Osiągnięcia cywilizacyjne Pozaeuropejskich Ludów starożytnych
sumerowie Ludzie znaleźli sprzyjające warunki klimatyczne i urodzajne ziemie na Bliskim Wschodzie. Pas ciągnący się od Zatoki Perskiej do Morza Śródziemnego nazwano Żyznym Półksiężycem . Mezopotamia leżała między dwiema rzekami – Eufratem i Tygrysem. Na wiosnę wody rzek gwałtownie zalewały nadbrzeżne pola, użyźniając glebę mułem. Mieszkańcy nauczyli się budować systemy irygacyjne. Chroniły one osady przed powodziami i umożliwiały nawadnianie pól uprawnych. Plony zbierano wtedy nawet trzy razy do roku.
Osiągnięcia Sumerów: Pismo klinowe - wykuwali je na glinianych tabliczkach. Dzięki niemu ludzie zaczęli utrwalać informacje, przechowywać je i przekazywać w niezmienionej formie. Koło do wozu - zastosowano je w pierwszych pojazdach – rydwanach i wozach. Koło garncarskie - rozpoczęli produkcję naczyń z gliny. System dwunastkowy - dzięki niemu kupcy sumeryjscy dokonywali obliczeń. Liczono na palcach, a dzięki odpowiednim gestom można było prowadzić handel z osobami nieznającymi język sumeryjski. Do dziś ten system zachował się w rachubie godzin i miesięcy. System sześć dziesiętny – system pomiaru czasu – 24 godziny, 60 minut, 60 sekund i 360 stopni w okręgu Kalendarz księżycowy Zikkurat – wielopoziomowa świątynie, na której szczyt prowadziły schody. Podczas obfitych wylewów rzek była schronieniem dla mieszkańców. Kolorowe szkło na bardzo wysokim poziomie. Stop miedzi i cyny czyli brąz – narzędzia, broń. Złoto – cenne ozdoby. Cegła – wznoszono z niej budynki. Na początku była świeża a potem zaczęto ją suszyć na słońcu i wypalać. Stosowali sklepienia łukowe.
Babilończycy Jednym z najważniejszych osiągnięć Babilończyków był „Kodeks Hammurabiego”. Dzięki ustanowieniu jednolitego i zrozumiałego prawa dla wszystkich zarządzanie państwem stało się łatwiejsze. Dzisiaj przepisy zawarte w tym kodeksie wydają się surowe. Wiele przestępstw karano śmiercią lub okaleczeniem. Władca Babilonu uważał, że kara powinna odzwierciedlać winę oskarżonego.
Osiągnięcia Babilończyków: Wiszące ogrody – płaskie tarasy obsadzone krzewami, drzewami – jeden z 7 cudów świata starożytnego. Brama Isztar – strzegła dostępu do miasta i została wzniesiona z cegły pokrytej ozdobnymi płytkami ceramicznymi. Zodiak astronomiczny – tworzyło go 12 gwiazdozbiorów obejmujących części nieba, w których o określonych porach roku znajdowało się Słońce. Dzięki temu rok podzielono na miesiące i stworzono kalendarz.
Asyryjczycy W stolicy państwa - Niniwe założono bibliotekę. Zgromadzono tam ponad 30000 glinianych tabliczek zapisanych dawnym pismem. Zawierały one poezję oraz teksty filozoficzne, historyczne, astronomiczne i medyczne.
Armia Asyryjska: Piechota Asyryjska była uzbrojona we włócznie. Wojowników przed ciosami i strzałami wroga chroniły tarcze, hełmy oraz skórzane kaftany z naszytymi metalowymi płytkami. Procarze i łucznicy atakowali nieprzyjaciela, pozostając od niego w oddaleniu. Gliniane pociski procarzy były skuteczne z odległości 200m, natomiast strzały łuczników zabijały wojowników znajdujących się nawet 300m od strzelca. Kawaleria to konna formacja wojskowa wprowadzona po raz pierwszy do działań wojennych przez Asyryjczyków. Nie korzystano wówczas jeszcze siodła i ze strzemion, dlatego jeźdźcom trudno było zachować równowagę na koniu. Kawalerzyści jeździli więc parami – gdy jeden z nich walczył lub strzelał z łuku, drugi prowadził oba wierzchowce.
