Gminne Plany Gospodarki Odpadami Kraków, 26 września 2008 Marcin Chełkowski.

Prezentacja na temat: "Gminne Plany Gospodarki Odpadami Kraków, 26 września 2008 Marcin Chełkowski."— Zapis prezentacji:

1 Gminne Plany Gospodarki Odpadami Kraków, 26 września 2008 Marcin Chełkowski

2 wymagania w zakresie sporządzania gminnych planów gospodarki odpadami ocena systemu gospodarki odpadami aktualizacja gminnych planów gospodarki odpadami sankcje karne za niewykonanie zobowiązań wynikających z Ustawy o odpadach Gminne Plany Gospodarki Odpadami

3 DOKUMENT STRATEGICZNY umożliwia zdiagnozowanie stanu gospodarki odpadami umożliwia podejmowanie decyzji strategicznych w zakresie gospodarki odpadami pozwala na ukierunkowanie rozwoju systemu gospodarki odpadami Czym jest gminny plan gospodarki odpadami?

4 Plan gospodarki odpadami jest dokumentem, który pozwala uporządkować działania władz lokalnych lub regionalnych, określając ramy dla planów bardziej szczegółowych Plany gospodarki odpadami Plan gospodarki odpadami pozwala na bardziej precyzyjne określenie kosztów systemu gospodarki odpadami i tworzy podstawy do prowadzenia analiz i ocen inwestycji niezbędnych dla potrzeb systemu

5 Gminny plan gospodarki odpadami obejmuje odpady komunalne powstające na obszarze danej gminy oraz przywożone na jej obszar z uwzględnieniem odpadów komunalnych ulegających biodegradacji oraz odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych. Zakres gminnych planów gospodarki odpadami

6 Podstawy prawne sporządzania planów g. o. Podstawy prawne dotyczące planów gospodarki odpadami wynikają zarówno z przepisów prawa wspólnotowego i polskiego. Główne źródła regulacji:  Dyrektywa Rady nr 75/442/EWG z 15 lipca 1975 w sprawie odpadów, z późniejszymi zmianami  Ustawa z dnia 27. kwietnia 2001 o odpadach, z późniejszymi zmianami oraz  Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 kwietnia 2003 w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami + Rozp. zmieniające z 13 marca 2006 §

7 Plany gospodarki odpadami wprowadza się: dla realizacji celów założonych w polityce ekologicznej państwa oraz realizacji zasad polegających na: 1.zapobieganiu, 2.odzysku i 3.unieszkodliwianiu, stworzenia w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów Cel wprowadzenia planu gospodarki odpadami

8 opis stanu aktualnego gospodarki odpadami z podaniem: a)rodzaju, ilości, źródła pochodzenia odpadów, które mają być poddane odzyskowi i/lub unieszkodliwieniu b)wyszczególnienia posiadaczy odpadów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku, unieszkodliwiania c)rozmieszczenia istniejących instalacji do zbierania, odzysku, unieszkodliwiania d)identyfikacji problemów w zakresie gospodarowania odpadami Co określają plany gospodarki odpadami

9 cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminów ich osiągania prognozowane zmiany w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami zadania, których realizacja zapewni poprawę sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami rodzaj przedsięwzięć i harmonogram ich realizacji Co określają plany gospodarki odpadami

10 instrumenty finansowe służące realizacji celów w zakresie gospodarki odpadami: a)wskazanie źródeł finansowania planowanych działań b)harmonogram rzeczowo – finansowy tych działań system gospodarowania odpadami system monitoringu i sposób realizacji celów w zakresie gospodarki odpadami Co określają plany gospodarki odpadami

11 Plany gospodarki odpadami opracowywane są na szczeblu:  Krajowym  Wojewódzkim  Powiatowym  Gminnym Szczeble planów gospodarki odpadami Gminny PGO jest częścią gminnego programu ochrony środowiska !

12 Projekt gminnego planu gospodarki odpadami podlega zaopiniowaniu przez:  Zarząd Województwa  Zarząd Powiatu w terminie 2 miesięcy od daty złożenia projektu planu Opiniowanie gminnego PGO W powiatach grodzkich wyłącznie przez Zarząd Województwa !

13 Organy wykonawcze gmin zrzeszonych w związkach międzygminnych mogą opracować jeden projekt wspólnego planu gospodarki odpadami. Projekt taki jest opiniowany przez zarządy powiatów i województw, na terenie których położone są zrzeszone gminy. Gminne PGO w związkach gmin

14 Organ wykonawczy gminy jest obowiązany:  przygotować sprawozdanie z realizacji gminnego PGO co 2 lata na dzień 31 grudnia  przedłożyć to sprawozdanie do dnia 31 marca roku następnego radzie gminy i radzie powiatu  przygotować aktualizację GPGO nie rzadziej niż raz na 4 lata Sprawozdawczość i aktualizacja GPGO

