Ustawa o rewitalizacji. Nowe możliwości dla miast dr Aleksandra Jadach-Sepioło Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Instytut Rozwoju Miast

Plan prezentacji Program rewitalizacji 2.0 – nowe podejście Okres przejściowy (2015-2023) – dwa typy programu i czas na przygotowanie do wykorzystania nowych możliwości Kiedy i dlaczego warto stosować ustawę? Procedura opracowania gminnego programu rewitalizacji

Perspektywa małych miast 449 małych miast uchwaliło programy rewitalizacji do końca 2013 r. 386 małych miast wskazało obszary przeznaczone do rewitalizacji Pierwsze doświadczenia

Perspektywa małych miast – typy projektów Remont i adaptacja zabytków 216 Bezpieczeństwo 67 Mieszkalnictwo 515 Infrastruktura sportowa, turystyczna, kulturalna 268 Infrastruktura edukacyjno-społeczna 351 Infrastruktura komunikacyjna 59 Przestrzenie publiczne 795 Ochrona środowiska 11 Pozostała infrastruktura 158 Projekty gospodarcze 164 Projekty społeczne 266 Ogółem 2870

Perspektywa małych miast brak perspektywy uzyskania zewnętrznych środków na określony typ działań często oznaczał brak projektów w tej kategorii w programach rewitalizacji, plany były niedostosowane do potrzeb i możliwości brakowało zaangażowania partnerów społecznych i gospodarczych

Zasady programowania – odpowiedź na wyzwania Koncentracja działań na obszarze rewitalizowanym wyznaczonym w kompleksowej diagnozie społeczno-ekonomicznej (max. 20% powierzchni gminy, zamieszkałe przez nie więcej niż 30% mieszkańców gminy) Zaplanowanie całościowych (kompleksowych, zintegrowanych) przedsięwzięć odpowiadających na problemy występujące na tym obszarze Koordynacja działań przy zaangażowaniu lokalnej społeczności i innych interesariuszy na każdym etapie rewitalizacji społeczno-ekonomicznej

Krajowa Polityka Miejska – program rewitalizacji krok po kroku Pełna diagnoza problemów w skali miasta i uszczegółowiona dla obszaru rewitalizacji Wizja rozwoju miasta i obszaru rewitalizacji po wyprowadzeniu z kryzysu Zakres zadań i odpowiedzialności poszczególnych podmiotów Plan finansowy, harmonogram, przejrzysty system monitorowania i aktualizacji Skuteczny system wdrożeniowy – dobra koordynacja, dostosowanie do skali działań PARTYCYPACJA SPOŁECZNA I WIELOPOZIOMOWE PARTNERSTWO POWIĄZANIE Z INNYMI POLITYKAMI GMINY

Programy rewitalizacji – okres przejściowy (do 31.12.2023) Do końca 2023 r. obowiązuje okres przejściowy, w którym możliwe jest prowadzenie przedsięwzięć rewitalizacyjnych poprzez następujące typy programów rewitalizacji sporządzanych w oparciu o: Ustawę o rewitalizacji i Wytyczne Gminny program rewitalizacji Wytyczne Program rewitalizacji (lokalny, miejski itp.) Tylko ustawę o samorządzie gminnym Program rewitalizacji Wariant możliwy teoretycznie do zastosowania przez gminy, które decydują się nie korzystać z dodatkowych środków i narzędzi dedykowanych rewitalizacji.

Programy rewitalizacji – okres przejściowy (do 31.12.2023) Od przyjętego typu programu uzależnione jest korzystanie ze środków unijnych i krajowych (spełnienie wymogów Wytycznych) oraz narzędzi ustawowych (spełnienie dodatkowych wymogów ustawy o rewitalizacji. Ustawa o rewitalizacji i Wytyczne Budżet miasta i środki prywatne + Pełne możliwości korzystania z funduszy unijnych i środków krajowych + Narzędzia ustawowe Wytyczne Budżet miasta i środki prywatne + Pełne możliwości korzystania z funduszy unijnych i środków krajowych dedykowanych rewitalizacji Tylko ustawa o samorządzie gminnym Tyko budżet miasta i środki prywatne Oba typy programów podlegają ocenie i, po spełnieniu wymogów, rejestracji w wykazie urzędu marszałkowskiego. Wariant możliwy teoretycznie do zastosowania przez gminy, które decydują się nie korzystać z dodatkowych środków i narzędzi dedykowanych rewitalizacji. Nie podlega wpisowi do wykazu.

