o. Mirek Chmielewski CSsR Bibliolog Między słowami Między słowami; pomiędzy; spotkanie pomiędzy Mój pierwszy sukces pedagogiczny i ewangelizacyjny przeżyłem w ucząc w Zespole Szkół Mechanicznych w wielkim mieście na południu Polski. Był to pierwszy rok nauki religii w szkole. Pierwsza klasa technikum po szkole zawodowej. Sami chłopcy. Chyba żaden przedmiot ich nie „ruszał” pod każdym względem, tym bardziej religia. Więc odłożyłem podręczniki, programy przecież ze środowiska parafialnego – innych wszak nie było i zacząłem z nimi „przerabiać” Ewangelię wg św. Łukasza, scenę po scenie, różnymi metodami aktywizującymi, drama, bibliodrama, czytanie na role i – zaczęło ich „ruszać” – wszelako. Być może coś im zostało z kart Ewangelii, nie wiem. Nie dokonałem ewaluacji, nie było jeszcze awansów zawodowych. Wiem natomiast co mi zostało – szukanie sposobów dotarcia z Ewangelią, nawet do tych co nic ich nie rusza…. I z tych moich poszukiwań pragnę dziś przedstawić metodę o nazwie Bibliolog. Jest to wejście w specyficzny dialog z tekstem biblijnym przez odczytywanie tego co jest nienapisane, albo zapisane pomiędzy słowami. BIBLIOLOG to sposobem czytania, rozważania, medytacji, Biblii; [Ty jesteś ja jestem Mojżeszem, Józefem Egipskim, Piotrem, Marią Magdaleną, Tomaszem… Historia zbawienia ciągle trwa i się tworzy w historii mojego i twojego życia; chcesz się przekonać, że tak jest, że ta historia trwa i się tworzy także w życiu Twoich uczniów, słuchaczy homilii, uczestników spotkań także z poszukującymi i niewierzącymi… poznaj i przeżyj nowy a jednocześnie stary sposób czytania Biblii – czytania pomiędzy – nauczyć się czytać pomiędzy; podstawowa prawda w midraszu i długiej historii interpretacji Biblii jest taka, że Biblia jest napisana czarnym i białym ogniem] o. Mirek Chmielewski CSsR Biblia - Dialog

Bibliolog – inna, nowa jakość… Sam Kaznodzieja jest ciekaw jak się skończy homilia… Fajna katecheza… także dla dorosłych  Nowa jakość w prowadzeniu katechezy biblijnej i nie tylko… Nowa jakość przepowiadania słowa Bożego; to nowy sposób otwierania Biblii przed uczestnikami katechezy, spotkań duszpasterskich, homilii…, spotkań międzywyznaniowych, a także spotkań z niewierzącymi…. Bibliolog

Biblia jest napisana CZARNYM i BIAŁYM OGNIEM (Midrasz) Tekst, tekst; tekst Biały ogień Tekst, tekst, tekst Czarny ogień litery, słowa, zdania, akapity… Podstawowa prawda w midraszu i w długiej historii interpretacji Biblii jest taka, że Biblia jest napisana czarnym i białym ogniem Czarny ogień– to tekst natchniony i on jest najważniejszy Biały ogień – to co jest pomiędzy wierszami – to co nie jest zapisane, a mogło się wydarzyć… Rozczytujemy biały ogień – aby lepiej asymilować i przeżyć osobiście to co jest zapisane w tekście natchnionym… Bibliolog

