DWIE OKUPACJE 1939 - 1945. UKŁAD RIBBENTROP – MOŁOTOW 23 VIII 1939 „W razie zmian terytorialnych i politycznych na obszarach należących do państwa polskiego,

Prezentacja na temat: "DWIE OKUPACJE 1939 - 1945. UKŁAD RIBBENTROP – MOŁOTOW 23 VIII 1939 „W razie zmian terytorialnych i politycznych na obszarach należących do państwa polskiego,"— Zapis prezentacji:

1 DWIE OKUPACJE 1939 - 1945

2 UKŁAD RIBBENTROP – MOŁOTOW 23 VIII 1939 „W razie zmian terytorialnych i politycznych na obszarach należących do państwa polskiego, strefy interesów Niemiec i ZSSR będą rozgraniczone mniej więcej wzdłuż linii rzek Narwi, Wisły i Sanu. Zagadnienie, czy interesy obu stron czynią pożądanym utrzymanie odrębnego państwa polskiego i jakie mają być granice tego państwa, może być ostatecznie rozstrzygnięte dopiero w toku wydarzeń politycznych. W każdym razie oba rządy rozważą tę sprawę w drodze przyjaznego porozumienia.”

3 „UMOWA W SPRAWIE GRANICY I PRZYJAŹNI” – 28 IX 1939 Według tej umowy linia rozgraniczenia stref wpływów w Polsce została przesunięta na linię rzek Narew – Pisa – Wisła - Bug. Generał Heinz Guderian i kombryg Siemion Kriwoszein odbierają wspólną defiladę Wehrmachtu i Armii Czerwonej w Brześciu

4 Umowy graniczne niemiecko - radzieckie

5 TERENY WCIELONE DO III RZESZY rozwinięte gospodarczo województwa : poznańskie, pomorskie, część łódzkiego, część warszawskiego, kilka powiatów kieleckiego i krakowskiego. Utworzono z nich 4 okręgi administracyjne : a). Prusy Wschodnie, b). Prusy Zachodnie - Gdańsk, c). Okręg Śląsk, d). Okręg Warty ( obowiązywała tam administracja niemiecka, ludność polską pozbawiono prawa do ziemi i warsztatów pracy.

6 POLITYKA NIEMIECKA NA TERENACH WCIELONYCH cele okupacji - biologiczne wyniszczenie ludności polskiej i germanizacja tych terenów w ciągu 10 lat metody :  wysiedlenie ludności polskiej, a w szczególności z Wielkopolski, Pomorza i Łódzkiego  kolonizacja zajętych obszarów - osiedlanie osadników niemieckich, którzy przejmowali majątki po wywłaszczonych Polakach ( 200 tyś osadników w latach 1939 - 1941 r. ). W ich miejsce sprowadzano osadników niemieckich z terenów ZSRR ( Besarabii i Wołynia ), a także z krajów nadbałtyckich ( tzw. Baltendeutsche czyli Niemcy bałtyccy ).  zniemczanie nie wywiezionej ludności poprzez podpisywanie Niemieckiej Listy Narodowej ( Deutsche Volksliste ). szczególny nacisk wobec ludności Śląska i Pomorza ( górali, Kaszubów i Mazurów ).Podpisywała ją ludność która miała niemieckich przodków, a gwarantowało im to pewne przywileje w stosunku do ludność polskiej, jednakże nakładało obowiązek służby w armii niemieckiej Wypędzanie Polaków z Wielkopolski w 1939. Objęcie urzędu gauleitera przez Arthura Greisera Poznań

7 POLITYKA NIEMIECKA NA TERENACH WCIELONYCH  polityka masowych egzekucji, które dotknęły przede wszystkim wybitne osobistości polskiego społeczeństwa ( naukowcy, przedstawiciele administracji,ludzie kultury i oficerowie ).  germanizacja nazw miejscowości Rozstrzelanie Polaków po rozpoczęciu niemieckiej okupacji Bydgoszczy 9.09.1939 Niemieckie tablice z nazwami ulic. Poznań Egzekucja w Kórniku

