Wprowadzenie do funduszu sołeckiego w ramach projektu „Partycypacja obywatelska w zarządzaniu budżetem gminy na przykładzie zarządzania funduszami sołeckimi.

Prezentacja na temat: "Wprowadzenie do funduszu sołeckiego w ramach projektu „Partycypacja obywatelska w zarządzaniu budżetem gminy na przykładzie zarządzania funduszami sołeckimi."— Zapis prezentacji:

1 Wprowadzenie do funduszu sołeckiego w ramach projektu „Partycypacja obywatelska w zarządzaniu budżetem gminy na przykładzie zarządzania funduszami sołeckimi (FS).” PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ Fundacja „Wrzosowa Kraina”

2 CEL SZKOLENIA Zapoznanie z tematyką funduszy sołeckich – definicje, podstawy prawne; Metody aktywizacji mieszkańców do planowania - zaprezentowanie idei partycypacji społecznej na przykładzie FS Zadania własne gminy – a fundusze sołeckie; Partnerstwo na rzecz wsi metodą wykorzystania funduszy sołeckich; Współodpowiedzialność za projekt;

3 PODSTAWY PRAWNE USTAWA z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. Nr 52 poz. 420) Ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U ze zm.) USTAWA z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U nr 157 poz. 1240) Statut sołectwa Strategia rozwoju gminy, Plan odnowy wsi, sołecka strategia rozwoju.

4 PODSTAWY PRAWNE Inne ustawy i rozporządzenia:
ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Prawo budowlane, ustawę o ochronie gruntów rolnych i leśnych, Prawo ochrony środowiska, ustawę o ochronie przyrody, Prawo wodne, ustawę o drogach publicznych, Prawo o ruchu drogowym, Prawo wodne, Prawo energetyczne, ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawę o odpadach, ustawę o pomocy społecznej, ustawę o systemie oświaty, ustawę o bibliotekach, ustawę o ochronie dóbr kultury, ustawę o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, ustawę o kulturze fizycznej, przepisy o turystyce, ustawę o ochronie przeciwpożarowej, Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Ustawa prawo zamówienień publicznych.

5 ĆWICZENIE PRZEDSTAW DEFINICJĘ FUNDUSZU SOŁECKIEGO
DEFINICJA - FUNDUSZU SOŁECKIEGO ĆWICZENIE PRZEDSTAW DEFINICJĘ FUNDUSZU SOŁECKIEGO

6 DEFINICJA - FUNDUSZU SOŁECKIEGO
FUNDUSZ SOŁECKI – są to wyodrębnione w budżecie gminy środki na zadania własne gminy.

7 ĆWICZENIE Wypisz zadania własne gminy.
Zadania własne gminy – art. 7 ĆWICZENIE Wypisz zadania własne gminy.

8 Zadania własne gminy – art. 7
ĆWICZENIE Zastanówmy się które z przedstawionych zadań własny mogą być zrealizowane przez organizacje pozarządowe lub samych mieszkańców.

9 Zadania własne gminy – art. 7
Zadania własne gminy obejmują w szczególności sprawy: ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, lokalnego transportu zbiorowego, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, gminnego budownictwa mieszkaniowego, edukacji publicznej,

10 Zadania własne gminy – art. 7
kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych, targowisk i hal targowych, zieleni gminnej i zadrzewień, cmentarzy gminnych, porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego, utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,

11 Zadania własne gminy – art. 7
polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej, wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej; promocji gminy, współpracy z organizacjami pozarządowymi, współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

12 PRZEZNACZENIE ŚRODKÓW
Środki funduszu przeznacza się na realizację przedsięwzięć, które zgłoszone we wniosku: są zadaniami własnymi gminy – art. 7 ustawy o sam.gminnym. służą poprawie warunków życia mieszkańców i są zgodne ze strategią rozwoju gminy. Mogą być przeznaczone na pokrycie wydatków na: działania zmierzające do usunięcia skutków klęski żywiołowej

13 PLANOWANIE STRATEGICZNE
PLAN FS PLANOWANIE STRATEGICZNE

14 PLAN FS Strategia Wniosek Projekt Program

15 PLAN FS Co to znaczy planować strategicznie? Planowanie strategiczne musi uwzględnić dwa plany czasowe – perspektywę krótkoterminową i długoterminową. Po co planować strategicznie? aby dobrze wydać pieniądze zarówno z funduszu sołeckiego jak i z odnowy wsi. Wydatki powinny się uzupełniać i w perspektywie kilku lat tworzyć nową jakość życia na wsi. Strategia umożliwia połączenie dwóch poziomów zorganizowanego działania ludzi i społeczeństw: bieżące zaspokajanie potrzeb i jednocześnie poszukiwanie środków prowadzących do poprawy sytuacji w przyszłości.

