MIĘŚNIE BRZUCHA MIĘŚNIE BRZUCHA

POŁOŻENIE Wypełniają przestrzeń zawartą między dolnym brzegiem klatki piersiowej a miednicą. Mają na ogół kształt szerokich płatów i stanowią w tej ścianie najważniejszą, kurczliwą i sprężystą część składową. Od stopnia rozwoju mięśni brzucha zależy odporność ściany brzusznej, sprawność oddechu i trawienia. Ułożone są symetrycznie po obu stronach kresy białej (linea alba) i mają różny przebieg pęczków mięśniowych: podłużny, skośny i poprzeczny.

KRESA BIAŁA (linea alba) Jest to silne pasmo ścięgniste położone w linii pośrodkowej ciała. PP: wyrostek mieczykowaty mostka PK: spojenie łonowe Położona jest między brzegami przyśrodkowymi mięśni prostych brzucha. Pasmo to utworzone jest przez splecione ze sobą włókna rozcięgien mm skośnych i m. poprzecznego brzucha.

CZYNNOŚĆ MM BRZUCHA Głównym zadaniem pęczków podłużnych jest zginanie kręgosłupa i działanie wydechowe. Zadaniem pęczków skośnych jest zapewnienie ruchów skrętowych kręgosłupa. Pęczki poprzeczne wpływają przede wszystkim na zwiększanie ciśnienia w jamie brzusznej. 1 m. prosty brzucha 2 m. skośny zewnętrzny 3 m. skośny wewnętrzny 4 m. poprzeczny brzucha

m. skośny zewnętrzny brzucha (musculus obliquus externus abdominis) PP rozpoczyna się ośmioma zębami na powierzchni bocznej żeber V – XII Włókna biegną skośnie ku dołowi i środkowi, przechodząc w rozcięgno, wchodzące w skład ściany przedniej pochewki m. prostego brzucha. Dolna część rozcięgna łączy się z więzadłem pachwinowym. Najniższe pęczki włókien mięśnia kończą się na wardze zewnętrznej grzebienia biodrowego. CZYNNOŚĆ: skurcz obustronny zgina kręgosłup, skurcz jednostronny skręca tułów w stronę przeciwną. Jest to mięsień wydechowy, bierze udział w tworzeniu tłoczni brzusznej.

m. skośny wewnętrzny brzucha (m. obliquus internus abdominis) PP: rozpoczyna się na powięzi piersiowo – lędźwiowej, kresie pośredniej grzebienia biodrowego i więzadle pachwinowym. Włókna biegną ku górze i środkowi, krzyżując się z włóknami m. skośnego zewnętrznego. PK: część włókien przyczepia się do brzegów trzech dolnych żeber(X - XII). Włókna rozpoczynające się bardziej do przodu przechodzą w rozcięgno, rozwarstwiające się na dwie blaszki. Obie blaszki poniżej pępka wchodzą w skład przedniej ściany pochewki m. prostego brzucha. Powyżej pępka blaszki rozdzielają się i powierzchowna wchodzi w skład ściany przedniej, głęboka – w skład ściany tylnej pochewki m. prostego brzucha. Od dolnej części mięśnia odchodzi pęczek włókien do powrózka nasiennego, tworząc m. dźwigacz jądra (m. cremaster). U kobiet mięsień dochodzi do więzadła obłego macicy. CZYNNOŚĆ: skurcz obustronny zgina kręgosłup, skurcz jednostronny skręca tułów w swoją stronę. Jest mięśniem wydechowym, bierze udział w tworzeniu tłoczni brzusznej.

m. poprzeczny brzucha (m. transversus abdominis) PP: rozpoczyna się sześcioma zębami na powierzchni chrząstek sześciu dolnych żeber (VII - XII), powięź piersiowo – lędźwiowa, warga wewnętrzna grzebienia biodrowego i więzadło pachwinowe. W pobliżu brzegu bocznego m. prostego brzucha włókna mięśnia przechodzą w rozcięgno tworzące kresę półksiężycowatą. Górna część rozcięgna wchodzi w skład tylnej ściany pochewki m. prostego brzucha, dolna – w skład przedniej. Od dolnej części mięśnia odchodzą włókna wchodzące w skład m. dźwigacza jądra.

CZYNNOŚĆ M. POPRZECZNEGO BRZUCHA Zwęża brzuch i dolną część klatki piersiowej – bierze udział w tworzeniu tłoczni brzusznej, jest mięśniem wydechowym.

m. prosty brzucha (m. rectus abdominis) Stanowi silny, płaski brzusiec mięśniowy. PP: wyrostek mieczykowaty mostka i V – VII chrząstki żebrowe. PK: gałąź górna kości łonowej i spojenie łonowe. Na przebiegu mięśnia występują 3 – 4 smugi ścięgniste. CZYNNOŚĆ: kurcząc się zbliża do siebie wyrostek mieczykowaty i spojenie łonowe. Jest mięśniem wydechowym, bierze udział w tworzeniu tłoczni brzusznej.

m. piramidowy (m. pyramidalis) PP: gałąź górna kości łonowej i spojenie łonowe (przed m. prostym brzucha). Włókna mięśniowe zbiegają się ku górze i dośrodkowo tworząc trójkątny, płaski brzusiec. PK: kresa biała CZYNNOŚĆ: napina kresę białą m. Prosty brzucha i m. piramidowy leżą w pochewce m. prostego brzucha.

m. czworoboczny lędźwi (m. quadratus lumborum) Stanowi tylną ścianę brzucha. Jest to płaski mięsień, rozpięty między XII żebrem a miednicą, złożony z dwóch warstw, których włókna krzyżują się ze sobą. Warstwa przednia: PP: wyrostki poprzeczne od L2 do L5 PK: brzeg dolny XII żebra Warstwa tylna: PP: tylna przyśrodkowa część grzebienia biodrowego PK: wyrostki poprzeczne kręgów od L1 do L4 CZYNNOŚĆ: Skurcz obustronny mięśnia ustala odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Skurcz jednostronny obniża XII żebro i zgina kręgosłup w swoją stronę.

WSPÓŁDZIAŁANIE MIĘŚNI BRZUCHA Mięśnie brzucha stanowią silną elastyczną ścianę, która może się kurczyć lub rozciągać. Ma to zasadnicze znaczenie dla oddychania. Kurcząc się mm brzucha uciskają zawartość jamy brzusznej i przy rozkurczonej przeponie , tłocząc trzewia ku górze, unoszą przeponę. Przepona wpukla się do jamy klatki piersiowej, zmniejsza jej objętość i w ten sposób mm brzucha powodują wydech. Przy rozkurczu mięśni brzucha kurcząca się przepona wypiera trzewia jamy brzusznej ku dołowi i powoduje wdech. Jeżeli przy ustalonej miednicy i klatce piersiowej wszystkie mięśnie otaczające jamę brzuszną skurczą się jednocześnie , to objętość jamy brzusznej zmniejszy się, a panujące w niej ciśnienie wzrośnie. W ten sposób wytworzy się tzw. tłocznia brzuszna. Największe znaczenie w tej czynności ma m. poprzeczny brzucha.