Polityka spójności UE 2014-2020 - nowe możliwości dla przedsiębiorstw Marceli Niezgoda Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju

Alokacja Funduszy Europejskich dla Polski Umowa Partnerstwa – Z budżetu polityki spójności na lata 2014-2020 Polska otrzymała 82,5 mld euro, z czego prawie 77 mld euro jest dostępne na inwestycje w ramach 22 programów operacyjnych.

Podział alokacji z Polityki Spójności na programy operacyjne 2014 - 2020

Wsparcie dla przedsiębiorstw w latach 2014-2020 Wsparcie przedsiębiorstw w latach 2014-2020 przewidziano przede wszystkim w zakresie: wzmacniania badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji, wzmacniania konkurencyjności sektora MŚP, promowania efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach, pracy na własny rachunek, przedsiębiorczości i tworzenia przedsiębiorstw oraz przystosowania pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmian.

Wsparcie dla przedsiębiorstw w latach 2014-2020 Źródła finansowania Główne źródła finansowania projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw to: Program Operacyjny Inteligentny Rozwój - 8,61 mld euro z EFRR Działania realizowane w PO IR będą miały na celu zwiększenie innowacyjności gospodarki. Wspierany będzie cały proces powstawania innowacji lub jego wybrane elementy. Program Operacyjny Polska Wschodnia - 2 mld euro z EFRR (719,4 mln euro na działania dla przedsiębiorców) Działania przewidziane w PO PW nakierowane są na rozwój konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, a także rozwój sieci transportowej oraz transportu publicznego w miastach wojewódzkich i ich obszarach funkcjonalnych. Regionalne Programy Operacyjne - 31,3 mld euro środków z EFRR i EFS, w tym ok. 6,5 mld euro z EFRR i EFS na działania skierowane głównie dla przedsiębiorców. RPO będą realizowały działania zwiększające konkurencyjność przedsiębiorstw, poprzez inwestycje oraz rozwój kadr i kompetencji, a także wzmacniały regionalne inteligentne specjalizacje głównie w zakresie innowacji oraz prac B+R.

Regionalna pomoc inwestycyjna Pomoc publiczna Mapa pomocy regionalnej obowiązująca od dnia 1 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2020 Poszczególne wartości intensywności pomocy mogą zostać zwiększone o 10 % w przypadku średnich przedsiębiorstw oraz o 20 % w przypadku małych przedsiębiorstw. Maksymalne intensywności pomocy dotyczą inwestycji dużych przedsiębiorstw. Maksymalne pułapy pomocy regionalnej proponowane dla dużych przedsiębiorstw oraz podwyższone pułapy dla małych i średnich przedsiębiorstw mają zastosowanie wyłącznie do projektów, w ramach których wydatki kwalifikowalne nie przekraczają 50 mln EUR.

Główne zmiany w porównaniu z 2007-2013 Ukierunkowane na wspieranie: inteligentnych specjalizacji (warunek konieczny dla CT1, preferencje w CT3) sektora MŚP – znaczące ograniczenie wsparcia dla dużych firm Duże przedsiębiorstwa będą mogły otrzymać wsparcie z funduszy unijnych jedynie w zakresie inwestycji produkcyjnych dotyczących: wzmacniania badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji (CT 1) wspierania przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach (CT 4) Inwestycje będą skoncentrowane na najbardziej prorozwojowych obszarach i dziedzinach gospodarki – tj. inteligentnych specjalizacjach. Wsparcie przedsiębiorstw w szerszym zakresie poprzez wykorzystanie instrumentów finansowych: kapitałowych i dłużnych.

Inteligentne specjalizacje Krajowe Inteligentne Specjalizacje Strategia inteligentnej specjalizacji identyfikuje obszary, w których państwo lub dany region może uzyskać przewagę konkurencyjną Zdrowe społeczeństwo Biogospodarka rolno-spożywcza, leśno-drzewna i środowiskowa Zrównoważona energetyka Surowce naturalne i gospodarka odpadami Innowacyjne technologie i procesy przemysłowe (w ujęciu horyzontalnym) 19 krajowych inteligentnych specjalizacji w 5 działach tematycznych:

Regionalne Inteligentne specjalizacje Inteligentne specjalizacje na poziomie regionalnym zostały głównie wskazane w dokumentach strategicznych takich jak Regionalne Strategie Innowacji, czy Strategie Rozwoju Województw. Celem wyboru obszarów inteligentnej specjalizacji jest ukierunkowanie wsparcia na obszary o największym potencjale rozwoju i konkurowania z innymi gospodarkami oraz stymulowanie rynku do rozwijania tych obszarów. Spośród wybranych kluczowych obszarów wymienia się m. in. medycynę, branże chemiczną i farmaceutyczną, środowisko, energetykę, biotechnologię, technologie komunikacyjne i informatyczne, czy przemysł spożywczy.

