Jak usprawnić tworzenie dokumentu tekstowego?

Czy warto korzystać z możliwości, jakie oferuje nam komputer? Odpowiedź na to pytanie może być tylko jedna: ZDECYDOWANIE TAK! A dlaczego? - Jednym z najczęściej wykorzystywanych edytorów tekstu, umożliwiających tworzenie dokumentów tekstowych, jest Microsoft Word. Wykorzystanie możliwości tego programu, gwarantuje zachowanie wyglądu i rozmieszczenia danych, zapisanych w tym programie, podczas przenoszenia ich do innego komputera. Jak wiemy, nie każdy komputer posiada tę samą wersję oprogramowania lub też te same ustawienia, a ta różnorodność może spowodować zmiany wyglądu zapisanego dokumentu, który został stworzony bez użycia narzędzi edytorskich Microsoft Word.

Celem niniejszej prezentacji jest: usprawnienie pracy w edytorze tekstu na podstawie programu Microsoft Word, zapoznanie użytkowników z podstawowymi narzędziami, jakie udostępnia nam Microsoft Word oraz wyrobienie nawyku ich wykorzystywania, przekonanie użytkowników, iż korzystanie z narzędzi Microsoft Word jest proste i bardzo przydatne, gdyż zapewnia nam niezmienność w wyglądzie dokumentu, który tworzymy, niezależnie od opcji w ustawieniach i wersji oprogramowania komputerów, do których przenosimy stworzony dokument.

Jak korzystać z niniejszej prezentacji? Na kolejnych slajdach omówione są poszczególne narzędzia edytora tekstu. Śledząc następujące po sobie slajdy, użytkownik może zapoznać się z kolejnymi narzędziami edytora tekstu. Dla usprawnienia wyszukiwania potrzebnych informacji na temat wybranego narzędzia, stworzono na początku prezentacji „Spis rzeczy”, który umożliwia szybkie przejście do omówienia wybranego narzędzia. U dołu slajdu zawierającego opis danego narzędzia, zamieszczony jest link powrotu do „Spisu rzeczy”, co umożliwi szybką zmianę i wybór potrzebnych nam informacji. Taka konstrukcja niniejszej prezentacji pozwoli w łatwy i efektywny sposób, przyswoić sobie podstawowe narzędzia, jakimi użytkownik może usprawnić swoją pracę z komputerem. Umożliwia ona także szybkie i wybiórcze dotarcie do informacji.

Wiadomości wstępne – wygląd obszaru roboczego edytora Jako pierwszy pasek, znajdujący się u samej góry, występuje pasek menu, w którym znajdziemy wszystkie polecenia, jakimi dysponuje program. Pod paskiem menu znajdują się dwa tzw. paski narzędzi, zawierające ikonki ułatwiające szybsze dotarcie do wybranych poleceń z paska menu. Pod paskami narzędzi znajduje się linijka, którą wykorzystujemy do definiowania wcięć, marginesów, tabulatorów. Pod linijką znajduje się obszar edycji, w którym wpisujemy tekst i umieszczamy grafikę. Na samym dole ekranu wyświetlone są informacje dotyczące bieżącej strony, wiersza, kolumny. Po prawej stronie, przy krawędzi (oraz przy dolnej krawędzi) znajduje się pasek przewijania, umożliwiający przesuwanie tekstu, który nie mieści się na ekranie monitora.

Pasek menu Pasek narzędzi „Standardowych” Pasek narzędzi „Formatowania” Linijka Obszar edycji Paski przewijania

Wiadomości wstępne – uruchamianie edytora tekstu Edytor tekstu uruchamiamy wybierając z menu startowego Windows odpowiednią ikonę (jedno kliknięcie lewym przyciskiem myszki) lub dwukrotnie klikając na widoczny na pulpicie skrót do wybranego dokumentu, czy wreszcie dwukrotnie klikając nazwę pliku w oknie Eksploratora. Jeśli chcemy poddać edycji istniejący już dokument, wybieramy z paska menu opcję Plik > Otwórz, a następnie z pojawiającego się okna wybieramy dokument, który chcemy otworzyć. Polecenie potwierdzamy przyciskiem OK. Program do edycji tekstu umożliwia otwarcie kilku dokumentów jednocześnie, co pozwala na przenoszenie, kopiowanie itd. danych z jednego dokumentu do drugiego, bez zamykania jednego z dokumentów w celu otwarcia innego. Wybór edytora tekstu z menu startowego – po rozwinięciu się listy, wybieramy program edytora, w którym będziemy tworzyć bądź edytować nasz dokument.

Wiadomości wstępne – wprowadzanie tekstu Wprowadzanie tekstu jest prostą czynnością, polegającą na ustawieniu kursora tekstowego w miejscu, w którym chcemy, by rozpoczynał się tekst, a następnie, przy użyciu klawiatury rozpoczynamy pisanie. Program sam rozpoznaje kiedy kończy się wiersz i automatycznie przenosi wyrazy do kolejnej linijki. Jeśli chcemy rozpocząć pisanie w nowym akapicie, naciskamy klawisz Enter. Duże litery – uzyskamy wpisując wybraną literę z jednoczesnym przytrzymaniem klawisza Shift. Zmiękczenia polskich liter – uzyskujemy przyciskając ich odpowiedniki na klawiaturze z jednoczesnym przyciśnięciem prawego klawisza Alt. I tak: ą = Alt + a ć = Alt + c ę = Alt + e ł = Alt + l ń = Alt + n ó = Alt + o ś = Alt + s ź = Alt + x ż = Alt + z Chcąc wpisać wielką literę ze zmiękczeniem – przyciskamy klawisz Shift + Alt (prawy) + wybraną literkę. Na przykład: Ą = Shift + Alt + a Ę = Shift + Alt + e itd.

