Gospodarka wodna organizmu Przygotowały: Anita …… Julia ……. Marta ……. Izabela …….. Zuzanna ……. Marta …… Roksana ……. Pod opieką: mgr Magdalena Stępień

Zagadnienia realizowane w ramach projektu: 1. Rola wody w organiźmie człowieka (i zwierząt) oraz roślin. 2. Dobowe zapotrzebowanie organizmu na wodę. 3. Produkty spożywcze będące źródłem wody dla organizmu. 4. Zawartość wody w organizmie człowieka. 5.Wydalanie wody przez organizm. 6. Skutki niedoboru wody w organizmie.

Przykładowe dobowe zapotrzebowanie zwierząt na wodę: 1. Woda obok tlenu i składników budulcowych odgrywa bardzo ważną rolę w organizmach żywych. Jednakże organizm narażony jest na jej ciągłe straty. W ciągu doby tracimy przeciętnie 2,5 l wody, dlatego powinniśmy mu dostarczać taką samą jej ilość. Przykładowe dobowe zapotrzebowanie zwierząt na wodę:   Królik 150ml Świnka morska 90 ml Szynszyl 45 ml Chomik 12 ml Szczur 40 ml Mysz 6 ml Kurczak 30 ml

2. Dobowe zapotrzebowanie organizmu człowieka na wodę zależy od wieku, rodzaju wykonywanej pracy, klimatu, pory roku, natężenia procesów przemiany materii oraz masy ciała.   Człowiek powinien codziennie pić od 30 do 45ml./kg masy ciała, zależy to przede wszystkim od aktywności fizycznej, a także temperatury, wilgotności i ruchu otaczającego powietrza oraz rodzaju pożywienia. Dobowe zapotrzebowanie organizmu zwierzęcego na wodę zależy od klimatu, masy ciała zwierzęcia i pory roku.

3. Mimo, że woda nie dostarcza organizmowi energii, ani nie służy do budowy ciała, spełnia szereg ważnych funkcji: stanowi środowisko w którym zachodzą reakcje chemiczne jest niezbędna do utrzymania odpowiedniej objętości i ciśnienia krwi w naszym ciele, będąc głównym składnikiem krwi, warunkuje transportuje niezbędnych substancji pokarmowych oraz tlenu do wszystkich komórek ciała, Jest istotna w procesach oczyszczania organizmu z ubocznych produktów przemiany materii (są one wydalane wraz z moczem i potem), bierze udział w termoregulacji - organizm pozbywa się nadmiaru ciepła na skutek pocenia, woda "współpracuje" z enzymami trawiennymi w procesie trawienia i pozwala na lepsze przyswojenie składników odżywczych przez organizm, nawilża gałki oczne, ułatwia przełykanie kęsów pożywienia, uczestniczy w przenoszeniu dźwięku przez ucho środkowe, wpływa na przepuszczalność i polaryzację błon komórkowych, a więc na pobudliwość i przewodnictwo, utrzymując ciągłe odpowiednie nawilżenie płuc, umożliwia zachodzenie wymiany gazowej (oddychania).  

Nawet 1/3 wody przyjmowanej dziennie może pochodzić z pożywienia. 4. Dostarczanie wody do organizmu: Wodę do organizmu dostarczamy pod postacią płynów ale i pokarmów stałych. Nawet 1/3 wody przyjmowanej dziennie może pochodzić z pożywienia. Najwięcej wody jest w świeżych warzywach i owocach, które zawierają jej około 90%, a w najmniejszej ilości w pieczywie.

5. Zawartość wody w organiźmie człowieka :   W komórkach budujących organizm człowieka woda stanowi ok. 80%. Największą zawartość wody w ciele stwierdzono u embrionów ludzkich (niemal 98%) i u nowonarodzonych dzieci( ok.75%). Ilość wody w organiźmie człowieka zależy od wieku, wagi i wzrostu .

