III Konferencja Normalizacja w Szkole; Edukacja na rynek pracy Polski Komitet Normalizacyjny, LXXII Liceum Ogólnokształcące im. gen. Jakuba Jasińskiego.

Prezentacja na temat: "III Konferencja Normalizacja w Szkole; Edukacja na rynek pracy Polski Komitet Normalizacyjny, LXXII Liceum Ogólnokształcące im. gen. Jakuba Jasińskiego."— Zapis prezentacji:

1 III Konferencja Normalizacja w Szkole; Edukacja na rynek pracy Polski Komitet Normalizacyjny, LXXII Liceum Ogólnokształcące im. gen. Jakuba Jasińskiego w Warszawie, 12 marca 2014 r. _____________________________________________________________ Europejskie próby normalizacji kształcenia zawodowego mgr inż. Ewa Kędracka Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie ewak@oeiizk.waw.pl

2 Celem trzeciej edycji konferencji „Normalizacja w szkole” jest zachęta do dyskusji nauczycieli i pracodawców na temat relacji między jakością i efektami kształcenia a wymaganiami rynku pracy. ewak@oeiizk.waw.pl

3 Plan moich 10 minut „Parole, parole, parole…” Normalizacja a standaryzacja ???? Kopenhaga CQAF EQARF EQAVET Konkluzje ewak@oeiizk.waw.pl

4 Ewaluacja w polityce społecznej: standardy ewaluacji i metaewaluacja Dr hab. Ryszard Szarfenberg www.ips.uw.edu.pl/rszarf/ewalps/www.ips.uw.edu.pl/rszarf/ewalps/ (Kraków 2011) Standardy Standard jako pojęcie statystyczne –X jest standardem = X jest powszechny, X jest stosowany przez większość, X występuje w większości przypadków Standard jako pojęcie normatywne –X jest standardem Y = Y powinien odpowiadać X, Y ma mieć cechy oznaczone przez X, Y powinien być wzorowany na X, Y ma być podobny do X ewak@oeiizk.waw.pl

5 http://www.itwadministracji.pl/galeria-admin-witek.html?Page=_ifineth075r31m&Witek.Part=1 http://www.itwadministracji.pl/galeria-admin-witek.html?Page=_ifineth075r31m&Witek.Part=1 Luty 2012 rys. B. Brosz ewak@oeiizk.waw.pl

6 Ustawa o normalizacji z dnia 12 września 2002 "Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o: 1) normalizacji - rozumie się przez to działalność zmierzającą do uzyskania optymalnego, w danych okolicznościach, stopnia uporządkowania w określonym zakresie, poprzez ustalanie postanowień przeznaczonych do powszechnego i wielokrotnego stosowania, dotyczących istniejących lub mogących wystąpić problemów;" ewak@oeiizk.waw.pl

7 Szkoła/placówka a normy Szkoła/placówka o normach uczy oraz Szkoła/placówka normy stosuje w takich obszarach jak:  Baza  Ludzie  Organizacja pracy, w tym zarządzanie Uwaga: systemy (zapewniania) jakości !!! ewak@oeiizk.waw.pl

8 Jakość kształcenia zawodowego – normalizacja de facto Prace nad „…optymalnym stopniem uporządkowania…” mają Wymiar europejski CQAF> EQAF> EQARF> EQVET>… Wymiar polski ewak@oeiizk.waw.pl

9 Europejskie próby normalizacji kształcenia zawodowego Od CQAF przez EQARF do EQAVET… ewak@oeiizk.waw.pl

10 Od CQAF do EQARF Jolanta Podłowska, Ewa Kędracka Miętne, 17 kwietnia 2009 r. ewak@oeiizk.waw.pl

11 Deklaracja Kopenhaska, 2002 rok Utworzenie jednolitych ram przezroczystości/transparentności kompetencji i kwalifikacji (EQF -> PRK) Poradnictwo i doradztwo w uczeniu się przez całe życie (LLL) Stworzenie systemu punktów kredytowych w kształceniu i szkoleniu zawodowym Stworzenie mechanizmów zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym ewak@oeiizk.waw.pl

12 Stworzenie mechanizmów zapewnienia jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym… … oznacza wypracowanie standardów, standardów, norm, norm, kryteriów, kryteriów, wskaźników wskaźników jakości kształcenia i szkolenia zawodowego ewak@oeiizk.waw.pl

13 CQAF Potrzebne są wspólne ramy zapewniania jakości Common Quality Assurance Framework ewak@oeiizk.waw.pl

14 Dokument: Fundamentals of A Common Quality Assurance Framework for VET in Europe listopad 2003 rok – opublikowano raport technicznej grupy roboczej zajmującej się jakością w kształceniu zawodowym i szkoleniach - Quality in VET maj 2004 rok – propozycje zawarte w raporcie zatwierdzone zostały do realizacji przez Radę UE ewak@oeiizk.waw.pl

