Oskara Kolberga 200. rocznica urodzin *1814 Przysucha †1890 Kraków etnografa, folklorysty, kompozytora, badacza i dokumentalisty Opracował: Mirosław Kisiel.

Prezentacja na temat: "Oskara Kolberga 200. rocznica urodzin *1814 Przysucha †1890 Kraków etnografa, folklorysty, kompozytora, badacza i dokumentalisty Opracował: Mirosław Kisiel."— Zapis prezentacji:

1 Oskara Kolberga 200. rocznica urodzin *1814 Przysucha †1890 Kraków etnografa, folklorysty, kompozytora, badacza i dokumentalisty Opracował: Mirosław Kisiel Model edukacyjny projektu „Praktyka czyni mistrza”

2 „Ubogi jest ten, kto nie zna i nie miłuje ziemi, na której się urodził i żyje. Podobny jest do drzewa bez korzeni. Skąd może czerpać soki podobne do życia?” J. Engiel

3 Folklor - symboliczno-artystyczna dziedzina kultury ludowej. Folkloryzm - wybieranie elementów pochodzących z folkloru ludowego i cytowanie ich w oderwanym od pierwotnych znaczeń kontekście. Obrzęd - to zespół zakorzenionych w tradycji, najczęściej określonych przepisami, czynności i praktyk o znaczeniu symbolicznym. Zwyczaj - oznacza ustalony w zbiorowości sposób zachowania się, jego istnienie jest oparte na tradycji. Stylizacja - celowe naśladowanie w wypowiedzi, będącej realizacją danego stylu, wybranych cech stylu innego. Etnografia - dyscyplina naukowa zajmująca się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Kultura ludowa – kultura niższych warstw społeczeństw narodowych lub suma wytworów wiejskich społeczności lokalnych.

4 MłodośćOskaraKolberga Młodość Oskara Kolberga Oskar Kolberg urodził się 22 lutego 1814 roku w Przysusze. W domu rodzinnym stykał się z ważnymi przedstawicielami środowiska kulturalnego Warszawy (tj.: S.B. Lindem, M. Chopinem, K. Brodzińskim). W latach 1823-30 Oskar Kolberg uczęszczał do Liceum Warszawskiego. Kształcił się w Liceum Warszawskim i Akademii Handlowej w Berlinie Równocześnie pobierał naukę gry na fortepianie u Franciszka Vettera. Zdobył także wykształcenie muzyczne, m.in. pod kierunkiem Józefa Elsnera. Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze Juliusz Kolberg Karolina Mercoeur

5 Atmosfera domu rodzinnego W domu rodzinnym O. Kolberga panowała atmosfera przepojona polskością i troską o spuściznę minionych pokoleń, w tym dorobek ludowy. Brat Wilhelm był wybitnym inżynierem, natomiast Antoni objawił artystyczny talent malarski. Oskar, najmłodszy z braci, połączył obie predyspozycje, był kompozytorem i etnografem – artystą i badaczem. Rodzina KolbergówPałac Kazimierzowski Na rozwój zainteresowań młodego Kolberga miała wpływ przyjaźń rodziny Kolbergów i Chopinów – zamieszkiwali po sąsiedzku w Warszawie.

6 Muzyczne zainteresowania Od 1830 r. Kolberg pracował jako księgowy w banku S. Fraenkla i zawód ten wykonywał przez dłuższy czas. Równolegle kształcił się na studiach w Akademii Handlowej w Berlinie oraz podjął studia kompozytorskie u Józefa Elsnera. Początkowo wiązał swoją przyszłość z karierą kompozytorską, jednak jego debiut w 1836 przeszedł bez echa. Wśród kompozycji Kolberga wyróżniają się te nawiązujące do motywów ludowych – mazurki i kujawiaki. W 1853 odbyły się, w wykonaniu amatorów, prywatnie premiery dwóch obrazów z życia ludu: „Króla pasterzy” i „Scen w karczmie”. „Król pasterzy” w 1859 roku był aż siedem razy wystawiany w Teatrze Wielkim.

