Wspomaganie procesu treningowego J K Dr inż. an osendiak Katedra Nauk o Sporcie AWF we Wrocławiu

Wspomaganie procesu treningowego Proces treningowy Wysiłek Wypoczynek Wspomaganie organizmu w fazie działania bodźców treningowych Wspomaganie procesów restytucyjnych Wspomaganie procesu treningowego

Cele wspomagania Zabezpieczenie optymalnych składników odżywczych Zwiększenie siły bodźca treningowego Wywołanie zmian adaptacyjnych w tkankach zbieżnych z celami treningu

Rodzaje wspomagania JK Wspomaganie farmakologiczne Wspomaganie dietą Wspomaganie przez zabiegi fizykalne Wspomaganie klimatyczne JK

Podsumowanie wspomagania procesu treningowego

Wspomaganie treningu Cel wspomagania Metody i środki pozwalające na uzyskanie założonych celów Wspomaganie za pomocą bodźców fizykalnych Wzmacnianie procesów adaptacyjnych na poziomie komórkowym Magnetoterapia, laseroterapia Modyfikowanie procesów neurohormonalnych Krioterapia, terapia manualna

Wspomaganie treningu (c.d.) Cel wspomagania Metody i środki pozwalające na uzyskanie założonych celów Wspomaganie dietetyczne Wysycenie organizmu substratami energetycznymi Superkompensacja glikogenowa Stymulacja procesów neurohormonalnych Specjalne postępowanie dietetyczne

Wspomaganie treningu (c.d.) Cel wspomagania Metody i środki pozwalające na uzyskanie założonych celów Wspomaganie farmakologiczne Stymulacja procesów metabolicznych warunkujących adaptację wysiłkową Stosowanie tzw. adaptogenów Utrzymywanie zdolności do pracy w różnych warunkach zawodów czy treningu Suplementacja substancji energetycznych, płynów mineralno - witaminowych

Wspomaganie treningu (c.d.) Cel wspomagania Metody i środki pozwalające na uzyskanie założonych celów Wspomaganie klimatyczne Usprawnianie procesów tlenowej resyntezy energii Trening na średniej i dużej wysokości Usprawnianie mechanizmów warunkujących zdolność do pracy w warunkach dużej wilgotności Trening w warunkach dużej wilgotności Usprawnianie mechanizmów warunkujących zdolność do pracy w warunkach wysokiej temperatury Trening w warunkach wysokiej temperatury

Wspomaganie wypoczynku – odnowa biologiczna Cel wspomagania Metody i środki pozwalające na uzyskanie założonych celów Wspomaganie za pomocą bodźców fizykalnych Poprawianie transportu produktów przemiany materii ze zmęczonych tkanek Hydroterapia, terapia zimnem ciepłem, terapia manualna Przyspieszanie utylizacji metabolitów wysiłkowych i ciepłem, terapia manualna Poprawianie ukrwienia i odżywiania tkanek JK

Wspomaganie wypoczynku – odnowa biologiczna (c.d.) Cel wspomagania Metody i środki pozwalające na uzyskanie założonych celów Wspomaganie za pomocą bodźców fizykalnych (c.d.) Modyfikowanie procesów neurohormonalnych Krioterapia, terapia manualna Modyfikowanie funkcji psychicznych Terapia manualna, aromatoterapia, hydroterapia Zapobieganie urazom przeciążeniowym Terapia manualna, terapia zimnem i ciepłem Zapobieganie zaburzeniom układu odpornościowego Krioterapia, aromatoterapia, aerozoloterapia, terapia manualna

Wspomaganie wypoczynku – odnowa biologiczna (c.d.) Cel wspomagania Metody i środki pozwalające na uzyskanie założonych celów Wspomaganie dietetyczne Zapewnienie wszystkich niezbędnych składników odżywczych zgodnie z przebiegiem procesu treningowego Postępowanie dietetyczne zmodyfikowane pod kątem realizowania obciążeń treningowych

Wspomaganie wypoczynku – odnowa biologiczna (c.d.) Cel wspomagania Metody i środki pozwalające na uzyskanie założonych celów Wspomaganie farmakologiczne Stymulacja wybranych procesów wypoczynkowych Suplementacja substancji biologicznie czynnych: aktywatorów komórkowych witamin, koenzymów itp. Uzupełnianie niezbędnych składnikówodżywczych Suplementacja preparatów energetycznych, budulcowych, witaminowo - mineralnych

                                           Dziękuję za uwagę

Wspomaganie farmakologiczne Podawanie zawodnikowi preparatów farmaceutycznych, którego celem jest uzupełnienie związków chemicznych, niezbędnych do prawidłowego przebiegu reakcji chemicznych zachodzących w organizmie pod wpływem treningu. Warunkiem zakwalifikowania danego środka do wspomagania jest jego działanie zapobiegające procesom patologicznym, mogącym mieć miejsce w wyniku treningu, oraz brak skutków ubocznych.

