Zastosowanie dialogu technicznego jako instrumentu pozyskiwania wiedzy na przykładzie ewaluacji efektów środowiskowych Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego

Część proceduralna Podstawa prawna dialogu technicznego Istota dialogu technicznego Dialog techniczny a dialog konkurencyjny Podstawowe obowiązki zapraszającego Zastosowane zasady i elementy dialogu technicznego Elementy zrealizowanego dialogu Ogłoszenie i uczestnicy dialogu technicznego Część merytoryczna Nasze oczekiwania Logika dyskusji Elementy założeń badania Pytania skierowane do uczestników dialogu Wybrane odpowiedzi uczestników dialogu Nowe propozycje uczestników dialogu W jaki sposób przeprowadzony dialog techniczny wpłynął na treść SOPZ/ SIWZ/wzoru umowy? 2

Nasze oczekiwania  uzyskanie specjalistycznej wiedzy potrzebnej do przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego  poznanie wiedzy i know-how potencjalnych wykonawców, dostosowanie specyfikacji zamówienia do aktualnych realiów rynkowych  zoptymalizowanie budżetu na realizację zamówienia publicznego Uwaga: decyzja o przeprowadzeniu dialogu technicznego nie obliguje zamawiającego do wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego 3

Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Pzp (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) art. 31a, ust. 1 i 2 (istota) art. 31b (publikacja) art. 31c (informacja o zastosowanym dialogu) art. 96. ust. 2a (o protokole) art. 24 ust. 2 pkt. 1 (wykluczenia) Z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się również wykonawców, którzy: 1) wykonywali bezpośrednio czynności związane z przygotowaniem prowadzonego postępowania, z wyłączeniem czynności wykonywanych podczas dialogu technicznego, o którym mowa w art. 31a ust. 1, lub posługiwali się w celu sporządzenia oferty osobami uczestniczącymi w dokonywaniu tych czynności, chyba że udział tych wykonawców w postępowaniu nie utrudni uczciwej konkurencji; przepisu nie stosuje się do wykonawców, którym udziela się zamówienia na podstawie art. 62 ust. 1 pkt 2 lub art. 67 ust. 1 pkt 1 i 2; Podstawa prawna dialogu technicznego 4

Dialog techniczny -uregulowany w art. 31a, art. 31b, art. 31c, art. 96 ust. 2a Pzp -nie jest trybem udzielania zamówienia -nie kończy się wyborem wykonawcy  forma kontaktu zamawiającego z podmiotami rynku, pozwalająca na prowadzenie konsultacji jeszcze przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia Dialog techniczny a dialog konkurencyjny Dialog konkurencyjny -uregulowany w art. 60a-60e Pzp -jest trybem udzielania zamówienia -kończy się wyborem wykonawcy  po publicznym ogłoszeniu o zamówieniu zamawiający prowadzi z wybranymi przez siebie wykonawcami dialog, a następnie zaprasza ich do składania ofert 5

art. 31a. ust. 1 Ustawy Zamawiający, przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia, może przeprowadzić dialog techniczny, zwracając się o doradztwo lub udzielenie informacji w zakresie niezbędnym do przygotowania opisu przedmiotu zamówienia, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub określenia warunków umowy. Istota dialogu technicznego 6

Podstawowe obowiązki zapraszającego (wg Ustawy Pzp) 7

publikacja ogłoszenia na stronie internetowej art. 31b Ustawy Zamawiający zamieszcza informacje o zamiarze przeprowadzenia dialogu technicznego oraz o jego przedmiocie na swojej stronie internetowej. Podstawowe obowiązki zapraszającego (wg Ustawy Pzp) 8

uczciwa konkurencja, równe traktowanie art. 31a. ust. 2 Ustawy Dialog techniczny prowadzi się w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie potencjalnych wykonawców i oferowanych przez nich rozwiązań. Podstawowe obowiązki zapraszającego (wg Ustawy Pzp) 9

publikacja informacji o zastosowanym dialogu art. 31c Ustawy Zamawiający zamieszcza informację o zastosowaniu dialogu technicznego w ogłoszeniu o zamówieniu, którego dotyczył dialog techniczny. protokół art a Ustawy Jeżeli przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia przeprowadzono dialog techniczny, informacja o przeprowadzeniu dialogu technicznego, o podmiotach, które uczestniczyły w dialogu technicznym, oraz o wpływie dialogu technicznego na opis przedmiotu zamówienia, specyfikację istotnych warunków zamówienia lub warunki umowy stanowi element protokołu. Podstawowe obowiązki zapraszającego (wg Ustawy Pzp) 10