Omówienie narzędzi edytora tekstu – instrukcja i spis rzeczy Na kolejnych slajdach niniejszej prezentacji omówione zostaną poszczególne narzędzia, jakie udostępnia nam edytor tekstu. Osobom początkującym zalecamy zapoznanie się z dalszą częścią prezentacji w kolejności w jakiej została opracowana. Dla osób znających podstawy pracy z edytorem tekstu, jak również dla osób początkujących – w kolejnym etapie uczenia się pracy z edytorem tekstu – dla utrwalenia lub przypomnienia sobie poznanych wiadomości, przydatny będzie zamieszczony obok Spis rzeczy, który umożliwi bezpośrednie dotarcie do opisu wybranych narzędzi edytora tekstu. SPIS RZECZY: Ustawianie marginesu Ustawianie nowej strony Wstawianie znaku podziału strony Zaznaczanie tekstu Kopiowanie, wycinanie i wklejanie Ustawienia czcionki Wybieramy rodzaj i styl czcionki, jej wielkość i wyróżnienie Ustawienia czcionki - „Na skróty” Wstawianie symboli Odstęp między znakami Ustawianie akapitu, wyrównanie tekstu Wyrównanie tekstu - „Na skróty” Ustawianie tabulatorów Ustawianie tabulatorów - „Na skróty” Wstawianie kolumn Wstawianie tabel Wstawianie obrazów Wstawianie pola tekstowego Wstawianie punktorów i numeracji Punktory i numery - „Na skróty” Czego unikać tworząc dokument tekstowy? Używanie klawiszy skrótów Wybrane klawisze skrótów Strona internetowa Biblioteki SP-13 przy ZS-6 w Żorach

Ustawianie marginesu Tworząc dokument tekstowy musimy zadbać o odpowiednie ustawienie marginesów w tymże dokumencie. Ustawienie to najlepiej ustalić jeszcze przed rozpoczęciem pisania dokumentu. Wcześniejsze wprowadzenie tych danych, umożliwi nam odpowiednie rozplanowanie i edytowanie tekstu. Jeśli jednak musimy zmienić ustawienia dotyczące marginesu i układu stron w dokumencie już istniejącym – możemy bez problemu dokonać takich zmian. Pamiętać jednak należy, by przed wydrukiem przejrzeć całość, przeznaczoną do wydruku i nanieść ewentualne poprawki, związane z przesunięciem tekstu, jakie powstały w wyniku zmian ustawień marginesu. Wszystkie zmiany dotyczące ustawień marginesów, dodatkowego marginesu na oprawę, pionowego lub poziomego układu strony, dokonujemy wybierając z menu Plik > Ustawienia strony...

W zakładce „Marginesy” określamy w centymetrach wielkość czterech wielkości marginesów (każdego osobno, wg naszych potrzeb). W przypadku przeznaczenia dokumentu do zszycia, dobrze jest dodać dodatkową wielkość marginesu na oprawę. Ustalamy w tej zakładce także dane dotyczące pozycji marginesu na oprawę, a jej wybór uzależniony będzie od tego, czy przewidujemy łączenia kartek od lewej, czy od jej górnej krawędzi. W tej zakładce ważnym dla nas ustawieniem, będzie także określenie orientacji kartki, na której zapisujemy nasz dokument. Mamy zatem do wyboru dwie opcje orientacji: pionową i poziomą. Klikając lewym przyciskiem myszy na pożądaną przez nas orientację, wprowadzamy zmiany, które na koniec akceptujemy przyciskiem OK.

Powrót do Spisu rzeczy W zakładce „Układ” interesować nas mogą dodatkowe ustawienia, mianowicie te dotyczące Nagłówka i Stopki. Tu, jeśli mamy taką potrzebę, możemy podać w centymetrach, jaką odległość od krawędzi, ma mieć Nagłówek, a jaką odległość – Stopka. Należy pamiętać, iż każdy program edytora tekstu ma standardowe ustawienia, których wartości zapisane są zgodnie z najczęstszymi, a czasem i najbardziej pożądanymi, ustawieniami wydruku dokumentów. Jeśli jednak istnieje taka konieczność, owe ustawienia możemy dostosować do własnych potrzeb, a wprowadzone zmiany akceptujemy klikając lewym przyciskiem myszy OK. Powrót do Spisu rzeczy

Ustawianie nowej strony Edytor tekstu automatycznie rozpoznaje, kiedy wprowadzany przez nas tekst musi zostać przeniesiony na kolejną stronę, z powodu braku wolnego miejsca. Istnieją jednak sytuacje, w których budowa dokumentu, który tworzymy, zmusza nas do wcześniejszego zakończenia pewnej jego części i rozpoczęcia kolejnej już na nowej stronie – dzieje się tak na przykład, gdy rozpoczynamy pisanie nowego rozdziału lub, gdy chcemy zamieścić jakiś schemat na osobnej stronie itd. Wiele osób, w takiej sytuacji, przenosi kursor do następnej strony przy pomocy klawisza Enter – co nie jest dobrym rozwiązaniem! Taka czynność powoduje bowiem, iż wprowadzenie jakichkolwiek, nawet najmniejszych, zmian we wcześniejszej części naszego dokumentu, przesunięcie się tekstu całego dokumentu w górę lub w dół. Zmusza nas to do ciągłego poprawiania i ustawiania początkowego akapitu, czy ryciny w wybranym przez nas miejscu. W jaki sposób zapewnić sobie niezmienność układu naszego dokumentu? Odpowiedź jest bardzo prosta – należy posłużyć się narzędziami edytora tekstu i wstawić w odpowiednim miejscu Znak podziału strony. Powrót do Spisu rzeczy

Wstawianie znaku podziału strony Znak podziału strony gwarantuje stałość w rozmieszczeniu tekstu w naszym dokumencie. Używając tej opcji, niezależnie od wprowadzanych zmian w naszym dokumencie, wszystkie rozdziały będą zawsze rozpoczynać się od nowej strony, a ryciny, które mają mieścić się na osobnej stronie, nie przesuną się w środek tekstu itd. Stosując Znak podziału strony należy pamiętać, by przed wybraniem z menu odpowiedniego narzędzia, właściwie ustawić kursor w naszym dokumencie! Kursor ustawiamy zatem – na końcu rozdziału, na końcu fragmentu tekstu, po którym będziemy wstawiać rycinę, która ma zajmować odrębną stronę itd. Wstawienie Znaku podziału strony spowoduje zatem przeniesienie wszystkiego, co mieści się „za kursorem”, do nowej strony. Aby wprowadzić Znak podziału strony, wybieramy z menu Wstaw > Podział... Po pojawieniu się okienka, zaznaczamy lewym przyciskiem myszy Typ podziału, jako Podział strony i polecenie akceptujemy przyciskiem OK. Powrót do Spisu rzeczy

