O wilku mowa…

WILK – Canis lupus Gromada: ssaki Rząd: drapieżne Rodzina: psowate Długość głowy i tułowia: 100-160 cm Długość ogona: 30-50 cm Ciężar ciała: 40-70 kg Długość życia: około 8 – 16 lat (na wolności)

Gatunek - wilk Wilk wytworzył kilka podgatunków: Wilk szary (Canis lupus lupus) – występujący w lasach i na stepach Eurazji Canis lupus occidentalis – masywniejszy od wilka europejskiego zamieszkuje Amerykę Północną Canis lupus nubilus - błędnie nazywany wilkiem białym, nazwę tą zdobył dzięki bardzo jasnemu umaszczeniu. Zamieszkuje Amerykę Północną. Wilk meksykański - zamieszkuje obszar Teksasu. Jest znacznie mniejszy od innych wilków. Wilk biały zamieszkuje północne podbiegunowe krańce Ameryki Północnej, siejący postrach wśród reniferów i piżmowców. Wilk grzywiasty – występuje w Ameryce Południowej: Argentynie, Brazylii.

Jak wygląda wilk? Ogon wilka jest długi i puszysty, zwykle zwieszony w dół i prosty, nigdy nie jest zakręcony nad grzbietem. Pierś wilka jest wąska i klinowata a przednie kończyny sprawiają wrażenie wbitych w klatkę piersiową. Uszy są sterczące, zaokrąglone, mają ok. 5cm długości Oczy ze złotą tęczówką, otoczone są czarną obwódką Pysk długi, masywny, tępo zakończony.

Wilcze ślady Trop wilka Ślady wilka Ślady psa Wilki idąc „sznurują”, to znaczy poruszają się po linii prostej. Ponadto wataha wilków stara się iść po swoich śladach, żeby oszczędzać energię. To sprawia, że obserwując tropy nie można od razu stwierdzić, ile wilków przechodziło tą trasą. Dopiero napotykając przeszkody wilki rozdzielają się. Trop wilka Ślady wilka Ślady psa

Środowisko życia Wilk zamieszkuje ustronne, ciche okolice i dzikie ostępy, a mianowicie gęste mroczne lasy, trzęsawiska o miejscach na przemian bagnistych i suchych, a na południu - stepy. W środkowej Europie znajduje się w wysokich partiach gór. Na południu, wschodzie i północy zamieszkuje lasy we wszystkich strefach wysokości, a nawet niezbyt duże zarośla krzaczaste. Wilk zamieszkuje ustronne i ciche okolice, głównie lasy ale także zarośla

Podstawą diety wilków są zwierzęta kopytne Co jedzą wilki? Podstawą diety wilków w Polsce są zwierzęta kopytne. Nieporozumieniem jest twierdzenie, że drapieżniki te żywią się gryzoniami czy owocami leśnymi. Trzeba sobie uświadomić, że wilk jest drapieżnikiem polującym przede wszystkim na duże ssaki roślinożerne (jelenie, sarny, dziki, sporadycznie łosie), dzięki temu pełni istotną, kluczową rolę w przyrodzie. Zdarza mu się upolować mysz czy podjeść jagód, nie jest to jednak zasadniczy składnik jego pożywienia. Podstawą diety wilków są zwierzęta kopytne

Wataha Stada opierają się zwykle na rodzinach do których przyłączają się samotne wilki. Przywództwo w stadzie należy do pary alfa, utworzonej przez najsilniejszego samca i wybraną przez niego samicę. Reszta jest podporządkowana swoistej hierarchii stada Wilki żyją w stadach (watahach) o liczebności od kilku do 20 osobników

Struktura watahy Para alfa - osobniki dominujące. Kierują poczynaniami całej grupy. Inicjują polowania, kierują wędrówkami. Samiec beta – w hierarchii stoi poniżej pary alfa. Jeśli z jakiś powodów samiec alfa nie przystępuje do rozrodu, zastępuje go właśnie samiec beta Szczenięta - młode urodzone w ostatnim miocie. Osobniki podporządkowane - jest to potomstwo pary alfa z poprzednich lat. Omega – osobnik odrzucony, pozostający na peryferiach grupy.

Wilcze terytorium Grupy zajmujące sąsiednie terytoria nastawione są do siebie wrogo i konsekwentnie bronią granic swojego "domu". Zachowanie takie jest gwarantem utrzymania odrębności wilczej grupy rodzinnej. Konieczność posiadania odpowiedniego terytorium tworzy podstawową barierę dla nieograniczonego wzrostu populacji wilka. Wilki, które nie znalazły swojego terytorium, nie mogą założyć grupy rodzinnej, poruszają się na obszarze zajmowanym przez obce wrogo nastawione grupy, narażone są na śmierć podczas niespodziewanych spotkań i potyczek. W polskich warunkach, na obszarach nizinnych przeciętna wielkość terytorium watahy wynosi około 150-350km2

Wilcza nora Wilcze nory znajdują się najczęściej w miejscach trudno dostępnych, często otoczonych terenami podmokłymi lub gęstymi młodnikami. Służą wyłącznie jako miejsce urodzenia i wychowania młodych. W polskich warunkach szczenięta rodzą się nie tylko w norach, lecz także w legowiskach pod wykrotami. Jest to uzależnione od specyfiki terenu. Tam gdzie gleba jest piaszczysta wilki kopią nory. Często wykorzystują już istniejące nory lisów i borsuków. Nory są zlokalizowane zazwyczaj na niewysokiej skarpie, pod korzeniami drzew. Otwór wejściowy ma szerokość o koło 50 cm. Za otworem znajduje się takiej samej szerokości, kilkumetrowy korytarz. Kończy go obszerna (około 1mx1m.), niczym nie wyściełana jama. Na obszarach gdzie wilki nie są niepokojone przez ludzi zdarza się, że nora bywa używana kilkukrotnie do wychowu młodych. Częściej jednak, ze względów bezpieczeństwa, ten sam miot przenoszony jest do kolejno kopanych nor. Na ziemi koło nory można zaobserwować kilka legowisk, gdzie wypoczywa reszta wilczej grupy. Wilcze nory znajdują się najczęściej w miejscach trudno dostępnych. Służą wyłącznie jako miejsce urodzenia i wychowania młodych

Wilki są monogamiczne. Rozmnaża się wyłącznie para alfa Para rodzicielska Niewiele w przyrodzie jest takich gatunków, które tworzą rodziny lub kolonie, gdzie kilka pokoleń żyje razem, reprodukcja ograniczona jest tylko do jednej pary lub nawet pojedynczego osobnika, natomiast opieką nad potomstwem zajmuje się cała, współpracująca blisko ze sobą, grupa rodzinna składająca się w większości z osobników nie rozmnażających się. Taka struktura reprezentuje szczytową formę socjalnego rozwoju kręgowców. Wilki są monogamiczne. Rozmnaża się wyłącznie para alfa

Skąd się biorą wilki? Młode w pierwszym okresie są ślepe i głuche. Otwierają oczy po 9-15 dniach. Młodymi opiekuje się całe stado, podczas polowania zostaje z nimi „dyżurny” wilk. Ruja wilków trwa od grudnia do marca. Po ciąży trwającej 60 - 65 dni wadera wydaje na wiat od 4 do 7 szczeniąt.

Pozostają poza hierarchią watahy, opiekuje się nimi całe Szczenięta Pozostają poza hierarchią watahy, opiekuje się nimi całe stado

Dorastanie Młode wilki uczestniczą w polowaniach gdzie uczą się swojego prawdziwego życia. Powoli wchodzą w życie watahy, zdobywając w naturalny sposób pozycję w stadzie. Od początkowego okresu następuje silne emocjonalne związanie młodych wilków ze grupą. Wytwarza się ono zwykle w czasie pierwszych miesięcy życia Po okresie „niemowlęcym” przychodzi czas na poznawanie środowiska i naukę walki o przeżycie.