16 PLAN FS Jak powstaje dobra strategia? plan strategiczny powstaje w trakcie społecznego procesu, dyskusji mieszkańców o wspólnej przyszłości, , angażując liczne grono liderów społeczności lokalnej, co ułatwi właściwe planowanie. wnioski z procesu planowania będą wytyczną do działania, przemyślenia i nawiązane pozytywne relacje, które są nieodłączną częścią procesu tworzenia wizji rozwoju, będą dobrze służyć współpracy przy realizacji planu.

17 PLAN FS Fundusz sołecki a wdrażanie strategii Nawet najmniejsze zadanie realizowane z FS w kolejnych latach powinno budować docelowy stan naszej społeczności i wzbogacać stan służącej nam infrastruktury społecznej. Dodatkowym walorem takiego sposobu myślenia (czyli myślenia strategicznego) jest możliwość łączenia środków z różnych źródeł. Wdrażając strategię możemy: • bazować na dużych inwestycjach gminnych, uzupełniać te inwestycje zadaniami finansowanymi z FS i obudowywać aktywnością finansowaną z różnego rodzaju źródeł wsparcia działalności społecznej, sportowej, edukacyjnej czy kulturalnej.

18 PLAN FS Jaką wybrać metodę budowania strategii? Nie istnieje jedyna skuteczna metoda budowania strategii rozwoju ‐ nie istnieje jeden wzorcowy model procesu planowania strategicznego. Nie ma dwóch identycznych planów strategicznych, każda społeczność ma swój indywidualny charakter, a każde sołectwo i gmina ma inne zasoby i funkcjonuje w innym otoczeniu. Zanim zaczniemy planować! Ważnym elementem procesu budowy strategii rozwoju jest udzielenie sobie odpowiedzi na pytania jak: Jakie wieś pełni funkcje? Jakie potrzeby mieszkańców musi zaspokajać? Kim są mieszkańcy?

19 PLAN FS Uproszczona procedura budowania strategii rozwoju Wybierając zadania, które mają być zrealizowane w pierwszej kolejności można kierować się następującymi pytaniami: Co nas najbardziej zintegruje? Na czym nam najbardziej zależy? Co nam najbardziej przeszkadza? Co najbardziej zmieni nasze życie? Co osiągniemy najłatwiej? Na co nas stać? W pierwszej kolejności warto pogrupować zadania pod względem ich charakteru np. osobno działania inwestycyjne, społeczne, dla dzieci i młodzieży, poprawy wizerunku wsi.

20 PARTYCYPACJA ĆWICZENIE Zaplanuj inwestycję sfinansowaną ze środków FS w perspektywie trzech lat w oparciu o potrzeby sołectwa, ale z uwzględnieniem ustawy i zadań wymienionych w strategii rozwoju gminy, ze strategią rozwoju wsi (np. Planem Odnowy Miejscowości). 1. Określ co będzie inwestycją: 2. Zaplanuj jakie zadania zrealizujesz w poszczególnych latach

21 PARTYCYPACJA W FUNDUSZACH SOŁECKICH

22 PARTYCYPACJA Informowanie Konsultowanie Współdecydowanie,

23 Zasady efektywnych konsultacji społecznych:
PARTYCYPACJA Zasady efektywnych konsultacji społecznych: Dobra wiara; Zasada poszanowania dobra ogólnospołecznego i interesu ogólnego; Legalność; Reprezentatywność i różność; Rzetelność; Przejrzystość i otwartość; Kompleksowość; Dokumentowanie; Ciągłość i sprzężęnie zwrotne; Koordynacja;

24 PARTYCYPACJA KONSULTACJE SPOŁECZNE – ETAPY Poszczególne etapy konsultacji społecznych: przygotowanie problemu konsultacji, zaproszenie do konsultacji grup potencjalnie zainteresowanych tematem, przedstawienie celu konsultacji, zebranie opinii od grup/mieszkańców, przeprowadzenie analizy zebranych opinii, przedstawienie decyzji w sprawie przyjęcia ostatecznej wersji rozwiązania, wewnętrzne podsumowanie procesu konsultacji.