Zastosowane zasady i elementy dialogu technicznego 11

6 Zastosowane zasady i elementy dialogu Wynagrodzenie Podmioty uczestniczące w dialogu technicznym nie otrzymują wynagrodzenia ani zwrotu kosztów związanych z udziałem w dialogu. 12

6 Zastosowane zasady i elementy dialogu Maksimum dobrowolności miejsce spotkań W uzgodnieniu przez strony dialogu, spotkania bezpośrednie odbywać się będą w siedzibie Zapraszającego lub w innej dogodnej dla uczestnika dialogu i Zapraszającego lokalizacji poza siedzibą Zapraszającego odpowiedzi na pytania zapraszającego Uczestnicy dialogu technicznego udzielą odpowiedzi na wybrane lub wszystkie pytania Zapraszającego – w zależności od posiadanej wiedzy i doświadczenia. Uczestnicy dialogu mogą także korzystać z wiedzy innych podmiotów, o ile wyrażą one zgodę w sposób przewidziany prawem kilku uczestników spotkań Zapraszający zastrzega sobie możliwość prowadzenia dialogu technicznego z kilkoma podmiotami równocześnie, np. podczas spotkań bezpośrednich, o ile podmioty te wyrażą zgodę 13

6 Zastosowane zasady i elementy dialogu Zakończenie dialogu Planowany termin zakończenia dialogu technicznego upływa w ………... dniu kalendarzowym od dnia publikacji niniejszej Informacji na stronie internetowej Zapraszającego. 14

6 Wykorzystane zasady i elementy dialogu Wcześniejsze zakończenie dialogu Zapraszający zastrzega sobie prawo do wcześniejszego zakończenia dialogu technicznego, bez podania przyczyny. Przedłużenie dialogu Termin dialogu technicznego może zostać wydłużony w przypadku nieosiągnięcia założonych celów. O fakcie przedłużenia terminu Zapraszający powiadomi wszystkie podmioty uczestniczące w dialogu technicznym, umieszczając informację na stronie internetowej oraz przekazując informację uczestnikom pocztą elektroniczną 15

6 Wykorzystane zasady i elementy dialogu Zgoda na wykorzystanie wiedzy Podmioty przystępujące do dialogu technicznego automatycznie udzielają zgodę na wykorzystanie przez Zapraszającego przekazanych informacji w treści przyszłej specyfikacji istotnych warunków zamówienia i innych dokumentów wynikających z procedur udzielania zamówień publicznych. 16

Etap wstępny publikacja ogłoszenia wysłanie zaproszeń do potencjalnych uczestników zgłaszanie uczestnictwa zatwierdzanie zgłoszeń Dyskusja – część I pisemne odpowiedzi uczestników spotkania z uczestnikami (poświadczenia) dodatkowe konsultacje telefoniczne i pocztą elektroniczną Dyskusja – część II (tylko pocztą elektroniczną i telefonicznie) przedłużanie dialogu opracowanie i konsultacja mini SOPZ wstępne szacowanie wartości zamówienia Zakończenie dialogu Opracowanie protokołu z dialogu technicznego Elementy zrealizowanego dialogu 17

6 Wykorzystane zasady i elementy dialogu Dodatkowe pytania – dyskusja poprzez pocztę elektroniczną Zapraszający dopuszcza możliwość zwrócenia się do Uczestników dialogu z prośbą o udzielenie odpowiedzi na dodatkowe pytania. Zapraszający proponuje, w tym przypadku, wymianę pytań i odpowiedzi za pośrednictwem poczty elektronicznej. Dodatkowe spotkania – za zgodą Uczestników W przypadkach szczególnych Zapraszający może zwrócić się do Uczestnika dialogu z prośbą o dodatkowe, bezpośrednie spotkanie, na które Uczestnik dialogu może wyrazić zgodę. Miejsce i termin takiego spotkania lub takich spotkań zostaną uzgodnione przez strony dialogu. 18

Ogłoszenie i uczestnicy dialogu technicznego 19

Informacja o zamiarze przeprowadzenia dialogu technicznego poprzedzającego udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu ograniczonego na wykonanie badania ewaluacyjnego, dotyczącego efektów środowiskowych interwencji WRPO Ogłoszenie pełni także rolę zaproszenia Tytuł i funkcje ogłoszenia 20

