I/ Barok: literatura „arystokratyczna” i „mieszczańska” II/ Formowanie się klasycyzmu: humanizm,teoria naśladowania, znaczenie literatury narodowej i języka francuskiego,racjonalizm, salony III/ Modele: grecki, łaciński, włoski, hiszpański IV/ Doktryna literacka klasycyzmu: attycyzm, chęć podobania się, wdzięk, elegancja i dobry smak: le "je ne sais quoi„/”niewiadomo,co”,naśladowanie natury, trzy zgodności, la vraisemblance/prawdopodobieństwo, la bienséance/to co przyzwoite, co się godzi, nie szokuje dobrych obyczajów V/ Spór starożytników z nowożytnikami: uwaga podsumowująca
Literatura „arystokratyczna”: chęć ucieczki w świat fikcji i idealizacja świata opartego na wartościach uważanych za właściwe arystokracji: odwaga, szlachetność, wystawność, miłość podporządkowana regułom miłości dworskiej. Język ozdobny, przesadny, bogaty w figury stylistyczne Literatura „mieszczańska” – literatura krytyczna wobec „arystokratycznej”, wynika z chęci demistyfikacji, pragnienia większego realizmu. Wszystkie formy satyry, anty-literatura.
II/ Formowanie się klasycyzmu: a/ humanizm b/ teoria imitacji (imitacja / rywalizacja ) c/ literatura narodowa, język francuski d/ racjonalizm e/ rozkwit salonów
François Malherbe, Valentin Conrart, znawca języka francuskiego Gilles Ménage Origines de la langue française /Pochodzenie języka francuskiego, 1650 Claude Favre de Vaugelas, Remarques sur la langue française/ Uwagi o języku francuskim, 1647 René Descartes, Discours de la méthode pour bien conduire sa raison, et chercher la vérité dans les sciences,1637.
La justice n'est pas une vertu d'Etat. Le choix des actions ou mauvaises ou bonnes Ne fait qu'anéantir la force des couronnes; Le droit des rois consiste à ne rien épargner, La timide équité/ bezstronność détruit l'art de régner.La Mort de Pompée, (I, sc.1, v )
Model grecki: Aristoteles, Poetyka i Retoryka; Homer, Plutarch, Euripides Model łaciński: Cyceron, Kwintylian, Horacy, Seneka, Owidjusz, Plaut, Terencjusz Model włoski: Roland furieux/Orland szalony ( ) Ariosto i Jérusalem délivrée /Jerozolima wyzwolona (trad. fr. 1593), l'Aminta/Amintas (1573), Tasso, Arcadia (1504) Sannazaro
Model hiszpański: Montemayor, Diana (1550), Amadis z Walii (anonimowy),Cervantès, Don Quichotte (I cz. 1605, II cz.1615, trad. 1608,1614 i 1618),Lope de Vega,komedie i dramaty, Calderón,Życie jest snem, Wielki teatr świata Tirso de Molina
Attycyzm - prostota, powaga, jasność stylu twórców z Attyki,,, chęć podobania się, "plaire et toucher„/”podobać się i wzruszać”, zasada ze Sztuki poetyckiej Horacego Główne cechy: wdzięk, elegancja i dobry smak: wysublimowany wdzięk ma wzruszać niezależnie od reguł i kryteriów formalnych: le "je ne sais quoi„/”niewiadomo,co”, : Naśladowanie natury: charakteru ludzkiego i uczuć
La Mesnardière, Poétique/ Poetyka, 1639; ksiądz d'Aubignac, La Pratique du théâtre/Praktyka teatru, 1657; ksiądz Rapin, Réflexions sur la Poétique d'Aristote/ Uwagi o poetyce Arystotelesa, 1674), 1674 „ Lubię trzymać się reguł, ale nie jestem ich niewolnikiem; rozszerzam je lub zawężam zależnie od tego, co jest odpowiednie dla mojego tematu, i bez oporów nie przestrzegam tej dotyczącej czasu trwania akcji, kiedy wydaje mi się zbyt ograniczająca i nie odpowiada pięknu opisywanych wydarzeń. Znać reguły a potrafić je odpowiednio dopasować do naszego teatru, to są dwie różne umiejętności” P. Corneille, wstęp, La Suivante, 1637
trzy zgodności (akcji, czasu, miejsca) La vraisemblance/prawdopodobieństwo, la bienséance/to co przyzwoite, co się godzi, nie szokuje dobrych obyczajów Ksiądz René Rapin : « La vérité ne fait les choses que comme elles sont, la vraisemblance comme elles devraient être »/ „prawda tworzy jedynie rzeczy takie jakimi są, prawdopodobieństwo takimi jak być powinny” (Réflexions sur la Poétique d’Aristote/ Uwagi o poetyce Arystotelesa, 1674) Les bienséances/ przyzwoitość zewnętrzna : nie szokować publiczności Les bienséances /przyzwoitość wewnętrzna : wewnętrzna spójność postaci
« Nie twierdzę, że wieki Aleksandra czy Augusta były barbarzyńskie; były na tyle wykwintne, na ile mogły być, ale twierdzę, że nasza epoka ma przewagę, bo nastała na końcu i mogła wykorzystać dobre i złe przykłady z czasów minionych, aby stać się wiekiem bardziej wykształconym, bardziej wykwintnym i najwytworniejszym ze wszystkich » (Ch. Perrault, Parallèles…)