Prawo handlowe 3 wykład - Konspekt

Prezentacja na temat: "Prawo handlowe 3 wykład - Konspekt"— Zapis prezentacji:

1 Prawo handlowe 3 wykład - Konspekt
dr Karol Ryszkowski

2 Materia egzaminacyjna: 1. B. Gnela (red
Materia egzaminacyjna: 1. B. Gnela (red.), Prawo handlowe dla ekonomistów, Warszawa 2019, wydanie 3 ( w niniejszym konspekcie wszystkie cytaty z podręcznika chyba, że zaznaczone jest inaczej) 2. Wykład

3 Formy prowadzenia działalności gospodarczej cd.

4 Podmioty europejskie: Europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych
Spółka europejska Spółdzielnia europejska Patrz:

5 Spółdzielnie: Spółdzielnie Spółdzielnie mieszkaniowe Spółdzielnie socjalne Spółdzielnie europejskie Spółdzielnie produkcji rolnej

6 „Działalność spółdzielni jest uregulowana w ustawach: prawo spółdzielcze, o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o spółdzielniach socjalnych. Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Spółdzielnia może także prowadzić na rzecz swoich członków i ich środowiska działalność społeczną i oświatowo-kulturalną. W celu założenia spółdzielni założyciele uchwalają statut spółdzielni”.

7 „Organami spółdzielni są: 1) walne zgromadzenie członków, a w spółdzielniach, w których walne zgromadzenie jest zastąpione przez zebranie przedstawicieli – zebrania grup członkowskich; 2) rada nadzorcza; 3) zarząd. Walne zgromadzenie jest najwyższym organem spółdzielni. Każdy członek ma jeden głos, bez względu na liczbę posiadanych udziałów, z tym że w spółdzielni, której członkami są wyłącznie osoby prawne, statut może określać inną zasadę ustalania liczby głosów. Do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia należy podejmowanie uchwał w sprawach enumeratywnie wskazanych w prawie spółdzielczym (np. uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej oraz społecznej i kulturalnej), a ponadto statut spółdzielni może zastrzec do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia podejmowanie uchwał również w innych sprawach.”

8 „Uchwała sprzeczna z ustawą jest nieważna
„Uchwała sprzeczna z ustawą jest nieważna. Nadzór i kontrolę na działalnością spółdzielni sprawuje co najmniej trzyosobowa rada nadzorcza, której członków powołuje stosownie do postanowień statutu walne zgromadzenie, zebranie przedstawicieli lub zebrania grup członkowskich. Do zakresu działania rady nadzorczej należy podejmowanie uchwał w sprawach określonych przepisami (np. podejmowanie uchwał w sprawie nabycia lub obciążenia nieruchomości), ponadto statut spółdzielni może zastrzec do zakresu działania rady dodatkowe uprawnienia. Zarząd kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Skład i liczbę członków zarządu określa statut, który może przewidywać także zarząd jednoosobowy (prezes). Do kompetencji zarządu należy podejmowanie decyzji w sprawach niezastrzeżonych w ustawie lub statucie dla innych organów”.

9 „Specyficznym typem spółdzielni jest spółdzielnia socjalna, a przedmiotem jej działalności jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków oraz pracowników spółdzielni socjalnej. Spółdzielnia socjalna działa na rzecz społecznej i zawodowej reintegracji jej członków, np. bezrobotnych, oraz pracowników spółdzielni socjalnej poprzez podejmowanie działań mających na celu odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społecznym (i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu) lub zdolności do samodzielnego świadczenia pracy.”

10 „ Spółdzielnia mieszkaniowa zostaje utworzona w celu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin poprzez dostarczanie im samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Spółdzielnia ta nie może odnosić korzyści kosztem swoich członków, szczególnie z tytułu przekształceń praw do lokali. Przedmiotem działalności spółdzielni może być oferowanie swoim członkom lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub o innym przeznaczeniu, prawa do domu jednorodzinnego, a także udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych. Członkiem spółdzielni mieszkaniowej może być każda osoba fizyczna, niezależnie od posiadanej zdolności do czynności prawnych, oboje małżonkowie (choćby prawo do lokalu posiadał tylko jeden z nich) oraz osoby prawne (nie może im jednak przysługiwać prawo lokatorskie).”

11 Od 31 lipca 2007 r. nie ma możliwości ustanawiania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Prawo to było ustanawiane przez spółdzielnie mieszkaniowe oraz nadal przysługuje osobom, na rzecz których zostało ustanowione (tj. uprawnionym). Osoba posiadająca spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu może założyć księgę wieczystą dla tego prawa, ale nie jest to konieczne. W przypadku założenia księgi wieczystej w dziale II ujawnia się uprawnionego, a nie właściciela, gdyż właścicielem lokalu jak i budynku oraz gruntu na którym posadowiony jest budynek nadal pozostaje spółdzielnia. Do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące własności.