25 Rola mieszkańców sołectwa
PARTYCYPACJA Rola mieszkańców sołectwa Wyjście z inicjatywą co do wskazania przedsięwzięcia. Podjęcie uchwały przez zebranie wiejskie (zgodnie ze statutem sołectwa) o rodzaju przedsięwzięcia, jego kosztach wraz z uzasadnieniem dla jego realizacji. Sprawowanie kontroli nad realizacją przedsięwzięcia. Źródlo: Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów „Fundusze sołeckie – szansą dla wsi”.

26 ĆWICZENIE Przedstaw zagrożenia wynikające z partycypacji społecznej.
PARTYCYPACJA ĆWICZENIE Przedstaw zagrożenia wynikające z partycypacji społecznej.

27 PARTYCYPACJA Wśród najczęściej podawanych powodów niechęci do konsultacji wymienia się m.in.: poczucie, że tylko specjaliści mogą zaproponować najlepsze rozwiązania; brak czasu, często wynikający ze zbyt długiego „odkładania problemu na półkę”; obawa, że tylko kilka osób będzie zainteresowanych problemem, co nie przekłada się na szerokie konsultacje społeczne, a w związku z tym jest niemiarodajne; powyższe przekłada się na poczucie zmarnowanego czasu;

28 PARTYCYPACJA próby manipulacji; poczucie zagrożenia ze strony przeciwników politycznych, np.: że mogą mieć lepszy pomysł, który zaproponują mieszkańcom; zbyt mała wiara we własne umiejętności i możliwości; obawa przed krytyką; obawa o zarzuty dotyczące niekompetencji w zakresie omawianego problemu.

29 ĆWICZENIE Przedstaw korzyści wynikające z partycypacji społecznej.
PARTYCYPACJA ĆWICZENIE Przedstaw korzyści wynikające z partycypacji społecznej.

30 PARTYCYPACJA Korzyści, jakie czerpie samorząd lokalny z wprowadzenia elementów partycypacji społecznych: właściwe rozeznanie potrzeb mieszkańców gminy; trafniejsza reakcje na potrzeby mieszkańców; budowanie poczucia wśród mieszkańców, że są współodpowiedzialni oraz współdecydują w zakresie rozwiązań problemów (co wzmacnia poczucie wspólnoty); krzewienie edukacji, wśród uczestników konsultacji, w zakresie działalności władz;

31 PARTYCYPACJA wzmacnianie zaufania na linii samorząd-obywatel; budowanie kanału przepływu informacji pomiędzy samorządem a obywatelami; umożliwianie zawiązywania partnerstw społecznych na rzecz realizacji wspólnych celów; uświadomione społeczeństwo, co może przekładać się na mniejszą niechęć względem władz; przedstawienie profesjonalizacji działań administracji publicznej poprzez ukazanie różnych form rozwiązań tego samego problemu.

32 PARTNERSTWO PARTNERSTWO

33 PARTNERSTWO Z kim współpracować? Ze wszystkimi którzy mogą pomóc i nas wesprzeć! Tylko współpraca wielu podmiotów może spowodować, że środki z funduszu sołeckiego nie będą miały charakteru przypadkowo wymyślonych zadań i chaotycznie wydawanych pieniędzy. Tylko poprzez współpracę z wieloma partnerami, społeczności sołeckie mogą udowodnić, że „zasługują” na samodzielne „mini –budżety”, że potrafią nimi zarządzać.

