Biuro Edukacji m. st. Warszawy WCIES Rodzic jako doradca swojego dziecka przy wyborze szkoły ponadgimnazjalnej Biuro Edukacji m. st. Warszawy WCIES

Dlaczego Rodzic? Większość młodych ludzi pytanych o to kto jest dla nich najważniejszym doradcą przy wyborze drogi edukacji wskazuje rodziców, następnie kolegów i nauczycieli.

Kto może wspomóc rodziców i nauczycieli? Doradca zawodowy, który jest specjalistą od rozpoznania predyspozycji, pomaga młodzieży i dorosłym w wyborze drogi kształcenia i zawodu.

Co należy wiedzieć? Zanim skorzystacie Państwo z pomocy doradcy zapisując dziecko na wizytę powinniście zapoznać się z kilkoma uwagami:

Rozwój zawodowy człowieka Według jednej z teorii zawodoznawczych, teorii Donalda E. Supera młody człowiek od 15 do 24 roku życia znajduje się w fazie poszukiwań.

Czynniki wyboru Pierwsze wybory dzieci związane z przyszłą karierą dokonywane są na podstawie: potrzeb zainteresowań umiejętności wartości oraz dostępnych możliwości

Wsparcie przy podejmowaniu decyzji Rodzice, nauczyciele, doradca szkolny i zawodowy mają za zadanie pomóc dziecku w zdiagnozowaniu tych czynników i podjęciu decyzji w sprawie wyboru dalszej ścieżki edukacji.

Ścieżki kształcenia Ścieżka edukacyjna wybierana jest w ramach indywidualnego „projektu życiowego”.

Planowanie drogi edukacyjnej Planowanie przyszłości dziecka powinno odbywać się w trzech etapach:

Etap pierwszy – poznanie siebie Czyli zidentyfikowanie własnych: zainteresowań umiejętności uzdolnień ocena stanu zdrowia

Etap drugi – poznanie świata edukacji i pracy dróg edukacji świata zawodów zawodów, których wykonywanie daje szanse zatrudnienia

Etap trzeci – planowanie kariery czyli jak zrealizować marzenia? Poprzez: kształtowanie umiejętności wykorzystania informacji kształtowanie umiejętności planowania i podejmowania decyzji poznanie metod poszukiwania pracy tworzenie własnego portfolio pod kierunkiem doradcy zawodowego

Zmiany w systemie edukacji od roku szkolnego 2012/2013 USTAWA z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw wprowadziła zasadnicze zmiany: w systemie szkolnictwa przestają istnieć licea uzupełniające, technika uzupełniające oraz licea profilowane (będą one stopniowo wygaszane, ponieważ wstrzymany został nabór do nich).

Co po gimnazjum? Po ukończeniu gimnazjum uczeń może wybrać: trzyletnie liceum ogólnokształcące czteroletnie technikum trzyletnią zasadniczą szkołę zawodową trzyletnią szkołę specjalną

Co po gimnazjum? trzyletnie liceum ogólnokształcące, którego ukończenie umożliwi uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego, drogę edukacji zawodowej rozpoczyna się po maturze.

Co po gimnazjum? czteroletnie technikum, którego ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego, dyplom można odebrać z suplementem Europass, prezentującym umiejętności zawodowe i kompetencje w sposób czytelny w całej Unii Europejskiej

Co po gimnazjum? trzyletnia zasadnicza szkoła zawodowa, której ukończenie umożliwi uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie, a także dalsze kształcenie począwszy od klasy drugiej liceum ogólnokształcącego dla dorosłych

Schemat systemu edukacji Szkoła wyższa * M a t u r a * Szkoła policealna* Szkoła policealna* Szkoła policealna * Zasadnicza Szkoła Zawodowa * 3 lata nauki (egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe) Liceum * ogólnokształcące dla dorosłych Technikum * 4 lata nauki (egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe) Liceum* ogólnokształcące 3 lata nauki Gimnazjum 3 lata nauki Gimnazjum * dla dorosłych Kwalifikacyjne * kursy zawodowe Szkoła podstawowa 6 lat nauki Przedszkole dzieci od 3 do 5 lat ostatni rok obowiązkowo 18 18

Na schemacie uwzględniono szkołę policealną, aby przedstawić wszystkie możliwości zdobycia kwalifikacji zawodowych szkoła policealna to szkoła dla osób posiadających wykształcenie średnie, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku, umożliwiająca uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie

Zawody, w których kształcą warszawskie szkoły zawodowe Zawody gastronomiczne, hotelarskie, turystyczne, ekonomiczne Kelner Technik żywienia i usług gastronomicznych Technik hotelarstwa Technik technologii żywności Technik obsługi turystycznej Technik ekonomista Technik handlowiec Technik organizacji reklamy Technik eksploatacji portów i terminali Technik logistyk Technik spedytor Cukiernik - ZSZ Kucharz – ZSZ Sprzedawca - ZSZ

Zawody, w których kształcą warszawskie szkoły zawodowe Zawody branży budowlanej Technik budownictwa Technik urządzeń sanitarnych Zawody branży samochodowej Technik pojazdów samochodowych Technik mechatronik Lakiernik – ZSZ Mechanik pojazdów samochodowych - ZSZ Zawody elektryczne, elektroniczne, mechaniczne, informatyczne Technik elektryk Technik elektroenergetyk transportu Technik elektronik Technik informatyk Technik teleinformatyk Technik energetyk Elektryk – ZSZ Monter elektronik - ZSZ

Zawody, w których kształcą warszawskie szkoły zawodowe Zawody innych branż- chemiczne, geodezyjne, odzieżowe, ogrodnicze Technik geodeta Technik geolog Technik awionik Technik mechanik lotniczy Technik ochrony środowiska Technik architektury krajobrazu Technik analityk Technik usług fryzjerskich Fototechnik Technik procesów drukowania Technik technologii odzieży Technik księgarstwa Ogrodnik – ZSZ Fotograf – ZSZ Drukarz – ZSZ Fryzjer – ZSZ Złotnik – jubiler - ZSZ

Zmiany w kształceniu zawodowym Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego(Dz.U z 2012 r. poz. 7). Obudowa programowa kształcenia zawodowego – podstawa programowa. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach(Dz.U z 2012 r. poz. 184).. Organizacja kształcenia zawodowego – ramowe plany nauczania. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych(Dz.U z 2012 r. poz. 204). System egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych(Dz.U z 2012 r.poz. 262). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie egzaminów eksternistycznych(Dz.U z 2012 r. poz. 188). Kwalifikacyjne kursy zawodowe. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych(Dz.U z 2012 r. poz. 186).

Jakie inne zmiany przewiduje znowelizowana Ustawa? ustawa umożliwia łączenie szkół zawodowych w centra kształcenia zawodowego i ustawicznego nauka w technikach i zasadniczych szkołach zawodowych (podobnie jak to jest w liceach ogólnokształcących) jest powiązana z nauką w gimnazjach - treści tam rozpoczęte będą kontynuowane w klasach pierwszych szkół ponadgimnazjalnych w technikum i zasadniczej szkole zawodowej uczniowie opanują te same zagadnienia z kształcenia ogólnego co uczniowie w pierwszej klasie liceum

Z zasadniczej szkoły zawodowej do liceum dla dorosłych dzięki temu absolwenci zreformowanych zasadniczych szkół zawodowych będą mogli kontynuować naukę np. w liceach ogólnokształcących dla dorosłych od razu od drugiej klasy.

Nauka zawodu w Technikum Nauka w technikum trwa 4 lata i kończy się uzyskaniem dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu wszystkich egzaminów wymaganych w danym zawodzie. Dyplom uczeń może odebrać z suplementem Europass, prezentującym umiejętności zawodowe i kompetencje w sposób czytelny w całej Unii Europejskiej. W technikum uczeń uczy się również przedmiotów ogólnokształcących, może więc przystąpić do matury. 26 26

Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie jest przeprowadzany w trakcie trwania edukacji zawodowej. Jest egzaminem zewnętrznym. Liczba egzaminów w danym zawodzie jest zależna od liczby kwalifikacji wyodrębnionych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. W praktyce jest to jeden, dwa lub trzy egzaminy w danym zawodzie. 27

Jakie inne zmiany przewiduje znowelizowana Ustawa? W przypadku egzaminu przeprowadzanego w zakresie jednej kwalifikacji uczeń będzie uzyskiwał świadectwo zdobycia tej kwalifikacji, a po zdaniu wszystkich kwalifikacji wymaganych w danym zawodzie otrzyma dyplom.

