radca prawny Jędrzej Klatka www.radca.prawny.biz.pl 32-2014456 Transport zbiorowy radca prawny Jędrzej Klatka www.radca.prawny.biz.pl 32-2014456

Umowa przewozu Przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy [art. 774 kodeksu cywilnego]

publiczny transport zbiorowy powszechnie dostępny regularny przewóz osób wykonywany w określonych odstępach czasu i po określonej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komuni-kacyjnej [art. 4 ust. 1 pkt. 14 ustawy o ptz]

Zakres ustawy Ustawa określa także zasady finansowania regularnego przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie przewozów o charakterze użyteczności publicznej, realizowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w transporcie drogowym, kolejowym, innym szynowym, linowym, linowo-terenowym, morskim oraz w żegludze śródlądowej [art. 1 ust. 2 ustawy o ptz]

"zobowiązanie z tytułu świadczenia usług publicznych” wymóg określony lub ustalony przez właściwy organ, w celu zapewnienia świadczenia usług użyteczności publicznej w zakresie pasażerskiego transportu publicznego, których świadczenia podmiot świadczący usługi ze względu na swój własny interes gospodarczy bez rekompensaty nie podjąłby lub nie podjąłby w takim samym zakresie lub na takich samych warunkach [art. 2 e Rozporządzenia 1370]

Zadania użyteczności publicznej zadania własne gminy (między innymi sprawy lokalnego transportu zbiorowego), których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych [art. 9 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym]

przewoźnik przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób na podstawie potwierdzenia zgłoszenia przewozu [art. 4 ust. 1 pkt. 11 ustawy o ptz]

operator publicznego transportu zbiorowego samorządowy zakład budżetowy oraz przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, na linii komunikacyjnej określonej w umowie [art. 4 ust. 1 pkt. 8 ustawy o ptz]

organizator publicznego transportu zbiorowego właściwa jednostka samorządu terytorialnego albo minister właściwy do spraw transportu, zapewniający funkcjonowanie publicznego transportu zbiorowego na danym obszarze [art. 4 ust. 1 pkt. 9 ustawy o ptz]

Czy gmina może zlecić organizowanie transportu ? Podmiot, któremu organizator zlecił realizację części lub całości zadań z zakresu organizacji publicznego transportu zbiorowego, nie może być jednocześnie operatorem ani podmiotem powiązanym z operatorem w sposób uniemożliwiający bezstronną realizację zadań. [art. 46 ust. 2 ustawy o ptz]

organizator publicznego transportu zbiorowego gmina powiat województwo Minister związek międzygminny związek powiatów

1a. w tym komunikacja miejska powiatowy wojewódzki Rodzaje przewozów: gminny 1a. w tym komunikacja miejska powiatowy wojewódzki

gminne przewozy pasażerskie przewóz osób w ramach publicznego transportu zbiorowego wykonywany w granicach administracyjnych jednej gminy lub gmin sąsiadujących, które zawarły stosowne porozumienie lub które utworzyły związek międzygminny; inne niż przewozy powiatowe, wojewódzkie i międzywojewódzkie [art. 4 ust. 1 pkt. 3 ustawy o ptz]

powiatowe przewozy pasażerskie przewóz osób w ramach publicznego transportu zbiorowego wykonywany w granicach administracyjnych co najmniej dwóch gmin i niewykraczający poza granice jednego powiatu albo w granicach administracyjnych powiatów sąsiadujących, które zawarły stosowne porozumienie lub które utworzyły związek powiatów; inne niż przewozy gminne, wojewódzkie i międzywojewódzkie [art. 4 ust. 1 pkt. 10 ustawy o ptz]

wojewódzkie przewozy pasażerskie przewóz osób w ramach publicznego transportu zbiorowego wykonywany w granicach administracyjnych co najmniej dwóch powiatów i niewykraczający poza granice jednego województwa, (…) inne niż przewozy gminne, powiatowe i międzywojewódzkie [art. 4 ust. 1 pkt. 25 ustawy o ptz]