Podstawa prawna ZAPRASZAJĄCY ADRES KORESPONDENCYJNY I OSOBY UPRAWNIONE DO KONTAKTÓW UCZESTNICY DIALOGU ZGŁOSZENIE DO UDZIAŁU W DIALOGU TECHNICZNYM CEL PROWADZENIA DIALOGU TECHNICZNEGO PRZEDMIOT PRZEWIDYWANEGO ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO  Wstępna koncepcja efektu środowiskowego  Cele badania  Główne problemy badawcze ZASADY PROWADZENIA DIALOGU  Forma dialogu  Przebieg dialogu  Zakończenie dialogu  Informacje dodatkowe Załącznik 1. Zgłoszenie do udziału w dialogu technicznym Struktura ogłoszenia 21

doświadczenie 1.Uczestnikami dialogu technicznego mogą być podmioty z doświadczeniem w przeprowadzaniu analiz lub badań lub opracowywaniu ekspertyz lub opracowaniu publikacji z zakresu monitorowania lub badania efektów środowiskowych wywoływanych działalnością człowieka. weryfikacja doświadczenia 2. W toku dialogu technicznego Zapraszający będzie oczekiwał przedstawienia doświadczeń uczestnika dialogu technicznego w przedmiotowym zakresie. zgłoszenie udziału = przyjęcie do udziału w dialogu 3. Uczestnikami dialogu technicznego będą podmioty, które dokonały zgłoszenia udziału poprzez złożenie w siedzibie Zapraszającego, „Zgłoszenia do udziału w dialogu technicznym”. Uczestnicy dialogu 22

Część merytoryczna 23

Elementy założeń badania Logika dyskusji Pytania skierowane do uczestników dialogu Wstępna koncepcja efektu środowiskowego 2. Cel badania identyfikacja i ocena efektów środowiskowych realizacji projektów wybranych do dofinansowania w ramach WRPO , w tym projektów realizowanych: - w ramach Priorytetów: I, II, IV, V, VI (priorytety nieśrodowiskowe) - w ramach Priorytetu III Środowisko przyrodnicze (priorytet środowiskowy) 3. Główne problemy badawcze - odnoszące się do interwencji w ramach priorytetów I, II, IV, V, VI: - odnoszące się do interwencji w ramach Priorytetu III Środowisko przyrodnicze

6 Głowne problemy badawcze dot. interwencji w ramach Priorytetu III Środowisko przyrodnicze - identyfikacja efektów środowiskowych: obecnych i potencjalnych - oddziaływanie na obszary chronione, w tym m.in. na Obszary Natura skuteczność i efektywność kosztowa interwencji - użyteczność, dla podnoszenia jakości życia mieszkańców województwa -uwarunkowania uzyskanego poziomu skuteczności, efektywności dot. interwencji w ramach Priorytetów I, II, IV, V, VI - identyfikacja efektów środowiskowych: obecnych i potencjalnych - oddziaływanie na obszary chronione, w tym m.in. na Obszary Natura uwarunkowania uzyskanych efektów, także ew. niekorzystnych 25

6 Pytania do uczestników dialogu 1. Rozumienie terminu efekty środowiskowe, desygnaty? 2. Uwarunkowania prawne wyznaczenia szczegółowego zakresu badania? 3. Obszary analizy, komponenty środowiska? 4. Podejście badawcze, logika realizacji badania (Priorytet III Środowisko przyrodnicze a pozostałe), problemy badawcze? 5. Możliwość zbadania - udziału efektów środowiskowych interwencji WRPO w ogólnym stanie środowiska w województwie? - efektu netto interwencji? 6. Wskaźniki niezbędne do analizy? 7. Metody i techniki badań i analiz, reprezentatywność badań? 8. Potrzebne dane, dokumenty i ich dostępność? 9. Wartość badania szacowana przez Wykonawcę? 10. Pozacenowe kryteria wyboru ofert? 26

6 Wybrane odpowiedzi uczestników dialogu 27

6 Definiowanie efektu środowiskowego Firma X POGLĄD DOMINUJĄCY -ciąg zjawisk, wśród których czynności, procesy, inwestycje, produkty itp. o określonym potencjale środowiskowym wywołują, w całości lub częściowo, zmiany w środowisku, zarówno korzystne, jak i niekorzystne, jeśli występują (ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 761/2001 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 19 marca 2001 r. dopuszczające dobrowolny udział organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS) -rodzaje efektów: bezpośrednie - wpływ bezpośrednio wynikający z realizacji projektów (np. poziom hałasu, emisja zanieczyszczeń, jakość wód, bezpieczeństwo powodziowe, itp.) oraz pośrednie - z relokacji lub kumulacji oddziaływań, itp. Firma Y -zidentyfikowanie presji na środowisko, czyli określenie na ile zmniejszyła się/zwiększyła presja na środowisko w zależności od charakteru przedsięwzięć, w podziale na przedsięwzięcia liniowe i miejscowe 28