Kierunki wspomagania farmakologicznego zapewnienie substancji niezbędnych do syntezy białka zapewnienie optymalnego poziomu substratów energetycznych zapewnienie homeostazy spoczynkowej zapewnienie niezbędnej ilości substancji biorących udział w metabolizmie wysiłkowym JK

Wspomaganie farmakologiczne kreatyna, fosfokreatyna żeń-szeń kofeina produkty pszczele kreatyna, fosfokreatyna koenzym Q10 L-karnityna hydrolizaty białkowe HMB

Wspomaganie farmakologiczne kreatyna, fosfokreatyna żeń-szeń kofeina produkty pszczele kreatyna, fosfokreatyna koenzym Q10 L-karnityna hydrolizaty białkowe HMB

Dieta Węglowodany Tłuszcze Białka Sole mineralne

System 1. –„błyskawiczny” W trakcie wysiłku fizycznego w mięśniu zawodnika działają 4 systemy resyntezy ATP (wg. J. Popinigisa) System 1. –„błyskawiczny” oparty na aktywności kinazy kreatynowej (CP+ADP=ATP+C) System 2. – „regulacyjny” oparty na kinazie adenylanowej, miokinazie (ADP+ADP=ATP+AMP)

System 3. – „szybki” oparty na glikolizie, cytosolowej przemianie cukrów w kwas mlekowy, szlaku przemian katalizowanym przez 14 enzymów, z których dwa – kinaza 3PG i kinaza pirogronianowa – wytwarzają czasteczki ATP System 4. – „wolny” tlenowy, zwany też mitochondrialnym wytwarzający ATP w procesie oksydacyjnej fosforylacji opartej na zachodzącej w łańcuchu oddechowym reakcji wodorów(pochodzących z aktywnych kwasów tłuszczowych lub metabolitów przemiany cukrów – pirogroniamu i jabłczanu) z tlenem. JK

Kształtowany treningiem wiodący system resyntezy ATP Kształtowana treningiem zdolność motoryczna System 4. - mitochondrialny WYTRZYMAŁOŚĆ System 3. - glikolityczny SZYBKOŚĆ System 2. – miokinaza SKOCZNOŚĆ System 1. – kinaza kreatynowa MOC, SIŁA

I-II III IVa IVb JK Wspomaganie dietetyczne Zakres intensywności Przyczyny przerwania wysiłku Wspomaganie dietetyczne Karnityna, krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), aminokwasy rozgałęzione (BCAA), pirogronian, asparginian, kwas liponowy, CoQ10 I-II Psychiczne Dieta wysokowęglowodanowa wywołująca superkompensację w poziomie glikogenu raz stymulująca szybkość jego resyntezy (np.Vitargo, Carbopur), plus wymienione wyżej III Wyczerpanie cukrów Zakwaszenie organizmu Zwiększenie rezerwy alkalicznej zdolności buforowych, tj. wodorowęglan, karnozyna, dieta alkalizująca, cytryniany, fosforany IVa Kreatyna oraz wspomaganie syntezy kreatyny (arginina, glicyna, metionina) i nukleotydów, stymulacja biosyntezy białek mięśniowych i hamowanie proteolizy kwas HMB IVb Wyczerpanie fosfagenów JK

Elementarne zasady wspomagania dietetycznego w trakcie i po zakończeniu jednostki treningowej NAWODNIENIE - w trakcie treningu spadek masy ciała spowodowany odwodnieniem nie powinien przekroczyć 1-2 kg, dlatego należy w trakcie zajęć przyjmować niegazowaną wodę mineralną w małych porcjach

Elementarne zasady wspomagania dietetycznego w trakcie i po zakończeniu jednostki treningowej (c.d.) UZUPEŁNIENIE CUKRÓW – w czasie do 15-30 minut po zajęciach należy uzupełnić cukry (i ew. białka po treningu siłowym) – spożywamy owoce (np. banan), soki owocowe lub specjalne płyny węglowodanowe (np. carbopur) lub cukrowo-białkowe UZUPEŁNIENIE PŁYNÓW – po treningu uzupełniamy płyny spożywając napoje izotoniczne (np. IZOSTAR, IZOMAX i inne) do wyrównania masy ciała!!! JK

JK CIŚNIENIE OSMOTYCZNE KREW PŁYN HIPOTONICZNY Np. IZOSTAR WODA CIŚNIENIE OSMOTYCZNE PŁYN HIPOTONICZNY Np. IZOSTAR PŁYN IZOTONICZNY SOK OWOCOWY KREW PŁYN HIPERTONICZNY JK

JK CIŚNIENIE OSMOTYCZNE KREW PŁYN HIPOTONICZNY Np. IZOSTAR WODA CIŚNIENIE OSMOTYCZNE PŁYN HIPOTONICZNY Np. IZOSTAR PŁYN IZOTONICZNY SOK OWOCOWY KREW PŁYN HIPERTONICZNY JK

Zabiegi fizykalne we wspomaganiu treningu Krioterapia Masaż i inne techniki manualne Laseroterapia Zabiegi wodne

Zabiegi fizykalne we wspomaganiu treningu (c.d.) Hipoksja Tlenoterapia Pole magnetyczne Inhalacje

Zabiegi fizykalne we wspomaganiu treningu (c.d.) Hipoksja Tlenoterapia Pole magnetyczne Inhalacje

Karnityna, krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), aminokwasy rozgałęzione (BCAA). pirogronian, asparginian, kwas liponowy, CoQ10

Dieta wysokowęglowodanowa wywołująca superkompensację w poziomie glikogenu raz stymulująca szybkość jego resyntezy (np.Vitargo, Carbopur), plus wymienione wyżej

Zwiększenie rezerwy alkalicznej zdolności buforowych, tj Zwiększenie rezerwy alkalicznej zdolności buforowych, tj. wodorowęglan, karnozyna, dieta alkalizująca, cytryniany, fosforany

Kreatyna oraz wspomaganie syntezy kreatyny (arginina, glicyna, metionina) i nukleotydów, stymulacja biosyntezy białek mięśniowych i hamowanie proteolizy kwas HMB

aminokwasy o łańcuchach rozgałęzionych (BCAA) – leucyna, izoleucyna, wanilina L – glutamina L – tryptofan arginina ornityna asparginian potasu i magnezu

miód mleczko pszczele propolis pyłek kwiatowy