Podstawowe umiejętności wychowawcze - szkoła Ilona Mrowiec

Podstawowe podejścia wychowawcze „Wcześniej czy później ktoś zrobi coś, czego nie powinien robić i wszyscy uczniowie będą czekać na Twoją reakcję” Ilona Mrowiec

Powszechne przekonania powodujące konflikty oraz testowanie granic. Uczenie zasad i standardów akceptowalnego zachowania przypomina nauczanie przedmiotów szkolnych. Lekcja musi zostać przeprowadzona, zastosowana w praktyce i powtarzana tak długo, aż uczniowie ją opanują. Lekcja zaczyna się w momencie gdy Twoi uczniowie przekraczają próg klasy. Słuchają tego co mówisz i obserwują to, co robisz. Ilona Mrowiec

Granice Wielu nauczycieli wysyła niewłaściwe sygnały, aby powstrzymać złe zachowanie w klasie. Zdarza się, że ich próby powiedzenia „nie” brzmią dla uczniów jak „tak”, „czasem”, „może”. W większości problemem jest nieczytelna komunikacja dotycząca granic. Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje granic: ruchome i stałe. Ilona Mrowiec

Granice Granice ruchome są zasadami w teorii, nie w praktyce. Zachęcają do testowania, ponieważ niosą ze sobą nieczytelny przekaz. Z perspektywy wychowawczej ruchome granice nie powstrzymują niewłaściwego zachowania, nie zachęcają do zachowania akceptowalnego, nie sprzyjają nauce naszych reguł. Nie działają. Ilona Mrowiec

Granice Przykłady nieskutecznych komunikatów werbalnych (granice ruchome): Czy od czasu do czasu mógłbyś współpracować? Czy mógłbyś wyświadczyć mi przysługę i uważać na lekcji? Czy nie widzisz, że jest lekcja? Czy mógłbyś tak głośno nie krzyczeć? Lepiej weź się do roboty A czy ty byś chciał, abym ja przeszkadzał tobie? Przestań zachowywać się jak idiota! Czy za dużo wymagam, prosząc o współpracę? Mam ciebie dość! Ilona Mrowiec

Przykłady nieskutecznych działań (granice ruchome): Pozwalanie uczniom na zostawianie bałaganu. Sprzątanie za uczniów. Patrzenie przez palce na niestosowne zachowanie w celu uniknięcia kłopotliwej sytuacji. Uleganie pod wpływem uporczywego marudzenia. Ustępowanie pod wpływem napadów złości. Ilona Mrowiec

Granice stałe: kiedy „nie” oznacza „nie”   To wyraźny sygnał na temat naszych zasad i oczekiwań. Uczniowie rozumieją, że mówimy poważnie i uczą się w taki właśnie sposób traktować nasze słowa. Ilona Mrowiec

Przykłady skutecznych komunikatów werbalnych (granice stałe): Przestań się rozpychać Nie należy przerywać Za pięć minut bądźcie z powrotem Możesz grać z zasadami albo wybrać inną grę Jeżeli będziesz się rozpychał, będziesz musiał pójść na koniec kolejki Ilona Mrowiec

Chwilowe cofnięcie jakiegoś przywileju za jego nadużycie Granice Przykłady skutecznych komunikatów zawartych w działaniu (granice stałe): Stosowanie konsekwencji w formie odosobnienia za notoryczne zakłócanie spokoju Chwilowe zabronienie brania udziału w grze za nieprzestrzeganie jej reguł Chwilowe cofnięcie jakiegoś przywileju za jego nadużycie Ilona Mrowiec

Jak skutecznie działać? Upewnianie się np. „powiedz mi swoimi słowami co powiedziałam” Technika przecięcia jest nieraniącą nikogo metodą zakończenia sporu czy dyskusji, zanim przerodzi się ona w próbę sił. Możesz zakończyć dyskusję jednym z przykładowych stwierdzeń: „Ten temat już omówiliśmy. Jeżeli poruszysz go jeszcze raz, to………(konsekwencje)”; „Koniec dyskusji, albo spędzisz trochę czasu sam, przygotowując się do tego zadania. Którą z opcji wybierasz?” (konsekwencja w formie odosobnienia) Ilona Mrowiec

Jak skutecznie działać? Technika ochłonięcia jest metodą przywrócenia panowania nad sobą. W sytuacjach pełnych złości i zdenerwowania odseparuj się od dziecka jednym z następujących twierdzeń: Gdy obie strony są zdenerwowane - „Sądzę, że obydwoje potrzebujemy chwilki, aby się uspokoić. Zajmij miejsce w ostatniej ławce. Porozmawiamy podczas następnej przerwy”. Gdy zdenerwowane jest dziecko - „Wyglądasz na zdenerwowanego. Możesz ochłonąć w ostatniej ławce albo w klasie obok. Którą opcje wybierasz?” Gdy zdenerwowany jest nauczyciel - „Jestem bardzo zdenerwowany i potrzebuję chwilki na ochłonięcie. Możesz w tym czasie zająć się cichym czytaniem” Ilona Mrowiec

Jak skutecznie działać? Ograniczony wybór ta efektywna technika radzenia sobie z testowaniem granic przez uczniów i unikania prób sił, ucząc przy tym odpowiedzialności i umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Wskazówki dotyczące używania metody ograniczonego wyboru: Ogranicz liczbę oferowanych możliwości wyboru Bądź niewzruszony co do możliwości wyboru, które oferujesz. Ilona Mrowiec

Jak skutecznie działać? Pamiętaj, że możliwości wyboru to Twoje granice. Przedstaw je w stanowczy, niewzruszony sposób, w przeciwnym razie możesz zachęcić do testowania Twoich granic. Ilona Mrowiec

Jak skutecznie działać? Uczyń ucznia odpowiedzialnym za podjętą przez niego decyzję Po przedstawieniu ograniczonego wyboru zapytaj ucznia: „Co wybierasz?” To pytanie przenosi ciężar odpowiedzialności z Ciebie na ucznia. Ilona Mrowiec

Warto przeczytać: Kast-Zahn Annette: Każde dziecko może nauczyć się reguł .Poznań, Media Rodzina, 1999 Karolak Wiesław, Kaczorowska Barbara, Jabłoński Maciej: Działania twórcze. Twórczość wspomagająca rozwój. Łódź, Wyższa Szkoła Humanistyczno- Ekonomiczna w Łodzi, 2002 MacKenzie Robert: Kiedy pozwolić? Kiedy zabronić? dzieciom od 2 do16 lat. Jasne reguły pomagają wychować. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2005 MacKenzie Robert: Kiedy pozwolić, Kiedy zabronić w klasie. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2008 Ilona Mrowiec