15 Koncepcja CQAF Założenia dla wspólnych ram zapewniania jakości w kształceniu zawodowym: 1.mają być one zbudowane na doświadczeniach krajów członkowskich 2.powinny wynikać ze zgodnego podejścia do identyfikacji obszarów i kryteriów kluczowych dla zapewniania i podnoszenia jakości 3.mają na celu postawienie kluczowych pytań i sugerowanie możliwych odpowiedzi (kryteria jakości) na poziomie systemu jak i realizatorów kształcenia, bez opisywania jak się to robi ewak@oeiizk.waw.pl

16 Koncepcja CQAF 4.powinny być spójne z głównymi etapami i pytaniami w odpowiednich istniejących już narzędziach, szczególnie EFQM i ISO 5.stosować proste podejście do raczej skomplikowanej materii ewak@oeiizk.waw.pl

17 Koncepcja CQAF Proponowane zasady dotyczą zapewniania jakości na poziomie systemu kształcenia zawodowego: w skali ogólnokrajowejw skali ogólnokrajowej w skali lokalnej i regionalnejw skali lokalnej i regionalnej w pojedynczych placówkach oferujących szkoleniew pojedynczych placówkach oferujących szkolenie ewak@oeiizk.waw.pl

18 Struktura 4 M Wspólne ramy zapewniania jakości CQAF zostały skonstruowane wg struktury 4M, obejmującej 4 elementy: ModelModel MetodologiaMetodologia system Monitorowaniasystem Monitorowania narzędzia Mierzenianarzędzia Mierzenia ewak@oeiizk.waw.pl

19 Struktura CQAF Model (wspólne kryteria kluczowe) Mierzenie (wskaźniki) Monitorowanie (zewnętrzne) ZYSKI: wzajemne zaufanie przezroczystość Metodologia (samoocena) ewak@oeiizk.waw.pl

20 Model zapewniania jakości Planowanie (cel i plan) Przegląd (feedback i procedury wprowadzania zmian) Wdrożenie Ewaluacja i ocena Metodologia ewak@oeiizk.waw.pl

21 Wskaźniki Narzędzia mierzenia zależą od wskaźników, jakie uznane zostaną za kluczowe dla poszczególnych etapów zapewniania jakości. Wskaźniki pomagają znaleźć odpowiedzi na pytania, ważne zarówno na poziomie całego systemu kształcenia zawodowego i szkoleń, jak i pojedynczej placówki oferującej szkolenie ewak@oeiizk.waw.pl

22 Kluczowe pytania stawiane wg modelu CQAF Czy twoje cele strategiczne i cele operacyjne są jasne i mierzalne? W jaki sposób wdrażane są zaplanowane działania? W jaki sposób upewniasz się, że twoje ocenianie i ewaluacja są odpowiednie i systematyczne? ewak@oeiizk.waw.pl

23 Od CQAF (2004) do EQARF (2008)… Od CQAF (2004) do EQARF (2008)… Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 kwietnia 2008 roku Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 kwietnia 2008 roku z dnia 18 czerwca 2008 roku w sprawie ustanowienia europejskich ram odniesienia na rzecz zapewnienia jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym ewak@oeiizk.waw.pl

24 „Diabeł tkwi w szczegółach…” ewak@oeiizk.waw.pl

25 Model zapewniania jakości Planowanie (cel i plan) Przegląd (feedback i procedury wprowadzania zmian) Wdrożenie Ewaluacja i ocena Metodologia ewak@oeiizk.waw.pl

26 EQARF kryteria jakości (1/2) Planowanie odzwierciedla strategiczną wizję wszystkich zainteresowanych stron i obejmuje jasno sformułowane cele, działania i wskaźniki. Plany realizacji są opracowywane w porozumieniu z zainteresowanymi stronami i zawierają jasno sformułowane zasady. ewak@oeiizk.waw.pl

27 EQARF kryteria jakości (2/2) Regularnie prowadzona jest ocena (ewaluacja) wyników i procesów; uzupełnia się ją pomiarami. Przegląd -> procedury wprowadzania zmian ewak@oeiizk.waw.pl

28 EQARF Każde kryterium jakości opisane jest (przez tzw. deskryptory) -na poziomie systemu edukacji -na poziomie usługodawcy (provider) kształcenia i szkolenia zawodowego ewak@oeiizk.waw.pl

29 EQARF Przykład deskryptorów dot. przeglądu Na poziomie systemu: Na wszystkich poziomach zdefiniowane są procedury, mechanizmy i narzędzia przeglądu. Procesy podlegają regularnemu przeglądowi; opracowywane są plany działania w celu dokonywania zmian. Systemy są odpowiednio modyfikowane. Informacja o wynikach przeglądu jest udostępniana publicznie. ewak@oeiizk.waw.pl

