DOLINA I BAGNA BiebrzY Obszary sieci Natura 2000: Obszar Specjalnej Ochrony ptaków - Ostoja Biebrzańska Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk - Dolina Biebrzy

Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 – to sieć obszarów chronionych na terenie Unii Europejskiej. Celem wyznaczania tych obszarów jest ochrona cennych pod względem przyrodniczym i zagrożonych składników różnorodności biologicznej Europy. Podstawą prawną tworzenia sieci Natura 2000 jest dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 02 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków i dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, które zostały transponowane do polskiego prawa, głównie do ustawy z dnia 16 kwietnia o ochronie przyrody. Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów: obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO), specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO). DUBELT

Dolina i Bagna Biebrzy to jedne z ostatnich ostoi dzikiej przyrody w Europie. Na jej terenie znajduje się Biebrzański Park Narodowy (największy park narodowy i jeden z większych w Europie). Obecnie jest to: obszar specjalnej ochrony ptaków (PLB 200006 Ostoja Biebrzańska o pow. 148.508,8 ha) oraz specjalny obszar ochrony siedlisk (PLH 200008 Dolina Biebrzy o powierzchni 121.002,6 ha). Dolina i Bagna Biebrzy położone są w północno-wschodniej części Polski, na terenie województwa podlaskiego. Dolina rzeczna ma swój początek w okolicach Dąbrowy Białostockiej i Lipska a ujście Biebrzy do Narwi to okolice Wizny. Biebrzańskie bagna podzielone są na 3 baseny. Północny jest najmniejszy i wąski, graniczy w rejonie Sztabina z basenem środkowym. Jest on znacznie bardziej obszerny i zróżnicowany, ale też mało dostępny. Basen południowy położony między Osowcem a Wizną jest od zachodu ograniczony wysoczyzną Kolneńską zaś od wschodu przechodzi płynnie w obrzeże Wysoczyzny Białostockiej. ŁOŚ –’”WŁADCA „ BAGIEN

BAGNA BIEBRZY Najcenniejsze tereny Doliny i Bagien Biebrzy to otwarte turzycowiska i inne zbiorowiska bagienne. Większość lasów na tym terenie porasta bagna stąd największy udział drzewostanów w typie siedliskowym olsu i lasu mieszanego bagiennego. Piaszczyste wydmy na krawędziach doliny porastają bory świeże i bory mieszane świeże. W lasach tych dominują brzozy oraz olsza czarna i sosna. Stwierdzono 90 gatunków roślin podlegających ochronie całkowitej i 17 pod ochroną częściową. 45 gatunków tutaj występujących znalazło się na "Czerwonej liście roślin naczyniowych zagrożonych w Polsce". Do najrzadszych gatunków należą: zanokcica zielona, skrzyp pstry, widłak wroniec, rosiczka długolistna, tłustosz zwyczajny, zaraza niebieska, niebielistka trwała, kosaciec bezlistny oraz 20 gatunków storczykowatych z najokazalszym krajowym gatunkiem obuwikiem pospolitym (najliczniejsza w Polsce populacja).  

Dolina Biebrzy jest bardzo ważnym miejscem gniazdowania, żerowania i odpoczynku dla ptactwa wodno-błotnego. W dolinie Biebrzy odnotowano 271 gatunków ptaków, z czego ponad 180 gnieździ się mniej lub bardziej regularnie. Unikalnym gatunkiem w skali światowej jest wodniczka - drobny ptak wróblowaty zasiedlający otwarte tereny bagienne. Jest tu ich ok 3 tysięcy, co stanowi niemal 20% światowej populacji. Równie cenne i rzadkie w skali Europy gatunki to orlik grubodzioby , dubelt , uszatka błotna , rybitwa białoskrzydła. Dolina Biebrzy jest też ważnym "przystankiem" dla migrujących kaczek, gęsi i żurawi. Stwierdzono tu obecność 48 gatunków ssaków. W Twierdzy Osowiec znajduje się największe w Polsce północno-wschodniej skupisko kolonii zimujących nietoperzy. Znajduje się tu największa w kraju ostoja łosia (ok. 400 sztuk). Z pozostałych ssaków na uwagę zasługują: wilk, wydra i łoś. Nazwa Biebrzy pochodzi prawdopodobnie od słowa bóbr, od wieków nad rzeką żyły bobry. Nad Biebrzą żyją również jenoty, piżmaki, borsuki, lisy, gronostaje, sarny i jelenie. W wodach żyje około 36 gatunków ryb, m.in. szczupaki, sumy i węgorze, a także klenie i brzany.   ŁABĘDŹ KRZYKLIWY

Ogromna różnorodność przyrody, obecność wielu rzadkich i reliktowych gatunków szaty roślinnej oraz świata zwierząt sprawia, że Biebrza stała się miejscem kultowym wśród przyrodników, biologów, ornitologów oraz turystów z całego świata. Z myślą o turystach na terenie doliny i bagien Biebrzy powstało wiele ścieżek edukacyjnych oraz szlaków turystycznych: pieszych rowerowych, kajakowych i konnych. Na terenie doliny usytuowano kilka wież widokowych, z których rozciąga się przepiękny widok. W ostatnim czasie mocno rozwinęła się agroturystyka. Na zainteresowanie turystów zasługuje Twierdza w Osowcu. Została usytuowana na jedynej przeprawie przez bagna biebrzańskie, w zwężeniu doliny Biebrzy . W przeszłości miała ona duże znaczenie strategiczne. Była bowiem ważnym elementem zespołu umocnień broniących zachodnich granic imperium rosyjskiego. Warto również odwiedzić Króla Biebrzy czyli Krzysztofa Kawenczyńskiego, który mieszka w Suchej Barci. Wnętrze jego domu przypomina prawdziwy skansen. W kuchni stare garnki, gliniane dzbanki, stary kaflowy piec oraz balia do prania.W pokoju mnóstwo starych książek, rzeźb i obrazów. Nastroju dodaje melancholijna muzyka płynąca z przedwojennego gramofonu. Z dobrodziejstw cywilizacji ma tylko prąd i telefon. W stajni na podwórku mieszkają dwa tarpany, na ganku przed domem wylegują się koty a po podwórku biegają psy, a latem mieszkają razem z nimi bociany.   WYDRA ZE ZDOBYCZĄ

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Wykorzystane źródła wiedzy: WWW.BIEBRZA.ORG.PL WWW.PTAKI.INFO.PL WWW.PRZYRODA.POLSKA.PL WWW.NATURA2000.GDOS.GOV.PL WWW.WIKIPEDIA.PL WWW.EDENPOLSKA.PL Zdjęcia wykonał i udostępnił: Pan Piotr Dombrowski – leśniczy w Biebrzańskim Parku Narodowym, leśnictwo Laskowiec Prezentację wykonał: Eryk Sadowski , klasa IE, Publiczne Gimnazjum nr 6 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Seweryna Nowakowskiego w Białymstoku Opiekun: Pani Anna Świętkowska