Zaznaczanie tekstu W pracy z edytorem tekstu bardzo częstą będziemy używać kopiowania, wklejania, usuwania tekstu, a także będziemy dokonywać w tekście różnych zmian, o których mowa będzie w dalszej części niniejszej prezentacji. Podstawą do owych działań, jest jednak umiejętność zaznaczania tekstu. Zaznaczanie tekstu, to wskazanie programowi edytora tekstu, który fragment chcemy poddać zmianie. Czynimy to w następujący sposób: umieszczamy wskaźnik myszy przed pierwszym znakiem fragmentu tekstu, który chcemy zaznaczyć; wciskamy i przytrzymujemy lewy przycisk myszy i przesuwamy wskaźnik myszy do końca (do ostatniego znaku) fragmentu tekstu, który chcemy poddać zmianie; tak zaznaczony tekst zostanie podświetlony na czarno; teraz możemy dokonać zmian w wyglądzie zaznaczonego tekstu. Jeśli chcemy zaznaczyć tylko jeden wyraz w tekście możemy wykonać to w taki sam sposób, jak zaznaczanie fragmentu tekstu lub uprościć sobie zadanie, dwukrotnie klikając lewym przyciskiem myszy na wybrany wyraz. Powrót do Spisu rzeczy

Kopiowanie, wycinanie i wklejanie Tworząc dokument w edytorze tekstu, możemy skorzystać z możliwości kopiowania, wycinania i wklejania wybranych fragmentów tekstu. Aby tego dokonać musimy najpierw zaznaczyć tekst, który chcemy skopiować lub wyciąć (usunąć). Kopiowanie zaznaczonego tekstu oznacza, że fragment ten pozostaje w schowku programu (w jego pamięci) i czeka na wklejenie go w inne miejsce. Aby skopiować tekst, należy zaznaczyć wybrany fragment, a następnie wybrać z menu polecenie Edycja > Kopiuj. Skopiowany tekst można wkleić w wybrane miejsce. Wklejanie skopiowanego tekstu polega na ustawieniu kursora w miejsce, w które skopiowany wcześniej tekst ma być wklejony, a następnie wybranie z menu polecenia Edycja > Wklej. Skopiowany tekst możemy także wyciąć, a następnie wkleić w inne miejsce. Wycinanie zaznaczonego tekstu oznacza, że wybrany jego fragment zostanie usunięty z dokumentu. Aby tego dokonać należy zaznaczyć tekst, a następnie wybrać z menu polecenie Edycja > Wytnij.

Należy podkreślić różnicę między kopiowaniem i wycinaniem Należy podkreślić różnicę między kopiowaniem i wycinaniem. Wycięcie i wklejenie skopiowanego tekstu, powoduje zniknięcie go z pierwotnego położenia i pojawienie się w miejscu, w którym go wkleimy. Natomiast wklejenie skopiowanego tekstu, spowoduje wstawienie go w wybrane miejsce, jednak bez usunięcia go z pierwotnego położenia. Edytor tekstu pozwala na wklejanie skopiowanego fragmentu tekstu w dowolne miejsce naszego dokumentu lub też do innego otwartego pliku edytora tekstu. Wykonując polecenie kopiowania, wycinania i wklejania korzystamy z narzędzi Kopiuj/Wytnij/Wklej, wybieranych z menu. Można też użyć przycisków paska narzędzi Standardowych, które przyspieszają pracę, gdyż dzięki nim nie musimy otwierać kolejnych narzędzi, stopniowo zlokalizowanych, w pasku menu. Powrót do Spisu rzeczy

Wybieramy rodzaj i styl czcionki, jej wielkość i wyróżnienie Wszystkie informacje dotyczące czcionki, jaką chcemy zastosować, znajdziemy w Pasku menu, wybierając polecenie Format > Czcionka. W zakładce „Czcionka” pojawiającego się okna możemy określić: rodzaj czcionki, styl czcionki oraz jej rozmiar. Możemy tu także ustalić kolor czcionki, styl i kolor podkreślenia, a także dodać efekty – takie, jak na przykład podkreślenie podwójne, czy często wykorzystywany, na przykład w działaniach matematycznych, indeks górny lub dolny itd.

Standardowo rodzaj czcionki ustawiony jest jako Times New Roman. Klikając lewym przyciskiem myszki na inny – wybrany przez nas rodzaj czcionki, możemy dokonać zmiany rodzaju używanej czcionki. Zmianę akceptujemy wciskając OK. Pasek przewijania pozwala nam przejrzeć listę wyboru rodzajów czcionek.

Styl czcionki pozwala nam Określić, czy pisany tekst ma być pisany kursywą, czy ma być pogrubiony, czy pisany łącznie, jako tekst pogrubiony i pisany kursywą. Standardowo styl czcionki ustawiony jest jako styl normalny. Zmianę akceptujemy wciskając OK. Rozmiar liter/znaków określany jest w punktach. Standardowo rozmiar czcionki ustawiony jest jako 10 lub 12 punktów. Aby zmienić tę wielkość wybieramy z listy za pomocą lewego przycisku myszki taką, która nam odpowiada. Jeśli na liście wyboru nie ma wielkości, jaką chcemy przyjąć – wówczas możemy w okienku znajdującym się nad listą wyboru, wpisać z klawiatury wartość punktów, jaką potrzebujemy zastosować. Zmianę akceptujemy wciskając OK.

Jako wyróżnienie pisanego przez nas tekstu, można zastosować podkreślenie. Rozwijając, przy pomocy lewego przycisku myszki, listę wyboru stylu podkreślenia możemy ustalić najbardziej nam odpowiadające podkreślenie (klikając na niego lewym klawiszem myszki) Zmianę akceptujemy wciskając OK. W tej zakładce możemy także ustalić, jaki kolor przyjmie używana prze nas czcionka. W tym celu, przy pomocy lewego przycisku myszki, rozwijając listę kolorów czcionki, wybieramy ten, którego chcemy użyć. Zmianę akceptujemy wciskając OK. Dodatkowym sposobem wyróżnienia tekstu jest użycie kolorowego podkreślenia. Kolor podkreślenia wybieramy – podobnie jak styl podkreślenia – wskazując myszką na pożądaną barwę. Opcja dokonania wyboru koloru podkreślenia, możliwa będzie jednak dopiero wtedy, gdy określimy styl podkreślenia tekstu. Zmianę akceptujemy wciskając OK.

