Bezrobocie w okresie transformacji w Polsce

Prezentacja na temat: "Bezrobocie w okresie transformacji w Polsce"— Zapis prezentacji:

1 Bezrobocie w okresie transformacji w Polsce
Katarzyna Konopka

2 BEZROBOTNY - definicja
Według Głównego Urzędu Statystycznego bezrobotny to osoba w wieku od 15 do 74 lat , a w okresie badanego tygodnia: a) nie była osobą pracującą; b) aktywnie poszukiwała pracy; c) była gotowa podjąć pracę w tygodniu badania i następnym.

3 Bezrobocie – problem całego społeczeństwa Wykres1: Badanie opinii publicznej - powszechność bezrobocia. Źródło: CBOS, Społeczny zasięg bezrobocia i zagrożenie utratą pracy. Komunikat z badań., Warszawa, marzec 2004. Z badań CBOP wynika, że w ciągu ostatnich 5 lat w co drugim gospodarstwie domowym ktoś doświadczył problemu bezrobocia.

4 Strach przed utratą pracy Wykres2: Badanie opinii publicznej - obawa przed utratą obecnego miejsca pracy Źródło: CBOS, Społeczny zasięg bezrobocia i zagrożenie utratą pracy. Komunikat z badań., Warszawa, marzec 2004. Początkowo ludzie byli pewni swego źródła utrzymania, ale już w grudniu roku większość badanych obawiała się straty pracy.

5 W przystosowywaniu produkcji i zatrudnienia do rynkowych warunków można wyróżnić trzy etapy:
I ( ): gwałtownie malała produkcja przy wolniejszym spadku zatrudnienia; II (1992 – 1993): PKB rosło, zatrudnienie nadal malało  wzrost efektywności pracy; III (pozostałe lata): wzrost obu wartości, ale zatrudnienie wolniej. Wykres 3: Zmiany roczne PKB, zatrudnienia w II i III etapie zmian systemowych. Źródło: B. Ptaszyńska, Transformacja systemowa, a transformacyjne bezrobocie strukturalne w Polsce, Wydawnictwo Wyżej Szkoły Bankowej, Warszawa s. 23. Trzy etapy

6 Bezrobocie w okresie transformacji – bezrobocie strukturalne?
Nie zależy od zmian cyklicznych gospodarki, nadwyżki siły roboczej na jednych rynkach współistnieją z niedoborami na innych, a stan bezrobocia charakteryzuje się długo- okresowością. Bezrobocie w okresie transformacji – bezrobocie strukturalne?

7 Na czym Polegały zmiany?
Decyzje o zatrudnieniu i płacach Na czym Polegały zmiany? Etap I polegał na tworzeniu otoczenia rynkowego oraz zlikwidowaniu nadmiernego popytu. Zmieniły się zasady działania przedsiębiorstw. Rachunek ekonomiczny Ocena produktywności Ograniczenie nadmiernego zatrudnienia Zmiana struktury popytu BEZROBOCIE TRANSFORMACYJNE

8 Polityka państwa Podejście osłonowe: wcześniejsze emerytury;
łatwo dostępne zasiłki dla bezrobotnych, ubezpieczenia emerytalne, bezpłatne świadczenia medyczne. W rejestrach bezrobotnych były osoby, które wcale nie chciały podjąć pracy, a jedynie uzyskać świadczenia. Obniżenie stopy bezrobocia jest więc nie tylko skutkiem ożywienia gospodarczego, a także obniżenia aktywności zawodowej ludności.

9 „Strategia dla Polski”
Malejąca liczba osób z prawem do zasiłku wynika z programu: „Strategia dla Polski”

10 Płynność bezrobocia Początkowo poziom bezrobocia rósł przy małych odpływach z tego stanu. W 1994 „odpływ” zaczął przeważać nad „napływem”, malała liczba bezrobotnych, ale prawie połowa opuszczających bezrobocie wycofywała się z aktywnych zawodowo, co nie było zjawiskiem korzystnym. Im gorsza koniunktura, tym większe napływy do bezrobocia i mniejsze odpływy. Jednak w przypadku Polski nie ma zauważalnej różnicy w tym względzie w okresie ożywienia i recesji.  BEZROBOCIE STUKTURALNE

11 Bezrobocie długookresowe
POZOSTAWANIE BEZ PRACY PRZEZ OKRES DŁUŻSZY NIŻ 1 ROK. KONSEKWENCJE: malejąca efektywność kapitału ludzkiego: mniejsza atrakcyjność dla pracodawcy. WNIOSKI: Im dłuższy czas trwania bezrobocia, tym mniejsza szansa na odzyskanie pracy. osoby z aktywnych zawodowo częściej trafiały do bezrobocia niż do zatrudnionych, zarówno dla bezrobotnych jak i dla osób wchodzących do zasobu aktywnych zatrudnienie stało się trudniejsze, mimo ożywienia koniunktury.

12 Zmiany w strukturze zatrudnienia
Tabela 1: Zmiany liczby pracujących wg działów gospodarki w poszczególnych fazach transformacji (w tys. osób). Źródło: B. Ptaszyńska, Transformacja systemowa, a transformacyjne bezrobocie strukturalne w Polsce, Wydawnictwo Wyżej Szkoły Bankowej, Warszawa s. 23. . Korzystna zależność? NIE: Zbyt mały wzrost zatrudnienia w stosunku do wzrostu produkcji  presja na wzrost efektywności pracy Lata Rolniczy Przemysłowy Usługowy -1032 -1679 83 429 100 582 -53 -673 -23

13 Struktura bezrobotnych - wykształcenie

14 Struktura bezrobotnych - doświadczenie zawodowe

15 Dlaczego bezrobocie strukturalne ?
1. Niska absorpcja mimo zwiększonej wydajności Spadek bezrobocia głównie spowodowany dezaktywizacją 2. Długi czas trwania bezrobocia, małe prawdopodobieństwo uzyskania pracy, mimo ożywienia gospodarki 3. Niedopasowania strukturalne popytu i podaży pracy [wykształcenie, doświadczenie]

16 Skutek błędów w prowadzonej polityce?
Za bogate świadczenia socjalne Przeciw oczyszczanie z zaszłości socjalizmu metody pracochłonne zastępowano kapitałochłonnymi pionierski charakter zmian wspieranie „trudnych sektorów” podtrzymywanie starych nawyków