34 PARTNERSTWO PROJEKT PARTNERSTWO LOKALNE
Najczęściej aktywność jednego podmiotu; jeśli aktywność wspólna, to pod kierownictwem jednego podmiotu. Aktywność wspólna wielu podmiotów (najczęściej – z różnych sektorów), na zasadach partnerskich (równorzędnych) Współpraca wynikająca z dobrowolnego poddania się jednolitemu zarządzaniu. Współpraca oparta o podpisaną uroczystą deklarację wspólnych zasad. Współpraca w ściśle określonych ramach czasowych. Współpraca stała, ustanowiona od momentu zawarcia partnerstwa bezterminowo. Nastawienie na osiągnięcie jednego konkretnego celu. Współpraca ogólna, nie ograniczona do realizacji jednego konkretnego celu praktycznego Źródło: „Fundusz sołecki – jak dobrze wydać nasze pieniądze?” Andrzej Olszewski, Ryszard Kamiński, Zenon Lewandowski

35 WDRAŻANIE ŚRODKÓW Z FUNDUSZU SOŁECKIEGO
FUNDUSZ SOŁECKI WDRAŻANIE ŚRODKÓW Z FUNDUSZU SOŁECKIEGO

36 WDRAŻANIE FUNDUSZU SOŁECKIEGO
Rada gminy rozstrzyga o wyodrębnieniu w budżecie gminy środków stanowiących fundusz sołecki, zwany dalej „funduszem”, do dnia 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, podejmując uchwałę, w której wyraża zgodę albo nie wyraża zgody na wyodrębnienie funduszu w roku budżetowym.

37 PRZEZNACZENIE ŚRODKÓW - WNIOSEK
Warunkiem przyznania w danym roku budżetowym środków z funduszu jest złożenie do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) przez sołectwo wniosku. Wniosek danego sołectwa uchwala: zebranie wiejskie z inicjatywy sołtysa, rady sołeckiej lub co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa.

38 PRZEZNACZENIE ŚRODKÓW - WNIOSEK
Wniosek powinien zawierać wskazanie przedsięwzięć przewidzianych do realizacji na obszarze sołectwa w ramach środków określonych dla danego sołectwa na podstawie: informacji (o wysokości środków przekazanych przez wójta), oszacowaniem ich kosztów uzasadnieniem.

39 PRZEZNACZENIE ŚRODKÓW - WNIOSEK
Wzór wniosku do wójta

40 PROCEDURA ROZPATRZENIA WNIOSKU
Wójt (burmistrz, prezydent miasta) w terminie 7 dni od dnia otrzymania odrzuca wniosek niespełniający warunków określonych w ust. 2–4, informując jednocześnie o tym sołtysa. Sołtys może w terminie 7 dni od dnia otrzymania tej informacji podtrzymać wniosek, kierując go do rady gminy za pośrednictwem wójta (burmistrza, prezydenta miasta)

41 PROCEDURA ROZPATRZENIA WNIOSKU
W przypadku podtrzymania wniosku przez sołtysa, rada gminy rozpatruje ten wniosek w terminie 30 dni od dnia jego otrzymania. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) związany jest rozstrzygnięciem rady gminy w tym zakresie. Uchwalając budżet, rada gminy odrzuca wniosek sołectwa, w przypadku gdy zamierzone zadania nie spełniają wymogów dotyczących: zadań własnych gminy, nie służą poprawie warunków życia mieszkańców lub nie są zgodne ze strategią rozwoju gminy.

42 Ważne terminy dla FS ĆWICZENIE Przedstaw najważniejsze terminy w zakresie przyznawania funduszy sołeckich.

43 Ważne terminy dla FS do dnia 31 marca roku - poprzedzającego rok budżetowy, rada gminy podejmuje uchwałę, w której wyraża zgodę albo nie wyraża zgody na wyodrębnienie funduszu w roku budżetowym; do dnia 31 lipca roku - poprzedzającego rok budżetowy wójt przekazuje sołtysom informację o wysokości środków na FS; do dnia 30 września roku - poprzedzającego rok budżetowy, którego dotyczy wniosek, sołtys przekazuje wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) wniosek celem uwzględnienia go w projekcie budżetu gminy.

44 Ważne terminy dla FS do dnia 31 grudnia roku, a w szczególnych przypadkach do 31 marca roku następnego - uchwalenie budżetu, w którym przewidziano środki na realizację funduszu sołeckiego; do końca następnego roku - realizacja przedsięwzięć przewidzianych w ramach funduszu sołeckiego.