Ostatnich zmian, podczas ustalania czcionki, jakiej chcemy użyć, dokonamy określając jej efekty. W wybranych przez nas Kratkach, znajdujących się z lewej strony kolejnych rodzajów efektów, wstawiamy lewym przyciskiem myszy znaczek, który oznacza wybór danego efektu. Zmianę akceptujemy wciskając OK. Wszystkie ustalenia dotyczące wyglądu i rodzaju czcionki, możemy dokonać jednocześnia – po wprowadzeniu wszystkich ustaleń, całość zmian akceptujemy przyciskiem OK. W dokonaniu właściwego wyboru rodzaju, stylu, koloru, rozmiaru czcionki pomoże nam znajdujące się na dole okienko „Podgląd”, które na bieżąco demonstruje nam wprowadzane zmiany.

Ustalenie ustawień rodzaju, stylu, rozmiaru czcionki oraz jej wyróżnień jeszcze przed rozpoczęciem pisania, nie oznacza, że w dalszej części naszego dokumentu nie możemy ponownie dokonać zmian tych ustawień. W każdej chwili – wybierając z menu polecenie Format > Czcionka, możemy wprowadzać zmiany naszych ustawień. Zmiany te będą odnosić się do tekstu, który wprowadzany będzie „za kursorem” – czyli jeśli nasz kursor ustawiony jest na końcu naszego akapitu, w chwili gdy dokonujemy zmian w ustawieniach czcionki – wyrazy, które od tego miejsca wpiszemy do naszego dokumentu, będą zawierać wprowadzone zmiany. Istnieje także możliwość zmiany ustawień tekstu, który już został zapisany. W tym celu zaznaczamy tekst (lub jego fragment), który chcemy poddać zmianie, a następnie wybieramy z menu polecenie Format > Czcionka i dokonujemy zmian wyglądu naszej czcionki. Powrót do Spisu rzeczy

Ustawienia czcionki - „Na skróty” Aby przyspieszyć pracę z edytorem tekstu, możemy w pasku formatowania dokonać zmian w poszczególnych ustawieniach, pamiętając by wcześniej zaznaczyć tekst, który chcemy edytować. Zmian dokonujemy klikając lewym przyciskiem myszy na wybrane narzędzie (lub na listę wyboru stylu czcionki oraz na listę wyboru wielkości czcionki). Poniższy rysunek przedstawia znajdujące się w pasku formatowania, narzędzia odnoszące się do edycji tekstu. Lista wyboru Wielkości czcionki Pogrubienie czcionki Czcionka pisana kursywą Podkreślenie czcionki Lista wyboru Stylu czcionki Lista wyboru koloru czcionki Powrót do Spisu rzeczy

Wstawianie symboli Czasem w tekście pojawiają się znaki nietypowe dla tych, które dostępne są z klawiatury. W takiej sytuacji, by wprowadzić w tekście inny znak, korzystamy z odpowiedniego narzędzia wybieranego z paska menu. Ustawiamy kursor w miejscu, w którym chcemy ów znak wstawić, a następnie wybieramy z menu Wstaw > Symbol. Z pojawiającego się okna wybieramy myszką symbol, który chcemy wstawić do naszego dokumentu. Wybór akceptujemy przyciskiem Wstaw (czynność wyboru możemy powtórzyć wielokrotnie – czyli możemy wprowadzić kilka różnych znaków), a następnie okno zamykamy przyciskiem Zamknij. Powrót do Spisu rzeczy

Odstęp między znakami Wybierając z menu Format > Czcionka, zakładkę Odstęp między znakami, możemy ustalić, czy znaki naszego tekstu będą stały blisko siebie, czy też będą w większej odległości. Odstępy czcionki, w zaznaczonym wcześniej tekście, możemy ustalić wybierając z listy wyboru odstępy Normalne, Rozstrzelone lub Zagęszczone. Możemy jednak samodzielnie określić, co ile punktów mają być rozmieszczone znaki. Czynimy to wpisując z klawiatury określoną wartość. W podobny sposób ustalamy Położenie czcionki. Odnosi się ono do ustawienia znaków w indeksie górnym lub dolnym. Zamieszczone na dole okienko podgląd, pozwala na bieżąco śledzić wprowadzane zmiany. Powrót do Spisu rzeczy

Ustawianie akapitu, wyrównanie tekstu Każdy dokument tekstowy (zwłaszcza dokument oficjalny) wymaga właściwego opracowania edytorskiego, na które pozwoli nam między innymi odpowiednie ustawienie wcięć, odstępów, czy wreszcie wyrównanie tekstu. Wszystkie te opcje ustawienia znajdziemy w pasku menu wybierając Format > Akapit. Po uruchomieniu otworzy się okienko, w którym wybierając zakładkę Wcięcia i odstępy, możemy dokonać powyższych ustawień. Zmiany potwierdzamy przyciskiem OK.

Powrót do Spisu rzeczy Wyrównanie tekstu, ustalamy wybierając z listy, opcję ustalającą, czy tekst ma być wyrównany do lewego marginesu, czy do prawego marginesu, czy wyśrodkowany, czy też wyjustowany (czyli tekst jest wyrównany zarówno do prawego, jak i do lewego marginesu). W oficjalnych dokumentach zaleca się stosować tekst wyjustowany. Często wykorzystywanym ustaleniem w tej zakładce jest określenie odstępu między wierszami. Czynimy to określając odstęp przed i/lub po zaznaczonym wierszu lub też określając Interlinię – czyli stałe odstępy między wierszami (na przykład co 1,5 wiersza, co dwa wiersze itd.) Ustalenie Wcięcia od prawej i od lewej strony, powoduje zwężenie szerokości pisanego tekstu/akapitu. Można tu także określić wielkość wcięcia pierwszego wiersza każdego akapitu, co czyni tekst bardziej czytelnym. Ponadto wybranie z listy opcji „Specjalne” jako Pierwszy wiersz, powoduje ustawienie dodatkowego wcięcia w pierwszym wierszu akapitu. Powrót do Spisu rzeczy

