GERMANIZACJA I RUSYFIKACJA ZIEM POLSKICH W XIX WIEKU

ANTYPOLSKA POLITYKA II RZESZY Kulturkampf- „walka o kulturę ”: represje przeciwko Kościołowi katolickiemu prowadzone przez kanclerza Ottona Bismarcka w latach 1872-1878; szczególnie uderzyły w ludność polską ; duchowni musieli zdać egzamin z filozofii, historii i literatury niemieckiej; pod karą twierdzy zakazano głoszenia kazań antyrządowych; laicyzacja szkolnictwa , odebrano Kościołowi prowadzenie akt stanu cywilnego; prawo o więzieniu duchownych (arcybiskup Mieczysław Ledóchowski aresztowany na 2 lata); wpływ państwa na obsadę stanowisk kościelnych

ANTYPOLSKA POLITYKA II RZESZY walka z polskością w myśl hasła „ausrotten” (wykorzenić): rugi pruskie 1885r.-wysiedlenia Polaków bez obywatelstwa pruskiego Komisja Kolonizacyjna 1886r.-wykup majątków polskich, osadnictwo niemieckie zniesienie języka polskiego w szkołach; germanizacja nazw i administracji

ANTYPOLSKA POLITYKA II RZESZY preferencje dla urzędników i nauczycieli niemieckich Hakata 1894r.-Związek dla Popierania Niemczyzny w Marchiach Wschodnich ( od nazwisk założycieli Hansemanna, Kennemanna, Tiedemanna). „pruskie ustawodawstwo wyjątkowe” (1901-1908) kanclerza Bernarda Bülowa - nauczanie religii w języku niemieckim, nakaz uzyskania zezwolenia na postawienie domu, „ustawa kagańcowa ”: zgromadzenia publiczne w języku niemieckim

WALKA O POLSKOSĆ Nie rzucim ziemi skąd nasz ród, nie damy pogrześć mowy. Polski my naród, polski lud,  Królewski szczep Piastowy.  w literaturze ( Maria Konopnicka, Henryk Sienkiewicz), w malarstwie (Wojciech Kossak) idea pracy organicznej: towarzystwa oświatowe i rolnicze, kółka rolnicze, kasy pożyczkowe, „Bazar” w Poznaniu – Tytus Działyński, Karol Marcinkowski, Hipolit Cegielski, ks. Piotr Wawrzyniak

WALKA O POLSKOSĆ towarzystwa śpiewacze („Harmonia”), gimnastyczne („Sokół) gromadzenie pamiątek z przeszłości- biblioteki w Kórniku, Rogalinie budzenie świadomości narodowej postawa Michała Drzymały dzieci we Wrześni- ukarane za odmowę odpowiadania w języku niemieckim na lekcji religii. 

REPRESJE W ZABORZE ROSYJSKIM PO 1864r. zlikwidowano resztki odrębności, podporządkowano całą administrację generał- gubernatorowi zależnemu od Petersburga, wprowadzono stan wojenny Rusyfikacja nazw (Kraj Nadwiślański), administracji (urzędy dla Rosjan), szkolnictwa (język rosyjski urzędowy, rosyjski Uniwersytet Warszawski- „noc apuchtinowska” –represje wobec młodzieży w latach 1879-1897

REPRESJE W ZABORZE ROSYJSKIM PO 1864r. Kościół katolicki podporządkowano Petersburgowi- konfiskata majątków, likwidacja zakonów, krwawe prześladowania wiernych kościoła unickiego represje gospodarcze nasiliły się na ziemiach włączonych do Rosji- zakaz nabywania ziemi przez Polaków, wysokie kontrybucje, brak dostępu do urzędów

POLACY WOBEC RUSYFIKACJI po klęsce 1864r. zmienił się sposób walki z rusyfikacją- praca organiczna (pozytywizm): państwo należało wzmocnić przez oświatę i gospodarkę rozwój szkolnictwa- walka z analfabetyzmem, tajne nauczanie, czytelnie, sieć bibliotek „praca u podstaw”- oświecenie mas chłopskich i praca organiczna były tematem literatury ( Eliza Orzeszkowa, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus) popieranie rozwoju handlu (Bank Handlowy i Szkoła Handlowa) i przemysłu