Materiały na zajęcia z dydaktyki informatyki

Prezentacja na temat: "Materiały na zajęcia z dydaktyki informatyki"— Zapis prezentacji:

1 Materiały na zajęcia z dydaktyki informatyki
Dydaktyka ogólna Materiały na zajęcia z dydaktyki informatyki Ewa Kołczyk

2 Podstawowe terminy uczenie się – świadomy proces nabywania wiadomości, umiejętności i nawyków nauczanie – planowe kierowanie procesem uczenia się kształcenie – proces nauczania-uczenia się wpływający na wszechstronny rozwój zdolności poznawczych: myślenia, spostrzegania, uwagi, pamięci, wyobraźni Ewa Kołczyk

3 Rozwój systemów dydaktycznych
Jan Amos Komeński ( ), sztuka nauczania (i wychowania), system klasowo– lekcyjny, zasada poglądowości Jan Fryderyk Herbart ( ), teoria nauczania wychowującego, nauczanie przez przyswajanie, szkoła tradycyjna John Dewey ( ), sztuka uczenia się, uczenie się przez działanie, nauczanie problemowe Ewa Kołczyk

4 Podstawowe terminy pedagogika – nauka o wychowaniu
dydaktyka ogólna – nauka pedagogiczna, badająca działalność osób uczących się i nauczających dydaktyka przedmiotowa – teoria i praktyka nauczania i uczenia się konkretnego przedmiotu metodyka nauczania – dyscyplina praktyczna zajmująca się metodami nauczania wybranych treści Ewa Kołczyk

5 Funkcje dydaktyki eksplanacyjna, diagnostyczna i prognostyczna
instrumentalno-techniczna normatywna – ustalanie celów kształcenia, kryteriów doboru materiału, wymagań w zakresie opanowania wiedzy Ewa Kołczyk

6 Materiał nauczania - uproszczona wersja dyscypliny naukowej
Programy nauczania cele kształcenia materiał nauczania (tematy) instrukcja metodyczna Materiał nauczania - uproszczona wersja dyscypliny naukowej Ewa Kołczyk

7 Instrukcja metodyczna
Cele kształcenia cele ogólne (ideały, zadania) cele szczegółowe (operacyjne) Instrukcja metodyczna standardy osiągnięć uczniów sposoby oceniania Ewa Kołczyk

8 Tendencje w doborze treści kształcenia
materializm (encyklopedyzm) formalizm utylitaryzm strukturalizm egzemplaryzm HISTORYCZNIE WSPÓŁCZEŚNIE Ewa Kołczyk

9 Kryteria doboru treści kształcenia
zainteresowania użyteczność wyuczalność wykonalność niezależność istotność rzetelność DZIEDZINA UCZEŃ Ewa Kołczyk

10 Treść nauczania (wg prof. B. Niemierki)
materiał nauczania cele nauczania wymagania programowe Ewa Kołczyk

11 Układ treści kształcenia w kursie nauczania
liniowy spiralny koncentryczny Ewa Kołczyk

12 Funkcje podręcznika informacyjna (uporządkowany przekaz)
badawcza (pytania, pobudzanie do myślenia, ukierunkowanie na syntezę) transformacyjna (przykłady zastosowania, modelowe rozwiązania, ćwiczenia) samokształceniowa Ewa Kołczyk

13 Sposoby uczenia się i metody nauczania
Czynności nauczyciela Czynności ucznia podające przez przyswajanie podawanie gotowej wiedzy przyswajanie gotowej wiedzy poszukujące przez odkrywanie kierowanie procesem rozwiązywanie problemów eksponujące przez przeżywanie eksponowanie wartości poznawanie wartości praktyczne przez działanie organizowanie działalności przeobrażanie rzeczywistości Ewa Kołczyk

14 Metody nauczania wykład pogadanka opowiadanie objaśnienie
praca z tekstem Metody nauczania podające metoda problemowa aktywizujące poszukujące gry dydaktyczne dyskusje metoda przypadków metoda sytuacyjna eksponujące wycieczka wystawa pokaz doświadczenie ćwiczenia metoda projektów praktyczne Ewa Kołczyk

15 Stożek doświadczenia Dale’a
czytanie słuchanie oglądanie obrazów, diagramów oglądanie filmu, demonstracji gry z podziałem na role, praktyczne działanie zastosowanie w praktyce, nauczanie innych Ludzie pamiętają 5-10% 10-30% 50-70% 90% Ewa Kołczyk

