Zagadnienia podstawowe DIAGNOZA Zagadnienia podstawowe

Proces diagnozowania – poszukuje odpowiedzi na kilka pytań: jak jest? – pytania typowo opisowe, funkcja desktryptywno-ewaluatywna (opisowo-oceniająca); dlaczego tak jest? – funkcja wyjaśniająca (eksplanacyjna); dlaczego będzie tak a nie inaczej? – funkcja predykcyjna (prognostyczna), przewidywanie następstw; co zrobić, aby uzyskać pożądany stan? – funkcja korekcyjna.

Diagnoza to rozpoznawanie na podstawie zebranych objawów i znanych ogólnych prawidłowości badanego złożonego stanu rzeczy, przez przyporządkowanie go do typu lub gatunku, przez wyjaśnienie genetyczne i celowościowe, określenie jego fazy obecnej oraz przewidywanego rozwoju.

Przedmiot diagnozy złożony stan rzeczy (obserwacje, wyjaśnianie, uzasadnianie, przewidywanie, formułowanie hipotez).

Diagnoza całkowita (pełna) obejmuje kilka etapów: Opis stanu rzeczy – polega na zestawieniu, omówieniu i charakterystyce tych danych, w stosunku do których zachodzi potrzeba podjęcia działań reformatorskich, profilaktycznych lub projektujących (diagnoza negatywna), np. test kompetencji po 6-stej klasie. Ocena stanu rzeczy – zestawienie wszystkich rodzajów ocen, które mogą mieć zastosowanie w związki z zebranymi danymi. Oceny stanowią dla nas kryteria z punktu widzenia których określamy stan za prawidłowy lub nie. Konkluzja oceniająca – dokonujemy jej przez zastosowanie systemu przyjętych ocen do opisanych stanów faktycznych i stwierdzamy potrzebę lub brak potrzeby podjęcia dalszego postępowania, aby analizowany stan rzeczy zmienić. Wyjaśnianie analizowanych stanów rzeczy – szukamy przyczyn istniejącego stanu rzeczy. Wyjaśnianie genetyczne – szereg przyczyn w określonym czasie. Postulowanie hipotezy o charakterze sprawczym – etap ten polega na wysunięciu projektu zmian pod kątem zreformowania, zmodyfikowania lub usunięcia analizowanego stanu rzeczy. Stawianie hipotez.

Typy diagnozy: Diagnoza kategorialna (przyporządkowująca, typologiczna) – polega ona na przyporządkowaniu danego wycinka analizowanej rzeczywistości do typu lub gatunku. Jest to wstępny etap każdej diagnozy. Diagnoza genetyczna – polega na ustaleniu źródeł określonego zaburzenia, wykryciu jego przyczyn pierwotnych i wtórnych. Diagnoza funkcjonalna – polega na określeniu znaczenia istniejącego stanu rzeczy w powiązaniu z różnymi sferami aktywności i grupami społecznymi. Diagnoza fazowa – polega na ustaleniu etapu zmiany w badanej rzeczywistości, uchwyceniu dynamiki rozwoju analizowanego zjawiska i ustaleniu jego fazy. Diagnoza prognostyczna – polega na określeniu przewidywanego kierunku zmian badanej rzeczywistości, określeniu przypuszczalnego rozwoju badanego zaburzenia oraz skutków, które mogą się ujawnić w wyniku obecnego stanu.

Diagnoza psychologiczna dotyczy różnych aspektów funkcjonowania osobowości, przyczynia się do oceny struktur osobowości i w konsekwencji do wyjaśnienia mechanizmów kierujących zachowaniem człowieka.

Diagnoza pedagogiczna skoncentrowana jest na procesie kształcenia i wychowania, ale powinna obejmować również cechy osobowości wychowanka, jeśli ich zdiagnozowanie przyczynia się do rozpoznania i oceny rezultatów procesu wychowania i uczenia się.

Główne zadania diagnozy psychopedagogicznej: optymalizacja warunków rozwoju wychowanka; doskonalenia oddziaływań pedagogicznych; terapia powstałych zakłóceń w procesach rozwoju i wychowania.

Przedmiot diagnozy psychopedagogicznej: czynności percepcyjne i motoryczne; czynności intelektualne; czynności werbalne (jąkanie, seplenienie, szeplenienie); funkcjonowanie społeczno-emocjonalne (trudności w adaptacji szkolnej); struktura i funkcje osobowości (autoagresja).

teleologiczny charakter badań; kompleksowość i złożoność problemów; Specyficzne właściwości diagnozy psychologicznej dla celów wychowawczych: teleologiczny charakter badań; kompleksowość i złożoność problemów; wielospecjalistyczny charakter badań diagnostycznych; aspekt rozwojowy rozpoznawanych zjawisk; syntetyczność i praktyczna zastosowalność rozwiązania problemów.