Egipcjanie Egipt leży nad Nilem. Rzeka wylewała zawsze o tej samej porze roku, na przełomie czerwca i lipca. Podczas pory suchej tereny oddalone od Nilu nie miały dostępu do wody. Egipcjanie zbudowali wtedy skomplikowany system kanałów nawadniających. Nawadniał on pola uprawne daleko oddalone od rzeki. Nil był głównym szlakiem komunikacyjnym. Po rzece pływały statki i łodzie. Przewoziły one pasażerów oraz towary wzdłuż całego państwa egipskiego.
Osiągnięcia Egipcjan: Hieroglify – pismo obrazkowe należące do najstarszych na świecie. Za pomocą znaków obrazkowych spisywano dzieła literackie, mity, bajki, opowiadania. Spisywano je na papirusach i ścianach starożytnych budowli. Papirus – materiał na którym Egipcjanie spisywali hieroglify. Wytwarzali go z trzciny rosnącej na mokradłach w delcie Nilu. Łodygi tej rośliny moczono w wodzie, a następnie rozbijano. Pojedyncze arkusze łączono w długie zwoje. Do pisania po papirusie używano piórka trzcinowego lub pędzelka. Piramidy – potężne grobowce budowane dla władców i najważniejszych urzędników. Największą zbudowano dla Cheopsa. Ma ponad 140 m wysokości. Wielki Sfinks – ogromny posąg mający 20 m wysokości i około 70 m długości. Przedstawia on mityczne stworzenie przypominające lwa z ludzką głową. Strzeże grobowców egipskich władców w Gizie. Według uczonych rzeźba przedstawia twarz faraona Chefrena. Mumifikacja – skomplikowany zabieg zapobiegający rozkładowi zwłok. Ciała faraonów oraz bogatych Egipcjan nasączano olejkami, wypełniano płótnem oraz żywicą i owijano białymi bandażami. W ten sposób powstała mumia. Wkładano ją do trumny i zamykano w sarkofagu.
Izraelici Izraelicie zwani też Hebrajczykami lub Żydami byli monoteistami. Za stwórcę świata uważali swego jedynego Boga – Jahwe. Żydzi uważali, że byli narodem wybranym. W zamian mieli bić posłuszni i przestrzegać prawa ustawione przez Boga. Najważniejsze z praw zawarto w dekalogu – zbiorze dziesięciorga przykazań. Wierzyli, że kamienne tabliczki z ich tekstem zostały przekazane Mojżeszowi na górze Synaj.
Tora: Najważniejszą świętą księgą dla Żydów jest Tora, czyli Pięcioksiąg. Składa się ona z pięciu pierwszych ksiąg Starego Testamentu. W księdze spisano zasady religijne i moralne, których powinni przestrzegać wyznawcy judaizmu. Tekst Tory przepisywany jest ręcznie na zwoju wykonanym z jagnięcej skóry. Zwoje księgi często są przechowywane w bogato zdobionych puszkach. Biblia: Jednym z najstarszych zachowanych zabytków piśmiennictwa jest Biblia. Jest to święta księga Żydów, w której znajdują się opowieści o stworzeniu świata, zawarciu przymierza z Jahwe, ważnych wydarzeniach z dziejów narodu hebrajskiego. W jej skład wchodzą również utwory poetyckie oraz kroniki historyczne. W starożytności Biblia była dla Izraelitów źródłem zasad postępowania w życiu codziennym oraz zbiorem sposobów oddawania czci Bogu. Menora: Siedmioramienny świecznik kształtem nawiązujący do biblijnego drzewa życia to Menora. Od 2500 lat jest symbolem judaizmu i narodu żydowskiego. Znajduje się też w herbie Izraela.
