Przedmiotowy System Oceniania) Ocenianie (kryteria oceniania, Przedmiotowy System Oceniania) Przygotowała: Magdalena Laska

Ocena a ocenianie Ocenianie osiągnięć uczniów jest procesem ustalania i komunikowania ocen szkolnych, a ocena szkolna jest informacją o wyniku kształcenia wraz z komentarzem dotyczącym tego wyniku. Warto przygotować kryteria oceny do poszczególnych zakresów aktywności uczniowskich.

Wewnątrzszkolny Przedmiotowy System Oceniania! Wewnątrzszkolny Przedmiotowy System Oceniania musi być zgodny z rozpo-rządzeniem Ministra Edukacji Narodowej, ale jednocześnie dostosowany do warunków danej szkoły i jej potrzeb. System ten: uwzględnia konieczność przygotowania uczniów do egzaminu zewnętrznego; umożliwia indywidualny rozwój ucznia.

System Oceniania Zewnętrznego! System egzaminów zewnętrznych, organizowanych przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne (OKE): test sprawdzający wiadomości i umiejętności nabyte w trakcie edukacji w szkole podstawowej; trzy egzaminy po gimnazjum (jeden z przedmiotów humanistycznych, drugi z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych oraz egzamin z języka nowożytnego); egzamin maturalny. Taką możliwość sprawdzenia wiedzy zapewniają standardy wymagań egzami-nacyjnych, które stanowią normę obowią-zującą wszystkich uczniów.

Ocenianie wewnątrzszkolne Ocenianie zewnętrzne Ocenia: nauczyciel, inni uczniowie. Także uczeń dokonuje samooceny. Ocenia: egzaminator okręgowej komisji egzaminacyjnej. Oceniane są wszelkie wiadomości i umiejętności opanowane w trakcie nauki, a także pracowitość ucznia, postępy uzyskiwane na miarę jego możliwości. Oceniane są wiadomości i umiejętności opisane w standardach wymagań egzaminacyjnych możliwe do sprawdzenia na egzaminie pisemnym. Ocenianiu poddany jest uczeń w ciągu całego raku szkolnego poprzez różnorodne formy kontroli: odpowiedzi ustne, prace pisemne, aktywność na lekcji, pracę w grupach, zadania wykonane poza szkołą. Ocenianiu poddany jest uczeń podczas egzaminu pisemnego kończącego dany szczebel edukacji. Wymagania określa nauczyciel na podstawie programu nauczania. Wymagania określone są w Standardach wymagań egzaminacyjnych. Szkoła opracowuje system oceniania (stopnie, punkty, ocena opisowa). Wyniki przedstawione są w skali punktowej z odniesieniem do standardów oceniania. Cele: dostarczenie uczniowi (i jego opiekunom) informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia, motywowanie go do dalszej pracy. Cele: dostarczenie informacji o poziomie wiedzy i umiejętnościach ucznia ( w porównaniu do innych uczniów).

Co powinien zawierać Wewnątrzszkolny System Oceniania? WSO POWINIEN ZAWIERAĆ: WSO powinien obejmować: formy i częstotliwość sprawdzania wiadomości sprawy związane z formułowaniem przez nauczycieli wymagań edukacyjnych warunki promocji do następnej klasy semestralną i roczną klasyfikację uczniów prawa ucznia

Cechy Przedmiotowego Systemu Oceniania: jawny; dostępny uczniom i rodzicom; zaakceptowany przez uczniów i rodziców. warunki poprawy wyników sposoby powiadamiania uczniów i rodziców o wynikach PSO powinien obejmować: roczny lub semestralny plan kontroli (liczba zadań klasowych, odpowiedzi ustnych) opracowanie skali ocen (stopnie, punkty, oceny opisowe) szczegółowe określenie warunków zaliczenia przedmiotu wymagania edukacyjne: wiedzę i umiejętności podlegające ocenie dokładne kryteria ocen

Ewaluacja w procesie edukacji 2011 Ewaluacja w procesie edukacji Ewaluacja – to systematyczne działania związane z badaniem (diagnozowaniem, kontrolowaniem i ocenianiem) osiągnięć dzieci i młodzieży, ale także badaniem wyników pracy nauczyciela i szkoły, zmierzające do podniesienia skuteczności nauczania. Termin ewaluacja obejmuje m.in.: ocenę trafności wyboru programu nauczania, podręczników szkolnych.; ocenę efektywności działań dydaktycznych każdego nauczyciela; ocenę skuteczności obranych metod nauczania i weryfikację wszelkich eksperymentów dydaktycznych; pomiar umiejętności, wiedzy i osiągnięć ucznia; wskazanie poziomu nauczania danej klasy i szkoły.

