Z WIZYTĄ NA BIEGUNIE POŁUDNIOWYM W ZACZAROWANEJ ZAGRODZIE Oprac. Katarzyna Semla Sp-5 Żywiec

ALINA(1907-93) I CZESŁAW (1904-1996)CENTKIEWICZOWIE Para pisarzy tworzących powieści podróżnicze. Uczestnicy wypraw polarnych i autorzy książek poświęconych Arktyce i Antarktydzie, mieli szczęście żyć w czasach, kiedy odkrywanie tajemnic okrutnych, zimnych biegunów było dużo łatwiejsze niż kilkaset lat wcześniej. Polarnicy mogli tam dotrzeć samolotem i zamieszkać w stacji badawczej.

PLANETA ZIEMIA Kula ziemska obraca się wokół własnej osi – umownej linii prostej, łączącej bieguny północny i południowy. Biegun położony na Antarktydzie, jest punktem wysuniętym najbardziej na południe.

BIEGUNY Okolice podbiegunowe są najzimniejszymi miejscami na Ziemi. Przez kilka miesięcy w roku nie dociera tam światło słoneczne, a na samym biegunie każdy dzień i każda noc trwają pół roku.

PODRÓŻ NA ANTARKTYDĘ

ANTARKTYDA Antarktyda to piąty co do wielkości kontynent świata i znajduje się tam 90 % całego lodu Ziemi. Niegościnny i trudny teren sprawia, że podróże polarne są niebezpieczne i wyczerpujące.

ANTARKTYDA ANTARKTYKA –nazwa odnosząca się do obszaru obejmującego Antarktydę i otaczające ją wody trzech oceanów wraz z wyspami. Nazwa kontynentu pochodzi z łac. określenia „naprzeciwko Arktyki”

ANTARKTYDA Najwyższy szczyt Antarktydy to Masyw Vinsona (4897 m n.p.m.) Na kontynencie znajduje się też aktywny wulkan Erebus (3794 m n.p.m.)

LĄDOLÓD ANTARKTYDY Antarktyda, to górzysty obszar niemal w całości pokryty pokrywą lodową wielkości Europy i Stanów Zjednoczonych razem wziętych. Ponad lodową powierzchnię wystają czarne skały (nunataki), na których śnieg nie może się utrzymać.

GÓRY LODOWE Góry lodowe, to ogromne bryły lodu, oderwane od lądolodu, pływające po powierzchni oceanu. Ponad powierzchnię wody wystają jedynie ich wierzchołki. Największe góry lodowe mają powierzchnie aż 500 km kwadratowych.

OCEANY Antarktyda jest kontynentem otoczonym ze wszystkich stron oceanami: Atlantyckim, Indyjskim i Spokojnym

POGODA I KLIMAT Klimaty polarne są wyjątkowo zimne i suche. Występuje tam silny wiatr. Przeciętna temperatura zimą wynosi na Antarktydzie -60 stopni. Występują tu dwie pory roku: lato i zima.

PORY ROKU Gdy na biegunie północnym jest lato, na Antarktydzie panuje zima. Latem słońce świeci tam całą dobę, a zimą panuje arktyczna noc.

ZORZA POLARNA Zjawisko to zachodzi na niebie nad obszarami polarnymi. Gdy bieguny magnetyczne przyciągają naładowane cząsteczki promieniowania słonecznego, zderzają się one z cząsteczkami gazu z atmosfery i powstaje kolorowe światło.

FLORA ANTARKTYDY Rośliny występują tu tylko na obszarach wolnych od lodu. Zajmują małe powierzchnie. Spotykane są dwa gatunki roślin: śmiałek arktyczny i kolobant. Inne rośliny, to: glony, porosty i mszaki.

BADANIA ANTARKTYKI Próby dotarcia do południowego lądu podejmowano od XVII w. Roald Amundsen – Norweg, pierwszy zdobywca bieguna południowego (15 grudnia 1911) Henryk Arctowski – polski badacz

STACJE BADAWCZE Antarktyda to jedyny prawie niezamieszkany kontynent. Działają tam wyłącznie stacje badawcze. Naukowcy z całego świata badają klimat, budowę geologiczną, florę i faunę.

STACJE BADAWCZE Największą osadą Antarktydy jest amerykańska stacja badawcza McMurdo. Może ona pomieścić jednorazowo aż 1200 osób

STACJE BADAWCZE Obecnie pracują na Antarktydzie 54 stacje badawcze (37 całorocznych i 17 tylko letnich) Polska Stacja Badawcza im. Henryka Arctowskiego założona została w 1977 r. Polscy naukowcy badają tu środowisko geograficzne i jego ochronę

MIESZKAŃCY ANTARKTYDY Żyją tu pingwiny cesarskie – największe pingwiny na świecie (wzrost ok. 120- 130 cm). Większą część życia spędzają w oceanie. Na ląd wychodzą tylko by wydać potomstwo. Gromadzą się w wielkie kolonie. Łatwiej im wtedy znieść mróz.

MIESZKAŃCY ANTARKTYDY Pingwin białooki, pingwin Adeli - gatunek dużego, nielotnego ptaka wodnego zamieszkujący wody wokół Antarktydy Adela, na cześć której nazwano gatunek, była żoną francuskiego odkrywcy Dumonta d’Urville’a

PINGWINY ADELI Pingwiny Adeli spędzają zimę w morzu. Kiedy w październiku (wiosną) wracają do swoich kolonii rozrodczych na Antarktydzie, od ich gniazd oddziela je duża ilość lodu. Nie mając czasu, by czekać aż lód stopnieje, maszerują do 100 km po lodzie w głąb kontynentu

MIESZKAŃCY ANTARKTYDY Oprócz pingwinów, w lodowatych wodach Antarktyki żyją: foki, płetwale błękitne, orki, kałamarnice olbrzymie. Na wybrzeżach występują liczne ptaki morskie: petrele, burzyki, fulmary i wydrzyki. Dużym ptakiem zamieszkującym te okolice jest kormoran niebieskooki

MIESZKAŃCY ANTARKTYDY W lekturze, pingwiny uciekały przed lampartem morskim, drapieżnym ssakiem z rodziny fokowatych. Może on mierzyć 3,5 metra i ważyć ok. 500 kg.

To już wszystko. Żegnamy się z białym kontynentem i jego mieszkańcami. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!

ŹRÓDŁA Victor Junior 2010 nr17 s.46-47 Gurgul H.: Białe pustynie – Antarktyda. Poznań 2002 Taylor B.: Wokół biegunów. Wrocław 2001 www.google.pl/imghp?hl=pl