Biblioteki w elektronicznej gospodarce opartej na wiedzy
Powrót do pytań fundamentalnych Do czego mają służyć biblioteki w społeczeństwie wiedzy i w elektronicznej gospodarce opartej na wiedzy?
Obiektywna wyższość formy elektronicznej nad formą papierową książka (treść książki) w postaci elektronicznej jest: Dysk 200 GB kosztuje 200 zł Można na nim zmieścić 111 mln stron Ułożone jedna na drugiej miałyby 11 km Ułożone jedna za drugą miałyby 33.000 km Kosztowałyby (sam papier) 4 mln zł dostępna niezależnie od położenia geograficznego czytelnika dostępna niezależnie od czasu: pory dnia i nocy roku jej wytworzenia tania w przechowywaniu i dostępie multimedialna automatycznie przetwarzalna, w efekcie personalizowalna nieliniowo uporządkowana (hipertekst i hipermedia) interaktywna
Biblioteki cyfrowe Uwolnienie od posiadania W przyszłości – e-papier czyli dostęp do treści nieuwarunkowany posiadaniem nośnika W przyszłości – e-papier czyli na jednej e-kartce treść wszystkich książek świata
Biblioteki cyfrowe Czas spędzany w Internecie przez polskich internautów: 10% internautów – powyżej 20 godzin tygodniowo, 19% polskich internautów – od 5 do 20 godzin tygodniowo, 44 % polskich internautów – od 1 do 5 godzin tygodniowo Polacy spędzają w Internecie cztery miliardy godzin rocznie
Polacy spędzają na czytaniu książek czterysta milionów godzin rocznie Czytelnictwo książek 51% Polaków powyżej 15 roku życia nie czyta książek wcale 32% Polaków czyta książki sporadycznie (do 6 książek rocznie) 17% Polaków czyta ponad 6 książek rocznie Polacy spędzają na czytaniu książek czterysta milionów godzin rocznie
Porównanie ALE: 9 milionów Polaków i surfuje, i czyta 4 miliony Polaków surfuje, ale nie czyta 5 milionów Polaków nie surfuje, ale czyta ALE: 13 milionów surfujących Polaków spędza w Internecie 10 razy więcej czasu niż 15 milionów czytających Polaków na czytaniu książek
11% ma wyższe wykształcenie 49% studiuje na uczelniach Zmiana pokoleniowa Wykształcenie Pokolenie rządzących „Przyszłość narodu” Osoby w wieku 45-60 Osoby w wieku 19-24 11% ma wyższe wykształcenie 49% studiuje na uczelniach
Po co ludzie studiują ? Ludzie po to studiują, aby pracować w gospodarce opartej na wiedzy Świadczenie usług opartych na wiedzy odkrywanie wiedzy badania wykorzystywanie wiedzy konstruowanie (produktów, usług, procesów) wdrażanie reorganizacja przekazywanie wiedzy uczenie konsultowanie doradzanie
Usługi oparte na wiedzy Jeśli po naturalnej wymianie pokoleń, połowa społeczeństwa będzie chciała utrzymywać się ze świadczenia usług opartych na wiedzy to: świadczenie usług opartych na wiedzy musi być działalnością gospodarczą
Ostrzeżenie Taki model gospodarczy jest całkowicie nierealistyczny niewykształcona połowa społeczeństwa wykształcona połowa społeczeństwa Społeczeństwo zarabia na pracy fizycznej w sektorze prywatnym i płaci podatki na utrzymanie sektora publicznego utrzymuje się z podatków świadcząc „za darmo” usługi oparte na wiedzy Taki model gospodarczy jest całkowicie nierealistyczny
Specyfika wiedzy Im większa wiedza w społeczeństwie, tym większe zapotrzebowanie na wiedzę
Dodatnie sprzężenie zwrotne zawsze prowadzi do niestabilności Im więcej wiedzy damy społeczeństwu za darmo, tym więcej będzie jej żądać wykształcona połowa społeczeństwa Zatem tym większe będą musiały być obciążenia podatkowe niewykształconej połowy społeczeństwa Dodatnie sprzężenie zwrotne zawsze prowadzi do niestabilności Taki system musi upaść !
przede wszystkim sektorem gospodarczym Gospodarka oparta na wiedzy Sektor wiedzy Dlatego Sektor wiedzy musi być przede wszystkim sektorem gospodarczym Kupno – sprzedaż produktów i usług opartych na wiedzy Generowanie przychodów dla budżetu państwa ze sprzedaży wiedzy Generowanie zysku dla przedsiębiorstw wiedzy Gospodarka oparta na wiedzy
Przyszłość bibliotek Jeśli papierowe książki nie mają już racji bytu, to wypożyczalnie i czytelnie też nie W bibliotece przyszłości najważniejsze nie będą książki – bo ich tam nie będzie – tylko bibliotekarze
Nowa rola, nowe kompetencje Bibliotekarze Doradztwo dla wykluczonych dla aktywnych jaką wiedzę zakupić, aby wyrwać się z wykluczenia jaką wiedzę wytworzyć i sprzedać, aby utrzymać swoje rodziny Nowa rola, nowe kompetencje
Papierowe biblioteki nie przetrwają – – zamienią się w muzea Wnioski Papierowe biblioteki nie przetrwają – – zamienią się w muzea Przetrwają bibliotekarze, jeśli przystosują się do wyzwań elektronicznej gospodarki opartej na wiedzy
Dziękuję Wojciech Cellary