6. Zawartość wody jest różna w poszczególnych narządach i tkankach:   szkliwo zębów - 1% soczewka oka - 99% mięśnie dorosłego człowieka - 74-80% płuca - ok.80% wątroba - ok.68% kości - ok.25% Jest podstawowym składnikiem krwi (ok. 90% osocza), płynu tkankowego oraz limfy. Zawartość wody w różnych organizmach rośliny , waha się zazwyczaj w granicach 70 do 90 % świeżej masy , najwięcej jest w korzeniach i owocach , najmniej w nasionach .

7. Wydalanie wody u człowieka odbywa się poprzez: nerki  płuca skórę przewód pokarmowy Z kolei wydalanie wody z roślin odbywa się poprzez gutację( w mniejszym stopniu)  oraz transpirację. Gutacja 2. Transpiracja

8. Najważniejszą rolę w gospodarce wodnej organizmu odgrywają nerki 8. Najważniejszą rolę w gospodarce wodnej organizmu odgrywają nerki. Przy spożyciu pokarmu dostarczającego ok. 3000 kcal/dobę w procesach przemiany materii powstaje od 30 do 60 g substancji stałych, które muszą być wydalone z moczem. Aby jednak nerki mogły wydalić te niepotrzebne substancje, organizm musi otrzymać minimum 600 ml wody z pożywieniem. Znacznie łatwiejszą "pracę" wykonują nerki, aby wydalić te substancje, gdy człowiek wypije 2-3 razy więcej wody.

9. Czynniki wzmagające wydalanie wody w organizmie: - Nadużywanie alkoholu - Picie kawy - Nadmierny wysiłek fizyczny - Praca przy wysokiej temperaturze - Otyłość - Brak protekcji przeciwsłonecznej eksponowanych części ciała - Przewiewne ubrania - Podwyższona temperatura ciała w przebiegu chorób infekcyjnych - Temperatura otocznia   Czynniki hamujące wydalanie wody w organizmie: - Nieprzewiewane ubrania - Leki hamujące wydzielanie potu - Niektóre antyperspiranty - Warunki klimatyczne - Temperatura otoczenia .

10. Skutkami niedoboru wody w organizmie jest:  -pragnienie, -osłabienie fizyczne, -zaburzenie koordynacji ruchowej, -zmniejszenie wydzielania śliny, -wyschnięcie, suchota jamy ustnej, -senność, -rozdrażnienie -brak apetytu, -suchość skóry, -zatrucie organizmu przez zmniejszoną ilość wydalania moczu, -pojawienie się kamicy nerkowej ( przez zbyt gęsty mocz, przepływając przez nerki), -ograniczenie ilości wydalanego potu, co owocuje przegrzaniem się organizmu .

U roślin nazywamy to suszą - powoduje obumarcie rośliny. 11. Jeśli utrata wody w organizmie ludzkim jest zbyt duża w stosunku do ilości wody dostarczonej (tzw. ujemy bilans wodny), wówczas może dojść do odwodnienia, którego konsekwencją może być śmierć.     U roślin nazywamy to suszą - powoduje obumarcie rośliny.

12. Organizmy żywe potrafią zabezpieczać się przed obumarciem z powodu długotrwałego braku wody.   Rośliny - sukulenty np. kaktusy przystosowały się do życia w warunkach bardzo gorących dzięki możliwości magazynowania wody w różnych tkankach, np. w tkankach łodyg. Z kolei suchorośla ograniczyły utratę wody poprzez zmniejszenie powierzchni liści i pokrycie ich warstwą wosku (kutykulą). Zwierzęta przed utratą wody z organizmu chroni pokrycie ciała, np. chitynowa okrywa ciała u owadów czy rogowe łuski u gadów

Ciekawostki   -Dla człowieka korzystniejsza jest tak zwana woda twarda ( właściwości te zależą od stosunku wapnia do magnezu) -Przeciętny człowiek wypija w ciągu życia ponad 60 000 l wody -Człowiek umiera po utracie 25% wody z organizmu -Człowiek może wytrzymać bez jedzenia nawet 3-4 tygodnie, a bez wody parę dni -Dziecko potrzebuje 500 szklanek wody, aby urosnąć o dwa centymetry -Po 20 dniach wymieniamy zawartość wody w organizmie -Tylko niektóre zwierzęta morskie oddzielają sól od wody i tylko te mogą pić wodę morską .