7 Folklorystyczne prace terenowe Idee romantyzmu i zwrot epoki ku ludowi przyczyniły się do rozpoczęcia przez O. Kolberga jego prac terenowych. Młody kompozytor zaczął przejawiać swoje zainteresowani folklorem podczas wypraw w gronie przyjaciół z tzw. kręgu literacko-artystycznego (J. Konopki, E. Janikego, T. Lenartowicza, C. Norwida). Kolberg jako pierwszy zaczął spisywać nie tylko słowa pieśni, ale również ich melodie. Owocem jego pracy było wydanie w 1857 roku „Pieśni ludu polskiego” – 800 ballad i melodii tanecznych z różnych regionów Polski Od 1865 r. oddał się bez reszty zbieraniu źródeł, co w znacznym stopniu przyczyniło się do rozwoju polskiej etnografii.

8 Wiekopomne dzieło monumentalnej monografii Wynikiem tytanicznej pracy O. Kolberga był pierwszy tom wielkiego dzieła pt. „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, pieśni, muzyka i tańce”. Praca etnografa opierała się na długich wędrówkach, budowaniu zaufaniu z ludem, poszukiwaniu osób chętnych do rozmów. Dużym wyzwaniem ekonomicznym były dla Kolberga nie tylko wyprawy terenowe, ale również późniejsze publikowanie prac. W 1871 r. opuścił Warszawę i na zaproszenie J. Konopki przeniósł się do Krakowa.

9 Nagrody za prace etnograficzne W roku 1873 r. Kolberg został korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, a rok później przewodniczącym sekcji etnologicznej Komisji Antropologicznej Akademii. W 1878 r. podczas wystawy w Paryżu został odznaczony brązowym medalem za swoje wydawnictwa eksponowane w dziale etnograficznym. Kolberg pozostawił po sobie 33 wydane tomy monografii regionalnych i tematycznych „Ludu” oraz 200 artykułów. W swoich pracach utrwalił około 10 tys. melodii ludowych.

10 Schyłek życia i śmierć O. Kolberga Grób Kolberga na Cmentarzu Rakowickim Rok przed śmiercią O. Kolberg przenosi się do domu swojego przyjaciela Izydora Kopernickiego, który był pierwszym wykonawcą jego testamentu i biografem. Oskar Kolberg zmarł 3 czerwca 1890 roku. Pod koniec życia Oskar Kolberg przenosi się do Modlnicy i zamieszkuje u brata Józefa we dworze Juliana. Dworek w Modlnicy Epitafium „Polskę całą przeszedł, lud poznał i ukochał. Zwyczaje jego i pieśni w księgi złożył".

11 Idea i przesłanie Kolberga Pojawia się także konieczność obecności tego, co folklorystyczne, w codzienny życiu. Współcześnie istnieje potrzeba popularyzowania sylwetki Oskara Kolberga oraz udostępniania jego prac. Ważne jest dzisiaj również zwrócenie uwagi na działanie „współczesnych Kolbergów” – propagatorów folkloru i badań nad tradycyjną etnografią oraz krzewicieli wiedzy na temat przeszłości. Oskar Kolberg zapisał się w historii jako niestrudzony tropiciel przyśpiewek i baśni ludowych. O. Kolberg wskazywał, że odrodzenie Polski nastąpić może tylko dzięki odrodzeniu rodzimej kultury i tradycji.

12 Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Przyjął uchwałę uznającą rok 2014 „Rokiem Oskara Kolberga” Uzasadnienie „Dorobek naukowo-badawczy Oskara Kolberga dokumentujący kulturę ludową XIX wieku jest imponujący ze względu na wszechstronny zakres jego zainteresowań kultura ludu oraz geografię badań, obejmującą Polskę przedrozbiorową i obszary ludowych kultur Ukrainy, Białorusi, Litwy, Śląska, Słowian Południowych, Łużyczan, Czechów i Słowaków”.

13 Literatura Górski R.: Oskar Kolberg: zarys życia i działalności. Warszawa 1974. Kośka M.: Oskar Kolberg. Warszawa 2000. Markiewicz K. (red.): Oskar Kolberg (1814-1890): etnograf, folklorysta, kompozytor: przewodnik po muzealnej ekspozycji. Przysucha 2004. Padoł E.: Oskar Kolberg (2006), www.culture.pl Instytut im. Oskara Kolberga (2014), www.oskarkolberg.pl Oskar Kolberg, www.culture.pl Rok Kolberga. Instytut Muzyki i Tańca, www.imit.org.pl

14 Dziękuję za uwagę