Dr Robert Wolański Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego Zobowiązania podatkowe.

Prezentacja na temat: "Dr Robert Wolański Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego Zobowiązania podatkowe."— Zapis prezentacji:

1 Dr Robert Wolański Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego Zobowiązania podatkowe

2 2 Pojęcie obowiązku podatkowego Obowiązek podatkowy – centralna instytucja stosunku prawnopodatkowego, związany z określonymi przez ustawy znamionami stanu faktycznego, wyszczególnionymi w normie prawnej, Rodzaje obowiązku podatkowego: Abstrakcyjny obowiązek podatkowy, Zindywidualizowany obowiązek podatkowy,

3 3 Pojęcie obowiązku podatkowego Abstrakcyjny obowiązek podatkowy – określony w ustawach podatkowych, obejmujący z jednej strony prawnopodatkowy stan faktyczny, z drugiej jego następstwa prawne, Zindywidualizowany obowiązek podatkowy – obowiązek ciążący na konkretnej osobie od chwili spełnienia przez nią ustawowych przesłanek – moment jego powstania to moment powstania stosunku prawnopodatkowego i uzyskania przez dany podmiot statusu podatnika,

4 4 Pojęcie obowiązku podatkowego Definicja ustawowa obowiązku podatkowego (art. 4 o.p.): Wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność poniesienia przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w ustawie

5 5 Pojęcie obowiązku podatkowego Cechy obowiązku podatkowego: Ogólny charakter, Kategoria prawna i faktyczna zobiektywizowana, Niezależny od woli stron stosunku prawnopodatkowego, Niezbywalność obowiązku podatkowego w drodze czynności cywilnoprawnej, Rozumiany jako potencjalny nakaz zapłaty jest głównym obowiązkiem podatnika

6 6 Pojęcie zobowiązania podatkowego Definicja ustawowa zobowiązania podatkowego (art. 5 o.p.): Wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy podatku w wysokości w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego

7 7 Pojęcie zobowiązania podatkowego Zobowiązanie podatkowe to: Normatywne następstwo obowiązku podatkowego, jego konkretyzacja, Wyjątki: Obowiązek podatkowy nie przekształca się w zobowiązanie podatkowe

8 8 Powstawanie zobowiązań podatkowych Dwie zasadnicze metody powstawania zobowiązań podatkowych (art. 21 ordynacji podatkowej): Z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego ustalającej wysokość tego zobowiązania, Z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania (z mocy prawa),

9 9 Powstawanie zobowiązań podatkowych Pierwsza metoda powstawania zobowiązań podatkowych: Związana z decyzjami konstytutywnymi organów podatkowych: tworzą konkretny stosunek prawnopodatkowy i wywołują skutki prawne dopiero w chwili ich doręczenia podatnikowi (ex nunc),

10 10 Powstawanie zobowiązań podatkowych Druga metoda powstawania zobowiązań podatkowych: Samoistnie, automatycznie z mocy prawa (ustawy podatkowej), Samoobliczenie zobowiązania przez podatnika lub obliczenie przez płatnika, Organy podatkowe w zasadzie nie biorą przy niej udziału – włączają się, gdy stwierdzą uchybienia w działaniach podatnika lub płatnika, wówczas wydają deklaratoryjną decyzję podatkową, która nie tworzy nowych sytuacji prawnych, lecz stwierdza ich powstanie z mocy samego prawa, od momentu, w jakim dane zdarzenie prawne zaistniało (ex tunc)

11 11 Wygasanie zobowiązań podatkowych Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego Zakończenie stosunku prawnopodatkowego łączącego podatnika ze związkiem publicznoprawnym Rodzaje wygaśnięć zobowiązania podatkowego: Efektywne – związek publicznoprawny realizuje swoje dochody, Nieefektywne – związek publicznoprawny nie realizuje swoich dochodów

12 12 Wygasanie zobowiązań podatkowych Sposoby wygasania zobowiązań podatkowych (art. 59 o.p.): Zapłata podatku, Pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta, Potrącenie, Zaliczenie nadpłaty lub zaliczenie zwrotu podatku, Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych w zamian za zaległości podatkowe, Przejęcie własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym, Zaniechanie poboru podatku, Umorzenie zaległości podatkowej, Przedawnienie zobowiązania podatkowego, Zwolnienie z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14m ordynacji (w związku z indywidualnymi interpretacjami)

13 13 Zapłata podatku Podstawowy sposób wykonania zobowiązań podatkowych, Forma gotówkowa lub bezgotówkowa, Termin płatności (art. 60 o.p.): 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, Ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, wpłata powinna nastąpić – w przypadku kiedy podatnik jest zobowiązany sam obliczyć i wpłacić podatek (tzw. samoobliczenie).