Biblia – Dialog Bibliolog Nowy a jednocześnie bardzo stary sposób interpretacji Biblii Midrasz C. M. Martini Ja jestem Magdaleną… Ty jesteś Magdaleną… Historia zbawienia zapisana w Biblii ciągle trwa i tworzy się w historii mojego i twojego życia; chcesz się przekonać, że tak jest, że ta historia trwa i się tworzy także w życiu Twoich uczniów, słuchaczy homilii, uczestników spotkań także z poszukującymi i niewierzącymi… poznaj i przeżyj nowy a jednocześnie stary sposób czytania Biblii. Żydowski Midrasz Haggada, Hallach, lectio divina, św. Ignacy Loyola; kard. Carlo Maria Martini – prowadzą nas drogą do identyfikacji z postaciami i wydarzeniami biblijnymi. Ty jesteś ja jestem Mojżeszem, Józefem Egipskim, Piotrem, Marią Magdaleną, Tomaszem… – Czytając pomiędzy słowami – odkrywamy co myślą, przeżywają konkretne postaci biblijne , których historia jest także moją historią drogi z Bogiem Współczesnym twórcą tej metody to Peter Pitzele – zaproponował nową formę bibliodramy, w której może uczestniczyć nie tylko 20-30 osób, ale np. 300 – uczestnicy np. Eucharystii Peter Pitzele pracuje w Instytucie Midraszu porównawczego (The Institute for Contemporary Midrash – N.Y.) Bibliolog

1. Echoing Echo Parafraza Podstawowe techniki 1. Echoing Echo Parafraza Echo – echoing – Parafraza jest centralną techniką bibliologu. > Główna treść wypowiedzi uczestnika powtórzona własnymi słowami (parafraza). Zwrócenie uwagi na emocjonalny aspekt wypowiedzi. Istotne przy tym są: empatia, wysoka uwaga, i szacunek. Uczestnik i prowadzący używają formy pierwszej osoby liczby pojedynczej „Ja” (w roli postaci biblijnej). > Uczestnik i prowadzący używają formy pierwszej osoby liczby pojedynczej „Ja” (w roli postaci biblijnej). W ten sposób prowadzący występuje w tej samej roli co uczestnik. Forma – „Ja” oferuje szansę bycia rzecznikiem uczestnika na forum (tubą). Podczas Echa prowadzący bibliolog podchodzi do uczestnika i mówi w tym samym kierunku, co on, na ile pozwala na to przestrzeń pomieszczenia (jednym z dobrych ustawień jest siedzenie w kręgu). Prowadzący mówi w tym samy kierunku… Istotne w Echo jest utrzymanie kontaktu wzrokowego z osobą, tak że mogę kontrolować, czy osoba wypowiadająca czuje się przeze mnie zrozumiana. Jedno oko na Maroko – drugie na Kaukaz > Druga technika w bibliologu to Interwiew, dopytanie się. Przy Interwiew prowadzący zmienia swoją rolę. Wypowiada się nie w formie – „Ja”, lecz pyta jako osoba prowadzący wywiad. Używa wówczas formy – „Ty”. Interwiew jest stosowany, gdy prowadzący czuję, że uczestnik nie wypowiedział czegoś istotnego, że brakło tego w jego wypowiedzi. Jednakże należy szanować wcześniejszą wypowiedź uczestnika z zachowaniem całej powagi wobec jego osoby. Interwiew, dopytanie się… Zmian roli prowadzącego - pyta jako osoba prowadząca wywiad. Używa wówczas formy – „Ty”. Interwiew jest stosowany – dla lepszego zrozumienia wypowiedzi Postaci Bibliolog