12 Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw c.d.
Wybrane slajdy z: zsz-ozorkow.cba.pl/formy.ppt Jednostki i zakłady budżetowe Przedsiębiorstwa państwowe: „ Podstawowe przepisy regulujące funkcjonowanie przedsiębiorstwa państwowego znajdują się w ustawie o przedsiębiorstwach państwowych, zgodnie z którą przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną. Podmiot ten podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców KRS. Przedsiębiorstwa państwowe mogą być tworzone jako przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych lub przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, które mają na celu bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności (np. w zakresie komunikacji miejskiej, zaopatrzenia ludności w energię elektryczną, gazową i cieplną). Specyficznymi przedsiębiorstwami państwowymi są uregulowane w odrębnych ustawach tzw. przedsiębiorstwa specjalne, np. Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze”. Co do zasady organami założycielskimi przedsiębiorstw państwowych są naczelne i centralne organy administracji państwowej, NBP oraz banki państwowe. Organ założycielski przeprowadza kontrolę i ocenę działalności przedsiębiorstwa, a także pracy dyrektora. Ponadto, ale jedynie w przypadkach przewidzianych ustawą, posiada prawo władczego wkraczania w sprawy przedsiębiorstwa. Organ założycielski ma obowiązek dotowania działalności nierentownego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, jeżeli jego działalność jest konieczna ze względu na zaspokajanie potrzeb ludności.”

13 „Organami przedsiębiorstwa państwowego są: ogólne zebranie pracowników (delegatów), rada pracownicza i dyrektor przedsiębiorstwa. Zasady uczestniczenia załogi przedsiębiorstwa w zarządzaniu przedsiębiorstwem określa ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego.” USTAWA z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników Obecnie nie ma możliwości prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego, a jedynie dopuszczalna jest jego komercjalizacja. Dawniej formami przystosowania przedsiębiorstwa państwowego do warunków gospodarki rynkowej były: komercjalizacja, prywatyzacja pośrednia i prywatyzacja bezpośrednia.

14 Przedsiębiorcy zagraniczni
„Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce przez przedsiębiorców zagranicznych regulują przepisy ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Na zasadach określonych w ustawie: 1) osoby zagraniczne mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 2) osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami mogą tworzyć w Rzeczypospolitej Polskiej oddziały, przedstawicielstwa lub czasowo oferować lub świadczyć usługę. Osoby zagraniczne z państw członkowskich UE mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy. Usługodawca z innego państwa członkowskiego może czasowo świadczyć usługi na zasadach określonych w przepisach Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej albo w postanowieniach umów regulujących swobodę świadczenia usług bez konieczności uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.” „Inne zagraniczne osoby mogą świadczyć usługi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach określonych w wiążących Rzeczpospolitą Polską umowach międzynarodowych lub – w braku takich umów – na zasadzie wzajemności.”

15 Powyższe należy odróżnić od przedsiębiorstw zagranicznych pozostałości PRL.

16 Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych i towarzystwa reasekuracji wzajemnej Reasekuracja - Jest to tzw. „ubezpieczenie ubezpieczycieli”, czyli cesja (przekazanie) części lub całości ryzyka wraz z częścią albo całością składek innemu ubezpieczycielowi (czyli reasekuratorowi). W zamian za co reasekurator zobowiązuje się do wypłaty odszkodowania w przypadku zaistnienia zdarzenia losowego, za które jest odpowiedzialny cedent ryzyka. „Zasady prowadzenia działalności ubezpieczeniowej są zawarte w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Działalność ubezpieczeniowa prowadzona przez zakład ubezpieczeń może być wykonywana wyłącznie w formie spółki akcyjnej lub towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych albo spółki europejskiej. Podobnie działalność reasekuracyjną prowadzoną przez zakład reasekuracji można wykonywać wyłącznie w formie spółki akcyjnej, towarzystwa reasekuracji wzajemnej albo spółki europejskiej. Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej lub działalności reasekuracyjnej wymaga uzyskania zezwolenia organu nadzoru. Działalność ubezpieczeniową wykonuje zakład ubezpieczeń działający jako zakład ubezpieczeń albo zakład ubezpieczeń i reasekuracji.”

17 Przedsiębiorcy non profit: fundacje i stowarzyszenia.
Fundacja i stowarzyszenie rejestrowe przykład wpisu konstytutywnego, prawotwórczego. Stowarzyszenia: A) rejestrowe B) nierejestrowe/zwykłe

18 Stowarzyszenia „Podstawą prawną zakładania i funkcjonowania stowarzyszeń jest Prawo o stowarzyszeniach. Stowarzyszenia stanowią formę czynnego, równego uczestnictwa obywateli w życiu publicznym i wyrażania zróżnicowanych poglądów oraz realizacji indywidualnych zainteresowań. Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym i trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Samodzielnie określa swoje zadania, programy działania i struktury organizacyjne, a także uchwala akty wewnętrzne dotyczące swojej działalności. Działalność stowarzyszenia opiera się na pracy społecznej jego członków, co nie wyklucza możliwości zatrudniania pracowników.”

19 Rola Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego w prowadzeniu działalności gospodarczej
„Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego ze względu na posiadanie akcji (udziałów) w spółkach kapitałowych (spółki z udziałem Skarbu Państwa, spółki komunalne) wywierają wpływ na gospodarkę krajową. Skarb Państwa w stosunkach cywilnoprawnych jest podmiotem praw i obowiązków dotyczących mienia państwowego nienależącego do innych państwowych osób prawnych. Podstawy zarządzania mieniem państwowym określa odrębna ustawa o zasadach zarządzania mieniem państwowym. Dotyczy ona kwestii nieuregulowanych w przepisach szczególnych.”

20 Golden share – Złota akcja
Golden share / Złota akcja / Złote weto – akcja, która daje wpływ na strategiczne decyzje podejmowane przez spółkę. W przeważającej części przypadków dotyczy to blokowania niekorzystnych dla jej posiadacza postanowień. W okresie prywatyzacji państwo często zatrzymuje złotą akcję w spółkach o strategicznym charakterze.