14 14 Zapłata podatku Organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym może: Odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty, Odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, Odraczać inne terminy przewidziane w przepisach prawa podatkowego, z wyjątkiem ściśle określonych terminów (tzw. terminów zawitych). Organ podatkowy odracza terminy w formie decyzji uznaniowej.

15 15 Zapłata podatku – zaległość podatkowa Zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności. Za zaległość podatkową uważa się również niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek, ratę podatku, także nie wpłaconych przez płatnika lub inkasenta. Na równi z zaległością podatkową traktuje się nadpłatę, jeżeli została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej i został dokonany jej zwrot oraz zwrot podatku, jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, chyba że nastąpiło to nie z winy podatnika.

16 16 Zapłata podatku – odsetki za zwłokę Odsetki za zwłokę naliczane są od zaległości podatkowych, nadpłat i z wrotów. Stawka odsetek za zwłokę wynosi 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim. W przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości, w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, zaległości podatkowej, stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 75% stawki podstawowej.

17 17 Zapłata podatku – opłata prolongacyjna Opłata prolongacyjna odnosi się do podatków lub zaległości podatkowej, będących źródłem dochodów budżetu państwa i jest stosowana w sytuacji wydania decyzji przez organ podatkowy o odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej oraz o rozłożeniu na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę. W powyższych sytuacjach nie są stosowane odsetki za zwłokę, lecz opłata prolongacyjna, która wynosi 50% stawki odsetek za zwłokę. Nie ustala się opłaty prolongacyjnej, gdy przyczyną wydania decyzji były klęska żywiołowa lub wypadek losowy.

18 18 Potrącenie Potrącenie – zgodnie z art. 64 o.p. – jest dokonywane na wniosek podatnika a także z urzędu, z wzajemnej, bezspornej, wymagalnej i powstałej z taksatywnie wyliczonych w ordynacji tytułów wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego

19 19 Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 66 o.p. następuje na rzecz Skarbu Państwa, gminy, powiatu lub województwa w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody tych podmiotów, Przeniesienie własności następuje na wniosek podatnika, na podstawie umowy pisemnej zawartej, za zgodą właściwego naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego, pomiędzy starostą wykonującym zadania z zakresu administracji rządowej a podatnikiem, w przypadku podatków centralnych. Odnośnie do podatków samorządowych – jest to umowa zawarta pomiędzy wójtem, burmistrzem (prezydentem miasta), starostą albo marszałkiem województwa a podatnikiem.

20 20 Umorzenie zaległości podatkowej i odsetek za zwłokę Zgodnie z art. 67a o.p., organ podatkowy może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną – na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

21 21 Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych lub bieżących zobowiązań podatkowych Zgodnie z art. 76 i 76b o.p., nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem oraz zwroty podatku podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty lub zwrotu podatku w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

22 22 Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych lub bieżących zobowiązań podatkowych W świetle art. 72 o.p. za nadpłatę uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku oraz kwotę podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej. Za nadpłatę uważa się również świadczenie pieniężne zapłacone przez płatnika lub inkasenta, określone w decyzji organu podatkowego jako nienależne lub w wysokości większej od należnej oraz wysokość zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

23 23 Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych lub bieżących zobowiązań podatkowych Zgodnie z art. 3 punkt 7 o.p. przez zwrot podatku należy rozumieć zwrot różnicy podatku lub zwrot podatku naliczonego w podatku od towarów i usług, a także inne formy zwrotu podatku przewidziane w przepisach prawa podatkowego,

24 24 Zaniechanie poboru podatku Wszczęcie postępowania: Zgodnie z art. 22 o.p. zaniechanie poboru podatków może mieć miejsce, jeżeli istnieje obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe. Dotyczy ono zobowiązań powstających z mocy prawa, Istnieje generalne zaniechanie poboru podatków, odnoszące się do grupy podatników, wydawane przez ministra finansów w drodze rozporządzenia. Zgodnie z tym przepisem, Minister Finansów może w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników zaniechać w całości lub w części poboru podatków, określając rodzaj podatku, okres, w którym następuje zaniechanie i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie.