8 POLITYKA NIEMIECKA NA TERENACH WCIELONYCH  likwidacja szkolnictwa polskiego, instytucji naukowych i kulturalnych.  wywózka i niszczenie polskich zbiorów muzealnych.  deprecjacja ekonomiczna; konfiskata majątku publicznego ( 1940) i części majątku prywatnego; wymiana pieniędzy - wprowadzenie marki niemieckiej ( Polak mógł wymienić 500 złotych w stosunku 1 marka za 2 złote. Zamknięte skrzynki na listy Poczty Polski

9 TERENY OKUPOWANE PRZEZ III RZESZĘ GENERALNE GUBERNATORSTWO Zostało podzielone na dystrykty : a). krakowski, b). warszawski, c). radomski, d). lubelski., e). lwowski. Stolicą Generalnego Gubernatorstwa został Kraków, a na jego czele stał Hans Frank. po agresji Niemiec na ZSRR obszar ( GG ) powiększono o ziemie województw : lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego i utworzono z nich nowy 6 dystrykt f). galicyjski. Hans Frank

10 POLITYKA NIEMIECKA W GENERALNYM GUBERNATORSTWIE Celem okupacji było całkowite wykorzystanie surowców naturalnych, wyzyskanie taniej siły roboczej – Polacy mieli być wykorzystani a następnie wyeliminowani. Metody:  masowy terror -łapanki, aresztowania i tortury wobec osób podejrzanych o działalność konspiracyjna bądź posiadanie radia -wprowadzenie godziny policyjnej -tworzenie obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu, Sztutowie i Treblince -eksterminacja przedstawicieli polskiej inteligencji, życia kulturalnego i politycznego Łapanka w jednym z polskich miast Aresztowanie profesorów UJ, M. Wątorski

11 POLITYKA NIEMIECKA W GENERALNYM GUBERNATORSTWIE  eksploatacja ekonomiczna -wywózki na roboty do Niemiec -narzucanie wysokich kontyngentów rolnikom -reglamentacja żywności -demontaż maszyn i urządzeń przemysłowych -konfiskata majątku publicznego i części prywatnego ( utrzymanie drobnych przedsiębiorstw) -wymiana pieniądza( reichsmarki i tzw „młynarki”) kontyngent rolniczy Niemiecki plakat propagandowy: "Chodźmy na roboty rolne do Niemiec”

12 POLITYKA NIEMIECKA W GENERALNYM GUBERNATORSTWIE  niszczenie kultury: -likwidacja szkolnictwa średniego i wyższego( pozostawieni szkolnictwa podstawowego i zawodowego o okrojonym programie) - likwidacja instytucji naukowych i kulturalno- oświatowych: kin, muzeów, teatrów, bibliotek; udostępnianie kin o specjalnym programie; grabież dzieł sztuki - likwidacja polskich organizacji politycznych Rafael - "Portret młodzieńca" -jeden z najcenniejszych -utraconych przez Polskę Niszczenie przez hitlerowców Pomnika Adama Mickiewicza w Krakowie prasa tzw. „gadzinowa”

13 Generalplan Ost niemieckie akcje wysiedleńcze i pacyfikacyjne przeprowadzone na Zamojszczyźnie w Generalnym Gubernatorstwie, w okresie od listopada 1942 do sierpnia 1943, w ramach Generalnego Planu Wschodniego. Akcja objęła łącznie 100-110 000 wysiedlonych Polaków, w tym 30 000 dzieci (rabunek dzieci), w których miejsce władze III Rzeszy zamierzały osiedlić 60 000 kolonistów niemieckich przesiedlonych z Besarabii, Ukrainy, Bośni, Serbii, Słowenii, ZSRR oraz terytorium okupowanej Polski. Polscy rolnicy wysiedlani z Zamojszczyzny, zima 1942/1943 Odbieranie dzieci polskich rodzicom na Zamojszczyźnie celem ich germanizacji, 1943 r.

