DYSLEKSJA
Definicja Dysleksja to zaburzenie zdolności przetwarzania informacji, które dotyka ludzi w każdym wieku, i często objawia się problemami z czytaniem i pisaniem, jak również może wpływać na inne dziedziny aktywności umysłowej i fizycznej.
Przyczyny dysleksji - pierwotne (etiologia), - wtórne, bezpośrednie (patomechanizm).
Istnieje kilka koncepcji etiologicznych: 1. Koncepcja genetyczna polegająca na założeniu, że zmiany w centralnym układzie nerwowym są dziedziczne. 2. Koncepcja organiczna upatrująca przyczyn dysleksji w organicznym uszkodzeniu struktury okolic mózgu odpowiedzialnych za czynności czytania i pisania w wyniku oddziaływania czynników patogennych w okresie okołoporodowym.
Istnieje kilka koncepcji etiologicznych: 3. Koncepcja hormonalna zakładająca, że przyczyną dysleksji jest nadprodukcja testosteronu w okresie prenatalnym, która zaburza funkcjonowanie systemu immunologicznego, powodując zablokowanie rozwoju lewej półkuli mózgu. Skutkiem jest opóźnienie rozwoju mowy we wczesnym dzieciństwie i dysleksja w wieku szkolnym.
Istnieje kilka koncepcji etiologicznych: 4. Koncepcja opóźnionego dojrzewania c.u.n. wskazująca jako przyczynę dysleksji spowolnienie dojrzewania c.u.n. i wynikające stąd zaburzenia funkcjonalne (fragmentaryczne dysfunkcje tego układu). Czynniki patogenne działają w okresie okołoporodowym. Zaburzenia mogą dotyczyć wielu funkcji: lateralizacji, funkcji językowych, percepcyjno - motorycznych i ich integracji.
Istnieje kilka koncepcji etiologicznych: 5. Koncepcja psychodysleksji - upatrująca przyczyny dysleksji rozwojowej w zaburzeniach emocjonalnych (w wyniku urazów psychicznych, stresu). Bezpośrednie, wtórne przyczyny dysleksji rozwojowej (patomechanizm) to skutki działania przyczyn pierwotnych. Są to zaburzenia funkcji c.u.n. o charakterze parcjalnym, dotyczącym procesów poznawczych (percepcji, języka), motoryki i integracji tych funkcji.
Typy dysleksji rozwojowej 1. Dysleksja typu wzrokowego 2. Dysleksja typu słuchowego 3. Dysleksja integracyjna
Objawy dysleksji w wieku wczesnoszkolnym
Objawy Językowe Ma szczególne trudności z czytaniem i ortografią. Odwraca litery i cyfry. Ma trudności z zapamiętywaniem tabliczki mnożenia, alfabetu, formułek. Opuszcza litery w słowach i zmienia ich kolejność. Myli litery "b" i "d" i słowa takie jak "do/od„. Używa palców lub znaczków na papierze do prostych obliczeń. Słabo koncentruje uwagę. Ma kłopoty ze zrozumieniem czytanego przez siebie tekstu.
Objawy Pozajęzykowe Ma trudności z zawiązywaniem sznurowadeł, zapinaniem guzików, ubieraniem. Ma kłopoty z odróżnianiem lewej i prawej ręki, myli kolejność dni tygodnia, miesięcy w roku. Potrafi być zaskakująco błyskotliwe w innych dziedzinach. Ma słabe poczucie kierunku. Ma niską samoocenę i brak mu zaufania do własnych możliwości.
Diagnoza Diagnoza specyficznych trudności w nauce czytania i pisania powinna być prowadzona przez psychologów, pedagogów, a w specyficznych przypadkach konieczne jest jej poszerzenie o konsultację medyczną i logopedyczną.
Diagnoza Za pomocą metod eksperymentalnych i kilinicznych dokonuje się oceny rozwoju dziecka i jego funkcjonowania w następujących obszarach: Ocena poziomu czytania (na czas i ze zrozumieniem) i pisania (ze słuchu, z pamięci i przepisywania). Ocena poziomu rozwoju umysłowego. Ocena rozwoju emocjonalnego. Ocena poziomu rozwoju funkcji psychomotorycznych (poznawczych, ruchowych, integracja percepcyjno-motoryczna).