W RÓŻNYCH FORMACH AGONISTYKI SPORTOWEJ PRZEJAWY MORALIZMU W RÓŻNYCH FORMACH AGONISTYKI SPORTOWEJ Milena Lachowicz Opiekunowie pracy: dr Tomasz Dancewicz, dr Artur Ziółkowski

Wprowadzenie W działaniach sportowych na pierwszy plan wysuwa się rywalizacja pomiędzy zawodnikami, której celem jest uczciwe wyłonienie „lepszego” w określonych kompetencjach ciała. O stopniu uczciwości sportowego konkursu decydują postawy moralne sportowców. Postawy moralne to składowe ludzkiej osobowości.

Wprowadzenie Moralnością - nazywamy zjawisko społeczne, którego zadaniem jest regulacja stosunków pomiędzy jednostką a jednostką, czy pomiędzy grupami społecznymi w sporcie.

Cel pracy 1. Wykazanie różnic w przekonaniach zawodników trenujących Karate, Kung-Fu oraz gimnastykę sportową. 2. Ukazanie różnic w wewnętrznych doznaniach, przeżyciach i postawach współzawodnictwa, które wynikają m.in. z odmienności uprawianych dyscyplin sportowych.

Hipotezy 1. Zgodnie z teorią etiologiczną agresji, zwaną teorią frustracji potrzeb, zawodnicy z dyscyplin zaliczanych do agonistyk dwupodmiotowych walki charakteryzują się bardziej liberalnymi przekonaniami moralnymi od gimnastyków. 2. Zawodnicy z dyscyplin zaliczanych do agonistyk dwupodmiotowych walki charakteryzują się większym makiawelizmem od gimnastyków. 3. Tego typu zawodnicy charakteryzują się zewnętrznym poczuciem kontroli.

Obiekt badań Osobami badanymi było 55 zawodników Karate i Kung-Fu oraz 45 z gimnastyki sportowej. Zawodnicy Karate i Kung-Fu to zarówno kobiety, jak mężczyźni w wieku od 17 do 25 roku życia, posiadający wykształcenie średnie, wyższe i średnią stażu zawodniczego wynoszącą minimum 10 lat.

Obiekt badań Osobami badanymi było 55 zawodników Karate i Kung-Fu oraz 45 z gimnastyki sportowej. Grupę badanych gimnastyków stanowili sami mężczyźni od 14 do 24 roku życia, posiadający rozpiętość wykształcenia od podstawowego, poprzez zawodowe, średnie do wyższego. Reprezentowali oni rożne kluby podczas Drużynowych Mistrzostw Polski (listopad 2002r.) m.in. AZS AWF Gdańsk, Legia Warszawa, Zawisza Bydgoszcz, AZS AWF Kraków.

Narzędzia badawcze Metody badawcze, które zostały wykorzystane do realizacji badań to: Skala Mach IV, Kwestionariusz Delta oraz Kwestionariusz Moralności Sportowej. Skala Mach IV dała możliwość wyodrębnienia osób, które wykorzystują wszelkie dostępne środki w dążeniu do celu.

Narzędzia badawcze Metody badawcze, które zostały wykorzystane do realizacji badań to: Skala Mach IV, Kwestionariusz Delta oraz Kwestionariusz Moralności Sportowej. Kwestionariusz Delta pozwolił wykazać jak istotne jest poczucie kontroli i jaki ma ona wpływ m.in. w podejmowaniu decyzji, rozwiązywaniu problemów, czy ustalaniu aspiracji życiowych.

Narzędzia badawcze Metody badawcze, które zostały wykorzystane do realizacji badań to: Skala Mach IV, Kwestionariusz Delta oraz Kwestionariusz Moralności Sportowej. Kwestionariusz Moralności Sportowej stworzył możliwość ustalenia postaw i przekonań na temat moralności w sporcie.

Wyniki badań Tab.. 1. Wartości statystyczne badanych zmiennych. * różnice istotne statystycznie

Wyniki badań Ryc. 1. Średnie wartości wyników pomiaru dla zmiennej „sterowność” u badanych zawodników uprawiających sporty walki i gimnastykę sportową.

Wyniki badań Ryc. 2. Średnie wartości wyników pomiaru dla wybranych zmiennych u badanych zawodników uprawiających sporty walki i gimnastykę sportową.

Wyniki badań Ryc. 3. Średnie wartości wyników pomiaru dla wybranych zmiennych u badanych zawodników uprawiających sporty walki i gimnastykę sportową. makiawelizm kłamstwo

Wnioski Zawodnicy zaliczani do agonistyk dwupodmiotowych walki charakteryzują się bardziej rygorystycznymi przekonaniami moralnymi. Przyczyny możemy dopatrywać się w specyfice rywalizacji - wpływ kodeksu etycznego i filozofii (“silny wiatr może łamać mocne drzewo, ale nie wiotkie wierzby” tj.: Karateka powinien być zawsze gotowy, ale nigdy nie powinien używać swych umiejętności).

Wnioski Badania przeprowadzone za pomocą Skali Mach IV oraz Kwestionariusza Delta nie wykazały istotnych różnic, ponieważ odnosiły się do ogółu życia i nie były bezpośrednio związane z działalnością sportową.

Wnioski Różnice uzyskanych wyników mogą mieć związek z płcią. Zawodnicy Karate i Kung-Fu to zarówno kobiety i mężczyźni, a gimnastyków reprezentowali wyłącznie mężczyźni. Rozbieżność może wynikać z faktu, iż płeć żeńska odznacza się większą skłonnością do życia zgodnego z zasadami moralności i etyki.

Dziękuję