Wyrównanie tekstu - „Na skróty” Aby przyspieszyć pracę w edytorze, możemy ustalić wyrównanie tekstu oraz wielkość wcięcia akapitu, poprzez jego zaznaczenie, a następnie wybrać z paska narzędzi formatowania odpowiednie polecenie (jednokrotne klikniecie lewym przyciskiem myszy na wybraną ikonę). Poniższy rysunek przedstawia znajdujące się w pasku formatowania, narzędzia odnoszące się do wyrównania tekstu oraz wielkości wcięcia akapitu. Wyrównanie akapitu do środka Wyrównanie akapitu do prawej Justowanie akapitu Zmniejszanie wcięcia Wyrównanie akapitu do lewej Zwiększanie wcięcia Powrót do Spisu rzeczy

Ustawianie tabulatorów W każdym tekście może pojawić się potrzeba przesunięcia początku wybranego wiersza w prawą stronę. Taką czynność umożliwiają nam Tabulatory. Wciśnięcie klawisza Tab powoduje przesunięcie kursora (wiersza) w prawo o stałą odległość – ustaloną w programie. Zmieniając ustawienia domyślne, możemy samodzielnie definiować położenie tabulatorów. Dokonujemy tego, wybierając z menu Format > Tabulatory..., pamiętając o wcześniejszym ustawieniu kursora w wierszu, w którym chcemy dokonać ustawień owych tabulatorów. Pojawia się okienko, w którym ustawiamy wartości dla poszczególnych tabulatorów, a także Wyrównanie danych przesuwanych do danego tabulatora oraz Znaki wiodące, widoczne między kolejnymi tabulatorami.

1. Jak już wcześniej podano, każdy program ma ustawione domyślne tabulatory. Wyznaczają one stałą wartość, między kolejnymi tabulatorami. Jeśli nie dokonamy żadnych zmian w ustawieniach domyślnych, wciśnięcie klawisza Tab, spowoduje przesunięcie kursora w danym wierszu o wartość podaną w centymetrach w okienku Domyślne tabulatory. Kilkakrotne wciśnięcie klawisza Tab, spowoduje przesunięcie kursora o wielokrotność wartości domyślnej, podanej w okienku Domyślne tabulatory. 2. Zmian ustawień domyślnych, dokonujemy wpisując w oknie Położenie tabulatorów, wartości podawane w centymetrach, jakie chcemy nadać poszczególnym tabulatorom. Po wpisaniu pierwszej wartości, potwierdzamy jej zaakceptowanie, wciskając, znajdujący się poniżej, przycisk Ustaw. Wpisując następną wartość, w oknie Położenie tabulatorów, określamy kolejną odległość, o jaką przesunie się kursor, po wciśnięciu klawisza Tab. 3. Podczas zmiany ustawień domyślnych, może zaistnieć sytuacja, że będziemy musieli zmienić/usunąć wprowadzone przez nas dane. Wówczas podświetlamy myszką wartość, którą chcemy usunąć, a następnie naciskamy przycisk Wyczyść. Jeśli okaże się, że musimy dokonać poprawek wszystkich wartości lub dojdziemy do wniosku, że tabulatory nie będą nam potrzebne w wyznaczonym wierszu, wówczas naciskamy myszką przycisk Wyczyść wszystko. Po takiej czynności, możemy wprowadzać inne wartości.

4. 5. 6. Kolejnym istotnym określeniem pracy programu, będzie ustalenie, jak ma być położony, wprowadzany w obszarze edycji, przez nas tekst. W tym celu posłużymy się ustawieniami dokonanymi w punkcie Wyrównanie. Klikając myszką na odpowiednie określenie, ustalamy, czy tekst, po przesunięciu klawiszem Tab, będzie wyrównany do lewej krawędzi tabulatora, do jego środka, czy też do prawej krawędzi. W przypadku wpisywania liczb, w których znajdują się wartości dziesiętne, możemy zaznaczyć Wyrównanie Dziesiętne. Spowoduje to wyrównanie wszystkich wpisywanych wartości, względem przecinka, co ma znaczenie, na przykład przy podliczaniu kolumn. 5. Wprowadzenie ustawień Znaków wiodących, spowoduje, po wciśnięciu klawisza Tab, pojawienie się między dwoma sąsiadującymi tabulatorami, wybranych przez nas znaków (na przykład – wykropkowania, czy linii). Wybieramy je – tak jak w przypadku wyrównania – poprzez zaznaczenie, lewym klawiszem myszy, naszego wyboru. 6. Wprowadzone zmiany akceptujemy wciskając Ok. Jeśli zaistnieje taka konieczność, ustawienia można edytować, uruchamiając ponownie okno Tabulatory.

Poniżej przedstawiono zastosowanie tabulatorów w edytorze tekstu Poniżej przedstawiono zastosowanie tabulatorów w edytorze tekstu. Zastosowane tabulatory oraz ich rodzaj, widoczny jest na linijce, znajdującej się pod paskami narzędzi. Każdemu rodzajowi tabulatora odpowiada określony znak graficzny, widoczny na linijce, na której odznaczone jest także miejsce poszczególnych tabulatorów. Przerywaną linią zaznaczono osie wprowadzonych tabulatorów, względem których dokonywane jest wyrównanie tekstu. Powrót do Spisu rzeczy Zastosowano tabulator wyrównujący tekst do lewej krawędzi. Dodatkowo w ustawieniach tego tabulatora, określono Znak wiodący, jakim jest wykropkowanie – czyli wciśnięcie klawisza Tab, spowoduje przesunięcie kursora w wyznaczone miejsce, wraz ze wstawieniem znaku wiodącego. Zastosowano tabulator wyrównujący tekst do środka. Zastosowano tabulator wyrównania dziesiętnego. Wciśnięcie klawisza Tab, spowoduje przesunięcie kursora w wyznaczone miejsce, a wprowadzane liczby wyrównane będą do przecinka. Zastosowano tabulator wyrównujący tekst do prawej krawędzi. Wciśnięcie klawisza Tab, spowoduje przesunięcie kursora w wyznaczone miejsce.

