PSYCHOLOGICZNE DETERMINANTY AGRESJI DZIECI I MŁODZIEŻY

POJĘCIE AGRESJI aggresio – łac. napad Wszelkie wrogie działanie fizyczne lub słowne, zwykle gwałtowne, będące na ogół reakcją na frustrację i mające na celu szkodę obiektu (Ekel J. 1965)

POJĘCIE AGRESJI Ekspresja wrogości oraz towarzyszących jej uczuć (złości, wściekłości, nienawiści) stanowiąca odpowiedź na przeżywaną w relacji frustrację potrzeb, pragnień, oczekiwań.

FORMY AGRESJI Agresja czynna przejawiająca się realizowaniem wrogich, nienawistnych pragnień poprzez działanie. Agresja pasywna związana z powstrzymywaniem się od podejmowania działania.

AGRESJA JAKO KATEGORIA KLINICZNA w ICD-10 i DSM-IV Agresja jest przyjmowana jako jeden z objawów w różnych etiologicznie jednostkach diagnostycznych

AGRESJA I WROGOŚĆ W DIAGNOZIE PSYCHODYNAMICZNEJ Agresja realna i fantazmatyczna, czynna i pasywna jest komponentą mechanizmów obronnych/adaptacyjnych używanych do redukowania lęku.

MECHANIZMY OBRONNE I ADAPTACYJNE Funkcja obron: uniknięcie/zapanowanie nad lękiem i innymi dezorganizującymi uczuciami. Utrzymanie spójności JA (samooceny)

MECHANIZMY OBRONNE I ADAPTACYJNE Obrona jako kategoria diagnostyczna Chronienie przed/chronienie JA Determinanty obron: temperament, doświadczenie, modelowanie, informacje zwrotne

TYPY MECHANIZMÓW OBRONNYCH Prymitywne (pierwotne) Dojrzałe

PRYMITYWNE MECHANIZMY OBRONNE Odnoszą się do granic JA/świat zewnętrzny Są prewerbalne, prelogiczne, wszechogarniające Brak zasady rzeczywistości oraz rozumienia stałości i odrębności tego co znajduje się poza JA (brak stałości JA)

PRYMITYWNE MECHANIZMY OBRONNE związane z agresywnością Prymitywne wycofanie Omnipotentna kontrola Prymitywna idealizacja/dewaluacje Spliting Acting-out

WŚCIEKŁOŚĆ (NARCYSTYCZNA) frustracja-złość-agresja Wściekłość i indukowana przez nią agresja są odpowiedzią na konfrontację z brakiem własnej omnipotencji. Pozwalają na odzyskanie poczucia sprawstwa.

WŚCIEKŁOŚĆ Brak umiejętności odroczenia nagrody (odporności na frustrację). Brak przestrzeni w relacji na bezpieczne złoszczenie się.

ZŁOŚĆ JAKO SYGNAŁ

ZŁOŚĆ, WŚCIEKŁOŚĆ, NIENAWIŚĆ I AGRESJA W UJĘCIU ROZWOJOWYM Pozycja depresyjna w koncepcji M.Klein: trwa od 3 miesiąca do 3 roku życia; dziecko uwewnętrznia relację z obiektem, buduje ambiwalencję obiektu oraz własnych związanych z nim ambiwalentnych pragnień. Dzięki zintrojektowaniu obiektu jego utrata oznacza przeżycie możliwego do zniesienia żalu (żałoba)

ZWIĄZEK AGRESJI I DEPRESYJNOŚCI U DZIECI I MŁODZIEŻY Depresyjność to świadomie podejmowane działania, których skutkiem jest szkodzenie sobie.

DEPRESYJNOŚĆ I AGRESJA W PROCESIE SEPARACJI-INDYWIDUACJI Rozwiązanie dylematów separacyjnych (autonomia/zależność) poprzez atakowanie relacji.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