Zmartwychwstały ukazuje się w Galilei (J 21) Przykład Bibliologu Zmartwychwstały ukazuje się w Galilei (J 21) 1 Potem znowu ukazał się Jezus nad Morzem Tyberiadzkim. A ukazał się w ten sposób: 2 Byli razem Szymon Piotr, Tomasz, zwany Didymos, Natanael z Kany Galilejskiej, synowie Zebedeusza oraz dwaj inni z Jego uczniów. 3 Szymon Piotr powiedział do nich: Idę łowić ryby. Jezus przez kobiety mówił nam żebyśmy wrócili do Galilei. Nie bardzo chcieliśmy wierzyć kobietom Jesteśmy w Galilei nad Jez. Tyberiadzkim, nad którym wielu z nas zaczynało swoje życie, dla wielu z nas było ono źródłem utrzymania. Niektórzy z nas spotkali nad nim Pana Jezusa. Św. Jan mówi, że … przeczytaj tekst w. 1-2   Jest nas 7, stoimy nad tym Jeziorem. Jesteś Tomaszem. Pytanie: Tomaszu po co przyszedłeś ze swoimi przyjaciółmi do Galilei, nad to jezioro? Co Tobą kierowało, aby przyjść tutaj? Wypowiedzi: Tomasz: Szli inni, poszedłem i ja. Nie chciałem byś sam. Prowadzący: Bałem się samotności w Jerozolimie, lepiej jest być w towarzystwie przyjaciół, niż pozostać w Jerozolimie. Tomasz: Dałem plamę, bo nie uwierzyłem i to było dla mnie nauczką, że trzeba słuchać. Prowadzący: Jest mi głupio, i boję się abym po raz kolejny nie zawiódł Pana Jezusa, swoich biskich, przyjaciół, bo to było dla mnie przykre doświadczenie. Tomasz: W Jerozolimie było niebezpiecznie, szukałem jakiegokolwiek miejsca aby uciec stamtąd. Prowadzący: Towarzyszył mi lęk w Jerozolimie i bałem się, dlatego była to świetna okazja nie przyznając się do swoich słabości, pójść z przyjaciółmi gdzieś indziej, do Galilei Tomasz: Po tym jak Chrystus mi się ukazał, kiedy Go zobaczyłem zrozumiałem wreszcie, po prostu uwierzyłem i potrzebowałem rozpocząć od nowa. Trzeba wrócić tam gdzie się to wszystko zaczęło, potrzebowałem wszystko rozpocząć na nowo. Dlatego wróciłem tam znowu, by doświadczyć tego, co było na samym początku, spotkać Go tam. Prowadzący: Od momentu kiedy spotkałem Jezusa Zmartwychwstałego już nie jestem tym samym człowiekiem, zaczęło się we mnie coś nowego i że muszę znaleźć miejsce mojego pierwszego powołania, mojej pierwszej miłości. Tomasz: Przyszedłem, bo miałem nadzieję, że jeszcze raz Go zobaczę. Prowadzący: Poszedłem do Galilei, ponieważ było we mnie ogromne pragnienie, aby ponownie zobaczyć Jezusa. Bibliolog

? Podstawowe techniki 2. Interwiew Dopytanie Bibliolog > Druga technika w bibliologu to Interwiew, dopytanie się. Przy Interwiew prowadzący zmienia swoją rolę. Wypowiada się nie w formie – „Ja”, lecz pyta jako osoba prowadzący wywiad. Używa wówczas formy – „Ty”. Interwiew jest stosowany, gdy prowadzący czuję, że uczestnik nie wypowiedział czegoś istotnego, że brakło tego w jego wypowiedzi. Jednakże należy szanować wcześniejszą wypowiedź uczestnika z zachowaniem całej powagi wobec jego osoby. Interwiew, dopytanie się… Zmian roli prowadzącego - pyta jako osoba prowadząca wywiad. Używa wówczas formy – „Ty”. Interwiew jest stosowany – dla lepszego zrozumienia wypowiedzi Postaci Bibliolog

