Prezentacja raportu Fundacji Przestrzenie Dialogu i Fundacji im. F. Eberta Beata Maciejewska Dariusz Szwed fundacja. przestrzenie dialogu

Zrównoważony rozwój Metropolii Silesia Analiza dokumentu: Strategia Rozwoju Górnośląsko- Zagłębiowskiej Metropolii Silesia do 2025 r. zawierająca propozycje dotyczące zrównoważonego rozwoju obszaru metropolitalnego

Główne założenie raportu Już więcej niż połowa Europejczyków i Europejek mieszka w miastach-regionach i metropoliach, proces metropolizacji jest więc nieunikniony. Wyzwanie polega na sprawieniu, by odbywał się on zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Założeniem prezentowanego opracowania była próba odpowiedzi na dwa pytania: Czy Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia Silesia może się rozwijać w sposób zrównoważony? Jakie warunki należy spełnić, aby było to możliwe?

Podstawy raportu

O czym raport? CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy zrównoważonego rozwoju metropolii Czym jest zrównoważony rozwój Czy metropolie mogą rozwijać się w zrównoważony sposób Zarządzanie metropolią Rynek pracy – wybrane propozycje Wyrównanie szans – wybrane propozycje CZĘŚĆ DRUGA Filary zrównoważonego rozwoju metropolii Demokracja energetyczna Zrównoważona mobilność Społeczeństwo recyklingu

Wybrane zagadnienia Czy metropolie mogą rozwijać się w zrównoważony sposób Współczesne metropolie europejskie prześcigają się w ocenach, która z nich jest bardziej przyjazna człowiekowi i środowisku, bardziej efektywna energetycznie, skuteczniej przeciwdziała zmianom klimatycznym, jest atrakcyjniejszym ośrodkiem twórczości i innowacji.

Wybrane nowoczesne wskaźniki: ekologia Pierwszy europejski ranking 30 zielonych miast – European Green City Index – zaprezentowany w grudniu 2009 w Kopenhadze, przedstawia obraz potrzeb i wyzwań, przed jakimi stoją dzisiejsze metropolie. Studium opracowane przez The Economist Intelligence Unit na zlecenie firmy Siemens objęło 30 największych miast Europy – głównie stolic, które oceniano w ośmiu kategoriach: emisji CO2, energetyki, budownictwa, transportu, gospodarowania wodą, jakości powietrza, usuwania śmieci i wykorzystania gruntów, troski o środowisko.

Wybrane nowoczesne wskaźniki: kreatywność Nowe wskaźniki atrakcyjności nowoczesnego społeczeństwa miast-regionów i metropolii: wskaźnik bohemy artystycznej (Bohemian Index) – określa odsetek aktywnych zawodowo artystów i muzyków w danej miejscowości. Jest jednym z najbardziej precyzyjnych wskaźników rozwoju w zakresie przewidywanej wysokości populacji czy koncentracji zaawansowanych technologii. Spośród 20 regionów o najwyższym wskaźniku bohemy artystycznej, 11 znajduje się w pierwszej dwudziestce regionów najbardziej innowacyjnych; wskaźnik odlotowości (Coolness Index) – wskaźnik tworzony na podstawie odsetka populacji w wieku 22 do 29 lat, intensywność życia nocnego (ilość barów, klubów nocnych itd. na mieszkańca) i kultury (liczba galerii sztuki i muzeów na mieszkańca);

Wybrane nowoczesne wskaźniki: kreatywność c.d. Nowe wskaźniki atrakcyjności nowoczesnego społeczeństwa miast-regionów i metropolii: wskaźnik różnorodności (Gay Index lub Diversity Index) – miara odsetka osób w danej społeczności otwarcie deklarujących orientację odmienną od heteroseksualnej. Wskaźnik różnorodności jest silnie powiązany z koncentracją zaawansowanych technologii: im bardziej rozwijają się zaawansowane technologie, tym wyższy jest wskaźnik różnorodności wskaźnik talentu (Talent Index) – określa odsetek osób w danej społeczności o wysokich kwalifikacjach i wyższym wykształceniu; wskaźnik ten jest bardzo silnie skorelowany ze wskaźnikiem różnorodności, co oznacza, że utalentowani ludzie wybierają do życia i pracy miejsca o wysokim stopniu różnorodności demograficznej, wysokim stopniu otwartości i ze stosunkowo niskimi barierami wejścia w środowisko;

Zarządzanie metropolią Dbałość o sprawy publiczne oraz budowanie metropolitalnej tożsamości to najważniejsze zadania władz metropolii. Realizacja tych zadań wymaga innowacji w zarządzaniu. Wybrane zagadnienia