Świątynia Jerozolimska: Żydzi w Jerozolimie wznieśli jedyną świątynię poświęconą Bogu Jahwe. Według Biblii miejsce to wskazał król Dawid, a budowę rozpoczął Salomon w 966r.p.n.e. W świątyni znajdowały się: Sanktuarium – było oddzielone od reszty świątyni bogato zdobionymi wrotami. Przechowywano tam Arkę Przymierza, czyli skrzynię, w której były tablice z dekalogiem i inne święte dla nich przedmioty. Kolumny – znajdowały się przed wejściem do świątyni, zostały oblane z brązu. Ołtarz – służył do składania przynoszonych przez wiernych ofiar. Palono na nim żywność oraz inne dary. „Morze” – olbrzymie naczynie z brązu ustawione koło ołtarza. Symbolizowało rozległe wody morza. Wrota świątyni – wykonane były z drewna cedrowego sprowadzonego z Fenicji. Wnętrze budowli – było wyłożone deskami pokrytymi złotem. Oświetlenie stanowiła Menora. Świątynie zburzyli Babilończycy w 586r.p.n.e. Później została odbudowana, lecz w 70r.p.n.e. ostatecznie zburzyli ją Rzymianie. Po świątyni Jerozolimskiej została tylko Ściana Płaczu. Jest to święte miejsce dla wszystkich wyznawców judaizmu.
Hindusi W dolinie Indusu powstały pierwsze miasta – Mohendżo Daro i Harappa. Mieszkańcy tych miast potrafili budować kanały nawadniające. Dzięki nim na polach uprawnych nie brakowało wody i mogli uprawiać pszenicę, owies, jęczmień, ryż, bawełnę a także hodować zwierzęta.
Osiągnięcia Hindusów: Cytadela – twierdza, w której mieszkał władca w zachodniej części, a we wschodniej budowano mieszkania, place i spichlerze. Kanalizacja i wodociągi – życie było bardziej higieniczne i wygodniejsze niż w innych miastach. Ludzie korzystali z bieżącej wody dostarczanej przez rury do domów. Do specjalnych zbiorników za miastem odprowadzano nieczystości. Produkcja ceramiki, wyrobów z kości słoniowej, kamiennych rzeźbi figurek z brązu i terakoty – handel z kupcami z sąsiednich miast i krajów, zaopatrzenie w inne produkty.
Chińczycy Nad rzeką Huang – ho (Rzeka Żółta) i rzeką Jangcy (Rzeka Niebieska) powstała cywilizacja chińska. Mieszkańcy mieli dobre warunki klimatyczne do uprawy roli, więc zaczęli budować kanały nawadniające, które dostarczały wodę do pól i uzyskiwali duże plony ryżu i innych zbóż.
Osiągnięcia Chińczyków: Pismo. Kalendarz. Porcelana. Papier. Jedwab – tkanina, która przyniosła Chińczykom wielką sławę. System filozoficzny – okazanie szacunku dla starszych, posłuszeństwo wobec prawa. Wielki Mur Chiński – budowla budowana z cegieł, kamienia i ziemi. Największy mur w Chinach o długości 2400km. Terakotowa Armia – armia strzegąca cesarza, która wygrała dla niego bitwy w życiu pozagrobowym. Została odkryta w 1974 roku niedaleko miasta Xian w środkowych Chinach. Odnaleźli olbrzymi grobowiec pierwszego cesarza chińskiego, tysiące terakotowych figur żołnierzy.
Fenicjanie Fenicjanie byli ludem zamieszkującym wschodnie wybrzeże Morza Śródziemnego. Byli znakomitymi żeglarzami i kupcami. Fenicjanie wytwarzali przepiękne naczynia ze szkła. Ich statki handlowe składały się z: żagli szerokich kadłubów sterów Ich największą zasługą było stworzenie alfabetu. Składał się on z 22 znaków. Dzięki niemu wszystkie ludy zamieszkujące Bliski Wschód i Morze Śródziemne mogły się porozumiewać bez problemów.
Wykonali: Natalia Hanowska Martyna Jakimiuk Karolina Nowak Dziękujemy!