Źródło: Informator o zawodach szkolnictwa zawodowego, Dorota Obidniak, Agnieszka Pfeiffer, Maria Suliga KOWEZiU, Warszawa 2013

Zasady wyboru przedmiotów w technikum Uczeń wybiera 2 przedmioty w zakresie rozszerzonym związane z kształceniem w danym zawodzie Jednym z tych przedmiotów musi być: matematyka, biologia, geografia, fizyka lub chemia Przedmiotem uzupełniającym będzie najczęściej historia i społeczeństwo, ekonomia w praktyce oraz zajęcia artystyczne 30

Zasady wyboru przedmiotów w LO  uczeń wybiera od 2 do 4 przedmiotów w zakresie rozszerzonym, jednym z tych przedmiotów musi być: historia, biologia, geografia, fizyka lub chemia,  jeżeli nie wybrał historii w zakresie rozszerzonym, uczęszcza na zajęcia z historii i społeczeństwa,  jeżeli nie wybrał biologii, chemii, fizyki lub geografii w zakresie rozszerzonym, uczęszcza na zajęcia z przyrody,  obowiązkowe podstawowe przedmioty ogólnokształcące realizuje w klasie I - z wyjątkiem języka polskiego, języka obcego nowożytnego, języka mniejszości narodowej lub etnicznej, języka regionalnego, matematyki i wychowania fizycznego),  ofertę zajęć realizowanych w zakresie rozszerzonym ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym

Co po liceum ogólnokształcącym? Matura, jako przepustka na studia, jest pierwszą fazą kształcenia w kierunku zdobycia zawodu. Zanim podejmiecie Państwo razem z dzieckiem decyzję o dłuższej drodze kształcenia powinniście odpowiedzieć m.in. na takie pytania:

Co po liceum ogólnokształcącym? Czy jesteście Państwo przekonani co do słuszności decyzji o podjęciu w przyszłości przez Państwa dziecko studiów? Czy wyższe wykształcenie będzie dziecku potrzebne do podjęcia wymarzonej pracy? Czy dziecko ma odpowiednią motywację i wytrwałość, by zrealizować swoje plany związane z długą drogą kształcenia w celu zdobycia wymarzonego zawodu?

Co po liceum ogólnokształcącym? Jeżeli tak to jest do wyboru bardzo wiele możliwości:

Co po liceum ogólnokształcącym? Studia pierwszego stopnia – wykształcenie wyższe zawodowe – trwają 3 lata, otrzymujesz tytuł zawodowy licencjata lub inżyniera Uzupełniające studia magisterskie – trwają 2 lata, tytuł zawodowy magistra (kierunek tych studiów może się być inny od kierunku studiów pierwszego stopnia) Jednolite studia magisterskie – trwają 5 lat, otrzymujesz tytuł zawodowy magistra uprawniający do wykonywania konkretnych zawodów (np. farmacja, prawo, psychologia, weterynaria, konserwacja i restauracja dzieł sztuki) Studia podyplomowe Studia doktoranckie – mając tytuł zawodowy magistra możesz podjąć te studia, otrzymujesz stopień naukowego doktora ( studia te mają bardzo indywidualny charakter)

Grupy kierunków studiów Artystyczne – scenografia, aktorstwo, architektura wnętrz Ekonomiczne – finanse, rachunkowość Filologie i językoznawstwo – filologia angielska polska Humanistyczne – filozofia, archeologia Informatyczne – teleinformatyka, matematyka z informatyką Prawo i administracja – prawo i zarządzanie, gospodarka i administracja publiczna Przyrodnicze, biologiczne – biochemia, biotechnologia, geologia Teologiczne – etyka, teologia Turystyka – turystyka i rekreacja ,krajoznawstwo Wychowanie fizyczne – sport, wychowanie fizyczne Komunikacja, media – komunikacja europejska

Grupy kierunków studiów Pedagogika, edukacja – pedagogika specjalna, logopedia Nauki społeczne, politologia – europeistyka, nauki społeczne Nauki o żywieniu i żywności – dietetyka, technologia żywności Medyczne i nauki o zdrowiu – fizjoterapia, farmacja Techniczne – automatyka i robotyka, budownictwo, energetyka Kulturoznawstwo – orientalistyka, studia wschodnie Rolnicze – rolnictwo, ogrodnictwo Ścisłe – chemia, fizyka, astronomia

Co się teraz studiuje? Najbardziej oblegane kierunki studiów w roku 2012/2013 Informatyka - 30 639 osób Zarządzanie - 27 579  osób Prawo - 24 985 osób Budownictwo - 24 969 osób Pedagogika - 20 215 osób Ekonomia - 20 202 osób Inżynieria środowiska - 18 973 osób Zarządzanie i  inżynieria produkcji - 17 654 osób Finanse i rachunkowość - 17 642  osób Mechanika i budowa maszyn - 17 209 osób Łącznie w roku akademickim 2012/2013  przyjęto na studia 549 443 osób, z czego blisko połowę na najpopularniejsze kierunki 220 067 osób (dane MNiSW).