30 EQARF Przykład deskryptorów dot. przeglądu Na poziomie usługodawcy (np. szkoły): Gromadzone są informacje zwrotne od osób uczących się na temat ich osobistych doświadczeń i okoliczności uzyskiwania oraz przekazywania wiedzy. Informacje te wykorzystywane są – wraz z informacjami zwrotnymi od nauczycieli – jako podstawa dalszych działań. Informacje o wynikach przeglądu są powszechnie dostępne. Procedury gromadzenia informacji zwrotnej i dokonywania przeglądu stanowią część strategicznego procesu uczenia się w ramach organizacji. Wyniki procesu przeglądu są omawiane z odpowiednimi zainteresowanymi stronami; wprowadzane są odpowiednie plany działan. ewak@oeiizk.waw.pl

31 EQARF Wskaźniki odniesienia pozwalające ocenić jakość VET 1. Użyteczność systemów jakości dla kształcenia i szkolenia zawodowego: A) odsetek usługodawców stosujących wewnętrzne systemy jakości na mocy przepisów lub z własnej inicjatywy B) odsetek akredytowanych usługodawców VET ewak@oeiizk.waw.pl

32 EQARF Wskaźniki odniesienia pozwalające ocenić jakość VET 2. Inwestycje w szkolenie nauczycieli i osób szkolących: A) Odsetek nauczycieli i osób szkolących uczestniczących w doskonaleniu zawodowym A) Odsetek nauczycieli i osób szkolących uczestniczących w doskonaleniu zawodowym B) Wielkość inwestowanych środków. B) Wielkość inwestowanych środków. ewak@oeiizk.waw.pl

33 EQARF Wskaźniki odniesienia pozwalające ocenić jakość VET 3. Wskaźnik uczestnictwa w programach kształcenia i doskonalenia zawodowego: A) liczba uczestników programów VET (w podziale na rodzaj szkolenia i kryteria indywidualne) ewak@oeiizk.waw.pl

34 EQARF Wskaźniki odniesienia pozwalające ocenić jakość VET 4. Wskaźnik pełnego uczestnictwa w programach kształcenia i doskonalenia zawodowego (aż do ukończenia): A) liczba osób, które ukończyły z powodzeniem kształcenie VET (w podziale na rodzaj szkolenia i kryteria indywidualne) ewak@oeiizk.waw.pl

35 EQARF Wskaźniki odniesienia pozwalające ocenić jakość VET 5. Wskaźnik powodzenia uczestników programów kształcenia i doskonalenia zawodowego w szukaniu zatrudnienia: A) sytuacja zawodowa uczestników programów VET w określonym czasie od ukończenia szkolenia (w podziale na rodzaj szkolenia i kryteria indywidualne) B) odsetek zatrudnionych uczestników szkolenia… ewak@oeiizk.waw.pl

36 EQARF Wskaźniki odniesienia pozwalające ocenić jakość VET 6. Wykorzystanie nabytych umiejętności w miejscu pracy: A) informacja o rodzaju pracy uzyskanej przez uczestników o zakończeniu nauki w podziale na rodzaj edukacji i kryteria indywidualne; B) wskaźnik zadowolenia pracowników i pracodawców z umiejętności i kompetencji uzyskanych przez pracowników ewak@oeiizk.waw.pl

37 EQARF Wskaźniki odniesienia pozwalające ocenić jakość VET 7. Stopa bezrobocia w podziale na kryteria indywidualne ewak@oeiizk.waw.pl

38 EQARF Wskaźniki odniesienia pozwalające ocenić jakość VET 8. Przewaga grup słabszych A) Odsetek uczestników kształcenia i szkolenia zawodowego sklasyfikowanych jako przedstawiciele słabszych grup w podziale wg płci B) Wskaźnik sukcesu w grupach słabszych ewak@oeiizk.waw.pl

39 EQARF Wskaźniki odniesienia pozwalające ocenić jakość VET 9. Mechanizmy określania potrzeb edukacyjnych rynku pracy: A) informacja o mechanizmach utworzonych w celu określania zmiennych potrzeb na różnych poziomach B) dane świadczące o ich skuteczności ewak@oeiizk.waw.pl

40 EQARF Wskaźniki odniesienia pozwalające ocenić jakość VET 10. Środki promowania lepszego dostępu do kształcenia i szkolenia zawodowego: A) informacja o sposobach stosowanych na różnych poziomach B) dane świadczące o ich skuteczności ewak@oeiizk.waw.pl

41 Od EQARF do EQAVET… (do 2015) http://www.eqavet.eu/gns/home.aspx EQARF in VET -> EQAVET ewak@oeiizk.waw.pl

42 EQAVET implementation A European goal to be achieved through national approaches EQAVET Projects 2011-2013 VET-CERT Austria NLQAVET The Netherlands EQA-VET Malta QUALVET@RO Romania ENIQAB Germany (Poland as a partner) ewak@oeiizk.waw.pl