6 Podejście badawcze Firma Z W badaniu oddzielnie zostaną uwzględnione: Priorytety nieśrodowiskowe  wstępna selekcja projektów, w rezultacie której wyłonione zostaną: -te które miały wymóg decyzji środowiskowych -te które miały wymóg raportu oddziaływania na środowisko  identyfikacja działań, które mogą bezpośrednio i pośrednio wpływać na poprawę stanu środowiska (charakterystyka – mechanizmy wpływu)  identyfikacja projektów, których realizacja wiąże się z negatywnym wpływem na środowisko, w tym na obszary Natura 2000 (mechanizmy wpływu, siła/skala oddziaływania) Priorytety środowiskowe - analiza wpływu na:  środowisko oraz rozwiązanie istotnych problemów w obszarze ochrony środowiska  realizację zobowiązań akcesyjnych w obszarze ochrony środowiska  rozwój społeczno-gospodarczy 29

6 Podejście badawcze Firma E POGLĄD DOMINUJĄCY W badaniu zostanie uwzględniony: 1.Podział przedsięwzięć według ich specyfiki: a) przedsięwzięcia liniowe b) przedsięwzięcia miejscowe (powierzchniowe, punktowe) 2.Podział przedsięwzięć według klasyfikacji prawnej (Ustawa z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku …) a) przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, b) przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko c) pozostałe: – inne niż przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie są bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony, ale mogą potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 – inne nieklasyfikowane wcześniej 30

6 Podejście badawcze Firma F Etap 1. Selekcja: na podstawie informacji zawartych w bazie LSI WRPO zostanie opracowana wstępna selekcja na projekty mogące mieć wpływ na środowisko i na takie które nie powinny mieć żadnego wpływu. Każda z decyzji musi mieć krótkie uzasadnienie, które może być zweryfikowane przez Zamawiającego. Etap 2. Stworzenie bazy obiektów w środowisku ArcGIS: obiekty będą umieszczane na mapie topograficznej w postaci punktów, linii bądź poligonów. Etap 3. Identyfikacja wpływu na środowisko – ankieta waloryzacyjna; punktacja dla komponentów środowiska (oddziaływania pozytywne, negatywne, skala, natężenie). Etap 4. Model waloryzacji: na podstawie opracowanych ankiet waloryzacyjnych stworzony zostanie model waloryzacji. Będzie on przygotowany w taki sposób, aby sumował wartości punktowe każdego z badanych elementów w ramach przyjętej jednostki, (np. siatki kwadratów 1km x 1km). Etap 5. Tworzenie mapy/map: ostatecznym efektem będzie mapa przedstawiająca faktyczny wpływ projektów realizowanych w ramach RPO na środowisko. Siatka Kwadratów jako wynik zastosowanego modelu z przypisaną dla każdego z osobna sumą punktów uzyskanych przez wszystkie projekty znajdujące się na jego obszarze. 31

6 Podejście badawcze Firma G 1.Podział inwestycji wg potencjalnego efektu środowiskowego inwestycji, a nie według proponowanego przez Zapraszającego rozróżnienia na priorytety środowiskowe i nieśrodowiskowe. Pozwoli to na podział przedsięwzięć według ich oddziaływania na środowisko, a nie według celu dla jakich zostały zrealizowane. 2.Analiza całościowa może zostać wzbogacona zilustrowaniem rzeczywistego wpływu na środowisko inwestycji wybranych spośród zrealizowanych, na podstawie publicznie dostępnych danych lub/i innych informacji przekazanych przez Zamawiającego. 32

6 Udział EŚ interwencji w ogólnym stanie środowiska Firma H  zadanie utrudnione jeśli nie niemożliwe. Proponujemy skupić się na określeniu zmian lokalnych a dopiero te zmiany lokalne odzwierciedlać w skali całego regionu i na takiej podstawie podejmować wnioski  na kwadratach mapy można szukać korelacji pomiędzy zmianami środowiska na ich obszarze a realizowanymi inwestycjami WRPO  na podstawie analizy wielu kwadratów siatki będzie można mówić o tendencjach w całym województwie. Ta tendencja będzie wnioskiem o wpływie RPO na środowisko  dane należy pozyskać z badań prowadzonych przez służby ochrony środowiska 33

