gospodarki Odpadami www.tnz.most.org.pl - gospodarowanie odpadami w prawodawstwie Unii Europejskiej

60 Źródło materiałów www.recykling.plwww.recykling.plwww.recykling.pl www.oiler.com.plwww.oiler.com.plwww.oiler.com.pl www.wikipedia.plwww.wikipedia.plwww.wikipedia.pl www.odpad.plwww.odpad.plwww.odpad.pl www.odpady.net.plwww.odpady.net.plwww.odpady.net.pl www.video.google.plwww.video.google.plwww.video.google.pl www.ekologia1.republika.plwww.ekologia1.republika.plwww.ekologia1.republika.pl

61 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!