Ustawianie tabulatorów - „Na skróty” Podobnie jak wiele poleceń – również Tabulatory można ustawiać, stosując narzędzia skracające drogę do poleceń. W tym przypadku możemy skorzystać z wyboru tabulatorów znajdujących się po lewej stronie linijki. Klikając lewym przyciskiem myszy na tabulatory, zmieniamy ich rodzaj. Wybieramy w ten sposób ten, który jest nam potrzebny, a następnie zaznaczamy myszką (lewym przyciskiem) miejsce na linijce, w którym chcemy wstawić wybrany tabulator. Jeśli okaże się, że wybrane przez nas miejsce, nie jest odpowiednie, możemy tabulator przesunąć (łapiąc go lewym przyciskiem myszy i nie puszczając przesunąć w inne miejsca linijki) lub też całkowicie usunąć (łapiemy tabulator lewym przyciskiem myszy i przytrzymując go, „ściągamy” w dół poza obszar linijki – spowoduje to usunięcie danego tabulatora). Chcąc określić Znak wiodący danego tabulatora, musimy już skorzystać z paska menu, wybierając Format > Tabulatory i wprowadzić potrzebne ustawienia w pojawiającym się oknie Tabulatory. Szybszym dotarciem do okna Tabulator jest w tym przypadku dwukrotne kliknięcie lewym przyciskiem myszy na ustawiony przez nas tabulator, znajdujący się na linijce.

Powrót do Spisu rzeczy

Wstawianie kolumn W sytuacji, w której obszar naszego dokumentu chcemy podzielić na węższe części, należy skorzystać z opcji wstawiania kolumn. Najprostszym sposobem wytłumaczenia działania narzędzia wstawiania kolumn, jest przywołanie układu wielokolumnowego stosowanego w czasopismach – tekst zamieszczony w czasopiśmie podzielony jest na kolumny. Kolejność zapisywania tekstu zachowana jest w następujący sposób: tekst rozpoczyna się od góry kolumny znajdującej się maksymalnie od lewej strony dokumentu; po zapisaniu lewej kolumny do samego dołu strony dokumentu, dalsza część tekstu przeniesiona zostaje automatycznie do górnej części następnej kolumny; itd. Wstawiania kolumn dokonujemy wybierając z menu Wstaw > Kolumny. Po wybraniu narzędzia, pojawia się okno, w którym dokonujemy potrzebnych ustawień, wybierając z Ustawień wstępnych liczę kolumn oraz ich położenie lub też wprowadzamy własne ustawienia, określając liczbę kolumn, ich szerokość i odstęp oraz obecność linii dzielącej poszczególne kolumny.

Korzystając z Ustawień wstępnych, możemy w szybki sposób (klikając lewym przyciskiem myszki wybrany styl podziału kolumny, a następnie akceptując wybór przyciskiem OK.) ustalić podstawowe dane, dotyczące ilości kolumn. Innym sposobem ustawiania kolumn w edytorze tekstu jest samodzielne określenie liczby kolumn oraz ich szerokości i odstępów. Ustalając szerokość kolumn możemy także ustawić jednakową szerokość, zaznaczając myszką pole przy poleceniu „Jednakowa szerokość kolumn”. Dodatkowo możemy ustalić, czy poszczególne kolumny mają być rozdzielone linią. Czynimy to przez wstawienie myszką znaczka przy poleceniu „Rozdzielone linią”. Ważną czynnością, podczas wprowadzania ustawień kolumn, jest ustalenie do jakiej części naszego dokumentu program ma się odnosić, czyli którą część dokumentu ma podzielić na kolumny. Dokonujemy tego wybierając odpowiednią opcję przy poleceniu: „Zastosuj do:”. Istotne zatem jest, by przed wprowadzaniem kolumn ustawić kursor w odpowiednim miejscu. Polecenie zatwierdzamy wciskając OK. Powrót do Spisu rzeczy

Wstawianie tabel Tabela > Wstaw > Tabela/Kolumny/Wiersze/Komórki Edytor tekstu umożliwia wprowadzanie różnorodnych tabel. Poszczególne pola tabeli to komórki, do których możemy wprowadzać dane różnego typu (tekst, znaki graficzne, znaki matematyczne). Wprowadzanie tabel umożliwia narzędzie wybierane z menu: Tabela > Wstaw > Tabela. W pojawiającym się okienku, dokonujemy odpowiednich ustawień, które akceptujemy przyciskiem OK. Wprowadzone do tabeli dane, możemy edytować w potrzebny nam sposób (na przykład sortować we wskazanej przez nas kolejności itd.). Wprowadzoną już tabelę można powiększać lub zmniejszać – dodając lub ujmując jej wiersze i kolumny. Można także edytować jej wygląd ustawiając rodzaj obramowania lub tła komórek. Wszystkich zmian w istniejącej już tabeli możemy dokonać wybierając z menu Tabela > odpowiednie narzędzie, takie jak na przykład: Tabela > Wstaw > Tabela/Kolumny/Wiersze/Komórki Tabela > Usuń > Tabela/Kolumny/Wiersze/Komórki Tabela > Scal komórki/Podziel komórki/Podziel Tabelę Tabela > Autoformatowanie tabeli Tabela > Autodopasowanie Tabela > Sortuj Należy jednak pamiętać o wcześniejszym zaznaczeniu myszką, odpowiedniego fragmentu tabeli, w którym chcemy dokonać zmian.

Wybierając z menu Tabela > Wstaw > Tabela... uaktywniamy okno „Wstaw tabelę”, w którym ustalamy podstawowe dane, dotyczące Rozmiaru tabeli – czyli ustalamy Liczbę kolumn oraz Liczbę wierszy (wpisując w oknie konkretną cyfrę lub korzystając ze strzałek, ustawić potrzebną nam wartość). W części dotyczącej Zachowania autodopasowania, możemy określić, czy szerokość kolumn ma być stała (jeśli tak, to możemy podać wartość pożądanej szerokości), czy też rozmiar tabeli ma być dostosowany do zawartości. Jeśli tworzymy prostą tabelę, podstawowe ustawienia tabeli, takie jak ilość kolumn i wierszy oraz zachowanie autodopasowania, zazwyczaj nam wystarczają. Akceptujemy wówczas polecenie wciskając OK. Jeśli jednak chcemy dokonać bardziej dokładnych ustawień wyglądu naszej tabeli, wybieramy dodatkowo Autoformatowanie. Pojawi się wówczas kolejne okno, w którym możemy wprowadzić dodatkowe ustawienia.