15 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami wymaga następującego zakresu planu: Wstęp Analiza stanu gospodarki odpadami Prognoza zmian Założone cele i przyjęty system gospodarki odpadami Zadania strategiczne – co najmniej wizja 8 letnia Harmonogram realizacji – co najmniej wizja 4 letnia Wnioski z analizy oddziaływania na środowisko projektu planu Sposób monitoringu i oceny wdrażania planu Streszczenie w języku niespecjalistycznym Wymagany zakres PGO

16 Części składowe oceny stanu gospodarki odpadami: Oszacowanie ilości obecnie wytwarzanych odpadów Ocena stanu istniejącego w zakresie świadczonych usług Instalacje do segregacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów Ocena systemu gospodarki odpadami

17 Ustalenie i pozyskanie źródeł danych Najlepsze źródło: wiarygodne sprawozdania W innych przypadkach modelowanie matematyczne na podstawie danych ogólnych i szacunków strumieni w powiązaniu z demografią Oszacowanie ilości odpadów

18 Źródła „emisji” odpadów: Gospodarstwa domowe Handel Usługi (komercyjne, publiczne) Biura Szpitale i ośrodki zdrowia Inne źródła (m.in. oczyszczalnie ścieków) Oszacowanie ilości odpadów

19 Wojewódzka baza danych dotyczących wytwarzania i gospodarowania odpadami Sprawozdania firm wywozowych Ogólnie dostępne dane – GUS, WIOŚ W przypadku braku danych źródłowych stosujemy metody modelowania na podstawie danych np. z istniejących planów szczebla wyższego, podręczników, poradników Źródła danych do szacowania ilości odpadów

20 Oszacowanie ilości odpadów - przykłady Normatywy nagromadzenia odpadów komunalnych

21 Oszacowanie ilości odpadów - przykłady Przykładowe wskaźniki nagromadzenia odpadów komunalnych w Polsce

22 Oszacowanie ilości odpadów - frakcje Przykładowe skład morfologiczny odpadów komunalnych w Krakowie 2002-2003

23 Należy przedstawić opis wszystkich usług związanych z usuwaniem odpadów oraz wszystkich systemów usuwania odpadów Należy zanalizować, czy zaspakajane są potrzeby mieszkańców w zakresie działań związanych z odbieraniem odpadów od właścicieli nieruchomości Stan istniejący w zakresie świadczenia usług

24 Systemy zbiórki selektywnej (aspekt organizacji wywozu):  Zintegrowane: wywóz surowców i odpadów resztkowych w jednym kontenerze dzielonym lub śmieciarce dzielonej (w Polsce raczej niespotykane)  Częściowo zintegrowane: naprzemienny odbiór segregowanych i resztkowych (np. Zakopane)  Dodane: zbiórka segregowanych realizowana dodatkowo w stosunku do normalnej zbiórki odpadów – oddzielne śmieciarki i kontenery (np. Kraków) Stan istniejący w zakresie świadczenia usług

25 Systemy zbiórki selektywnej (aspekt komfortu użytkowników):  System „odbierz” Stan istniejący w zakresie świadczenia usług

26 Systemy zbiórki selektywnej (aspekt komfortu użytkowników):  System „dostarcz” Stan istniejący w zakresie świadczenia usług

27 Systemy zbiórki selektywnej (aspekt stopnia wysortowania wstępnego):  Zbiórka wyłącznie jednej frakcji surowcowej (np. szkło – Radom)  Zbiórka poszczególnych surowców: kilka frakcji w poszczególnych kontenerach i odrębnie odpady resztkowe (Zakopane), lub zbiórka zmieszanych odpadów opakowaniowych i resztkowych odrębnie (Nowy Targ) Stan istniejący w zakresie świadczenia usług

28 Metody selektywnej zbiórki odpadów Stan istniejący w zakresie świadczenia usług

29 Opis każdego z funkcjonujących systemów powinien zawierać:  Określenie i rodzaj systemu,  Obszar, na którym realizowane są usługi i określenie wytwarzających odpady,  Władze odpowiedzialne za nadzór nad systemem, prawo lokalne  Rodzaj systemu gromadzenia odpadów z określeniem rodzaju i ilości pojemników  Częstotliwości odbierania odpadów  Rejony zbierania odpadów i operatorzy funkcjonujący w rejonach Stan istniejący w zakresie świadczenia usług

30 Opis każdego z funkcjonujących systemów powinien zawierać:  Rodzaje umów na odbiór odpadów,  Metody zbierania odpadów,  Ilości zebranych odpadów, miejsca prowadzenia odzysku i unieszkodliwiania,  Ocena efektywności systemu,  Ocena jakości świadczonych usług,  Koszty prowadzenia działalności, efektywność finansowa i ekonomiczna Stan istniejący w zakresie świadczenia usług

31 Należy dokonać m.in. jakościowej oceny wykorzystywanego sprzętu Stan istniejący w zakresie świadczenia usług

32 Odzysk i unieszkodliwianie:  Przedstawienie opisu funkcjonujących instalacji do odzysku,  Przedstawienie opisu funkcjonujących instalacji do unieszkodliwiania,  Określenie wydajności tych instalacji,  Ocena ewentualnego zapotrzebowania na moce przerobowe,  Ocena spełniania wymogów ochrony środowiska przez instalacje Stan istniejący w zakresie świadczenia usług Nie zapominamy o „dzikich wysypiskach” !!!