Komunikacja Wilki mają bardzo skomplikowany system porozumiewania się, dużą role odgrywa mowa ciała, ale także różnorodne odgłosy: Wycie, szczekanie, warczenie, skomlenie i piski Drapieżniki te szczekają najczęściej wówczas, gdy w pobliżu ich nory lub szczeniąt pojawia się intruz, lub gdy są zaskakiwane przy ofierze. Wycie jest informacją o tym że w danym terenie znajduje się wilk (lub ich grupa) jak i przekazuje informacje o stanie stada, obecności zwierzyny itd. Inne wilki słysząc to wiedzą o tym kto i gdzie poluje. Mają w ten sposób szanse aby nie wchodzić sobie w drogę kiedy jest to niewskazane. Wycie stanowi też element integrujący grupę. Oprócz charakterystycznego wycia wilki wydają wiele innych odgłosów które stanowią elementy swoistego języka umożliwiającego porozumiewanie się w stadzie.

Wilcze wycie Wilki najczęściej wyją wieczorem (pomiędzy godziną 20 a 24) i wcześnie rano (około godz. 3,.4, 5), jest to uzależnione od pory roku, długości dnia i nocy oraz fazy księżyca. Generalnie nie można mówić, że wilki wyją do księżyca. Podczas ciemnych letnich nocy, moment wzejścia księżyca jest sygnałem do wyruszania na polowanie i wówczas wilki wyją. W ciągu całego roku zmienia się intensywność wycia grupowego. Najmniejsza jest ona w początkowym okresie wychowu szczeniąt. Aby nie zdradzić położenia nory wilki nie wokalizują. Największa intensywność wycia występuje w okresie lata i jesieni, gdy szczenięta uczą się wyć, oraz w okresie rui Podczas dobrych warunków atmosferycznych można usłyszeć wycie z odległości do 5 km, najczęściej jednak jest to dystans 2-3 km. Wilki słyszą się wzajemnie na odległość 10 km.

Walka Walki wilków ustalające ich hierarchię w stadzie wyglądają dość groźnie zwykle jednak nikt nie ponosi w nich znaczącego uszczerbku na zdrowiu. Walka polega zwykle na wykazaniu swojej przewagi konkurentowi i na zmuszeniu go do uległosci. Podczas walki wilki przybierają 'bojową' pozę i starają się nie wejść 'pod zęby' konkurentowi. Bywa że wilk który jest niebezpieczny dla stada bywa solidarnie przez nie przeganiany jednak zwykle walki to jest sprawa dwóch osobników walczących o prymat. Walki wilków ustalające ich hierarchię w stadzie wyglądają dość groźnie zwykle jednak nikt nie ponosi w nich znaczącego uszczerbku na zdrowiu

Problemy wilków iczebność wilka w Europie spadła drastycznie w tym stuleciu i jest on obecnie traktowany jako gatunek zagrożony wyginięciem. Znalazło to swoje odzwierciedlenie w Czerwonej Księdze Zwierząt IUCN oraz Konwencji Berneńskiej. W Polsce liczebność wilka także jest nieduża, prawdopodobnie sporo mniejsza niż podają ministerialne źródła (756 osobników w 1997 r.). Ciągle jeszcze niewielka część naszego społeczeństwa zdaje sobie z tego sprawę. Wilk nadal postrzegany jest jako intruz w lesie, który zagraża innym zwierzętom, a także interesom człowieka. Liczebność wilka w Europie spadła drastycznie w tym stuleciu i jest on obecnie traktowany jako gatunek zagrożony wyginięciem

Dlaczego chronić wilki? Według wyników badań ostatnich dwudziestu lat wilk, jest gatunkiem kluczowym (key species) dla ekosystemów leśnych. Oznacza to, że jego obecność w lesie ma zasadniczy wpływ na wszystkie elementy układu, zarówno na zwierzęta kopytne, roślinność jak i na resztę biocenozy, gwarantując stabilność całego systemu. Ochrona wilka jest więc równoznaczna z ochroną całego lasu. Według wyników badań ostatnich dwudziestu lat, wilk jest gatunkiem kluczowym (key species) dla ekosystemów leśnych

Prezentację przygotowała Monika Grzebyk Wilczyca  Według wyników badań ostatnich dwudziestu lat wilk, jest gatunkiem kluczowym (key species) dla ekosystemów leśnych. Oznacza to, że jego obecność w lesie ma zasadniczy wpływ na wszystkie elementy układu, zarówno na zwierzęta kopytne, roślinność jak i na resztę biocenozy, gwarantując stabilność całego systemu. Ochrona wilka jest więc równoznaczna z ochroną całego lasu.