25 25 Przedawnienie zobowiązania podatkowego W ordynacji podatkowej można wyróżnić dwa rodzaje przedawnienia: Przedawnienie zobowiązania podatkowego, Przedawnienie prawa do wymiaru podatku.

26 26 Przedawnienie zobowiązania podatkowego Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Od tej generalnej zasady istnieje jeden wyjątek – nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, jednakże po upływie terminu przedawnienia zaległość podatkowa może być egzekwowana tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu.

27 27 Przedawnienie zobowiązania podatkowego Bieg terminu przedawnienia może zostać jeden raz przerwany. Zostaje on przerwany przez ogłoszenie upadłości, a także wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został powiadomiony. Po przerwaniu termin przedawnienia biegnie na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego lub w którym zakończono postępowanie egzekucyjne. Kolejne wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie przerywa biegu terminu przedawnienia.

28 28 Przedawnienie zobowiązania podatkowego Bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu: od dnia wydania decyzji odraczającej termin płatności podatku lub zaległości podatkowej, rozkładającej na raty zapłatę podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, do dnia terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej, ostatniej raty podatku lub ostatniej raty zaległości podatkowej, od dnia wejścia w życie rozporządzenia w sprawie przedłużenia terminu płatności podatku, wydanego przez Ministra Finansów, do dnia upływu przedłużonego terminu, wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania, wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania, wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, doręczenia postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji podatkowej lub doręczenia zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

29 29 Przedawnienie prawa do wymiaru podatku Organ podatkowy może dokonać wymiaru podatku w formie decyzji, jeżeli decyzja ustalająca zobowiązanie podatkowe została doręczona przed upływem 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Nie ma prawa ustalać zobowiązania podatkowego po tym terminie, pomimo że na podmiocie ciążył obowiązek podatkowy. Powyższy okres przedawnienia ulega przedłużeniu do 5 lat, jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w odpowiednim terminie, ewentualnie w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego. Okres 5-letni stosuje się również do opodatkowania dochodu nie znajdującego pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów lub pochodzącego ze źródeł nieujawnionych.

30 30 Przedawnienie prawa do wymiaru podatku Bieg terminu przedawnienia zawiesza się, jeżeli wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia trwa do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż 2 lata.

31 31 Zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w związku z zastosowaniem się do interpretacji podatkowej Zgodnie z art. 14m o.p. zastosowanie się do interpretacji, która następnie została zmieniona lub nie została uwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej, powoduje zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji, jeżeli: Zobowiązanie nie zostało prawidłowo wykonane w wyniku zastosowania się do interpretacji, która uległa zmianie, lub interpretacji nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej, Skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce po opublikowaniu interpretacji ogólnej albo po doręczeniu interpretacji indywidualnej.

32 32 Przejęcie własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym W przypadku niewywiązania się podatnika z obowiązków związanych z uregulowaniem zobowiązania podatkowego zostaje wszczęte wobec niego postępowanie egzekucyjne w celu przymusowego ściągnięcia kwoty zaległości podatkowej. Egzekucji administracyjnej podlegają m.in. podatki, opłaty i inne należności, do których stosuje się przepisy ordynacji. W sprawach podatkowych organem egzekucyjnym jest naczelnik urzędu skarbowego. W przypadku egzekucji należności pieniężnych, w tym należności podatkowych, stosowanymi środkami egzekucyjnymi są przede wszystkim nieruchomości oraz prawa majątkowe. Przejęcie przez Skarb Państwa własności nieruchomości lub prawa majątkowego w wyniku postępowania egzekucyjnego powoduje wygaśnięcie zaległości podatkowej, której istnienie było podstawą wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

33 33 Odpowiedzialność majątkowa za zobowiązania podatkowego Rodzaje odpowiedzialności majątkowej: Odpowiedzialność za dług podatnika i za cudzy dług, Odpowiedzialność osobista i odpowiedzialność rzeczowa, Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe występuje w dwóch zasadniczych postaciach: Odpowiedzialności podatnika, płatnika i inkasenta, Odpowiedzialności osób trzecich.

