Zasada Precedencji Krzysztof Holke.

Prezentacja na temat: "Zasada Precedencji Krzysztof Holke."— Zapis prezentacji:

1 Zasada Precedencji Krzysztof Holke

2 Plan Prezentacji Zasada precedencji
Procedencja w Rzeczypospolitej Polskiej (wg. T. Orłowskiego) Precedencja w województwie Precedencja w powiecie Precedencja w gminie Precedencja w innych państwach na przykładzie: Francji, Niemiec, UK, USA Precedencja szefów misji dyplomatycznych Precedencja wewnętrzna polskich struktur dyplomatycznych Precedencja w Kościele Rzymskokatolickim

3 Zasada Precedencji Zasada precedencji określa porządek i pierwszeństwo, według których ustalana jest kolejność w obrębie danej grupy osób1 Może odnosić się ona zarówno do najwyższych stanowisk państwowych, dyplomacji jak i innych grup (np. kolejności zasiadania przy stole) Określenie precedencja pochodzi z łacińskiego słowa praecedenctia oznaczającego ”to, co poprzedza, jest wcześniej” Precedencja w stosunkach krajowych odzwierciedla pozycje i hierarchie wynikające z zasad ustrojowych lub życia społęcznego 1 J. Modrzyńska Prokotół Dyplomatyczny, Etykieta i Zasady Savoir-Vivre’u wyd. 2. Warszawa 2016 s.75

4 Zasada Precedencji Zasady precedencji wśród przedstawicieli dyplomatycznych zostały przyjęte na Kongresie Wiedeńskim w 1815r. Według tych uregulowań pierwszeństwo jest ustalane po pierwsze wedle posiadanej klasy po drugie wedle daty akredytacji Uregulowania wewnętrzne, określające procedencje najwyższych stanowisk państwowych, mają różny status w różnych krajach; od powszechnie obowiązującego prawa wydawanego przez parlament (np. Portugalia) po niewiążące opracowania (np. Polska) Szczególnie rozbudowane zasady precedencji występują w państwach o ustroju monarchicznym Zasada precedencji stosowana jest do witania, zabierania głosu, podpisywania dokumentów, wywieszania flag, siadania przy stole

5 Procedencja w Rzeczypospolitej Polskiej (wg. T Orłowskiego)
Precedencja w Polsce nie została określona żadnym dokumentem mającym charakter powszechnie obowiązującego prawa, wynika ona z opracowania Protokołu Dyplomatycznego MSZ bazującego na przepisach Konstytucji Co do zasady pierwszeństwo mają stanowiska pochodzące z wyboru, a następnie z nominacji Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Marszałek Sejmu Marszałek Senatu Prezes Rady Ministrów Wicemarszałkowie Sejmu Wicemarszałkowie Senatu Wiceprezesi Rady Ministrów Ministrowie – członkowie Rady Ministrów

6 Procedencja w Rzeczypospolitej Polskiej
Prezes Trybunału Konstytucyjnego Przewodniczący Trybunału Stanu – Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego Prezes Najwyższej Izby Kontroli Rzecznik Praw Obywatelskich Rzecznik Praw Dziecka Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Generalny Inspektor Danych Osobowych Prezes Narodowego Banku Polskiego Prezes Instytutu Pamięci Narodowej

7 Procedencja w Rzeczypospolitej Polskiej
Prezesi/ kierownicy urzędów centralnych Przewodniczący komisji sejmowych Przewodniczący komisji senackich Posłowie Senatorowie Posłowie do Parlamentu Europejskiego Sekretarze Stanu Szef Kancelarii Prezydenta Szefowie Kancelarii Sejmu i Senatu Szef Kancelarii Premiera Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Prezesi Sądu Najwyzszego Dominik Rozkrut – Prezes Głównego Urzędu Statystycznego (kierownik urzędu centralnego)

8 Procedencja w Rzeczypospolitej Polskiej
Ambasadorowie RP (w swojej placówce zajmują 9. miejsce) Podsekretarze stanu Dowódcy rodzajów wojsk Wojewodowie (w swoim województwie zajmują 9. miejsce) Zastępcy prezesów/kierowników urzędów centralnych Dyrektorzy generalni ministerstw i urzędów centralnych Krzysztof Ciebień– Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej

9 Precedencja w Sejmie Precedencja w Sejmie opiera na praktyce ukształtowanej przez Biuro Spraw Międzynarodowe Kancelarii Sejmu. Analogiczną można by zastosować do Senatu. Marszałek Sejmu RP Wicemarszałkowie Sejmu (według liczebności klubów) Przewodniczący klubów (według liczebności klubów) Przewodniczący kół poselskich (według liczebności klubów) Przewodniczący stałych komisji sejmowych

10 Precedencja w Ministerstwie Obrony Narodowej
Opiera się na wewnętrznej decyzji Ministra Obrony Narodowej. Poniższa lista pochodzi z 2009 r., po reformie dowodzenia Siłami Zbrojnymi mogła ulec częściowo zmianie. Minister Obrony Narodowej Sekretarz Stanu (wiceminister) Szef Sztabu Generalnego Podsekretarze Stanu Dyrektor Generalny Urzędu MON Dowódca Rodzajów Sił Zbrojnych (lądowych) Dowódca Rodzajów Sił Zbrojnych (lotniczych) Dowódca Rodzajów Sił Zbrojnych (marynarki) Zastępcy Szefów Sztabu Generalnego

11 Kolejność Składania Wieńców przed Grobem Nieznanego Żołnierza podczas oficjalnych obchodów dnia niepodległości Wieniec od Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - asysta Szefa Sztabu Generalnego Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Rady Ministrów Władzy Sądowniczej (TK, SN, NSA, KRS) Korpusu Dyplomatycznego Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari Ministerstwa Obrony Narodowej Służb Mundurowych (Policja, Straż Graniczna, Państowa Straż Pożarna, BOR) Najwyższej Izby Kontroli Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Rady Ochrony Pamieć i Walk i Męczeństwa Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich Delegacja Senatu Rzeczpospolitej Polskiej r. Na podstawie przebiegu uroczystości przed Grobem Nieznanego Żołnierza w dniu 11. Listopada 2014 r. -

12 Precedencja w województwie
Wojewoda Marszałek Województwa Przewodniczący Sejmiku Województwa Wicewojewodowie Prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej Przewodniczący Samorządowego Kolegium Odwoławczego Wiceprzewodniczący Zarządu Województwa Wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Członkowie Zarządu Województwa Radni Województwa Dyrektor Generalny Urzędu Wojewódzkiego Skarbnik Województwa Dariusz Drelich - Wojewoda Pomorski

13 Precedencja w powiecie
Starosta Przewodniczący Rady Powiatu Wicestarostowie Wiceprzewodniczący Rady Powiatu Członkowie Zarządu Powiatu Radni Powiatu Sekretarz Powiatu Skarbnik Powiatu

14 Precedencja w gminie Wójt/burmistrz/prezydent
Przewodniczący rady gminy/miasta Zastępca wójta/burmistrza/ prezydenta Wiceprzewodniczący rady gminy/miasta Radny gminy/miasta Sekretarz Giny/Miasta Skarbnik Gminy/Miasta

15 Precedencja w gminie -jednostki pomocnicze
Sołtys Przewodniczący Zarządu Rady Dzielnice / Osiedla Wiceprzewodniczący Zarządu Rady Dzielnicy / Osiedla Członkowie Zarządu Rady Dzielnicy/Osiedla Członkowie Rady Sołeckiej Członkowie Rady Dzielnicy / Osiedla

16 Precedencja w Stanach Zjednoczonych Ameryki
Prezydent USA Prezydenci i panujący monarchowie państw obcych Wiceprezydent (jednocześnie przewodniczący Senatu) Gubernator (na terenie swojego stanu) Burmistrz (na terenie swojego miasta) Przewodniczący Izby reprezentantów Przewodniczący Sądu Najwyższego Byli prezydenci USA Ambasadorowie USA na swoich placówkach Sekretarz Stanu Przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego ONZ Sekretarz Generalny ONZ

17 Precedencja w Niemczech
Prezydent federalny Głowy suwerennych państw obcych Przewodniczący Bundestagu Kanclerz federalny Szefowie rządów państw obcych Przewodniczący Bundesratu Przewodniczący Sądu Konstytucyjnego Ambasadorowie państw obcych Byli prezydenci federalni Przewodniczący Konferencji Biskupów Katolickich i innych wyznań Byli kanclerze federalni Premierzy rządów krajów związkowych Kardynałowie