16 Pomoce dydaktyczne podręczniki, dokumentacje, leksykony
oprogramowanie – cechy klas programów programy do demonstracji zagadnień slajdy, instrukcje, karty pracy, plansze, pomoce elektroniczne: adresy stron WWW, pliki do ćwiczeń Ewa Kołczyk

17 Formy pracy indywidualna zbiorowa – cała klasa
grupowa – w grupach 2-4 osobowych Ewa Kołczyk

18 Schemat budowy lekcji wersja 1
przygotowanie klasy do pracy sprawdzenie/nawiązanie do pracy domowej określenie celów lekcji, nawiązanie do poprzedniego materiału przebieg zajęć podający problemowy operacyjny ekspozycyjny podsumowanie lekcji wyjaśnienie zadania domowego Ewa Kołczyk

19 Schemat budowy lekcji wersja 2
Zaangażowanie Poszukiwanie Transformacja Prezentacja Refleksja Ewa Kołczyk

20 Konspekt lekcji Imię i nazwisko prowadzącego zajęcia Temat lekcji
Data: Czas trwania zajęć: Szkoła: Klasa:  Informacja o tym, co już uczniowie umieją i co jest przewidziane na kolejnych zajęciach  Cele lekcji:  Środki dydaktyczne:   Treści zadań (rozwiązania zadań), przykładów, definicji, opisów poleceń, algorytmów itp. Plan lekcji Ewa Kołczyk

21 Plan lekcji czas trwania materiał rzeczowy sposób realizacji
osiągane cele sposób oceniania uwagi min. pytania treści przykłady zadania metody formy czynności nauczyciela i uczniów czego się uczą co i jak Ewa Kołczyk

22 Style uczenia się racjonalny intuicyjny słowny wzrokowy aktywny
refleksyjny sekwencyjny globalny Ewa Kołczyk

23 Dokumentowanie pracy dziennik arkusze ocen zeszyty uczniowskie
rozkład materiału + PSO / plan wynikowy codzienny plan pracy (konspekty) Ewa Kołczyk

24 Plan wynikowy problematyka zajęć temat zajęć wymagania
podstawowe rozszerzające dopełniające środki dydaktyczne procedury sprawdzania i oceniania liczba godzin Ewa Kołczyk

25 Cele nauczania cele z kategorii: wiedza umiejętności postawa
cele hierarchiczne: uczeń musi, powinien, może cele operacyjne: wiedzieć, rozumieć, analizować, wskazać, wyjaśnić, dobrać, klasyfikować, formułować, napisać, narysować, obliczyć, odczytać z wykresu, planować, podać nazwę, sprawdzić, rozpoznać, uruchomić, wykazać, wyróżnić, zbudować, zmienić, oznaczyć.... Ewa Kołczyk

26 Zasady nauczania poglądowości przystępności (stopniowania trudności)
świadomego i aktywnego udziału ucznia systematyczności trwałości wiedzy operatywności (wiązania teorii z praktyką) Ewa Kołczyk

27 Zasady w nauczaniu informatyki
pozwól na eksperymenty proponuj zadania na miarę ucznia podawaj pomysły, a nie rozwiązania wprowadzaj nowe, gdy jest potrzebne utrwalaj nowe rozmawiaj o procesie, nie tylko o efekcie Ewa Kołczyk

28 Funkcje oceny diagnostyczna metodyczna dydaktyczna wychowawcza
selekcyjna Ewa Kołczyk

29 Wymagania programowe służą do zdefiniowania treści ukrytej za skalą stopni szkolnych hierarchia wymagań wykraczające dopełniające rozszerzające Skala stopni: dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący podstawowe konieczne Ewa Kołczyk

30 Stopień szkolny: oznacza spełnienie wymagań ma charakter pomocniczy
jest elementem niezbędnej informacji zwrotnej różnicuje uczniów ze względu na osiągnięcia Ewa Kołczyk

31 Testy dydaktyczne zamiast zadań „opowiedz” i „opisz” zadania praktyczne poprawne formułowanie pytań i zadań dobór treści pytań zgodny z przyjętymi celami nauczania jednolitość formy zadań w obrębie testu rzetelność, trafność i obiektywizm Ewa Kołczyk

32 Rzetelność – zgodność wyników (dla tych samych uczniów w równoległych wersjach testu)
Przyczyny nierzetelności wyrywkowa reprezentacja treści dyspozycja ucznia brak konsekwencji w punktowaniu Podnoszenie rzetelności większa liczba czynności dłuższy czas szczegółowy schemat punktowania Ewa Kołczyk

33 Trafność pomiaru – zasadne wnioskowanie o osiągnięciach ucznia
Brak trafności mało czynności pomijanie czynności czynności pozaprogramowe Oszacowanie trafności zgodność treści planowanej z realizowaną zgodność treści realizowanej ze sprawdzaną Ewa Kołczyk

