WARSZTATY ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO, PUŁAWY 2010

Prezentacja na temat: "WARSZTATY ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO, PUŁAWY 2010"— Zapis prezentacji:

1 WARSZTATY ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO, PUŁAWY 2010
Dochodowość i opłacalność produkcji w gospodarstwach ekologicznych specjalizujących się w uprawach polowych w latach na podstawie danych Polskiego FADN IERiGŻ-PIB, Zakład Rachunkowości Rolnej mgr inż. Grażyna Nachtman WARSZTATY ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO, PUŁAWY 2010

2 Plan wystąpienia: Zagadnienia metodyczne:
- pojęcia kosztów, wartości produkcji i dochodów, - dobór próby Polskiego FADN, a obecność gospodarstw ekologicznych, - zasady klasyfikacji gospodarstw. Wyniki ekonomiczne grupy certyfikowanych gospodarstw rolnych, specjalizujących się w uprawach polowych. Wnioski. Przychody gospodarstw są w cenach bieżących bez dopłat POLSKI FADN

3 Koszty ogółem obejmują trzy główne grupy:
Koszty zużycia pośredniego bezpośrednie koszty produkcji (m.in. koszt nawozów z zakupu lub nieodpłatnych przekazań, nasion, środków ochrony roślin, herbicydów, koszt przygotowania produktu do sprzedaży) koszty ogólnogospodarcze (m.in. koszt paliwa, energii wynajmu maszyn, remonty bieżące, ubezpieczenia budynków), Amortyzację, Koszty czynników zewnętrznych odsetki od zobowiązań, opłata pracy najemnej, czynsz za ziemię dzierżawną. Koszty ogółem nie obejmują kosztów własnych czynników wytwórczych (ziemi, pracy, kapitału) POLSKI FADN

4 Wartość produkcji netto (bez dopłat) - dotyczy roku obrachunkowego
liczona jest bez podatku VAT, w cenach bieżących.

5 Kategorie dochodowe = wartość produkcji - zużycie pośrednie
Wartość dodana brutto = wartość produkcji - zużycie pośrednie Na tym poziomie następuje skorygowanie otrzymanej wartości nadwyżki o podatki i dopłaty związane z działalnością operacyjną gospodarstwa (odjęcie kwoty podatków i dodanie kwoty dopłat Wartość dodana netto = wartość dodana brutto - koszty amortyzacji naliczane w  gospodarstwie rolnym Wartość dodana netto jest rynkową opłatą za zaangażowane czynniki produkcji (ziemia, praca, kapitał) niezależnie od formy własności Zrealizowanie wartości dodanej netto oznacza pokrycie kosztów zużycia pośredniego oraz naliczonej raty amortyzacji od własnych środków trwałych gospodarstwa. Jest źródłem opłaty za używane czynniki produkcji (ziemię, pracę, kapitał), niezależnie od formy ich własności. POLSKI FADN

6 Dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego
Kategorie dochodowe Dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego = wartość dodana netto - koszty czynników zewnętrznych Dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego jest gratyfikacją za własne czynniki wytwórcze: pracę rodziny rolnika, ziemię oraz kapitał a także za zarządzanie. Nakłady pracy według metodyki FADN stanowią całkowity nakład pracy w  ramach działalności operacyjnej gospodarstwa rolnego i są wyrażone w jednostkach przeliczeniowych pracy, czyli w osobach pełnozatrudnionych (AWU). 1 AWU stanowi 2200 godzin pracy na rok. W ramach nakładów pracy ogółem wyszczególnia się: - nakłady pracy własnej (FWU) osób nieopłaconych, głównie członków rodziny, - nakłady pracy najemnej (AWU), czyli nakłady pracy osób ołaconych gotówką lub w naturze. POLSKI FADN

7 Gospodarstwa ekologiczne w próbie Polskiego FADN
Typy produkcji: Uprawy polowe , Mieszane , Krowy mleczne , Zwierzęta żywione systemem wypasowym -11 Rozmieszczenie 72 certyfikowanych gospodarstw ekologicznych, prowadzących nieprzerwanie rachunkowość FADN w latach , w tym 25 specjalizujących się w uprawach polowych. POLSKI FADN

8 Wielkość ekonomiczna analizowanych gospodarstw ekologicznych specjalizujących się w uprawach polowych Ekwiwalenty 8 ESU w jednostkach fizycznych w regionie FADN Mazowsze i Podlasie Wielkość ekonomiczna na poziomie 8 ESU = zł oznacza w praktyce gospodarstwo monokulturowe POLSKI FADN