Struktura bibliologu 2. Bibliolog wg zasad i technik przypisanych tej metodzie 1. Wejście Prolog – podaj reguły… Wstęp do tekstu biblijnego 3. Wyjście Epilog Zamknięcie (deroling) a. Prolog Wprowadza on uczestników od strony zewnętrznej jak i wewnętrznej w owocny udział w bibliologu. Podaj „reguły gry”, które obowiązują w bibliologu, jako ramy, w których uczestnicy będą czuli się bezpiecznie i wolni. Jednocześnie prolog spełnia rolę motywacyjną, aby przezwyciężyć opory do aktywnego udziału, a także obudzić ich zaciekawienie do odkryć , które oferuje się im w bibliologu. W prologu należy podać dwie podstawowe reguły, które dla bibliologu są konstytutywne dla poczucia bezpieczeństwa. Nie ma żadnej błędnej odpowiedzi, wszystkie są dobre (każda jest dobra o ile wchodzimy na poważnie w tekst i w postać). Wszyscy są zaproszeni a nie przymuszeni. b. Wprowadzenie do tekstu Jaki tekst wybrałem, o w jakim kontekście tekst występuje, co się mówi w komentarzach, ale nie wszystko od razu. Można także zaprosić do identyfikacji z tymi postaciami, które występują w tekście, ale póki co wprowadzam. W momencie, kiedy wchodzimy do sceny biblijnej, w scenę którą wybrałem jako pierwszą, opowiadam w czasie teraźniejszym. Wyjście a. Epilog Prowadzi on z powrotem do teraźniejszości. Umożliwia on pierwsze przepracowanie przeżyć i przeprowadza w danym wypadku do dalszych wydarzeń. Co się dzieje w każdym pojedynczym przypadku, zależy od kontekstu, w którym odbywa się bibliolog i od planów dalszej pracy. W epilogu w zawsze czyta się jeszcze raz cały tekst biblijny, który był użyty w bibliologu. Daje to nowe myśli i przeżycia, które były doświadczane w trakcie bibliologu. b. Zamknięcie Deroling Jego istotą jest pomoc uczestnikom wyjścia z roli i ponownie być sobą. O czym należy pamiętać? podziękowanie uczestnikom (jako postaciom biblijnym), prośba, aby poszczególne postaci wróciły do Biblii oraz aby uczestnicy ponownie stali się sobą– gest zamknięcia Biblii Można powiedzieć, gdzie się teraz jest i która jest godzina. Wszystkie Magdaleny, Janowie, i Piotrowie wrócili do Biblii, a Was proszę powiedzcie sobie Jestem Karol, Małgośka i .... zamknąć Biblię, Gdy w prologu użyłem np. obrazu podróży, to można powiedzieć, że podróż jest zakończona i jesteśmy z powrotem w miejscu gdzie wyruszyliśmy w tę podróż. Bibliolog

Dalsza praca… * Rozmowa z sąsiadem, w małej grupie lub na plenum o przeżyciach i odkryciach * Różne metody aktywizujące – list do postaci biblijnej, malowanie, dyskusja na określony temat, ten który był np. przewidziany na lekcji religii, informacje zwrotne... Po zakończonym bibliologu (z wyjątkiem homilii) wskazana jest dalsza praca w grupie * Różne metody aktywizujące – list do postaci biblijnej, malowanie, dyskusja na określony temat, ten który był np. przewidziany na lekcji religii, informacje zwrotne... Bibliolog

Dziękuję i zapraszam na stacjonarny oraz internetowy (wkrótce) kurs Bibliologu na Zaproś; prowadzę kurs bibliologu od 2 lat (Lublin, Katowice, Włocławek, Lwów, Nałęczów, Konstancin Jeziorna) oraz pracuję tą metodą na rekolekcjach – katecheza – konferencje, homilie). Jednym słowem – warto – Czytać pomiędzy !!! Abyś i w nas coś ruszyło  Czytaj po…między Bibliolog

Literatura Kontakt: mch@natan.pl P. A. Pitzele. Scripture Windows. Toward a practice of Bibliodrama. Los Angeles 1988. U. Pohl-Patalong. Bibliolog. Stuttgart 2007. A. Hecht. Kreative Bibelarbeit. Methoden für Gruppen und Unterricht. Stuttgart 2008. Kontakt: mch@natan.pl Podstawowa literatura źródłowa. Bibliolog