14 HOLOCAUST Żydom nakazywano nosić znak identyfikacyjny ( tzw.,, gwiazdę Dawida ‘’ ), odebrano im majątki i ograniczono możliwość swobodnego poruszania się.. Powołano żydowskie rady starszych ( tzw. Judenraty ), które służyły Niemcom do wykonywania ich rozporządzeń. Na ziemiach polskich, Litwie, Łotwie, Bałorusi i Ukrainie już od jesieni 1939 r zakładano getta żydowskie. ( w Polsce – 400 ). Getta były odizolowanymi częściami miasta a za ich opuszczanie albo pomoc w ukrywaniu uciekinierów groziła kara śmierci. W 1940 roku przygotowano plan całkowitego,, rozwiązania kwestii żydowskiej ‘’ ( tzw. Endlosung ) poprzez likwidację mieszkańców gett, którą rozpoczęto realizować w 1942 roku. Największe obozy zagłady Żydów w Polsce to : Stutthof, Oświęcim - Brzezinka, Sobibór, Majdanek, Bełżec. Żydzi zmuszani do noszenia tablicy z niemieckim napisem "My Żydzi jesteśmy największymi nikczemnikami"

15 ZIEMIE POLSKIE POD OKUPACJĄ SOWIECKĄ 11 października na terenach zachodniej Ukrainy, a 12 X 1939 na terenach białoruskich ogłoszono proklamacje wzywające do wyborów do Zgromadzeń Ludowych. Przeprowadzone pod terrorem, sfałszowane wybory stały się podstawą formalnego wcielenia okupowanych ziem Rzeczpospolitej do republik radzieckich: białoruskiej i ukraińskiej. 21 VII 1940 Litwa, w skład której wchodził przedwojenny polski okręg wileński, została przyłączona do ZSRR. 2.11.1939 r. - dekret o obywatelstwie - wszyscy mieszkańcy byłych ziem wschodnich II RP zajętych przez Rosjan musieli przyjąć przymusowo obywatelstwo radzieckie ( skutkiem tego była służba w Armii Czerwonej)

16 ZIEMIE POLSKIE POD OKUPACJĄ SOWIECKĄ Cel - całkowita rusyfikacja tych terenów, zagarnięcie polskich dóbr materialnych i wprowadzenie systemu komunistycznego. Eksterminacja i wynarodowienie ludności pochodzenia polskiego. Wychowanie pozostałej ludności w duchu marksistowsko - leninowskim. Armia Czerwona „wyzwala” chłopów z pańskiego polskiego jarzma

17 Karykatury sowieckie w pierwszą rocznicę agresji. Polskojęzyczny "Czerwony Sztandar" Lwów, wrzesień 1940

18 ZIEMIE POLSKIE POD OKUPACJĄ SOWIECKĄ Metody: aresztowanie żołnierzy, oficerów, polskiej inteligencji ( urzędników, nauczycieli, lekarzy prawników. ) deportacje ludności do Kazachstanu, na Syberię, Kołymę, Czukotkę. - cztery wielkie deportacje 1.5 mln. konfiskata prywatnych majątków ziemskich, nacjonalizacja przemysłu, transportu, banków - wprowadzenie sowieckiego systemu gospodarczego. represje wobec polskiego Kościoła katolickiego - zamykanie świątyń, konfiskata majątku. wcielanie mężczyzn do armii radzieckiej wymiana waluty - wprowadzenie rubla na miejsce złotego w stosunku 1:1 niszczenie polskiej sztuki i kultury narodowej. wprowadzenie radzieckiego systemu nauczania ( rusyfikacja szkół ). likwidacja polskiej prasy Rysunek łagiernika "Polacy na Syberii".

19 ZIEMIE POLSKIE POD OKUPACJĄ SOWIECKĄ w rękach radzieckich znalazło się 230 tyś jeńców polskich, których umieszczono w obozach, więzieniach i łagrach. Między innymi około 15, 700 oficerów, policjantów, żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza umieszczono w obozach w Starobielsku, Ostaszkowie, Starobielsku. Jeńcy ci zostali pomiędzy kwietniem a majem 1940 r. zlikwidowani, w lesie katyńskim koło Smoleńska, w Charkowie i Miednoje