45 PRZYKŁADOWA PROCEDURA ROZPATRYWANIA WNIOSKÓW SOŁECTWA
WDRAŻANIE FS PRZYKŁADOWA PROCEDURA ROZPATRYWANIA WNIOSKÓW SOŁECTWA Wniosek sołectwa Urząd Gminy Sekretariat/biuro podawcze – rejestracja, dekretacja, przekazanie do właściwego referatu/wydziału REFERAT /WYDZIAŁ odpowiedzialny za prowadzenie procedury rozpatrywania wniosków Zwołanie posiedzenia zespołu oceniającego złożonego z przedstawicieli referatów/wydziałów merytorycznych potencjalnie realizujących zaplanowane we wniosku przedsięwzięcia. Ocena wniosku w zakresie spełnienia wymogów ustawy o funduszu sołeckim Sporządzenie „Protokołu oceny wniosku sołectwa” z rekomendacją Przekazanie wniosku i ww protokołu skarbnikowi SKARBNIK GMINY Opinia wyrażona pisemnie w „Protokole oceny wniosku sołectwa” Przekazanie wniosku i wyżej wymienionego protokołu wójtowi WÓJT GMINY Decyzja wyrażona pisemnie w „Protokole oceny wniosku sołectwa” Przekazanie dokumentacji do właściwego referatu/wydziału REFERWAT/WYDZIAŁ odpowiedzialny za prowadzenie procedury rozpatrywania wniosków Sporządzenie informacji o przyjęciu lub odrzuceniu wniosku i przekazanie jej sołtysowi Sporządzenie propozycji do projektu budżetu gminy w zakresie zadań realizowanych w ramach FS zgodnie z procedur a planowania budżetu obowiązującą w Urzędzie Gminy

46 WDRAŻANIE FS PRZYKŁADOWA PROCEDURA ROZPATRYWANIA WNIOSKÓW SOŁECTWA c.d. WÓJT GMINY Przedłożenie projektu budżetu radzie gminy RADA GMINY Uchwalenie budżetu gminy na dany rok, w którym przewidziano środki na realizację FS. Przydzielenie zadań ujętych we wniosku referatom/wydziałom merytorycznie odpowiedzialnych za ich realizację REFERAT/WYDZIAŁ MERYTORYCZNY Sporządzenie „Harmonogramu realizacji funduszu sołeckiego” na dany rok (w porozumieniu z sołtysami) i przekazanie go do referatu/wydziału odpowiedzialnego za prowadzenie procedury rozpatrywania wniosków Sporządzenie planu zamówień uwzględniającego zadania funduszu sołeckiego i przekazani go do referatu/wydziału odpowiedzialnego za zamówienia publiczne. Realizacja przedsięwzięć przewidzianych w ramach funduszu sołeckiego REFERWAT/WYDZIAŁ odpowiedzialny za prowadzenie procedury rozpatrywania wniosków Sporządzenie zbiorczego/gminnego „Harmonogramu realizacji funduszu sołeckiego” i przekazanie go załatwienia wójtowi Upublicznienie ww. „Harmonogramu” (przekazanie sołtysom, wywieszenie na tablicy informacyjnej) REFERAT/WYDZIAŁ odpowiedzialny za zamówienia publiczne Sporządzenie zbiorczego planu zamówień i po zatwierdzeniu przez wójta jego upublicznienie

47 Korzyści z wdrażania FS
PODSUMOWANIE

48 Korzyści z wdrażania FS
Sołectwa będą mogły pozyskiwać za pośrednictwem funduszu środki na lokalne przedsięwzięcia oraz wspierać inicjatywy swoich mieszkańców. Finansowanie istotnych działań na rzecz społeczności. Wspólnoty wiejskie bardziej efektywnie będą dysponować publicznymi środkami. Wyposażenie ludzi w instrumenty, pozwalające im lepiej wykorzystywać: własną inicjatywę, mądrość i poczucie potrzeby działania na rzecz innych. Zwiększenie budżetu gminy nawet do 30 % poprzez zwrot środków z budżetu państwa.

49 Dziękujemy za uwagę. Zapraszamy ponownie.
PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ Biuro projektu: Fundacja „Wrzosowa Kraina” Ul. Żeromskiego 1, Chocianów Fundacja „Wrzosowa Kraina”