6 Udział EŚ interwencji w ogólnym stanie środowiska Firma K Proponuje się wykonać następujące działania: 1.Zewidencjonowanie wykonanych przez administrację lokalną inwentaryzacji w wybranych kluczowych komponentach środowiskowych w województwie 2.Wykonanie klasyfikacji dwupoziomowej wykonanych projektów w ramach WRPO według dwóch kryteriów: a. obszarów w których były realizowane, b. oddziaływania projektów na środowisko w poszczególnych komponentach środowiskowych (identyfikacja efektów środowiskowych) 3.Analiza aktualnego stanu środowiska na podstawie raportu o stanie środowiska wykonanego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska za rok Wykonanie metodami chemometrycznymi analizy danych pozyskanych w pkt. 1, 2 i 3 w celu wskazania korelacji pomiędzy poszczególnymi czynnikami 5.Przedstawienie w sposób syntetyczny wyników 34

6 Efekt netto Firma A Ocena efektu netto jest bardzo utrudniona, ponieważ czynników wpływających na środowisko jest bardzo dużo. Aby przeprowadzić efekt netto musielibyśmy przeprowadzić monitoring całego województwa, nie tylko oddziaływania projektów WRPO, ale także innych zdarzeń, inwestycji, które nie były finansowane z WRPO. Firma B Ocena „efektu netto” programu w tym obszarze jest niezwykle trudna, ze względu na wpływ wielu czynników. Wskazane jest uwzględnienie informacji nt. efektów innych programów, których przedmiotem były projekty mające wpływ na stan środowiska (przede wszystkim POIiŚ i PROW ). 35

6 Efekt netto Firma C Badanie efektu netto musi zostać przeprowadzone praktycznie osobno dla każdego działania i poddziałania będącego przedmiotem ewaluacji. Konieczność taka wynika ze znacznego zróżnicowania tematycznego poszczególnych działań programu operacyjnego. Różnorodność tematyczna działań i poddziałań oraz znaczne zróżnicowanie liczby projektów (i beneficjentów) narzucają też konieczność indywidualnego (dla każdego priorytetu) doboru technik analizy efektu netto. W związku z powyższymi uwarunkowaniami szczegółowe warunki realizacji badania efektu netto będzie można określić dopiero na etapie raportu metodologicznego po szczegółowej analizie projektów i zbudowaniu list beneficjentów (agregacja projektów realizowanych przez te same podmioty) oraz oszacowaniu możliwości budowy grup kontrolnych. 36

6 Metodyka Nie przewidywano bezpośredniego pomiaru emisji i innych badań związanych z inwentaryzacją przyrodniczą Desk research Studium przypadku Metody kontrfaktyczne Analizy eksperckie Badanie ankietoweIDI (uzupełnianie braków) Analizy statystyczne Analiza chemometryczna 37

6 Nowe propozycje uczestników dialogu Wpływ projektów WRPO na realizację zapisów dyrektyw środowiskowych oraz założeń polityki oceny środowiska unii europejskiej, biorąc pod uwagę następujące akty prawne: (wykaz 15 dyrektyw) Badanie trwałości rezultatów i stopnia wykorzystania infrastruktury Dość istotnym zagadnieniem jest aspekt trwałości osiągniętych efektów i stopnia wykorzystania powstałej infrastruktury. Pośrednio trwałość i stopień wykorzystania powstałej infrastruktury jest powiązana z zagadnieniem użyteczności. Można jednak rozważyć ujęcie tych zagadnień w ramach analizy prowadzonej dla Priorytetu III. 38

6 Nowe propozycje uczestników dialogu Proponuje się dodanie pytań: 1. Jakie zostały zrealizowane działania alternatywne do planowanych, których wybór był uzasadniony pozytywnym wpływem środowiskowym? 2. Czy i w jakim stopniu skutki środowiskowe ingerencji wpisały się w szerszą wizję rozwoju w tym zakresie, tzn. czy są spójne/wynikają ze strategii krajowych i unijnych, czy są komplementarne względem siebie, czy wiążą się z bieżącymi potrzebami społeczności lokalnych? 3. Czy przyjęte kryteria projektu opisujące efekty środowiskowe w pełni odzwierciedlały przedmiotowe efekty? 4. Czy i w jaki sposób wsparte inwestycje przyczyniły się do ochrony oraz poprawy jakości środowiska w województwie wielkopolskim, w poszczególnych komponentach? 5. Jaki był udział zamierzeń powodujących negatywne/neutralne/pozytywne skutki w zakresie ochrony środowiska? 6. W jakim stopniu inwestycje dofinansowane w działaniach III priorytetu WRPO 2007 – 2013 przełożyły się na przewidywane w Programie efekty realizacji osi? 7. W jakim stopniu działania realizowane w ramach III priorytetu wpłynęły na poprawę sektora środowiska w porównaniu z innymi czynnikami? 39

6 … W jaki sposób przeprowadzony dialog techniczny wpłynął na treść SOPZ/SIWZ/wzoru umowy? Dziękuję za uwagę Marian Trojak Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego 40