Międzywojewódzkie przewozy pasażerskie przewozy osób wykonywane z przekroczeniem granicy województwa, nie będące przewozami gminnymi, powiatowymi ani wojewódzkimi [art. 4 ust. 1 pkt. 7 ustawy o ptz]

właściwość organizatora kryteria podstawowe: [art. 7 ust. 1 ustawy o ptz] według obszaru działania według zasięgu przewozów kryteria uzupełniające: rodzaj transportu [art. 7 ust. 1 pkt. 5 a ustawy o ptz] długość przebiegu linii komunikacyjnej [art. 7 ust. 1 pkt. 5 b ustawy o ptz]

organizator według obszaru działania: porozumienie gmin [art. 7 ust. 1 pkt. 1 b] związek międzygminny [art. 7 ust. 1 pkt. 2] porozumienie powiatów [art. 7 ust. 1 pkt. 3 b] związek powiatów [art. 7 ust. 1 pkt. 4] pominięto porozumienie województw

organizator według zasięgu przewozów: gmina – przewozów gminnych powiat – przewozów powiatowych województwo – przewozów wojewódzkich i międzywojewódzkich (jeżeli dane województwo będzie właściwe ze względu na najdłuższy odcinek planowanego przebiegu linii komunikacyjnej) Minister – międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozów pasażerskich w transporcie kolejowym

Zawarcie porozumienia albo związku zmienia rodzaj przewozu ! zawarcie przez sąsiadujące gminy porozumienia albo związku powoduje, że wszystkie przewozy na obszarze gmin, które zawarły porozumienie albo utworzyły związek międzygminny będą miały charakter przewozów gminnych – jednakże pod warunkiem, że stronami porozumienia lub uczestnikami związku są gminy sąsiadujące

Komunikacja miejska zawarcie przez gminy porozumienia albo związku powoduje, że organizowane przez gminę będącą stroną porozumienia albo przez związek międzygminny gminne przewozy pasażerskie będą jednocześnie „komunikacją miejską” [art. 4 ust. 1 pkt. 4 ustawy o ptz]

Skutki uznania przewozu za komunikacje miejską: - pasażer, ani przed rozpoczęciem podróży ani na przystanku, nie ma prawa do zmiany terminu odjazdu, przystanku docelowego ani klasy środka transportu ani prawa do odstąpienia od umowy przewozu [art. 17 ust. 5 Prawa przewozowego] oraz - pasażer nie ma prawa ani do zwrotu należności za cały przerwany przejazd ani do bezpłatnego powrotu do miejsca wyjazdu – w razie przerwy w ruchu lub utraty połączenia przewidzianego w rozkładzie jazdy [art. 18 ust. 3 Prawa przewozowego] - nie stosuje się przepisów ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego [Dz. U. 2002 r. Nr 175 poz. 1440 z późn. zm.].

Zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów wymaga zezwolenia wydanego, w zależności od zasięgu tych przewozów przez: a) wójta - na wykonywanie przewozów na liniach komunikacyjnych na obszarze gminy, b) burmistrza albo prezydenta miasta - na wykonywanie przewozów na liniach komunikacyjnych w komunikacji miejskiej, c) burmistrza albo prezydenta miasta, któremu powierzono to zadanie na mocy porozumienia, o którym mowa w art. 4 pkt 7a - na wykonywanie przewozów na liniach komunikacyjnych w komunikacji miejskiej w granicach określonych w art. 4 pkt 7a lit. a albo lit. b, d) burmistrza albo prezydenta miasta, będącego siedzibą związku międzygminnego, o którym mowa w art. 4 pkt 7a - na wykonywanie przewozów na liniach komunikacyjnych na obszarze gmin, które utworzyły związek międzygminny, d1) prezydenta miasta na prawach powiatu, w uzgodnieniu z właściwym starostą ze względu na planowany przebieg linii komunikacyjnej - na wykonywanie przewozów na liniach komunikacyjnych przebiegających na obszarze miasta i sąsiedniego powiatu, [art. 18 ust. 1 pkt. 1 ustawy o transporcie drogowym – obowiązuje od 01.01.2011 r. do 31.12.2016 r.]

Zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów c. d.: wymaga zezwolenia wydanego, w zależności od zasięgu tych przewozów przez: e) starostę, w uzgodnieniu z wójtami, burmistrzami lub prezydentami miast właściwymi ze względu na planowany przebieg linii komunikacyjnej - na wykonywanie przewozów na liniach komunikacyjnych na obszarze powiatu, z wyłączeniem linii komunikacyjnych określonych w lit. a-d1, f) marszałka województwa, w uzgodnieniu ze starostami właściwymi ze względu na planowany przebieg linii komunikacyjnej - na wykonywanie przewozów na liniach komunikacyjnych wykraczających poza obszar co najmniej jednego powiatu, jednakże niewykraczających poza obszar województwa, g) marszałka województwa właściwego dla siedziby albo miejsca zamieszkania przedsiębiorcy, w uzgodnieniu z marszałkami województw właściwymi ze względu na planowany przebieg linii komunikacyjnej - na wykonywanie przewozów na liniach komunikacyjnych wykraczających poza obszar co najmniej jednego województwa; [art. 18 ust. 1 pkt. 1 ustawy o transporcie drogowym – obowiązuje od 01.01.2011 r. do 31.12.2016 r.]

Zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów c. d.: Nowelizacja art. 18 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym (zob. art. 73 pkt. 2 ustawy o ptz) wejdzie w życie dopiero 1 stycznia 2017 r. co wynika z art. 90 ustawy o ptz. więc 1 marca 2011 r. nic się nie zmieniło.

Zaświadczenia dla operatorów Po zawarciu umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego organizator wydaje operatorowi zaświadczenie. [art. 28 ust. 1 ustawy o ptz]

Zaświadczenia dla operatorów c. d. Zaświadczenie potwierdza posiadanie przez operatora uprawnień do wykonywania publicznego transportu zbiorowego na danej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej. [art. 28 ust. 4 zd. 1 ustawy o ptz]

Zaświadczenia dla operatorów c. d. Zaświadczenie oraz aktualny rozkład jazdy powinny znajdować się w środku transportu, w którym wykonywany jest publiczny transport zbiorowy w transporcie drogowym i powinny być okazywane na żądanie uprawnionego organu kontroli. [art. 28 ust. 4 zd. 2 ustawy o ptz]

Zaświadczenia dla operatorów c. d. Wykonywanie regularnego przewozu osób bez wymaganego zaświadczenia na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego – kara 6 000 zł [pkt2a tabeli – załącznik do ustawy o transporcie drogowym]

Sprzątanie przystanków – jak było Uprzątnięcie i pozbycie się błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z przystanków komunikacyjnych należy do obowiązków przedsiębiorców użytkujących tereny służące komunikacji publicznej. [art. 5 ust. 3 ustawy o czystości i porządku w gminach]

Sprzątanie przystanków – jak jest Gminy utrzymują czystość i porządek na przystankach komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest gmina oraz które są położone na jej obszarze przy drogach publicznych bez względu na kategorię tych dróg. [art. 3 ust. 2 ustawy o czystości i porządku w gminach]

Opłaty za korzystanie z przystanków Nowe obowiązki organizatora komunikacji: Negocjowanie i informowanie o stawkach opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z udostępnionych dla wszystkich operatorów i przewoźników przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem albo zarządzającym nie jest jednostka samorządu terytorialnego [art. 15 ust. 1 pkt. 5 i 7ustawy o ptz]

Opłaty za korzystanie z przystanków c. d. Nowe obowiązki organizatora komunikacji: 2. uchwalanie (przez radę gminy, zgromadzenie związku międzygminnego, radę powiatu, zgromadzenie związku powiatów, sejmik województwa) warunków i zasad korzystania z udostępnionych dla wszystkich operatorów i przewoźników przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego [art. 15 ust. 1 pkt. 6 ustawy o ptz w zw. z ust. 2]

Opłaty za korzystanie z przystanków c. d. Stawka opłaty nie może być wyższa niż: 1) 0,05 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym; 2) 1 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na dworcu. [art. 16 ust. 5 ustawy o ptz]

Plany transportowe: 1. Informację o opracowanym projekcie planu transportowego ogłasza się w miejscowej prasie, w Biuletynie Informacji Publicznej oraz w sposób zwyczajowo przyjęty, określając miejsce wyłożenia projektu planu transportowego oraz formę, miejsce i termin składania opinii dotyczących tego projektu, nie krótszy jednak niż 21 dni od dnia ogłoszenia. 2. Organizator rozpatruje opinie, a w przypadku uznania za zasadne wniosków w nich zawartych, dokonuje stosownych zmian w projekcie planu transportowego. [art. 10 ustawy o ptz]