34 34 Odpowiedzialność podatnika Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za swoje zobowiązania podatkowe. Jest to odpowiedzialność osobista, nieograniczona. W przypadku podatnika pozostającego w związku małżeńskim odpowiedzialność obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka. Skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej w czasie trwania małżeństwa nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych w czasie istnienia wspólności.

35 35 Odpowiedzialność płatnika Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, zobowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku oraz wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Płatnik odpowiada całym swoim majątkiem za podatek niepobrany lub podatek pobrany, a niewpłacony w zakresie swoich obowiązków. Odpowiedzialność płatnika nie łączy się z odpowiedzialnością podatnika. Jeżeli ustawy podatkowe przewidują pobór podatku przez płatnika, on właśnie staje się podmiotem odpowiedzialnym.

36 36 Odpowiedzialność inkasenta Inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna, niemająca osobowości prawnej, zobowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Inkasent odpowiada całym swoim majątkiem za podatek pobrany, a niewpłacony w zakresie swoich obowiązków.

37 37 Następstwo prawne Następca prawny wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki poprzednika prawnego jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej,

38 38 Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich oznacza: Solidarne obciążenie tych podmiotów następstwami niewykonania obowiązków podatkowych osób bezpośrednio do tego zobowiązanych (podatników), a także płatników i inkasentów, Cechy: Ma zawsze charakter posiłkowy, Jest to odpowiedzialność solidarna, Przesłanki: ekonomiczny (gospodarczy) lub osobisty (rodzinny) związek osoby trzeciej z podatnikiem (płatnikiem, inkasentem), Nie jest to odpowiedzialność z mocy prawa, Konieczność wydania decyzji, Uregulowana w art. 107 – 119 o.p.

39 39 Odpowiedzialność małżonka i byłego małżonka Małżonek odpowiada solidarnie za zaległości podatkowe podatnika powstałe w czasie trwania małżeństwa. Podlegają one zaspokojeniu z majątku wspólnego małżonków. W przypadku kiedy między małżonkami zawarta jest umowa o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej, małżonek odpowiada na zasadzie odpowiedzialności członków rodziny, Małżonkowie wspólnie opodatkowani na podstawie odrębnych przepisów ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe oraz solidarna jest ich wierzytelność o zwrot nadpłaty podatku.

40 40 Odpowiedzialność małżonka i byłego małżonka Rozwiedziony (będący w separacji) małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe powstałe w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym. Odpowiedzialność ta ustaje, jeżeli upłynęły 3 lata od orzeczenia rozwodu.

41 41 Odpowiedzialność członka rodziny podatnika Członek rodziny podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą lub wykonującym wolny zawód za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności. Odpowiedzialność ograniczona jest do wysokości uzyskanych korzyści

42 42 Odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa Nabywca przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach. Zakres odpowiedzialności nabywcy ograniczony jest do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Nabywający może ustalić wysokość zobowiązań podlegających odpowiedzialności

43 43 Odpowiedzialność podatkowa firmującego Firmanctwo – osoba podlegająca opodatkowaniu część lub całość swojej działalności gospodarczej prowadzi pod nazwiskiem, nazwą lub firmą innej osoby (firmującego). Ma na celu zatajenie prowadzenia działalności gospodarczej lub rzeczywistych rozmiarów działalności firmowanego, aby uniknąć opodatkowania lub zmniejszyć ciężar podatkowy, Firmujący działalność gospodarczą ponosi solidarną odpowiedzialność z podatnikiem całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe powstałe podczas prowadzenia tej działalności.

44 44 Odpowiedzialność przy umowach użyczenia, leasingu, dzierżawy, najmu i umowach podobnych Właściciel, samoistny posiadacz lub użytkownik wieczysty rzeczy lub prawa majątkowego oddający podatnikowi majątek w leasing, dzierżawę, wynajmujący mu lub użyczający własnego majątek oraz pozostający z nim w bliskich związkach, odpowiada za zaległości podatkowe podatnika powstałe w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika, jeżeli dana rzecz lub prawo są związane z działalnością gospodarczą lub służą do jej prowadzenia. Odpowiedzialność ta ograniczona jest do równowartości rzeczy lub praw majątkowych, będących przedmiotem umowy.

