1

Z ESPÓŁ Z ARZĄDZANIA R YZYKIEM P ODATKOWYM Zarządzanie Ryzykiem Podatkowym Arkadiusz Patryas Jacek Jędrszczyk Katowice, 13 października 2005 r

Z ESPÓŁ Z ARZĄDZANIA R YZYKIEM P ODATKOWYM Ryzyko podatkowe O co właściwie chodzi?

4 Ryzyko podatkowe Każde zdarzenie, którego wystąpienie lub brak może mieć negatywny wpływ na realizację celów wyznaczonych w ramach polityki podatkowej firmy

5 Czynniki kształtujące ryzyko podatkowe Złożoność i niestabilność prawa podatkowego i jego interpretacji Odpowiedzialność karnoskarbowa Sprawozdawczość finansowa Złożoność i niestabilność prawa podatkowego i jego interpretacji Odpowiedzialność karnoskarbowa Sprawozdawczość finansowa Zwiększony nadzór regulacyjny (np: uregulowania SOX (SOA), projekt VIII Dyrektywy EU), Nacisk na ład korporacyjny (np.Kodeks Dobrych Praktyk) Rosnące oczekiwania udziałowców i instytucji finansowych w zakresie kontroli wewnętrznej Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych Zwiększony nadzór regulacyjny (np: uregulowania SOX (SOA), projekt VIII Dyrektywy EU), Nacisk na ład korporacyjny (np.Kodeks Dobrych Praktyk) Rosnące oczekiwania udziałowców i instytucji finansowych w zakresie kontroli wewnętrznej Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych Przed Enronem Po Enronie TRADYCYJNE NOWE

6 Źródła ryzyka podatkowego + Niestabilne prawo podatkowe Zmieniające się interpretacje prawa podatkowego (w tym orzeczenia sądów) Fiskalizm organów skarbowych Zmiany w otoczeniu prawnym Zmienne uwarunkowania rynkowe Niestabilne prawo podatkowe Zmieniające się interpretacje prawa podatkowego (w tym orzeczenia sądów) Fiskalizm organów skarbowych Zmiany w otoczeniu prawnym Zmienne uwarunkowania rynkowe Zewnętrzne Niewystarczająca wiedza pracowników Niewłaściwy podział obowiązków i zadań Brak jasnych i skutecznych wewnętrznych procedur podatkowych Brak wymiany informacji między działami merytorycznymi i finansowymi Braki w dokumentacji transakcji Brak zaangażowania działu podatkowego w przygotowanie transakcji Błędy w systemach informatycznych Niewykorzystany potencjał systemów informatycznych Niewystarczająca wiedza pracowników Niewłaściwy podział obowiązków i zadań Brak jasnych i skutecznych wewnętrznych procedur podatkowych Brak wymiany informacji między działami merytorycznymi i finansowymi Braki w dokumentacji transakcji Brak zaangażowania działu podatkowego w przygotowanie transakcji Błędy w systemach informatycznych Niewykorzystany potencjał systemów informatycznych Wewnętrzne

7 Skutki braku zarządzania ryzykiem podatkowym Powstanie zaległości podatkowych (odsetki karne, sankcje, utrata prawa do odliczenia podatku lub ulgi) Odpowiedzialność karnoskarbowa Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych Naruszenie wymogów sprawozdawczości finansowej Skutki prawne Obniżona opłacalność transakcji/działalności Obniżona konkurencyjność oferowanych produktów Zwiększenie ogółu obciążeń podatkowych Zachwianie płynności finansowej firmy Pogorszenie wizerunku firmy Skutki biznesowe

Z ESPÓŁ Z ARZĄDZANIA R YZYKIEM P ODATKOWYM Podatki Proces Biznesowy czy Dopust Boży?