2. 1. Powrót do Spisu rzeczy W pojawiającym się dodatkowym oknie Autoformatowanie tabeli, możemy wybrać Styl tabeli, klikając lewym przyciskiem myszy na wybrany styl. Wybór widoczny jest na Podglądzie. Dokonane ustawienia akceptujemy przyciskiem OK. w oknie Autoformatowanie tabeli, a następnie akceptujemy wcześniejsze ustawienia, dokonane w oknie Wstaw tabelę. 1. Powrót do Spisu rzeczy

Wstawianie obrazów W naszych dokumentach możliwe jest wprowadzanie różnych danych (na przykład tekstowych, graficznych). W celu wprowadzenia do dokumentu różnego rodzaju rysunków, należy ustawić kursor w miejscu, gdzie ma być wstawiony rysunek, a następnie posłużyć się narzędziem z menu – Wstaw > Obraz. Mamy możliwość wstawiania obrazów z ClipArt... (czyli z „banku” obrazów, w jaki wyposażona jest większość edytorów – w zależności od opcji programu) lub Z pliku... (czyli z innego miejsca na przenośnym lub twardym dysku komputera). Wstawiając obraz z ClikArt..., wybieramy odpowiedni obraz z pojawiającego się okna. Wstawiając obraz Z pliku..., musimy w pojawiającym się oknie wskazać programowi właściwą lokalizację owego obrazu, który chcemy wstawić.

Jeśli obraz, który chcemy wstawić do dokumentu, znajduje się na przykład na dyskietce, wówczas w pojawiającym się oknie, wskazujemy lokalizację dokumentu Szukaj w: Stacja dyskietek, a następnie wybieramy z dyskietki obraz, który chcemy wstawić i potwierdzamy wybór przyciskiem Wstaw. Powrót do Spisu rzeczy

Wstawianie pola tekstowego Tworząc dokument tekstowy, zwłaszcza, gdy jest on wyposażony w obrazy, wielkim ułatwieniem rozplanowania i rozmieszczenia tekstu i obrazów (na przykład opisów do rycin) będzie zastosowanie Pola tekstowego. Narzędzie to wybieramy z menu Wstaw > Pole tekstowe. W Pole tekstowe możemy wprowadzać tekst (na przykład objaśnienia do rycin) lub obrazy (na przykład ilustracje do tekstu). Zastosowanie Pola tekstowego umożliwia swobodę w ustawianiu tekstu oraz obrazów, których rozmieszczenie chcemy dokładnie określić. Wstawianie tekstu w Pole tekstowe następuje po kliknięciu myszką w obszar Pola tekstowego. Po pojawieniu się w polu kursora możemy wprowadzać i edytować tekst w taki sam sposób, jak w dokumencie edytora tekstu. Podobnie wygląda wstawianie obrazu w pole tekstowe – po wprowadzeniu kursora do Pola tekstowego, możemy wstawić wybrany obraz. Istnieje także możliwość wprowadzenia istniejącego już w naszym dokumencie obrazu do Pola tekstowego. Wystarczy w tym celu uaktywnić rysunek (kliknąć w jego obszarze myszką – dookoła rysunku pojawi się obramowanie, świadczące, że obraz został uaktywniony), a następnie wybrać z menu Wstaw > Pole tekstowe. Wówczas obraz zostanie przeniesiony do Pola tekstowego. Pole tekstowe, wraz z jego zawartością możemy przesuwać, wystarczy tylko złapać myszką krawędź Pola tekstowego, gdy kursor przybierze postać skrzyżowanych strzałek skierowanych ku górze i dołowi oraz na boki. Powrót do Spisu rzeczy

Wstawianie punktorów i numeracji Podczas tworzenia dokumentu w edytorze tekstu, mamy możliwość wykorzystania opcji wstawiania punktorów i numeracji. To narzędzie potrzebne nam będzie podczas tworzenia różnego rodzaju planów, list, a ich wypunktowanie przez zastosowanie narzędzia edytora tekstu, zagwarantuje zachowanie jednakowych ustawień w dokumencie. Aby wprowadzić punktory, należy ustawić kursor w miejscu, w którym chcemy rozpocząć wypunktowanie danych, a następnie wybrać z menu polecenie Format > Punktory i numeracja... W pojawiającym się oknie, wybieramy odpowiednią zakładkę i dokonujemy wyboru rodzaju wypunktowania, jakie chcemy zastosować. Po zaakceptowaniu dokonanego wyboru, na stronie naszego dokumentu pojawia się punktor w postaci znaku, cyfry lub litery alfabetu, po którym możemy wpisywać tekst. Wprowadzenia kolejnego numeru punktu, dokonujemy już bez użycia polecenia z menu (chyba, że chcemy wprowadzić zmianę rodzaju punktorów). Program edytora tekstu jest tak skonstruowany, że po zastosowaniu wybranego przez nas punktora, kolejny numer punktu wstawiany jest samodzielnie, po (jednokrotnym) wciśnięciu klawisza Enter. Zatem, jeśli skończyliśmy wpisywać tekst w pierwszym punkcie i chcemy przejść do wpisywania tekstu w punkcie drugim, wystarczy jedynie nacisnąć klawisz Enter. Program edytora tekstu przeniesie wówczas kursor do nowego wiersza oraz wstawi odpowiedni punktor (czyli znak graficzny lub kolejny numer punktu albo kolejną literę alfabetu), zachowując stałe ustawienia w odstępach oraz wielkości i stylu zastosowanej czcionki. Jeśli zakończyliśmy wpisywanie tekstu w punktach i chcemy usunąć ostatni (zbędny) punktor, wówczas wystarczy wciśnięcie klawisz Backspace.

W zakładce Punktowane, mamy do wyboru punktory w postaci znaków.

