KOMISJA EDUKACJI NARODOWEJ

Presentation on theme: "KOMISJA EDUKACJI NARODOWEJ"— Presentation transcript:

1 KOMISJA EDUKACJI NARODOWEJ

2 Komisja Edukacji Narodowej (KEN, pełna nazwa: Komisja nad Edukacją Młodzi Szlacheckiej Dozór Mająca) – centralny organ władzy oświatowej, zależny tylko od króla i sejmu, powołany w Rzeczypospolitej Obojga Narodów przez Sejm Rozbiorowy 14 października 1773 na wniosek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, za zgodą ambasadora rosyjskiego Ottona Magnusa von Stackelberga. Komisja była pierwszym ministerstwem oświaty publicznej w Polsce.

3 Początki Komisji Komisja powstała formalnie na mocy uchwały Sejmu z 14 października Głównym inicjatorem i architektem powstania Komisji był ksiądz Hugo Kołłątaj, który jednak odgrywał w jej działaniu rolę "szarej eminencji” Pierwotny skład Komisji liczył 8 osób: 4 senatorów i 4 posłów Pierwszym prezesem został biskup wileński Ignacy Jakub Massalski, który na tym stanowisku dokonał wielu nadużyć finansowych w szkołach litewskich i w 1776 został usunięty z tego stanowiska.

4 Początki Komisji cd. Najbardziej zasłużonymi, oficjalnymi członkami byli posłowie wywodzący się z magnackich rodzin i rodzin powiązanych z tzw. Familią, m.in.: Adam Kazimierz Czartoryski, Joachim Chreptowicz, Ignacy Potocki i Andrzej Zamoyski. Ponadto w pierwszym składzie Komisji był biskup płocki Michał Poniatowski oraz August Sułkowski i Antoni Poniński.

5 Najważniejsze osobistości :
Grzegorz Piramowicz, autor napisanego na zlecenie KEN Elementarza dla szkół parafialnych narodowych

6 biskup wileński Ignacy Jakub Massalski, pierwszy prezes KEN

7 Ignacy Potocki, prezes Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych
biskup płocki (później prymas) Michał Jerzy Poniatowski, prezes KEN od 1776 Ignacy Potocki, prezes Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych

8 Hugo Kołłątaj z ramienia KEN przeprowadził w latach 1777-1780 reformę Akademii Krakowskiej

9 Główne dokonania Komisji
całkowita reorganizacja oraz stworzenie od podstaw systemu szkół średnich opracowanie nowych programów nauczania w duchu umiarkowanego oświecenia utworzenie seminariów nauczycielskich przy uniwersytetach. publikacja nowatorskich podręczników szkolnych – w sumie wydano 27 podręczników, z których część po raz pierwszy stworzyło polską terminologię naukową takich dziedzin jak fizyka, matematyka, chemia, logika, gramatyka.

10 cd. reformę Akademii Krakowskiej i Wileńskiej
utworzenie Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych wprowadzenie historii Polski i historii naturalnej. wprowadzenie elementów wychowania fizycznego. zaczęto nauczać w języku polskim - nauka w języku łacińskim była zakazana.

11 cd. Działalność Komisji jest trudna do przecenienia w historii Polski. Kilkudziesięciotysięczna kadra nauczycielska wychowana przez Komisję kontynuowała działalność w jej duchu jeszcze długo po utracie przez Rzeczpospolitą niepodległości wychowując kolejne pokolenia względnie nowocześnie wykształconej młodzieży, dzięki której w ogóle przetrwała polska kultura i język.

12 cd. Niektóre podręczniki (np. podręcznik do chemii Jędrzeja Śniadeckiego) były w użyciu jeszcze u zarania II Rzeczypospolitej, a z podręczników gramatyki i historii wydanych przez Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych uczyli się praktycznie wszyscy najwybitniejsi pisarze i poeci XIX w. – od Adama Mickiewicza po Bolesława Prusa.

13

14 Wykształcenie to dobro, którego nic nie jest w stanie nas pozbawić
Wykształcenie to dobro, którego nic nie jest w stanie nas pozbawić. W podziękowaniu, za trudną pracę i wskazanie właściwej drogi życzymy dużo wytrwałości, sukcesów zawodowych, spokojnej pracy, życzliwej młodzieży oraz spełnienia wszystkich marzeń…

15