43

44

45

46 EQAVET a polskie kształcenie zawodowe Jakie są polskie doświadczenia w zapewnianiu jakości kształcenia zawodowego? ewak@oeiizk.waw.pl

47 Co to znaczy DOBRA SZKOŁA ZAWODOWA? Skąd wiemy, jaka jest nasza szkoła zawodowa? Czy jest DOBRA? Co robić, aby szkoła zawodowa była DOBRA? ewak@oeiizk.waw.pl

48 Wszystkie drogi prowadzą do… KOWEZiU ! „Standaryzacja i zapewnianie jakości kształcenia zawodowego” ewak@oeiizk.waw.pl

49

50 Polskie standardy kształcenia zawodowego 1/2 I Oferta kształcenia i programy nauczania odpowiadają potrzebom rynku pracy i oczekiwaniom uczących się II Kadra posiada kwalifikacje i kompetencje zapewniające wysoki poziom realizacji kształcenia zawodowego w szkole/placówce III Szkoła/placówka zapewnia bazę lokalową i wyposażenie dydaktyczne niezbędne do realizacji kształcenia zawodowego z zachowaniem bezpiecznych i higienicznych warunków pracy IV Organizacja procesu kształcenia w szkole/placówce zapewnia przygotowanie ucznia do pracy zawodowej, potwierdzania kwalifikacji w zawodzie i dalszego uczenia się V W procesie kształcenia szkoła/placówka rozpoznaje indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne uczniów oraz umożliwia ich zaspokajanie ewak@oeiizk.waw.pl

51 Polskie standardy kształcenia zawodowego 2/2 VI Pracodawcy są aktywnie włączeni w projektowanie, realizację i ocenę efektów kształcenia zawodowego VII Szkoła/placówka współpracuje z partnerami krajowymi i zagranicznymi w przygotowaniu absolwenta do funkcjonowania na krajowym i europejskim rynku pracy VIII Szkoła/placówka ocenia osiągnięcia edukacyjne ucznia i przygotowuje go do potwierdzenia kwalifikacji w zawodzie IX Szkoła wspiera ucznia w dokonaniu oceny trafności wyboru zawodu, w podjęciu decyzji w zakresie dalszego kształcenia lub ewentualnego przekwalifikowania się i przygotowuje ucznia do odnalezienia się na rynku pracy (doradztwo) X Zarządzanie strategiczne zapewnia efektywne funkcjonowanie szkoły/placówki ewak@oeiizk.waw.pl

52 KOWEZiU – to także standaryzacja: Usług doradczych http://edukator.koweziu.edu.pl/index.php/archi wum/446-konferencja-standaryzacja-i-jako- poradnictwa-zawodowego-w-edukacji-marta- uczak Kształcenia na odległość http://edukator.koweziu.edu.pl/index.php/archi wum/323-326 ewak@oeiizk.waw.pl

53 Przed konferencją organizatorzy postawili pytania : Zakładamy, że konferencja będzie płaszczyzną wymiany poglądów między dyrektorami, nauczycielami, przedstawicielami kuratoriów, samorządów i pracodawców na temat relacji między jakością i efektami kształcenia a potrzebami i wymaganiami rynku pracy. W czasie Konferencji będziemy próbowali odpowiedzieć na następujące, nurtujące środowisko, pytania: Jakie są oczekiwania pracodawców wobec absolwentów szkół? W jaką wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne należy wyposażyć przyszłego przedsiębiorcę i pracownika? Czy podstawy programowe kształcenia ogólnego i zawodowego dają nauczycielowi swobodę we wprowadzaniu innowacyjnych treści nauczania? Jakie należy tworzyć warunki, aby rozwijać nowoczesne metody wspierania uczenia się dostosowane do wyzwań gospodarki opartej na wiedzy? ewak@oeiizk.waw.pl

54 Jakie działania powinny podjąć poszczególne szczeble zarządzania oświatą, a jakie szkoła, aby umożliwić uczniom zdobycie potrzebnej wiedzy na rynku pracy? Co zrobić, aby podnieść dopasowanie systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy? Jaką rolę powinna odgrywać w tym zakresie normalizacja? ewak@oeiizk.waw.pl

55 Konkluzje Dołączmy ściślej do europejskich inicjatyw dotyczących systemów zapewniania jakości Współpracujmy – i z Europą, i w kraju Wykorzystujmy intensywniej europejskie opracowania i doświadczenia w kraju ewak@oeiizk.waw.pl

56 Citius-Altius-Fortius Citius – Altius - Fortius Wyżej – dalej - szybciej ! Lepiej… ewak@oeiizk.waw.pl

57 Koło jakości – niech się kręci! ewak@oeiizk.waw.pl