9 Istota polityki podatkowej firmy n Wyznaczenie osób odpowiedzialnych za realizację polityki podatkowej n Ustalenie celów polityki podatkowej n Określenie priorytetów n Określenie profilu ryzyka podatkowego firmy n Określenie obszarów potencjalnej optymalizacji n Określenie źródeł ryzyka podatkowego n Zdefiniowanie narzędzi (sposobów) minimalizacji ryzyka podatkowego w firmie

10 Obszary ryzyka występujące u podmiotów n Ryzyko finansowe Þ Sankcje wynikające z przepisów podatkowych n Ryzyko odpowiedzialności karnej Þ Sankcje wynikające z ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych n Ryzyko odpowiedzialności karnej członków Zarządu Þ Sankcje wynikające z ustawy – Kodeks karny skarbowy

11 Priorytety polityki podatkowej w Polsce Wyniki badań E&Y Polska: n Uniknięcie zaległości podatkowych i związanych z nimi obciążeń (55%) n Minimalizacja obciążeń podatkowych (30%) n Przestrzeganie giełdowych obowiązków sprawozdawczych (16%) n Unikanie odpowiedzialności karnoskarbowej (9%) n Ochrona reputacji firmy (9%) n Unikanie odpowiedzialności podmiotów zbiorowych (4%)

Z ESPÓŁ Z ARZĄDZANIA R YZYKIEM P ODATKOWYM Ryzyko Podatkowe Czy można się od tego ubezpieczyć?

13 Źródła ryzyka podatkowego Zewnętrzne Wewnętrzne Niewielka możliwość minimalizacji Zarządzanie ryzykiem podatkowym

14 Obszary zarządzania ryzykiem podatkowym Czynnik ludzki Procedury wewnętrzne Systemy Informatyczne

15 Pojęcie i rola czynnika ludzkiego w procesie zarządzania ryzykiem podatkowym n Zarządzanie czynnikiem ludzkim obejmuje dwie grupy zagadnień: Þ precyzyjne określenie zakresu obowiązków i odpowiedzialności osób zatrudnionych na poszczególnych stanowiskach Þ właściwy dobór personelu i późniejsze świadome kierowanie procesem zdobywania i utrwalania wiedzy przez pracowników n Kluczowy element zarządzania ryzykiem podatkowym

16 Procedury wewnętrzne – rola i zawartość n Efektywne zarządzanie zobowiązaniami podatkowymi oraz zapewnienie przestrzegania prawa podatkowego poprzez: Þ Komunikację pomiędzy pionem finansowym i pozostałymi działami Þ Kontrolę podejmowanych decyzji podatkowych Þ Zapewnienie spójności obiegu informacji w firmie z funkcjonalnością systemów informatycznych n Spisane procedury wewnętrzne dla każdego zdefiniowanego działania w procesie określają: Þ Co należy zrobić, jak to zrobić, kto ma to zrobić Þ Kiedy należy to zrobić, gdzie ma to być zrobione Þ Jakie procedury kontrolne należy zrealizować Þ W jaki sposób działania powinny być udokumentowane Þ Gdzie dokument ma być zarchiwizowany

17 Procedury wewnętrzne - jak zapewnić ich skuteczność? n Kompletność n Komunikacja n Aktualizacja Wdrożenie procedur Monitorowanie zmian i aktualizacja procedur Zdefiniowanie strategii podatkowej i zaprojektowanie kompletnych procedur

18 Rola systemów informatycznych w zarządzaniu ryzykiem podatkowym n Minimalizacja ryzyka powstawania błędów w toku wykonywania operacji księgowych n Oszczędność czasu i kosztów poprzez automatyzację przetwarzania danych n Możliwość wielokrotnego wykorzystania przetworzonych danych i uzyskanych wyników n Efektywne wykorzystanie zasobów przedsiębiorstwa n Przejrzystość sprawozdawczości i rachunkowości podatkowej oraz kontrola prawidłowości rozliczeń poprzez porównywanie informacji w dowolnych przekrojach i o zadanym stopniu szczegółowości n Zwiększenie kontroli podejmowania decyzji podatkowych

19 Korzyści z wdrożenia systemu zarządzania ryzykiem n Zapewnienie zgodności z prawem podatkowym i innymi przepisami prawa n Zmniejszenie ryzyka błędu w zakresie sprawozdawczości podatkowej n Zachowanie równowagi pomiędzy technicznymi oraz operacyjnymi aspektami dotyczącymi zagadnień podatkowych n Wykrycie nowych możliwości obniżenia obciążeń podatkowych n Zapewnienie efektywniejszej kontroli z punktu widzenia zarządu oraz udziałowców/akcjonariuszy n Zachowanie najwyższych standardów

20 Kontakt: Arkadiusz Patryas – Tax Director Tel. (32) Jacek Jędrszczyk – Tax Manager Tel. (32)