W zakładce Numerowane, mamy do wyboru punktory z cyfr lub alfabetu.

a następnie polecenie akceptujemy przyciskiem OK. W zakładce Konspekty numerowane, mamy do wyboru punktory w postaci znaków, w postaci cyfr i alfabetu, które zachowują układ konspektu – czyli uwzględniają poziomy podpunktów . Wyboru dokonujemy klikając lewym przyciskiem myszki na odpowiadający nam styl punktorów, a następnie polecenie akceptujemy przyciskiem OK. Powrót do Spisu rzeczy

Punktory i numery – „Na skróty” Wstawiając punktory i numery, możemy skorzystać z paska narzędzi Formatowania. Ustawiamy kursor w wybranym przez nas miejscu, a następnie naciskamy przycisk Numerowanie lub Punktory. Wprowadzanie kolejnych numerów/punktów prowadzone będzie automatycznie, po naciśnięciu klawisza Enter. Numerowanie Punktory Powrót do Spisu rzeczy

Czego unikać tworząc dokument tekstowy? Unikaj przesuwania poszczególnych wersów przy użyciu klawisza Enter! DLACZEGO?: Takie rozwiązanie spowoduje, że wszelkie zmiany, dokonywane w dokumencie, będą miały wpływ na rozmieszczenie fragmentu, zamieszczonego poniżej dokonywanych zmian. DZIAŁANIE ZALECANE: - W przypadku konieczności ustawienia wybranego przez nas odstępu między wierszami, użyj narzędzia wybierając z menu Format > Akapit > zakładka Wcięcia i odstępy, w której wprowadza się odpowiednią wartość w Odstępach między wierszami. - W przypadku konieczności rozpoczęcia wprowadzania tekstu/ilustracji na nowej stronie, użyj narzędzia wybierając z menu Wstaw > Podział... wybierając Podział strony.

Unikaj przesuwania poszczególnych wyrazów za pomocą spacji! DLACZEGO?: Używając spacji w celu ustawiania wyrazów w pożądanym przez nas miejscu, nie mamy żadnej gwarancji, że tak wprowadzone przez nas ustawienie, nie zmieni się podczas dokonywania jakichkolwiek zmian w dokumencie lub podczas przenoszenia dokumentu do innego komputera, czy wreszcie podczas kopiowania do innego dokumentu. Tak użyta spacja spowoduje, iż w wyniku wprowadzonych zmian, czy przeniesień i kopiowania, w miejscu przesuwania wyrazu/tekstu spacją, pojawi się pusta przestrzeń. DZIAŁANIE ZALECANE: - W przypadku konieczności ustawiania danych zebranych w kolumnach (np. słupki liczbowe), użyj Tabulatorów wybierając z menu Format > Tabulatory. - W przypadku konieczności przeniesienia spójnika z końca wiersza na początek następnego, użyj twardego znaku spacji: ustaw kursor między spójnikiem, a znajdującym się za nim wyrazem; zlikwiduj spację i wstaw Twardy znak spacji – czyli wciśnij klawisze: Shift + Ctrl + Spacja. Spowoduje to „przyklejenie” spójnika do znajdującego się za nim wyrazu. Unikniemy w ten sposób, spójników, przyimków, partykuły „nie” pozostawianych na końcu wiersza – co jest uważane za błąd edytorski. - W przypadku konieczności rozpoczęcia pisania danego wyrazu/zdania od nowego wiersza przenieś go/je, używając klawisza Enter, a nie spacji.

Unikaj wprowadzania oznaczeń kolejnych punktów za pomocą wstawiania znaku punktu z klawiatury! DLACZEGO?: Wpisując oznaczenie kolejnych punktów, wstawiając je z klawiatury, nie unikniesz konieczności kontroli kolejności wstawianych punktów, konieczności kontroli ustawień odstępów i odległości tekstu od numeru punktu, konieczności zmiany wszystkich numerów punktu w sytuacji, w której będziesz musieć usunąć cały punkt znajdujący się w tworzonej liście/wykazie/konspekcie. Zastosowanie odpowiednich narzędzi edytora tekstu pomoże zachować wszelkie ustawienia, a także właściwą kolejność w numeracji punktów – nawet jeśli trzeba będzie usunąć któryś ze środkowych punktów (program automatycznie zmieni numerację pozostałych punktów, tak by zachować właściwą kolejność). DZIAŁANIE ZALECANE: - W przypadku konieczności rozpoczęcia tworzenia list/wykazów/konspektów, wstaw kursor w odpowiednim miejscu dokumentu, a następnie użyj polecenia wstawiania Punktów i numeracji. - W przypadku konieczności zamiany zastosowanych punktorów na kolejne cyfry lub litery alfabetu, zaznacz myszką całą listę z zastosowanymi punktorami, a następnie wybierz polecenie wstawiania Punktorów i numeracji, gdzie możesz dokonać dowolnych zmian, które zastąpią zastosowane wcześniej oznaczenia punktów. W ten sam sposób można także usunąć zastosowane wypunktowania. Powrót do Spisu rzeczy

Używanie klawiszy skrótów Wydając polecenia komputerowi, wykorzystujemy pasek menu, pasek narzędzi „Standardowy” lub pasek narzędzi „Formatowanie”, posługujemy się myszką. Dla przyspieszenia pracy możemy posługiwać się klawiszami skrótów, które w niektórych przypadkach pozwalają „ominąć” konieczność używania myszki. Jeśli znamy ogólne zasady korzystania z edytora tekstu, możemy niektóre polecenia, „wydawane programowi przy pomocy wskaźnika myszy”, zastąpić poleceniami „wydawanymi” za pomocą klawiatury. Taka możliwość znacznie przyspiesza pracę z edytorem tekstu, a w chwili – na przykład uszkodzenia myszki – pozwala uchronić się przed utratą dokumentu. Zasada postępowania z edytowanym dokumentem przy pomocy klawiszy skrótów jest, analogiczna i zbliżona do postępowania przy użyciu myszy (na przykład – w celu skopiowania fragmentu tekstu, musimy najpierw zaznaczyć myszką to, co chcemy skopiować itd.). Kolejny slajd zawiera podstawowe kombinacje klawiszy skrótów. Powrót do Spisu rzeczy

Wybrane klawisze skrótów Kopiuj = Ctrl + C Wklej = Ctrl + V Wytnij = Ctrl + X Cofnij wykonane polecenie = Ctrl + Z Zaznacz wszystko = Ctrl + A Zapisz dokument = Ctrl + S Otwórz istniejący dokument = Ctrl + O Nowy dokument = Ctrl + N Drukuj aktywny dokument = Ctrl + P Znajdź... = Ctrl + F Zamień = Ctrl + H Przejdź do = Ctrl + G Śledź zmiany = Ctrl + Shift + E Wstaw hiperłącze = Alt (prawy) + Ctrl + H Tekst pogrubiony = Ctrl + B Tekst pisany kursywą = Ctrl + I Tekst podkreślony = Ctrl + U Powrót do Spisu rzeczy