Uniwersytet Warszawski Najpopularniejsze kierunki studiów w roku 2013/2014 na warszawskich uczelniach Uniwersytet Warszawski ekonomia, finanse , rachunkowość, ubezpieczenia prawo filologia angielska Najwięcej chętnych na jedno miejsce przyciągnęły : lingwistyka stosowana (język wiodący angielski, drugi włoski) – 23 osoby na jedno miejsce, orientalistyka, sinologia - 18 os./miejsce, orientalistyka, japonistyka - 16 os./miejsce. Szkoła Główna Handlowa kandydaci na studia starają się o przyjęcie na uczelnię, a nie konkretny kierunek

Politechnika Warszawska najpopularniejszym kierunkiem studiów jest architektura -928 chętnych (11,6 os. na miejsce). W rekrutacji na pozostałe kierunki na 6 425 miejsc oferowanych w tym roku na studiach stacjonarnych pierwszego stopnia wpłynęło łącznie 50 tys. aplikacji, co oznacza 7,9 aplikacji na jedno miejsce Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego najwięcej chętnych przyciągnęły kierunki: finanse i rachunkowość (ponad 1,2 tys. chętnych), weterynaria (900) logistyka (ponad 800 chętnych)

Zawody przyszłości Czyli takie, które w przyszłości dadzą szanse zatrudnienia

1. Informatyka, Telekomunikacja, Internet i Technologie Informacyjne

1. Informatyka, Telekomunikacja, Internet i Technologie Informacyjne grafik komputerowy projektant serwisu www programista administrator baz danych

1. Informatyka, Telekomunikacja, Internet i Technologie Informacyjne inżynier obsługi systemów komputerowych administrator sieci informatycznej organizator pracy wirtualnej telepracownik – praca w domu za pośrednictwem Internetu

2. Biotechnologia i jej zastosowania

2. Biotechnologia i jej zastosowania biotechnolog farmaceutyczny biotechnolog środowiska bioinżynier chemiczny bioinżynier genetyczny

3. Ochrona środowiska

3. Ochrona środowiska projektant wnętrz i zieleni pielęgniarz drzew analityk stanu środowiska

3. Ochrona środowiska inspektor ochrony środowiska strażnik ochrony środowiska edukator ekologiczny doradca ekologiczny

4. Nowoczesne operacje finansowe, elektroniczna bankowość, handel elektroniczny

4. Nowoczesne operacje finansowe, elektroniczna bankowość, handel elektroniczny pracownik centrum interaktywnej obsługi klienta pracownik centrum elektronicznej obsługi klientów pracownik scentralizowanych systemów rozliczeniowych projektant pakietów usług finansowych

4. Nowoczesne operacje finansowe, elektroniczna bankowość, handel elektroniczny analityk finansowy specjaliści ds. budżetowania, analizy kosztów, zarządzania finansami specjaliści zajmujący się obsługą biznesu m.in. doradcy podatkowi i ubezpieczeniowi negocjator w dużych firmach i korporacjach

4. Nowoczesne operacje finansowe, elektroniczna bankowość, handel elektroniczny handlowiec motoryzacyjny handlowiec zagraniczny handlowiec on-line

5. Ochrona zdrowia, kształtowanie postaw prozdrowotnych, domowa opieka zdrowotna nad ludźmi starymi

5. Ochrona zdrowia, kształtowanie postaw prozdrowotnych, domowa opieka zdrowotna nad ludźmi starymi inżynier kliniczny koordynator badań klinicznych specjalista zdrowia publicznego asystent medyczny

5. Ochrona zdrowia, kształtowanie postaw prozdrowotnych, domowa opieka zdrowotna nad ludźmi starymi terapeuta oddechowy inspektor farmaceutyczny kontroler jakości świadczeń zdrowotnych technolog kardiochirurgiczny