18 Precedencja w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii I Irlandii Północnej
Precedencja w UK różni się znacznie od porządków występujących w innych demokratycznych państwach. Tytuły arystokratyczne mają pierwszeństwo przed urzędami państwowymi. Królowa (suweren) Książe małżonek Byli suwerenowie i ich małżonek Książę Walii, następca tronu Członkowie rodziny królewskiej w kolejności następstwa tronu Arcybiskup Canterbury Lord wielki kanclerz (przewodniczący Izby Lordów) Arcybiskup Yorku (prymas Anglii) Premier Zjednoczonego Królestwa Premierzy państw członkowskich Commonwealthu Lord przewodniczący Prywatnej Rady Przewodniczący Izby Gminy

19 Precedencja w Republice Francuskiej
Została ona zmieniona w 1989r. Drugie miejsce należące do Przewodniczącego Senatu przejął Premier, co podkreśla jego odpowiedzialność przed Prezydentem. Prezydent Republiki Premier Przewodniczący Senatu Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Byli prezydenci Republiki Członkowie rządu Byli premierzy Przewodniczący Rady Konstytucyjnej Wiceprzewodniczący Rady Stanu (przewodniczy jej ex officio premier) Przewodniczący Rady Społeczno-Ekonomicznej Deputowani Senatorowie

20 Precedencja szefów misji dyplomatycznych
Podstawy zostały ustalone na Kongresie Wiedeńskim, a następnie potwierdzone postanowieniami Konwencji Wiedeńskiej o stosunkach dyplomatycznych z 1961 r. W każdym kraju procedencje szefów misji dyplomatycznych określa lista protokołu dyplomatycznego. Opiera się zazwyczaj na poniższych zasadach pierwszeństwa: Nuncjusz apostolski (w krajach katolickich) Ambasadorowie i wysocy komisarze Posłowie i ministrowie nadzwyczajni i pełnomocni Chargés d’affaires en pied Chargés d’affaires ad interim – pełniący funkcje w ambasadzie lub nuncjaturze Chargés d’affaires ad interim – pełniący funkcje w poselstwach Radcy ambasady Pierwsi sekretarze ambasady Inni sekretarze ambasady Attaché ambasady Arcybiskup Salvatore Pennacchio – Nuncjusz Apostolski w Rzeczypospolitej Polskiej

21 Precedencja wewnętrzna polskich struktur dyplomatycznych
Jest ona określona w art. 8. ust. 1. Ustawy o służbie zagranicznej z dnia 27 lipca 2001 r. Ambasador tytularny Radca – minister I radca Radca I sekretarz II sekretarz III sekretarz Attachè

22 Precedencja w Kościele Rzymskokatolickim
Podstawowa hierarchia w KK opiera się na trzech stopniach święceń kapłańskich: episkopatu, prezbiteratu i diakonatu. Szczegóły zostały określone w Kodeksie Prawa Kanonicznego. Charakterystyczne dla precedencji kościelnej jest występowanie szeregu dodatkowych godności. Biskup Rzymski – Papież Kardynałowie (a. biskupi, b. Prezbiterzy, c. diakoni) Patriarchowie i arcybiskupi więksi Arcybiskupi metropolici Arcybiskupi Biskupi (a. diecezjalni, b. sufragani) Wikariusze (a. generalni, b. biskupi, c. sądowy) Przełożeni wyżsi instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń́ życia apostolskiego na prawie papieskim

23 Precedencja w Kościele Rzymskokatolickim
Protonotariusze apostolscy (Familiares Jego Świątobliwości) i protoprezbiterzy Infułaci i mitraci Prałaci Dziekani Proboszczowie Wikariusze parafialni Diakoni Hierarchia zakonna Generał Prowincjał Opat Przeor

24 Bibliografia J. Modrzyńska, Protokół Dyplomatyczny, Etykieta i zasady Savouir-Vivre’u, wyd.2 poszerzone Warszawa, 2016 T. Orłowski, Protokół dyplomatyczny : ceremoniał & etykieta, ‪wyd. 3 zm‬, Warszawa 2010 D. Dziewulak, Precedencja stanowisk publicznych w Polsce, „Analizy BAS”, 2009, nr 2, str. 1-6 A. W. Bortnowski, Współczesny Protokół Dyplomatyczny Savoir-Vivre i Ceremoniał w Praktyce, Toruń, 2012