Instrumenty finansowe 2014-2020 Przewidywana kwota przeznaczona na instrumenty finansowe w ramach krajowych i regionalnych programów operacyjnych wynosi ok. 3,4 mld euro środków unijnych, co stanowi 5% budżetu polityki spójności. Instrumenty finansowe dla firm będą głównie wykorzystywane w działaniach dotyczących: wzmacniania konkurencyjności MŚP, efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii, inwestycji w B+R i innowacje, tworzenia firm. Wachlarz oferowanych form wsparcia obejmuje przede wszystkim pożyczki, a także poręczenia i wejścia kapitałowe.

PO Inteligentny Rozwój Celem POIR jest wzrost innowacyjności polskiej gospodarki Cel ten będzie się wyrażał głównie zwiększeniem nakładów na B+R ponoszonych przez przedsiębiorstwa. Obszary wsparcia obejmują: Oś 1. Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa Oś 2. Wsparcie otoczenia i potencjału przedsiębiorstw do prowadzenia działalności B+R+I Oś 3. Wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach Oś 4. Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego Oś 5. Pomoc Techniczna Alokacja POIR (EFRR): 8 613,9 mln EUR

Osie priorytetowe PO IR PO Inteligentny Rozwój I. Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa Projekty B+R przedsiębiorstw Sektorowe programy B+R Prace B+R finansowane z udziałem funduszy kapitałowych Beneficjenci: przedsiębiorstwa, konsorcja przedsiębiorstw, podmiot wdrażający instrument finansowy II. Wsparcie otoczenia i potencjału przedsiębiorstw do prowadzenia działalności B+R+I Wsparcie inwestycji w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw Otwarte innowacje – wspieranie transferu technologii Proinnowacyjne usługi dla przedsiębiorstw Współpraca w ramach krajowego systemu innowacji Beneficjenci: przedsiębiorstwa, w tym konsorcja przedsiębiorstw, koordynatorzy Krajowych Klastrów Kluczowych, podmioty zarządzające Specjalnymi Strefami Ekonomicznymi, beneficjenci projektów pozakonkursowych, podmiot wdrażający instrument finansowy

Osie priorytetowe PO IR PO Inteligentny Rozwój III. Wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach Wsparcie wdrożeń wyników prac B+R Wsparcie przedsiębiorstw przez fundusze kapitału zalążkowego, fundusze venture capital, sieci aniołów biznesu Wsparcie promocji oraz internacjonalizacji innowacyjnych przedsiębiorstw Beneficjenci: przedsiębiorstwa, podmiot wdrażający instrument finansowy, instytucje otoczenia biznesu, beneficjenci projektów pozakonkursowych IV. Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego Badania naukowe i prace rozwojowe Rozwój nowoczesnej infrastruktury badawczej sektora nauki Międzynarodowe agendy badawcze Rozwój kadr sektora B+R Beneficjenci: konsorcja przedsiębiorstw i jednostek naukowych, konsorcja przedsiębiorstw i uczelni (w tym spółek celowych uczelni), jednostki naukowe i ich konsorcja, uczelnie i ich konsorcja, instytucje otoczenia biznesu, beneficjenci projektów pozakonkursowych

Program Operacyjny Polska Wschodnia Program Operacyjny Polska Wschodnia to dodatkowy instrument wsparcia finansowego 5 województw Polski Wschodniej: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego, który będzie uzupełnieniem i wzmocnieniem działań prowadzonych w ramach regionalnych i krajowych programów operacyjnych polityki spójności. Planowane typy projektów dla przedsiębiorstw: Platformy startowe dla nowych pomysłów (kompleksowy program akceleracji pomysłów w makroregionie, obejmujący: prace nad rozwojem pomysłu, w tym indywidualne specjalistyczne doradztwo w rozwoju nowego, innowacyjnego pomysłu oraz wsparcie finansowe związane z rozwinięciem działalności gospodarczej nowego przedsiębiorstwa typu startup); Nowe modele biznesowe MŚP w oparciu o internacjonalizację ich działalności (instrument o charakterze doradczym); Wsparcie MŚP działających w ramach ponadregionalnych powiązań kooperacyjnych w celu opracowania innowacyjnych produktów i usług; wykorzystanie procesów wzorniczych w MŚP; tworzenie i rozwój sieciowych produktów konsorcjów MŚP wpisujących się w zakres regionalnych inteligentnych specjalizacji wspólnych dla co najmniej dwóch województw Polski Wschodniej. Alokacja POPW: 2 mld euro z EFRR.

Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój W PO WER realizowana jest Inicjatywa na rzecz zatrudnienia osób młodych. Środki na realizację przedsięwzięć w ramach osi I – Osoby młode na rynku pracy wyniosą ok. 1,76 mld euro środków unijnych. Jednym z instrumentów jest wsparcie osób młodych w zakładaniu i prowadzeniu własnej działalności gospodarczej poprzez udzielenie pomocy bezzwrotnej (dotacji) na utworzenie przedsiębiorstwa oraz doradztwo i szkolenia umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności niezbędnych do podjęcia i prowadzenia działalności gospodarczej, a także wsparcie pomostowe. Beneficjenci osi I: Powiatowe Urzędy Pracy, Ochotnicze Hufce Pracy, partnerzy społeczni, organizacje pozarządowe, niepubliczne agencje zatrudnienia. Grupy docelowe: osoby młode, w tym niepełnosprawne, w wieku 15-29 lat bez pracy, w tym w szczególności osoby, które nie uczestniczą w kształceniu i szkoleniu (tzw. kategoria NEET), w tym również osoby niezarejestrowane w urzędach pracy. Alokacja PO WER: 4,69 mld EUR ze środków UE (4,18 mld EUR EFS; 505 mln EUR Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych).

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Przedsiębiorcy będą beneficjentami PO IiŚ 2014-2020 przede wszystkim w obszarze efektywności energetycznej i rozwoju odnawialnych źródeł energii w ramach osi I. Zmniejszenie emisyjności gospodarki (alokacja 1,8 mld euro). Przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o wsparcie m.in. na budowę oraz przebudowę farm wiatrowych, instalacji na biomasę; instalacji na biogaz; sieci przesyłowych i dystrybucyjnych umożliwiających przyłączenia jednostek wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, budowę, przebudowę lub sieci ciepłowniczej i chłodniczej, również poprzez wdrażanie systemów zarządzania ciepłem i chłodem wraz z infrastrukturą wspomagającą, wymianę źródeł ciepła. Przewiduje się również wsparcie inwestycyjne w ramach PO IiŚ w zakresie zastosowania rozwiązań przyczyniających się do zwiększenia efektywności energetycznej, w tym wykorzystania odnawialnych źródeł energii, które będzie skierowane do dużych przedsiębiorstw. Beneficjenci: przedsiębiorcy Alokacja PO IiŚ: 27,41 mld euro ze środków UE (22,51 mld euro z FS oraz 4,91 mld euro z EFRR)

Regionalne Programy Operacyjne RPO będą realizowały działania zwiększające konkurencyjność przedsiębiorstw, poprzez inwestycje oraz rozwój kadr i kompetencji, a także wzmacniały regionalne inteligentne specjalizacje głównie w zakresie innowacji oraz prac B+R. Łączna alokacja na 16 RPO wynosi 31,3 mld euro środków z EFRR i EFS. Szacuje się, że dla firm przeznaczona zostanie kwota w wysokości ok. 6,5 mld euro z EFRR i EFS. Podział Funduszy Europejskich 2014-2020 na regiony (w mln euro) 1 864,8 2 450,2 1 903,5 2 878,2 2 256,0 1 364,5 2 114,2 2 089,8* 2 231,0 1 213,6 1 728,3 1 601,2 2 252,5 906,9 945,0 3 476,9 *Środki na RPO Województwa Mazowieckiego stanowią około 55% całkowitej alokacji dla tego regionu. Pozostała kwota przeznaczona będzie w programach krajowych.

Wsparcie dla przedsiębiorstw w RPO w latach 2014-2020 Cel tematyczny nr 1 – Wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji Priorytet inwestycyjny 1b - Promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje (…) Przykładowe typy projektów: inwestycje w tworzenie lub rozwój infrastruktury badawczo-rozwojowej w przedsiębiorstwach, wsparcie prac B+R prowadzonych przez przedsiębiorstwa lub konsorcjum, usługi w zakresie innowacji świadczone przez instytucje otoczenia biznesu (IOB) na rzecz przedsiębiorstw, bony na innowacje dla MŚP z przeznaczeniem na zakup usługi związanej z opracowaniem nowego lub ulepszonego produktu lub usługi. Alokacja w RPO: 1,68 mld euro EFRR

Wsparcie dla przedsiębiorstw w RPO w latach 2014-2020 Cel tematyczny nr 3 – Wzmacnianie konkurencyjności MŚP Priorytet inwestycyjny 3a - Promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym również przez inkubatory przedsiębiorczości Przykładowe typy projektów: wsparcie zakładania i rozwoju nowych firm w szczególności w obszarach regionalnej inteligentnej specjalizacji, poprzez świadczenie usług przez inkubatory przedsiębiorczości oraz inkubatory akademickie, uporządkowanie i przygotowanie terenów inwestycyjnych w celu nadania im nowych funkcji gospodarczych, profesjonalizacja usług instytucji otoczenia biznesu. Alokacja w RPO: 995,4 mln euro EFRR