Programy rewitalizacji – po okresie przejściowym (od 1.I. 2024 r.) Od 1 stycznia 2024 r. jedyną podstawą realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych w gminach będzie gminny program rewitalizacji przyjęty uchwałą gminy zgodnie z wymogami wskazanymi w ustawie z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji. Warto przygotować się do korzystania z ustawowych narzędzi.

Partycypacja społeczna Narzędzia związane z budowaniem dialogu i kapitału społecznego: konsultacje społeczne (obowiązkowe zróżnicowanie form), Komitet Rewitalizacji.

Specjalna Strefa Rewitalizacji Narzędzia w zakresie gospodarki mieszkaniowej gminy: cel publiczny – rozwój społecznego budownictwa społecznego, ułatwienie przekwaterowań na czas niezbędnych remontów. Ochrona lokatora przy ułatwieniu prowadzenia działań remontowych. Obowiązek zapewnienia możliwości powrotu do wyremontowanego lokalu. Brak możliwości wykluczenia mieszkańców obszaru rewitalizacji ze wsparcia w związku z przekwaterowaniem na czas remontu.

Specjalna Strefa Rewitalizacji Narzędzia w zakresie polityki przestrzennej gminy: zakaz wydawania decyzji o warunkach zabudowy, miejscowy plan rewitalizacji. Określenie szczegółów zagospodarowania i wyposażenia przestrzeni publicznych, zakazy i ograniczenia w działalności handlowej, maksymalna powierzchnia obiektów handlowych, zakres niezbędnej infrastruktury (także społecznej lub lokali).

Specjalna Strefa Rewitalizacji Narzędzia związane z bezpieczeństwem ekonomicznym prowadzenia działań rewitalizacyjnych: brak obowiązku depozytu w przypadku wywłaszczenia nieruchomości o nieustalonym stanie prawnym na cel publiczny, dopuszczenie świadczenia pieniężnego w przypadku roszczeń o zwrot nieruchomości.

Specjalna Strefa Rewitalizacji Narzędzia związane z pobudzaniem zaangażowania podmiotów ekonomii społecznej w działania rewitalizacyjne: preferencje w zamówieniach publicznych dla podmiotów zatrudniających osoby mieszkające na obszarze SSR w trudnej sytuacji (reintegracja).

UCHWAŁA o przyjęciu Gminnego Programu Rewitalizacji GPR krok po kroku… UCHWAŁA o zasadach wyznaczania składu oraz działania Komitetu Rewitalizacji KONSULTACJE UCHWAŁA o wyznaczeniu obszaru zdegradowa-nego i obszaru rewitalizacji KONSULTACJE 7+30 dni Uprawo- mocnienie! DIAGNOZA + wyznaczenie obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji UCHWAŁA o przystąpieniu do sporządzania Gminnego Programu Rewitalizacji Zarządzenie Prezydenta o powołaniu Komitetu Rewitalizacji Akt prawa miejscowego Mapa 1:5000 KONSULTACJE 7+30 dni Komitet Rewitalizacji PROJEKT Gminnego Programu Rewitalizacji UCHWAŁA o przyjęciu Gminnego Programu Rewitalizacji Uzgodnienia z wskazanymi podmiotami UCHWAŁA o wyznaczeniu Specjalnej Strefy Rewitalizacji Akt prawa miejscowego Uprawo- mocnienie! UCHWAŁA o przyjęciu Miejscowego Planu Rewitalizacji UCHWAŁA o zmianie Studium Uwarunkowań i Kierunków Za-gospodarowania przestrzennego UCHWAŁA o zmianie Miejscowego Planu Zagospo-darowania przestrzennego

Dziękuję za uwagę!