45 45 Odpowiedzialność dzierżawcy lub użytkownika nieruchomości Dzierżawca lub użytkownik nieruchomości odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem będącym właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samoistnym nieruchomości za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych, wynikających z opodatkowania nieruchomości, powstałych podczas trwania dzierżawy lub użytkowania. Odpowiedzialność ta występuje, jeżeli między dzierżawcą lub użytkownikiem a podatnikiem istnieją powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym lub majątkowym w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym albo wynikające ze stosunku pracy.

46 46 Odpowiedzialność wspólników spółek osobowych Wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusz spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej odpowiada całym swoim majątkiem, solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami, za zaległości podatkowe spółki i wspólników, wynikające z działalności spółki. Na podobnych zasadach odpowiada były wspólnik – odpowiedzialność dotyczy zaległości podatkowych z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie, gdy był on wspólnikiem, oraz zaległości z tytułu nadpłaty i zwrotu podatku powstałe w czasie, gdy był on wspólnikiem. Za zobowiązania podatkowe powstałe, na podstawie odrębnych przepisów, po rozwiązaniu spółki odpowiadają osoby będące wspólnikami w momencie rozwiązania spółki.

47 47 Odpowiedzialność członków zarządu spółki Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej i spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu. Członek zarządu może zwolnić się z tej odpowiedzialności.

48 48 Odpowiedzialność członków zarządu spółki W przypadku gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółka akcyjna w organizacji nie posiada zarządu, za zaległości podatkowe spółki odpowiada jej pełnomocnik albo odpowiadają wspólnicy, jeżeli pełnomocnik nie został powołany. Odpowiedzialność na powyższych zasadach dotyczy również byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji.

49 49 Odpowiedzialność członków organów zarządzających innych osób prawnych Za zaległości podatkowe innych osób prawnych odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie organów zarządzających tymi osobami. Stosuje się do nich analogiczne przepisy jak w przypadku członków zarządu spółki.

50 50 Odpowiedzialność przy podziale osoby prawnej Osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału (osoby nowo zawiązane) odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe osoby prawnej dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie – także majątek osoby prawnej dzielonej, nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zakres odpowiedzialności osób prawnych przejmujących lub osób prawnych nowo zawiązanych ograniczony jest do wartości aktywów netto nabytych, wynikających z planu podziału oraz przy podziale przez wydzielenie ograniczony jest do zaległości z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych do dnia wydzielenia.

51 51 Odpowiedzialność gwaranta lub poręczyciela Gwarant lub poręczyciel, którego zabezpieczenie zostało przyjęte przez organ podatkowy, odpowiada całym swoim majątkiem, solidarnie z podatnikiem, płatnikiem, inkasentem, ich następcą prawnym lub osobą trzecią, za zobowiązanie wynikające z decyzji, która jest przedmiotem zabezpieczenia, wraz z odsetkami za zwłokę oraz kosztami postępowania egzekucyjnego powstałymi w związku z wykonaniem tej decyzji – do wysokości kwoty gwarancji lub poręczenia i w terminie wskazanym w gwarancji lub poręczeniu.

52 52 Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych Rodzaje zabezpieczeń wykonania zobowiązań podatkowych: Zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego na majątku podatnika: przed terminem płatności podatku, Zabezpieczenie wykonania zobowiązania przed wydaniem decyzji ustalającej wysokość tego zobowiązania, przed powstaniem zobowiązania podatkowego, Zabezpieczenie wykonania zobowiązania przed wydaniem decyzji określającej wysokość zaległości podatkowej Warunek: istnieje uzasadniona obawa, że zobowiązanie nie zostanie wykonane przez podatnika Konieczność wydania decyzji przez organ podatkowy

53 53 Hipoteka przymusowa Hipoteka przymusowa powstaje przez dokonanie wpisu w księdze wieczystej przez właściwy sąd rejonowy, Podstawą wpisu hipoteki przymusowej przez sąd jest wniosek właściwego organu podatkowego oraz wykazany fakt doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego czy określającej wysokość zaległości podatkowej

54 54 Zastaw skarbowy Zastaw skarbowy jest formą zabezpieczenia - na wszystkich będących własnością podatnika rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych – należności przysługujących Skarbowi Państwa oraz samorządowi terytorialnemu z tytułu zobowiązań podatkowych, Powstaje z dniem wpisu do rejestru zastawów skarbowych prowadzonego przez urzędy skarbowe na podstawie decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego czy określającej wysokość zaległości podatkowej