9 Zasoby gospodarstw ekologicznych w latach 2005-2008 (typ „Uprawy polowe”)

10 Wartość produkcji i dynamika zmian w latach 2005-2008
Pogłowie zwierząt ? Zwierzęta ogółem LU 5,3 6,3 4,3 4,8 Krowy mleczne LU 1,33 1,10 0,93 1,02 Pozostałe bydło LU 1,02 1,54 1,41 1,30 Owce i kozy LU 0,62 0,98 0,43 0,39 Trzoda chlewna LU 1,87 1,89 0,93 1,37 Drób LU 0,10 0,08 0,05 0,26 Plon pszenicy dt/ha 25,0 21,3 18,8 22,7 Plon kukurydzy dt/ha 48,4 57,1 58,8 51,4 Obsada zwierząt LU/ha 0,68 0,92 1,32 1,08 Wydajność mleczna krów kg/krowę POLSKI FADN

11 Produktywność czynników produkcji

12 Koszt wytworzenia 1 zł produkcji
Udział koszt nawozów w kosztach bezpośrednich w g. konwencjonalnych – 16,6% g. ekologicznych 2,3% Koszty bez kosztów własnych czynników wytwórczych Produkcja bez doplat POLSKI FADN

13 Koszty produkcji w latach 2005-2008
Struktura kosztów produkcji w % Koszty ogółem 100,00 100,0 100,0 100,0 z tego: Zużycie pośrednie 53,1 55,6 53,4 52,4 z tego: Koszty bezpośrednie 26,3 26,1 25,1 26,0 Koszty ogólnogos[darcze 26,7 29,5 28,3 26,4 Amortyzacja 28,5 22,6 21,6 20,6 Koszty czynników zewnętrznych 18,4 21,8 25,0 27,0 z tego: Wynagrodzenia 15,7 18,5 21,3 23,8 Czynsze 1,4 1,7 2,1 2,1 Odsetki 1,4 1,6 1,6 1,2 POLSKI FADN

14 Relacje dopłat do działalności operacyjnej do wartości produkcji
POLSKI FADN

15 Znaczenie dopłat w dochodzie z rodzinnego gospodarstwa rolnego

16 Dochody z rodzinnego gospodarstwa rolnego i rentowność

17 Dynamika zmian wybranych parametrów w latach 2005-2008 w gospodarstwach z uprawami polowymi

18 WNIOSKI: Certyfikowane gospodarstwa ekologiczne specjalizujące się w uprawach polowych i prowadzące nieprzerwanie rachunkowość FADN w latach użytkowały średnio ha UR, w tym warzywa polowe i uprawy sadownicze stanowiły około 14-18% tej powierzchni. Warzywa i owoce wytworzyły łącznie około % wartości produkcji ogółem. Koszty produkcji ogółem na 1 ha UR wzrosły w 4-leciu o około 25%, wartość produkcji na 1 ha o 41%, a dochód na 1 ha o 67%. W każdym roku prowadzenia rachunkowości rolnicy uzyskiwali nadwyżkę wartości produkcji nad kosztami produkcji (bez kosztów własnych czynników wytwórczych), powiększonymi o podatki.

19 Następował systematyczny wzrost dochodowości na gospodarstwo, na osobę nieopłaconą w rodzinie rolnika i na 1 ha UR; głównym czynnikiem tego wzrostu był coroczny wzrost wartości produkcji owoców i warzyw oraz dopłaty do działalności operacyjnej, które tworzyły około 54,0-73,7% wartości dochodu. Rosnąca dochodowość analizowanych gospodarstw ekologicznych, ze znacznym udziałem upraw warzywnych i sadowniczych, rokuje nadzieję na przyszły ich rozwój. Od roku 2006 gospodarstwa wypracowywały zysk od zł w 2006 r. do około zł w 2008 roku, co łącznie z naliczoną kwotą amortyzacji umożliwiało rozwój potencjału gospodarstwa (reprodukcję rozszerzoną).

20 Dziękuję za uwagę

21 Dochód w gospodarstwach z mieszaną produkcją roślinną i zwierzęcą (lata 2005-2008)

22 Rola dopłat w dochodzie gospodarstw z mieszaną produkcją roślinną i zwierzęcą (lata 2005-2008)

23 Gospodarstwa ekologiczne na tle dobranych gospodarstw konwencjonalnych w 2008 roku (podobna powierzchnia UR i TUZ)