34 Formy zadań testowych pisemne teoretyczne: rozszerzonej odpowiedzi,
krótkiej odpowiedzi, z luką, wyboru wielokrotnego, na dobieranie, prawda-fałsz. 20 min 3 min 40 sek 90 sek 60 sek 30 sek praktyczne: próba pracy, nisko symulowane, wysoko symulowane. 100 min 20 min 10 min Ewa Kołczyk

35 Narzędzia sprawdzania
obserwacja sprawdzian teoretyczny i praktyczny projekt - kryteria oceny odpowiedź ustna zadanie domowe praca na lekcji zeszyt uczniowski e-portfolio Ewa Kołczyk

36 Taksonomia celów nauczania
poznawczych A – zapamiętanie wiadomości B – zrozumienie wiadomości C – zastosowanie wiadomości w sytuacjach typowych D – zastosowanie wiadomości w sytuacjach nietypowych Wiadomości praktycznych A – naśladowanie działania B – odtwarzanie działania C – sprawność działania w stałych warunkach D – sprawność działania w zmiennych warunkach Działania Umiejętności Umiejętności Ewa Kołczyk

37 Wymagania programowe a kategorie celów
podstawowe A i B rozszerzające B i C dopełniające C i D Ewa Kołczyk

38 Jakościowe określanie wymagań na stopnie
dst – umie wykonać zadanie wg instrukcji (z pomocą nauczyciela) db – umie wykonać samodzielnie analogiczne zadanie bdb – umie samodzielnie zanalizować inne zadanie i wykorzystać w nim zdobyte umiejętności celująca – umie samodzielnie analizować zadania i rozpoznawać nowe funkcje i możliwości nieznanego oprogramowania Ewa Kołczyk

39 Budowanie testu sprawdzającego
dobór form zadań i czasu trwania testu, ułożenie zadań, określenie czynności sprawdzanych, przypisanie ich do kategorii celów, określenie poziomu wymagań, opracowanie modelu odpowiedzi i schematu punktowania, przeliczanie punktów na ocenę. Ewa Kołczyk

40 Przedmiotowy system oceniania
wymagania (na poszczególne stopnie) regulamin (kontrakt) narzędzia oceny sposób ustalania oceny końcowej Ewa Kołczyk

41 Przygotowanie uczniów do życia
umiejętność ciągłego uczenia się umiejętność samodzielnego myślenia umiejętność rozwiązywania problemów przez: mówienie i słuchanie, czytanie i pisanie, stosowanie arytmetyki i matematyki rozbijanie problemu na podproblemy, stosowanie rysunku, schematu, prowadzenie ,,burzy mózgów'', używanie komputera Ewa Kołczyk

42 Umiejętność myślenia niższego rzędu polega na odtwarzaniu zapamiętanych faktów wyższego rzędu wymaga znajomości faktów, ale także rozumienia zasad rządzących faktami i zależności między nimi Ewa Kołczyk

43 Opisowa definicja problemu
dane – opis sytuacji początkowej w postaci faktów cel – opis pożądanej sytuacji końcowej, jak można sprawdzić, czy problem został rozwiązany przydatne narzędzia, źródła pozyskania pomocy, ograniczenia, reguły, których należy przestrzegać dlaczego problem jest ważny dla ciebie? Ewa Kołczyk

44 Plan rozwiązywania problemu
zrozumieć problem zaplanować kolejne kroki rozwiązania wykonać zaplanowane kroki sprawdzić, czy problem został rozwiązany Ewa Kołczyk

45 Strategie rozwiązywania problemów
metoda zstępująca metoda wstępująca operacja elementarna = idea + proces rozwiązania „poszukaj czegoś podobnego” Ewa Kołczyk

46 Metody algorytmiczne i heurystyczne
określoność pełna niezawodność gwarantowana zastosowanie ograniczone typowe zadania rutynowa sprawność nieokreśloność brak niezawodności zastosowanie w różnych sytuacjach nowe, nieznane zadania postawa twórcza Ewa Kołczyk

47 Zjawisko transferu bliski, wykonywany automatycznie
odległy, pozornie brak powiązań i analogii wspomaganie uczenia skierowanego na transfer odległy Ewa Kołczyk

48 Model problemu myślowy słowny pisany matematyczny komputerowy
Ewa Kołczyk

49 Zadanie: Ile jest równań postaci x2-px+q=0, gdzie p,q są naturalne i pierwiastki równania są mniejsze od 8? Ewa Kołczyk