PRACA DOMOWA UCZNIA Autor: Beata Słowińska

Podstawowymi warunkami efektywnej współpracy są: Współpraca dwóch najważniejszych  środowisk wychowawczych – domu i szkoły – jest konieczna. Podstawowymi warunkami efektywnej współpracy są:         przekonanie obu stron o konieczności takiej współpracy,        systematyczna wymiana informacji o dziecku, jego postępach i trudnościach oraz o sposobach ich przezwyciężania,         zaangażowanie nauczycieli i rodziców  w stworzenie przyjaznej atmosfery w klasie, w szkolnej społeczności, w grupie rówieśniczej,         wspólna dbałość o stworzenie optymalnych warunków materialnych do nauki.

Bardzo ważną formą współpracy z nauczycielem jest uczestniczenie w odrabianiu prac domowych. Dlaczego zadajemy pracę domową? Praca domowa jest drugą po lekcji formą pracy dydaktyczno –wychowawczej, która nie może być spełniona (głównie ze względów czasowych) w czasie zajęć w szkole. Samodzielna nauka dziecka nazywana odrabianiem pracy domowej stanowi niezwykle ważne ogniwo procesu nauczania i wychowania. Jest ona przygotowaniem dziecka do samokształcenia.

Celem pracy domowej jest: Utrwalenie i pogłębienie wiadomości ucznia; Pobudzenie jego zainteresowań; Rozwijanie samodzielności myślenia i posługiwania się wiedzą; Wzbudzanie pragnienia wiedzy, chęci uczenia się, zrozumienia czegoś, zdobycia określonych kompetencji; Rozwijanie samodzielności myślenia i działania, umiejętności samodzielnego realizowania zadań, według własnych pomysłów i przez siebie kontrolowanych; Rozwijanie sprawności w uczeniu się przez stosowanie różnych technik oraz racjonalną organizację pracy; Kształtowanie nawyków systematycznego, dokładnego i chętnego podejmowania zadań; Rozwijanie inicjatywy, pomysłowości, zdolności twórczych; Budzenie pozytywnych emocji, wiary we własne siły, możliwości, pozytywnego stosunku do nauki;

Pomoc rodzica powinna polegać na:        rozmawianiu o tym, co wydarzyło się dziś w szkole, czego dziecko się nauczyło, co przeżyło, jak zostało ocenione i jak samo ocenia swoją pracę;        rozmawianiu o niepokojach i problemach, a także o sposobach ich eliminowania;        przypominaniu dziecku o konieczności wykonywania zadań domowych;       sprawdzeniu, czy wykonało je poprawnie;         dodatkowo ćwiczeniu tych umiejętności, które sprawiają problemy;        zapytaniu, co potrzebne będzie na następne zajęcia.

Bezpośrednią pomoc w wykonywaniu zadań domowych należy ograniczyć do:         wyjaśniania bardziej zawiłych treści;        wspólnego zastanawiania się nad problemami;        pokazywaniu dobrych wzorów ( np. pisanie);        uczenia dziecka korzystania z różnych źródeł informacji (źródłem takim może być słownik, encyklopedia, czasopisma, programy komputerowe, Internet, ale także książki z biblioteki publicznej, wywiad z dziadkiem, sąsiadem, obserwacje poczynione w czasie spaceru itp.);         uczeniu dociekliwości poznawczej ( należy starać się znaleźć odpowiedź na każde pytanie);        wspólnym czytaniu tekstów „czytanek”, słuchaniu czytającego na głos dziecka.

Rola rodzica sprowadza się też do stworzenia odpowiednich warunków wpływających na efektywność pracy domowej: ·        wyznaczenie kącika do nauki – stałego miejsca pracy; ·        odpowiednie oświetlenie i kąt padania światła; ·        porządek i ład na biurku oraz w otoczeniu; ·        określone stałe godziny na pracę domową; ·        cisza i spokój ·        życzliwa atmosfera panująca w domu ·        ustalenie odpowiedniej metody odrabiania pracy domowej ·        opracowanie planu pracy i nauki dostosowanego do możliwości danej rodziny ·        ustalenie czytelnych reguł dla dzieci i rodziców ·        konsekwencja w przestrzeganiu ustaleń ·        urozmaicone posiłki o odpowiednich porach dnia ·        odpoczynek po zajęciach na świeżym powietrzu ·        umiejętne regulowanie proporcji pomiędzy czasem nauki odpoczynku w domu ·        odpowiednia ilość snu w nocy (około 10 godzin)

Zdarza się, że rodzice bagatelizują sprawy związane ze szkołą – tłumacząc brakiem czasu, przepracowaniem, pozostawiając dziecko z problemem, z którym nie potrafi sobie poradzić. Taki uczeń może stopniowo nabierać lekceważącego stosunku do nauki szkolnej i samej szkoły. Innym, skrajnym przypadkiem są nadmierne ambicje rodziców, mające często negatywny wpływ na kształtujący się charakter dziecka. Dziecko nie może osiągać bardzo dobrych wyników kosztem swego zdrowia, utraty więzi z kolegami, dużego stresu wywołanego rozbieżnością między jego potencjalnymi możliwościami, a wygórowanymi oczekiwaniami rodziców.

Pomiędzy tymi dwiema postawami  istnieje „złoty środek”, z którego roztropni rodzice zdają sobie sprawę. Wiedzą oni, że najlepsze efekty przynosi: ·        ciągły kontakt rodzica z dzieckiem ·        wykazywanie zainteresowania nie tylko postępami w nauce ·        motywowanie do nauki ·        zachęcanie do samodzielności w myśleniu i wykonywaniu poszczególnych zadań; ·        wyjaśnianie tego, co jest niezrozumiałe – najlepiej po trzykrotnym przejrzeniu materiału przez dziecko ·        udzielanie dodatkowych wskazówek; ·        zalecanie dodatkowych ćwiczeń prowadzących do zrozumienia problemu i pokonania pojawiających się trudności; ·        dopingowanie i chwalenie za postępy, wytrwałość ·        ukazywanie celowości nauki w szkole i w domu

PAMIĘTAJMY Nie wolno podawać gotowych rozwiązań, a jedynie naprowadzać dziecko na rozwiązanie, np. za pomocą pytań i poleceń nakierowujących Poważniejsze kłopoty z samodzielnym wykonywaniem prac domowych należy zgłosić nauczycielowi Korzystajmy z pomocy specjalistów: psychologów, pedagogów i logopedów z poradni pedagogiczno – psychologicznej Należy wyeliminować pomoc czasochłonną polegającą na siedzeniu przy dziecku przez cały czas odrabiania lekcji czy też wyręczaniu go „Na wszystko jest swój czas”- jeżeli dziecko przystępuje do odrabiania lekcji bezpośrednio po powrocie ze szkoły, będzie pracowało dłużej i mniej efektywnie Uczyć się dobrze to uczyć się ze zrozumieniem. Trzeba więc przyzwyczajać dziecko, że jeśli czegoś nie rozumie, powinno pytać, sygnalizować to dorosłym i to zarówno w szkole, jak i w domu.

„Należy uczyć się nie po to, aby zostać uczonym, ale po to, aby lepiej żyć”. Lew Tołstoj