33 Schemat przepływu odpadów: Stan istniejący w zakresie świadczenia usług

34  Aktualizacja GPGO winna następować nie rzadziej niż raz na 4 lata,  Proces weryfikacji powinien rozpocząć się 3 lata po uchwaleniu poprzedniego planu,  Weryfikacji i aktualizacji należy poddać cały plan gospodarki odpadami,  W wyniku aktualizacji powinna powstać nowa wersja dokumentu, Aktualizacja gminnych planów

35 Weryfikacja planu powinna odpowiedzieć na pytania:  Czy rozwiązano poprzednie problemy?  Czy pojawiły się nowe problemy?  Czy osiągnięto cele polityczne i prawne?  Czy wykonano zadania z poprzedniego planu?  Czy osiągnięto wymagane wskaźniki? Aktualizacja GPGO ?

36 Sankcje karne za niewykonania zobowiązań Ustawa z dnia 29 lipca 2005 o zmianie ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 175 poz. 1458) dodaje artykuł 79a, wprowadzający opłaty karne za naruszenia obowiązków wynikających z ustawy o odpadach. Artykuł ten, który wszedł w życie dnia 13 października 2005, wprowadza między innymi następujące zapisy:

37 Zobowiązania akcesyjne Sankcje karne Stwierdzając naruszenie przez gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, obowiązku w zakresie ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania, wojewódzki inspektor ochrony środowiska nakłada na podmiot do tego obowiązany, w drodze decyzji, opłatę sankcyjną w wysokości od 40 tysięcy do 200 tysięcy złotych, ustalając wysokość opłaty w zależności od stopnia niewykonania obowiązku. Stwierdzając naruszenie przez podmiot, o którym mowa w ust. 1, obowiązku zorganizowania systemu selektywnego zbierania odpadów, wojewódzki inspektor ochrony środowiska nakłada na podmiot do tego obowiązany, w drodze decyzji, opłatę sankcyjną w wysokości od 10 tysięcy do 40 tysięcy złotych

38 Zasady klasyfikacji odpadów określa Rozporządzenie MŚ z dnia 27.09.2002 w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. nr 112 poz. 1206), wprowadzające katalog odpadów wraz z listą odpadów niebezpiecznych oraz sposób klasyfikowania odpadów. Zgodnie z rozporządzeniem odpady klasyfikuje się według miejsca ich powstawania. Katalog odpadów dzieli odpady na 20 grup. Zasady klasyfikacji odpadów

39 Sprawozdania z realizacji planów gospodarki odpadami skupiać się będą przede wszystkim na następujących odpadach:  grupa 20 – odpady komunalne  grupa 19 – odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów …  grupa 18 – odpady medyczne i weterynaryjne  grupa 17 – odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych …  grupa 16 – odpady nieujęte w innych grupach  grupa 15 – odpady opakowaniowe … Zasady klasyfikacji odpadów

40 Przetwarzanie odpadów komunalnych powoduje, że odpady powstające po przetworzeniu zaklasyfikowane muszą zostać do innych grup. Selektywnie gromadzone komunalne odpady opakowaniowe klasyfikowane są jako odpady podgrupy 15 01. Właściwa klasyfikacja odpadów jest podstawą sporządzenia GPGO.

41 Przetworzone w wyniku sortowania odpady komunalne klasyfikowane są w następujący sposób: Klasyfikacja odpadów przetworzonych przykład Niesegregowane, zmieszane odpady komunalne 20 03 01 Odpady opakowaniowe podgrupa 15 01 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 19 12 01 Inne odpady („balast”) 19 12 12 Inne odpady zawierające substancje niebezpieczne 19 12 11*

42 Zasady klasyfikacji odpadów - zbiórka Worek ze zbiórki selektywnej, zawiera zmieszane różne odpady opakowaniowe 15 01 06 zmieszane odpady opakowaniowe A gdyby do tego worka dorzucić gazety???? 20 03 01 niesegregowane, zmieszane …… Zbiórka selektywna, poskładane kartony 15 01 01 opakowania z papieru i tektury

43 Zasady klasyfikacji odpadów - zbiórka Kontener ze zbiórki selektywnej, zawiera gruz betonowy 17 01 01 odpady betonowe oraz gruz z rozbiórek i remontów Kontener ze zbiórki selektywnej, rury i kształtowniki stalowe 17 04 05 żelazo i stal (z budów i rozbiórek)

44 Zasady klasyfikacji odpadów - zbiórka Zbiórka selektywna, makulatura gazetowa 20 01 01 papier i tektura Zbiórka selektywna, butelki 15 01 07 opakowania ze szkła

45 Zasady klasyfikacji odpadów - zbiórka „Wystawka przy krawężniku” – kuchenka gazowa 20 03 07 odpady wielkogabarytowe Zużyte opony 16 01 03 zużyte opony

46 Dziękuję

47 Bibliografia