Nowe obowiązki przewoźnika komercyjnego: Wniosek do właściciela (zarządzającego) przystankiem (dworcem) o uzgodnienie zasad korzystania z nich [art. 32 ust. 1] Zgłoszenie organizatorowi zamiaru wykonywania przewozu niebędącego przewozem o charakterze użyteczności publicznej [art. 30 ust. 1] Przekazanie kserokopii potwierdzenia zgłoszenia przewozu właścicielowi (zarządzającemu) przystankiem (dworcem) [art. 32 ust. 4] Poinformowania wójta (burmistrza) o uzyskaniu potwierdzenia zgłoszenia przewozu, obejmującego przystanki położone poza obszarem miasta [art. 32 ust. 6]

Nowe obowiązki przewoźnika komercyjnego c. d.: Poinformowanie organizatora o zrzeczeniu się wykonywania przewozu niebędącego przewozem o charakterze użyteczności publicznej [art. 35 ust. 2 pkt. 1] Poinformowanie organizatora o zawieszeniu wykonywania przewozu niebędącego przewozem o charakterze użyteczności publicznej ze wskazaniem terminu podjęcia jego wykonywania [art. 35 ust. 2 pkt. 2] Poinformowanie organizatora o podjęciu wykonywania przewozu niebędącego przewozem o charakterze użyteczności publicznej [art. 35 ust. 3] Wniosek przewoźnika o zmianę potwierdzenia zgłoszenia przewozu z powodu zmiany danych [art. 35 ust. 6]

Nowe obowiązki przewoźnika komercyjnego c. d. : Wniosek do organizatora o wydanie decyzji administracyjnej w sprawie odstępstwa od warunków określonych w potwierdzeniu zgłoszenia przewozu z powodu wystąpienia niezależnych od przewoźnika okoliczności uniemożliwiających wykonywanie przewozu zgodnie z określonym w potwierdzeniu zgłoszenia przewozu przebiegiem linii komunikacyjnej [art. 44 ust. 3] Informacja dla organizatora o liczbie i sposobie załatwienia skarg i reklamacji składanych przez pasażerów w związku z realizacją usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego [art. 48 ust. 1] Informacja dla organizatora o liczbie i wysokości przyznanych odszkodowań [art. 48 ust. 1]

Nowe obowiązki operatora: Zawiadomienie organizatora o wystąpieniu zagrożenia utraty płynności finansowej [art. 26 ust. 1 ustawy o ptz] Wniosek do organizatora o zmianę zaświadczenia z powodu zmiany danych [art. 28 ust. 6 ustawy o ptz] Wniosek do organizatora o uzgodnienie dodatkowych uprawnień do ulgowych przejazdów [art. 46 ust. 1 pkt. 11 ustawy o ptz] Informacja dla organizatora o liczbie i sposobie załatwienia skarg i reklamacji składanych przez pasażerów w związku z realizacją usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego [art. 48 ust. 1 ustawy o ptz] Informacja dla organizatora o liczbie i wysokości przyznanych odszkodowań [art. 48 ust. 1 ustawy o ptz]

Nowe prawa operatora c. d.: Wniosek do organizatora o rekompensatę z tytułu utraconych przychodów w związku ze stosowanie ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym [art. 53 w zw. z art. 50 ust. 1 pkt. 2 lit. a] Wniosek do organizatora o rekompensatę z tytułu utraconych przychodów w związku z stosowaniem uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym ustanowionych na obszarze danego organizatora [art. 53 w związku z art. 50 ust. 1 pkt. 2 lit. b] Wniosek do organizatora o rekompensatę z tytułu poniesionych kosztów w związku ze świadczeniem przez operatora usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego [art. 53 w zw. z art. 50 ust. 1 pkt. 2 lit. c]

Wymagania dot. pojazdów: Przewoźnik obowiązany jest do zapewnienia podróżnym odpowiadających rodzajowi transportu warunków bezpieczeństwa i higieny oraz takich wygód, jakie ze względu na rodzaj transportu uważa się za niezbędne [art. 776 kodeksu cywilnego]

Wymagania dot. pojazdów c. d.: 1. Przewoźnik jest obowiązany do zapewnienia podróżnym odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny oraz wygody i należytej obsługi. 2. Przewoźnik powinien podejmować działania ułatwiające podróżnym, w szczególności osobom o ograniczonej zdolności ruchowej oraz osobom niepełnosprawnym, korzystanie ze środków transportowych. [art. 14 Prawa przewozowego]