Zarządzanie Metropolią Silesia: podstawowe wyzwania Narzędzia do działania Metropolia Silesia ma przejąć zadania, z którymi nie radzą sobie pojedyncze gminy, ale na realizację tych przedsięwzięć na razie brak środków. Budżet GZM w 2008 roku wynosił około 2,5 miliona złotych, z czego 1/3 przeznaczono na utrzymanie samego biura. Dla porównania: Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, zajmujący się organizacją transportu zbiorowego (ale niedysponujący własnym taborem transportowym), wydaje rocznie ponad 430 milionów złotych. Integracja interesów W zgromadzeniu4 i zarządzie5 GZM zasiadają głównie prezydenci i wiceprezydenci miast, czyli politycy wybrani przez mieszkańców poszczególnych miejscowości. Oznacza to, że gdy interes metropolii nie pokrywa się literalnie z interesem poszczególnych miast (a niemal nigdy tak się nie zdarza), to wspólne działania są trudne do przeprowadzenia. Równość szans W GZM prym wiodą największe miasta i prezydenci najdłużej sprawujący swój urząd. To oni wyznaczają kierunki działań, podejmują decyzje i są liderami opinii. W zaawansowanych demokratycznie strukturach starano by się stworzyć takie wewnętrzne mechanizmy, które pozwalałyby wyrównać szanse wszystkich uczestników struktury.

Jak usprawnić zarządzanie metropolią Silesia? »1. Pogłębiona wiedza. »2. Więcej kształcenia. »3. Rotacyjne przewodnictwo. »4. Obowiązek i współodpowiedzialność, także finansowa. »5. Politycy tworzą wizje, menedżerowie zarządzają. »6. Kreowanie rozwiązań długofalowych, uporządkowanych. »7. Nowoczesne spojrzenie, nowoczesna integracja polityk.

CZĘŚĆ DRUGA Filary zrównoważonego rozwoju metropolii Demokracja energetyczna Nowoczesna polityka energetyczno-klimatyczna uwzględnia zarówno rosnące zapotrzebowanie na energię, jak i dopuszczalne bariery rozwoju wyznaczane przez aspekty ekologiczne, społeczne i gospodarcze. Zrównoważona mobilność Zrównoważony system transportowy jest krwioobiegiem metropolii, stanowiącym o jej atrakcyjności dla mieszkańców i osób ją odwiedzających. Społeczeństwo recyklingu Gospodarkę odpadami zgodną z zasadą zrównoważonego rozwoju należałoby określać jako gospodarkę surowcami wtórnymi. Co w raporcie?

Demokracja energetyczna Metropolitalna zrównoważona polityka energetyczno-klimatyczna Pojemność środowiska, zgodność z Polityką Klimatyczną Polski, pakiet 3x20 Unii Europejskiej Oszczędzanie energii i podnoszenie efektywności energetycznej – produkcja negawatów Zeroenergetyczny wzrost gospodarczy, obniżanie poziomu energochłonności do poziomu UE-15 Przeciwdziałanie ubóstwu energetycznemu Wspieranie uniezależnienia się od wysokiego zużycia energii a nie dotowanie jej zużycia Odnawialne źródła energii Tworzenie zielonych miejsc pracy, rozwój badań i technologii Co w raporcie?

Zrównoważona mobilność Racjonalizacja potrzeb transportowych Więcej mobilności, mniej transportu. Przechodzenie na bardziej zrównoważone środki transportu – transport zbiorowy, rowerowy i ruch pieszy Metropolitalny transport zbiorowy, metropolitalna sieć dróg rowerowych oraz stref pieszych i pieszo-rowerowych (transport nie rekreacja!). Podnoszenie efektywności pojazdów i strumieni transportowych Podnoszenia efektywności, poszukiwanie nowych funkcji dla samochodu, wspierających zrównoważony rozwój w mieście. Co w raporcie?

Społeczeństwo recyklingu Zapobieganie powstawaniu odpadów Producenci: czystsze/bezodpadowe technologie, eko-projektowanie, B&R. Konsumenci: edukacja, kampanie społeczne, ekoetykiety, instrumenty finansowe Wielokrotne użycie i odzysk surowców wtórnych Kaucje/depozyty, przydomowe kompostowanie, sklepy recyklingowe Spalanie odpadów – nieefektywne wydawanie publicznych pieniędzy Wysokie koszty, brak możliwości wypełnienia dyrektyw UE Co w raporcie?

Zrównoważony rozwój Metropolii Silesia Dziękujemy za uwagę i zapraszamy do współpracy!