PROCES PODEJMOWANIA DECYZJI ZAWODOWEJ PRZEZ MŁODZIEŻ ROLA I MIEJSCE DORADCY ZAWODOWEGO PORADNIA Psychologiczno- Pedagogiczna nr 2 IZABELA PYSZKOWSKA
Doradztwo Zawodowe, to świadczenie pomocy w dokonywaniu kolejnych decyzji wyboru zawodu lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej. Polega ono na oświetlaniu pola problemowego jednostki i udzielenie jej informacji zawodowych, podawaniu wskazówek, sugestii, instrukcji.
Decyzje zawodowe a typy osób, które podejmują decyzję zawodową Poznanie siebie Poznanie zawodów „Ja" w zawodzie Typy osób podejmujących decyzję zawodową tak I Zdecydowana nie II Ciągle poszukująca (nie potrafi dopasować siebie do zawodu) III Niedoinformowana (niezorientowana w zawodach) IV Nie znająca siebie (zorientowana w zawodach, ale nie zna siebie) V Nieadekwatna (nie zna zawodów i siebie, pewna, że w każdym sobie poradzi VI Zupełnie niezdecydowana (nie zna siebie i zawodów, nie umie dopasować się do zawodu) Bożena Wojtasik „Warsztat doradcy zawodu. Aspekty psychologiczno- pedagogiczne”
Motywować – znaczy pobudzać człowieka do działania Motywować – znaczy pobudzać człowieka do działania. Proces motywacji obejmuje: identyfikację niespełnionych potrzeb, określenie celów, które odpowiadają potrzebom, spowodowanie działania, które jest konieczne do spełnienia ustalonych potrzeb. H. Bieniok [1997] Motywowanie – wpływanie na postawy i zachowania człowieka za pośrednictwem określonych bodźców, które przekształcają się w motywy (pobudki) działania uruchamiającego jego aktywność.
Donald Super 1980 Kariera jest uporządkowanym opisem kolejnych decyzji życiowych. Obejmuje ona zarówno aspekt obiektywny jak i subiektywny.
Klasyfikacja typowych przyczyn utrudniających proces decyzyjny w sytuacji wyboru szkoły i zawodu (Gati, Krausz i Osipow 1996) Przyczyny poprzedzające proces podejmowania decyzji określone jako brak gotowości do podejmowania decyzji: niechęć i brak motywacji, cechę jednostki, jaką jest niezdolność do podejmowania decyzji („niedecyzyjność”), nieracjonalne przekonania np. przesądy.
Przyczyny działające w czasie procesu podejmowania decyzji Brak informacji o: - istocie procesu podejmowania decyzji, - sobie samym, - zawodach, - sposobach zdobywania informacji.
Model racjonalny podejmowania decyzji (Robbins 1998) Zdefiniuj problem. Określ kryteria decyzji. Ustal wagi kryteriów. Opracuj możliwe rozwiązania. Oceń każde rozwiązanie według podanych kryteriów. Wylicz optymalną decyzje.
ETAPY PODEJMOWANIA DECYZJI (KARTA DLA PROWADZĄCEGO)
ETAPY PODEJMOWANIA DECYZJI (KARTA DLA UCZESTNIKA)
LABIRYNT PODEJMOWANIA DECYZJI
RYBI SZKIELET
Drzewko Decyzyjne
SKUTKI Wybór zawodu i szkoły Pozytywne Pozytywne Negatywne Negatywne Cele / Wartości zdobycie zawodu zgodnego z zainteresowaniami, predyspozycjami zawodowymi oraz stanem zdrowia - zdobycie zawodu i wykształcenia dającego szanse zatrudnienia nauczenie się zasad funkcjonowania w społeczeństwie, dobrej komunikacji międzyludzkiej, empatii i asertywności Pozytywne zdobycie zawodu uzyskanie kwalifikacji zawodowych wykształcenie średnie – matura SKUTKI Pozytywne wysoki poziom nauczania dobre przygotowanie do studiów szansa lepszej pracy Negatywne często brak możliwości znalezienia pracy wąska specjalizacja nie przygotowuje do studiów tak jak LO ogranicza wybór kierunków studiów Negatywne brak zawodu duże koszty studiowania konieczność dalszej nauki Liceum Ogólnokształcące Technikum Wybór zawodu i szkoły Sytuacja wymagająca podjęcia decyzji
IZABELA PYSZKOWSKA