Wymagania dot. pojazdów c. d.: Przewozy regularne w krajowym transporcie drogowym wykonywane są według następujących zasad: do przewozu używane są wyłącznie autobusy odpowiadające wymaganym ze względu na rodzaj przewozu warunkom technicznym. [art. 18b ust. 1 pkt. 1 ustawy o transporcie drogowym]

Wymagania dot. pojazdów c. d.: środki transportu powinny być oznakowane w sposób widoczny dla pasażera, a w transporcie drogowym dodatkowo w tablice kierunkowe oraz nazwę przewoźnika albo organizatora [art. 46 ust. 1 pkt. 2 ustawy o ptz]

Przystanek miejsce przeznaczone do wsiadania lub wysiadania pasażerów na danej linii komunikacyjnej, w którym umieszcza się informacje dotyczące w szczególności godzin odjazdów środków transportu, a ponadto, w transporcie drogowym, oznaczone zgodnie z przepisami Prawa o ruchu drogowym [art. 4 ust. 1 pkt. 13 ustawy o ptz]

Utrudnianie dostępu do przystanków Od 1 stycznia 2017 r. zacznie się stosować art. 30 do 37 ustawy o ptz dot. potwierdzenia zgłoszenia przewozu. Uzgodnienie zasad korzystania z przystanków będzie obligatoryjnym załącznikiem do wniosku.

Utrudnianie dostępu do przystanków c. d. Właściciele lub zarządzający przystankami będą mogli odmówić uzgodnienia zasad korzystania z przystanku gdy proponowany rozkład jazdy: ograniczy przepustowość przystanków komunikacyjnych lub dworców; spowoduje zagrożenie dla organizacji lub bezpieczeństwa ruchu. [art. 32 ust. 3 pkt. 2 i 3 ustawy o ptz]

zintegrowany węzeł przesiadkowy miejsce umożliwiające dogodną zmianę środka transportu wyposażone w niezbędną dla obsługi podróżnych infrastrukturę, w szczególności: miejsca postojowe, przystanki komunikacyjne, punkty sprzedaży biletów, systemy informacyjne umożliwiające zapoznanie się zwłaszcza z rozkładem jazdy, linią komunikacyjną lub siecią komunikacyjną [art. 4 ust. 1 pkt. 27 ustawy o ptz]

dworzec miejsce przeznaczone do odprawy pasażerów, w którym znajdują się w szczególności: przystanki komunikacyjne, punkt sprzedaży biletów oraz punkt informacji dla podróżnych [art. 4 ust. 1 pkt. 2 ustawy o ptz]

Czy można wsiadać i wysiadać na węźle przesiadkowym ? wsiadanie i wysiadanie pasażerów odbywa się tylko na przystankach komunikacyjnych lub dworcach [art. 46 ust. 1 pkt. 7 ustawy o ptz]

Bilety: Na bilecie umieszcza się: nazwę przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego, relację lub strefę przejazdu, wysokość należności za przejazd, zakres uprawnień pasażera do ulgowego przejazdu. [art. 16 ust. 2 Prawa przewozowego]

Bilety c. d.: Na bilecie mogą być umieszczane inne informacje, w tym dane osobowe pasażera, jeżeli jest to niezbędne dla przewoźnika lub organizatora [art. 16 ust. 3 Prawa przewozowego]

Jakie informacje są zbędne ? zdjęcia pasażera, numer kasowanego spersonalizowanego biletu imiennego (jest niezbędny tylko przy pierwszym kasowaniu – aktywacji biletu elektronicznego), [decyzje GIODO z 03.07.2009 i z15.01.2010 r. dot. ZTM Warszawa]

Bilet elektroniczny Dane i informacje, o których mowa w ust. 2 i 3, zapisywane są w pamięci elektronicznej biletu, jeżeli bilet ma formę elektroniczną. [art. 16 ust. 4 Prawa przewozowego]

Dopłaty do biletów ulgowych Samorządy województw przekazują przewoźnikom wykonującym krajowe autobusowe przewozy pasażerskie dopłaty do tych przewozów z tytułu stosowania obowiązujących ustawowych ulg w przewozach pasażerskich. [art. 8a ust. 2 ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego zostanie uchylony dopiero 01.01.2017 r. co wynika z art. 68 pkt. 2 ustawy o ptz]

radca prawny Jędrzej Klatka www.radca.prawny.biz.pl 32-2014456 Dziękuję za uwagę radca prawny Jędrzej Klatka www.radca.prawny.biz.pl 32-2014456