Wsparcie dla przedsiębiorstw w RPO w latach 2014-2020 Cel tematyczny nr 3 – Wzmacnianie konkurencyjności MŚP Priorytet inwestycyjny 3b - Opracowywanie i wdrażanie nowych modeli biznesowych dla MŚP, w szczególności w celu umiędzynarodowienia Przykładowe typy projektów: doradztwo związane z opracowaniem i przygotowaniem do wdrożenia nowego modelu biznesowego w zakresie internacjonalizacji działalności MŚP. wsparcie dla MŚP na udział w krajowych i międzynarodowych targach gospodarczych i branżowych, jeśli stanowią one element opracowanej strategii biznesowej, promocja gospodarcza regionu. Alokacja w RPO: 325 mln euro EFRR

Wsparcie dla przedsiębiorstw w RPO w latach 2014-2020 Cel tematyczny nr 3 – Wzmacnianie konkurencyjności MŚP Priorytet inwestycyjny 3c - Wspieranie tworzenia i poszerzania zaawansowanych zdolności w zakresie rozwoju produktów i usług Przykładowe typy projektów: wdrożenie wyników prac B+R w działalności przedsiębiorstw, inwestycje w nowoczesne maszyny i sprzęt produkcyjny, wsparcie dla MŚP w zakresie rozwoju produktów i usług opartych na TIK, zwiększenie dostępu przedsiębiorstw do kapitału zewnętrznego poprzez rozwój instrumentów finansowych (głównie funduszy pożyczkowych i poręczeniowych). Alokacja w RPO: 2,36 mld euro EFRR

Wsparcie dla przedsiębiorstw w RPO w latach 2014-2020 Cel tematyczny nr 4 – Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach Priorytet inwestycyjny 4b - Promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach Przykładowe typy projektów: projekty kompleksowe dotyczące poprawy efektywności energetycznej MŚP (np. zmniejszenie strat energii, ciepła, wody) wraz z audytem energetycznym, zastosowanie urządzeń i technologii energooszczędnych (systemy sterowania, instalacje i urządzenia techniczne) oraz wdrażanie systemów zarządzania energią. Alokacja w RPO: 234,6 mln euro EFRR PI 4b realizuje 9 województw: dolnośląskie, kujawsko-pomorskie, lubelskie, małopolskie, opolskie, podlaskie, śląskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie. W pozostałych RPO tego typu projekty możliwe będą do realizacji w CT 3.

Wsparcie dla przedsiębiorstw w RPO w latach 2014-2020 Cel tematyczny nr 8 – Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz mobilności pracowników Priorytet inwestycyjny 8iii - Praca na własny rachunek, przedsiębiorczość i tworzenie przedsiębiorstw, w tym innowacyjnych mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw Przykładowe typy projektów: dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej dla osób w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy (tj. osób starszych po 50 r.ż., osób niepełnosprawnych, osób długotrwale bezrobotnych, kobiet, osób niskowykwalifikowanych), instrumenty finansowe, w tym preferencyjne pożyczki dla osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej (wsparcie dla osób spoza grup znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy), wsparcie doradczo-szkoleniowe dla osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej przez wyspecjalizowane instytucje oraz zgodnie z wypracowanymi i obowiązującymi standardami świadczenia usług. Alokacja w RPO: 486,4 mln euro EFS

Wsparcie dla przedsiębiorstw w RPO w latach 2014-2020 Cel tematyczny nr 8 – Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz mobilności pracowników Priorytet inwestycyjny 8v - Przystosowywanie pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmian Przykładowe typy projektów: wspieranie rozwoju kwalifikacji przedsiębiorców i pracowników zgodnie ze zdiagnozowanymi potrzebami przedsiębiorstw, dostarczanie kompleksowych usług (szkoleniowych, doradczych, diagnostycznych) odpowiadających na potrzeby przedsiębiorstw, wdrażanie zarządzania strategicznego i nowoczesnych metod zarządzania przedsiębiorstwem, wsparcie na rzecz zapobiegania sytuacjom kryzysowym przedsiębiorstw, które odczuwają negatywne skutki zmiany gospodarczej. Alokacja w RPO: 487,2 mln euro EFS

Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju ul. Wspólna 2/4 Dziękuję za uwagę Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju ul. Wspólna 2/4 00-926 Warszawa www.mir.gov.pl www.funduszeeuropejskie.gov.pl