Reasumując – główne cele ewaluacji to: dostarczanie informacji, diagnozowanie stanu postępów uczniów; wspieranie procesu uczenia się (wzmacnianie motywacji ucznia do polepszenia wyników w nauce, aktywizowanie go, zaspokajanie jego psychicznych potrzeb: osiągania sukcesu, wiedzy o tym, jak oceniają go inni; wartościowanie efektywności nauczania (wzmacnianie motywacji nauczyciela do podwyższenia skuteczności działań dydaktycznych); prognozowanie (ocenianie potencjału ucznia i projektowanie dalszej drogi kształcenia); wdrażanie ucznia do samooceny, poznawanie kryteriów, według których można oceniać innych.

Błędy nauczycieli w ocenianiu uczniów: nieplanowana, nieprzemyślana i bezcelowa kontrola; brak systematycznego oceniania ucznia w ciągu semestru/roku szkolnego; stronniczość (kierowanie się osobistymi sympatiami lub stopniami wystawianymi przez innych nauczycieli); brak jawnych, obiektywnych i zaakceptowanych przez uczniów kryteriów oceny; tworzenie niekorzystnej atmosfery wokół ucznia, stwarzanie klimatu zagrożenia; brak informacji zwrotnej, pozwalającej na korygowanie przez ucznia obrazu jego osiągnięć (brak wyczerpujących komentarzy do wystawianych stopni, odwlekanie w czasie oddawania sprawdzianów); traktowanie ocen jako narzędzi budowania autorytetu nauczyciela.

Pamiętajmy o niekorzystnych stronach oceniania! Są nimi: selekcjonowanie na uczniów lepszych i gorszych; trudności w zachowaniu partnerskich relacji nauczyciel-uczeń; uczenie się „dla stopnia”; stres.

Zasady, które powinny towarzyszyć w ocenianiu wypowiedzi ustnej: należy się zastanowić nad sensem pytania na każdej lekcji nauczyciel ogranicza do minimum przerywanie wypowiedzi ucznia nauczyciel ukazuje wyraz twarzy, który uświadomi, że z zainteresowaniem słucha ucznia nauczyciel organizuje czas uczniom niepytanym w momencie, gdy ich koledzy odpowiadają

Nauczycielu nie zapomnij o komentarzu do wystawionej oceny! Cechy dobrego komentarza: pomocny w zdefiniowaniu braków ucznia; jasny dla ucznia – napisany przystępnym językiem; podkreślający zalety pracy; unikający ogólnikowych stwierdzeń – konkretny; napisany w życzliwym tonie.

WNIOSKI: Każdy przypadek trzeba traktować indywidualnie, nie wolno ucznia przekreślać, trzeba dać mu szansę, ale w granicach kompromisu: nie karać pochopnie, ale też nie zwalniać od pracy. Wyniki uczniów są informacją dla nauczyciela, w jakim stopniu jego praca jest efektywna, co musi w niej zmienić, udoskonalić. Każda z informacji, uzyskanych na drodze ewaluacji potrzebna jest kilku adresatom – uczniom, ich opiekunom, nauczycielom i władzom szkoły. Każda szkoła powinna sformułować ogólne zasady wewnątrzszkolnego sprawdzania, oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów. Nauczyciel powinien dodawać do oceny odpowiedni komentarz, wskazujący dobre i słabe strony wypowiedzi ucznia.

Dziękuję za uwagę Prezentacja przygotowana na podstawie: A. Janus-Sitarz, Komu potrzebne jest ocenianie? Wokół ewaluacji osiągnięć ucznia, [w:] Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2004, str. 241-261.