Samoobsługa dzieci przedszkolnych opracowanie mgr Natalia Werner
ZNACZENIE PRAWIDŁOWEGO UKSZTAŁTOWANIA SIĘ CZYNNOŚCI SAMOOBSŁUGOWYCH U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM W trakcie opanowywania czynności samoobsługowych dziecko uczy się tak organizować swoją aktywność, by osiągnąć zamierzony cel. Dowiaduje się też, że w niektórych sytuacjach nie da się uniknąć wykonywania pewnych czynności i dlatego rozsądniej jest wykonać to, co trzeba, szybko i sprawnie;
Sposób wykonywania czynności samoobsługowych i porządkowych przenosi się także na czynności intelektualne: Dzieci, które marudzą i ociągają się przy czynności samoobsługowej, przenoszą ten styl zachowania na sytuacje zadaniowe typu dydaktycznego Dzieci, które „sieją” bałagan są zwykle równie niestaranne w realizacji zadań typu intelektualnego Dzieci, które przy wykonaniu czynności samoobsługowych domagają się pomocy, chociaż przy niewielkim wysiłku poradziłyby sobie same, przenoszą to zachowanie-nawyk na sytuacje zadaniowe typu intelektualnego
CZYNNOŚCI SAMOOBSŁUGOWE U DZIECI PRZEDSZKOLNYCH Samoobsługa w łazience Jedzenie Ubieranie się
JEDZENIE 3 rok życia Potrafi samodzielnie jeść, choć pojawia się opór w sytuacji, gdy było uczone karmienia; Używa łyżki i widelca Trudności z zachowaniem porządku na talerzu;
JEDZENIE 4 rok życia Przestrzega zasad wspólnego spożywania posiłku: Nieodchodzenie od stołu, gdy inni spożywają posiłek Podziękowanie za posiłek Przysunięcie krzesła do stołu po zakończonym posiłku; Powinno następować wdrażanie do estetycznego spożywania posiłku;
JEDZENIE 5 rok życia Sporadyczne zachlapania dzięki lepszej koordynacji wzrokowo-ruchowej Samodzielne nakrywanie do stołu oraz sprzątanie po posiłku; Pod koniec drugiego semestru roku szkolnego posługiwanie się nożem i widelcem (łączenie tej umiejętności z nauką orientacji przestrzennej: prawo-lewo);
JEDZENIE 6 rok życia Podtrzymanie wyuczonych zasad Stosowanie form kulturalnego spożywania posiłku Uatrakcyjnianie czasu spędzonego przy stole – wdrukowanie nawyków jedzenia;
UBIERANIE SIĘ 3-4 rok życia Ubiera się i rozbiera, ale nie dotyczy to odzienia wierzchniego; Wcześniej i sprawniej wykonują te czynności dziewczynki niż chłopcy; Ubierają się z pewną pomocą dorosłego – komunikaty werbalne oraz wykorzystanie gestu; Trudności z rozróżnieniem tył –przód, lewy- prawy but;
UBIERANIE SIĘ 5 rok życia Samodzielnie nakłada różne części odzienia, również wierzchniego; Trudności z zawiązaniem fartuszka, sznurowadeł; zapinaniem guzików u płaszcza;
UBIERANIE SIĘ 6-7 rok życia Automatyzacja ruchów precyzyjnych przy zastrzeżeniu stałego treningu;
SAMOOBSŁUGA W ŁAZIENCE 3 rok życia Zgłasza potrzeby fizjologiczne; Zna zasady treningu czystości. Potrafi: ściągnąć bieliznę załatwić się wytrzeć papierem miejsce intymne podciągnąć bieliznę umyć ręce i je wytrzeć
SAMOOBSŁUGA W ŁAZIENCE 3 rok życia Myje ręce i twarz bez zamaczania ubrania i wyciera je ręcznikiem; niedoskonałe wykonanie szczególnie przy dużym zabrudzeniu; Ruchy są jeszcze nieporadne przez słabą koordynację i napięcie mięśniowe Trudności z myciem zębów – opanowanie ruchów precyzyjnych Potrzebuje przy wykonywaniu czynności podpowiedzi werbalnych oraz podpartych gestem przy sekwencji działania;
SAMOOBSŁUGA W ŁAZIENCE 4,5 i 6 rok życia Doskonalenie podjętych w 3 roku życia czynności samoobsługowych Przemianowanie ich w nawyki;
RADY DLA RODZICÓW Daj dziecku czas Ciesz się z każdego najmniejszego sukcesu dziecka Nie koryguj nadmiernie Bądź systematyczny i konsekwentny w podejmowanych zadaniach
RADY DLA RODZICÓW Skup się na następujących zadaniach: Nawyk właściwego zachowania się w toalecie Nawyk samodzielnego rozbierania się i ubierania, a także dbania o swoje ubrania Nawyk bezkonfliktowego układania się do snu Nawyk właściwego zachowania się przy stole i kształtowania dobrych manier przy jedzeniu Nawyk dbałości o to, by rzeczy były na swoim miejscu
BIBLIOGRAFIA Żebrowska, M.(red).(1977).Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży. PWN: Warszawa. Harwas – Napierała, B.,Trempała, J. (2000). Psychologia rozwoju człowieka, T2. PWN: Warszawa. Artykuł p. Ewy Zielińskiej: Kształtowanie czynności samoobsługowych. (http://blizejprzedszkola.pl/mbp- 1338,ksztaltowanie-czynnosci-samoobslugowych) Doradca Nauczyciela Przedszkola. (4/2011/s.21.,5/2012/s. 15-21). Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych.