KOMPOSTOWANIE-NAJSTARSZY RODZAJ RECYKLINGU OPRACOWAŁA: DOMINIKA PRZYBYŁOWSKA
KOMPOSTOWANIE naturalna metoda unieszkodliwiania i zagospodarowania odpadów, polegająca na rozkładzie substancji organicznej przez mikroorganizmy – bakterie tlenowe, nicienie, etc. Jest to proces przetwarzania substancji w kontrolowanych warunkach w obecności tlenu (powietrza), w odpowiedniej temperaturze i wilgotności. Podczas kompostowania zachodzą dwa równoległe procesy biochemiczne: mineralizacja, humifikacja.
Mineralizacja – zespół procesów, w wyniku których związki organiczne przekształcają się w glebie w związki nieorganiczne, czyli tzw. mineralne.
Humifikacja – końcowe stadium procesu rozkładu substancji organicznych przez mikroorganizmy (grzyby, promieniowce, bakterie i pierwotniaki) prowadzące do powstania próchnicy (związków humusowych).
Kompost nazywany „czarnym złotem ogrodników”, to nawóz organiczny wytwarzany z odpadów roślinnych i zwierzęcych w wyniku częściowego, tlenowego rozkładu (butwienie). Rozkład powodują mikroorganizmy, w tym głównie bakterie termofilne, promieniowce i grzyby. W kompoście stwierdza się różne odmiany bakterii Penicillium, Rhizopus, Aspergillus, Mu-cor itd.
Właściwości dobrze przygotowanego kompostu: • jednorodna konsystencja, w której trudno odróżnić szczątki roślin • ciemna barwa • zapach przypominający woń ściółki leśnej • po wzięciu do ręki nie brudzi palców • odczyn zbliżony do obojętnego (pH 6,5–7,0) • nie występują w nim dżdżownice • dojrzały kompost, który powstał w dobrych warunkach tlenowych, nie zawiera siarczków • świeży kompost zawiera azot amonowy, a dojrzały –azot azotanowy
Co się nadaje na kompost? Dobry kompost powstanie z wszystkich możliwych odpadów organicznych. Równie dobre będą chwasty, uschnięte pędy czy nienadające się do jedzenia owoce, co odpadki z kuchni: skorupki jajek, kawałki chleba, resztki gotowanych ziemniaków.
Uwaga! Do kompostowania nie nadają się: mięso, potrawy solone, pestki i chwasty wyrwane już po wykształceniu nasion. Warto pamiętać, że powstającemu kompostowi trzeba zapewnić dostęp powietrza. Raz na trzy miesiące kompostowany materiał trzeba koniecznie przerzucić widłami, ponieważ nie powinien być ubity.
Kompostownik specjalna skrzynia służąca do kompostow- ania odpadów organicznych. Może to być samodzielnie zrobiona skrzynia z desek, żerdzi, siatki drucianej lub z innych materiałów lub gotowa, wykonana najczęściej z tworzyw sztucznych, zwykle o pojemności 200–400 litrów.
WYRÓŻNIA SIĘ DWA RODZAJE KOMPOSTOWNIKÓW: Otwarte– składają się z belek i tworzą rodzaj skrzyni bez dna. Można też zastosować gotowy otwarty kompostownik plastikowy Zamknięte – najczęściej plastikowe, zapewniają optymalne warunki do rozkładu biomasy. Kompostownik zamknięty zazwyczaj wykonany jest z surowców wtórnych.
Kompostowanie odpadów jest bardzo ważne w ochronie środowiska, gdyż umożliwia: eliminację zagrożeń sanitarnych związanych z usuwaniem odpadów eliminację uciążliwych odorów wydzielanych przez łatwo rozkładające się substancje organiczne poprawę struktury gleb, wzrost plonów, zmniejszenie zużycia nawozów mineralnych i organicznych oraz zmniejszenie ich wymywania z gleb
Wszystkie stosowane metody kompostowania są kombinacją dwóch podstawowych: aktywna(gorąca) – pozwala na rozwój najbardziej efektywnych bakterii, zabija większość zarazków chorobotwórczych i nasion, szybko daje gotowy kompost, pasywna(zimna) – materiał poddany jest naturalnemu, powolnemu kompostowaniu, które pozostawia mikroorganizmy chorobotwórcze i nasiona.
OGÓLNIE SPOSOBY KOMPOSTOWANIA MOŻNA PODZIELIĆ NA: Pryzmowe sposoby kompostowania mają zastosowanie głównie do kompostowania odpadów zielonych z terenu gminy, nie paszowych i niehandlowych części roślin, trocin, kory drzewnej, torfu itp. Dodatek odpowiednich biopreparatów (bakterie, grzyby) oraz pożywek przyspiesza proces kompostowania. Pryzmy mogą być zlokalizowane w pobliżu np.: zakładu segregacji pryzmowe (na otwartej przestrzeni) komorowe (w komorach zamkniętych lub otwartych)