6. Informacja, kultura popularna, przemysł rozrywkowy

6. Informacja, kultura popularna, przemysł rozrywkowy specjalista d.s. kultury specjalista d.s. marketingu sieciowego menedżer sieciowy menedżer wielokulturowości

6. Informacja, kultura popularna, przemysł rozrywkowy animator parków rozrywki specjalista d.s. marketingu społecznego specjalista od przygotowywania przemówień badacz rynku (rozrywki i czasu wolnego)

6. Informacja, kultura popularna, przemysł rozrywkowy pracownik środków masowego przekazu broker informacji

7. Turystyka (organizacja czasu wolnego), Rekreacja, Hotelarstwo, Gastronomia

7. Turystyka (organizacja czasu wolnego), Rekreacja, Hotelarstwo, Gastronomia organizator obsługi turystycznej pilot wycieczek przewodnik turystyczny ekspert od turystyki

7. Turystyka (organizacja czasu wolnego), Rekreacja, Hotelarstwo, Gastronomia kucharz kelner hostessa gastronom rozrywkowy

8. Administracja

8. Administracja urzędnik skarbowy kurator doradca finansowy

9. Marketing, reklama

9. Marketing, reklama specjalista ds. marketingu i zarządzania specjalista od reklamy specjalista d/s public relations twórca reklam

Pamiętajmy! Najważniejsze czynniki przy wyborze szkoły i zawodu to: informacje z prasy, radia, telewizji sytuacja życiowa rodziny zainteresowania miejsce zamieszkania predyspozycje możliwość wykonywania tzw. zawodu dziedziczonego cechy osobowości wyniki w nauce opinia o szkołach koleżanek i kolegów stan zdrowia opinia rodziców

Źródła informacji informatory o szkołach; doradca zawodowy, pedagog szkolny; informacje od kolegów i znajomych; zapoznanie się z informacjami i kryteriami naboru do szkół (dni otwarte); media: Internet (strony internetowe szkół, rankingi, fora), prasa (czasopismo Perspektywy, dodatki Praca do gazet codziennych), radio, Tv (specjalistyczne audycje i wiadomości z rynku pracy) dni otwarte szkól ponadgimnazjalnych

Źródła informacji Przy dokonywaniu wyboru można skorzystać z indywidualnych zajęć z doradcą zawodowym prowadzonych w: Centrum Informacji i Doradztwa Młodzieżowego w Pałacu Młodzieży, Pl. Defilad 1, godziny pracy doradców zawodowych z młodzieżą i Rodzicami od wtorku do piątku w godz. 16.00 – 19.00, soboty 10.00 – 12.00 tel. 22 656 66 48 Rejonowych Poradniach Psychologiczno – Pedagogicznych W szkołach

Warszawski System Doradztwa Zawodowego Od 1 września 2013 r. w szkołach warszawskich sukcesywnie zostaje wprowadzany spójny jednolity system doradztwa zawodowego dla uczniów na każdym poziomie edukacyjnym. MĄDRZE ZAPLANUJ SWOJĄ PRZYSZŁOŚĆ!

Pomocne adresy Mobilne Centra Informacji Zawodowej OHP – www.ohp.pl Biuro Edukacji Urzędu m.st. Warszawy (oferta szkół, informator o szkołach zawodowych, informacja o wolnych miejscach) – www.edukacja.warszawa.pl Okręgowa Komisja Egzaminacyjna www.oke.waw.pl informacje o zawodach, rankingi szkół www.perspektywy.pl przewodnik po zawodach www.koweziu.edu.pl informacje o zmianach w kształceniu zawodowym Oświatowe ABC-KOWEZiU- google informacje o szkołach, kształceniu zawodowym i ogólnym www.ore.edu.pl informacje o rynku pracy www.psz.praca.gov.pl Centrum Rozwoju Doradztwa Zawodowego przy WCIES www.wcies.edu.pl Informacje o szkołach www.interklasa.pl Informacje o uczelniach, kierunkach studiów www.uczelnie.info.pl Informacje o zawodach www.katalogzawodow.pl 72 72

Drodzy Rodzice! Wspierajcie dzieci w podjęciu właściwej decyzji – trafnego wyboru szkoły ponadgimnazjalnej Życzymy powodzenia! Opracowanie: Grażyna Gutaker, Małgorzata Polkowska, Barbara Krępska