Temat: Zanieczyszczenia wód naturalnych zagrożeniem dla organizmów żywych Opracowała: Lidia Ormaniec

a) wskaźniki fizyczne - temperatura, barwa, zapach, mętność, smak; Czysta woda (woda pitna) w temperaturze pokojowej i pod ciśnieniem 1013 hPa jest cieczą bezbarwną, bezwonną, bez smaku nietoksyczną. Czystość wody dotyczy charakteru chemicznego i biologicznego i jest określana na podstawie norm przez stacje sanitarno – epidemiologiczne. a) wskaźniki fizyczne - temperatura, barwa, zapach, mętność, smak; b) wskaźniki chemiczne - odczyn pH, utlenialność, BZT5 - biochemiczne pięciodobowe zużycie tlenu, chemiczne zużycie tlenu, twardość, zasadowość oraz zawartości: związków azotu, chlorków, siarczanów, żelaza, manganu, fluoru, gazów rozpuszczonych w wodzie, pierwiastków śladowych, substancji trujących oraz sucha pozostałość i strata po prażeniu; c) wskaźniki biologiczne - zawartość bakterii w objętości próbki wody.

Źródła zanieczyszczeń wód powierzchniowych i gruntowych Zanieczyszczeniami wód nazywamy wszelkie substancje chemiczne oraz mikroorganizmy, które występują w wodach naturalnych, nie będąc ich naturalnymi składnikami lub będąc, nimi - występują w zwiększonych ilościach. Najprostszym podziałem jest podział na: zanieczyszczenia pochodzenia naturalnego Antropogenicznego Zanieczyszczenia komunalne- ścieki socjalno- bytowe  Są to ścieki z miast, gospodarstw domowych, szpitali, łaźni, pralni itp.. Zanieczyszczenia przemysłowe ścieki z zakładów przemysłu ciężkiego, z zakładów spożywczych, z wytwórni tworzyw sztucznych , mas plastycznych i barwników , z rafinerii ropy naftowej, przemysłu wydobywczego, energetycznego, metalurgicznego i chemicznego. Zanieczyszczenia motoryzacyjne (transport wodny i lądowy) zanieczyszczenia atmosfery, wycieki ropy, awarie zbiorników, próby nuklearne Ścieki rolnicze ścieki z gospodarstw rolniczych

Podział zanieczyszczeń: a) Zanieczyszczenia fizyczne – są to zawiesiny o różnym stopniu rozdrobnienia nierozpuszczalnych substancji stałych, takich jak kurz, pył, cząstki obumarłych roślin i zwierząt, cząstki mineralne gleby. b) Związki chemiczne - różne substancje organiczne i mineralne, różnego rodzaju gazy (dwutlenek węgla, siarkowodór, amoniak); substancje stałe i ciekłe detergenty, oleje, benzyna, smary, ropa, węglowodory, fenole, środki ochron roślin: pestycydy, nawozy sztuczne – sole: siarczany(VI), chlorki, azotany(V), węglowodory, fenole, kwasy, zasady oraz metale ciężkie, głównie ołów, miedź, chrom, kadm, rtęć. c) Zanieczyszczenia bakteriologiczne - są to drobnoustroje, bakterie chorobotwórcze ESCHERICHIA COLI, wirusy, glony, grzyby, pierwotniaki i inne toksyny d) Zanieczyszczenia radioaktywne – odpady z elektrowni atomowych, kopalń

GŁÓWNE ZANIECZYSZCZENIA WÓD I ICH WPŁYW NA ORGANIZMY ŻYWE ŹRÓDŁO ZANIECZYSZCZEŃ SUBSTANCJE SZKODLIWE SKUTKI OBECNOŚCI ZANIECZYSZCZEŃ Substancje gazowe z kopalń lub fabryk SO2, N2O3 Dostawanie się zanieczyszczeń do atmosfery i powstawanie kwaśnych deszczów. Odpady hutnicze lub z kopalni Substancje radioaktywne najczęściej w postaci soli lub wyższych pierwiastków Przyczyny chorób promieniotwórczych i nowotworowych. Ścieki przemysłowe Metale ciężkie: Hg, Pb Substancje ciężkie powodujące zatrucia i choroby wyniszczają organizmy żywe. Ścieki komunalne Detergenty, bakterie Powszechnie używane substancje chemiczne niszczą roślinki. Rolnictwo I Substancje toksyczne pochodzące ze środków chroniących rośliny Przez nadmiar środków toksycznych umiera fauna i flora. Rolnictwo II Nawozy sztuczne zawierające AZOTANY i FOSFORANY Nadmiar azotanów powoduje groźne choroby, a nadmiar fosforanów ułatwia zbyt szybki wzrost roślin wodnych. Katastrofy tankowców Ropa naftowa Pływająca ropa zatyka dostęp tlenu do wody przez co umierają z niedotlenienia zwierzęta wodne.

Woda to jedyny środek …………. do życia Woda to jedyny środek ………….. do życia. Wszelkie zanieczyszczenia wód powodują Choroby organizmów roślinnych i zwierzęcych śmierć organizmów żywych Eutrofizację jezior (obecność pierwiastków biogennych N, P =rozwój glonów, bakterii, sinic =zakwit wody =pustynie tlenowe =wymieranie organizmów wodnych = bagno, torfowisko SAMOOCZYSZCZANIE WÓD: proces opadania zawiesin na dno i rozkładu zanieczyszczeń organicznych przez mikroorganizmy, a następnie pobraniu soli mineralnych przez rośliny CZYSTOŚĆ WODY = PROBLEM W SKALI ŚWIATOWEJ

2. Metody uzdatniania wody Funkcjonowanie OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW

ETAPY oczyszczania ścieków Oczyszczanie mechaniczne: CEDZENIE FILTRACJA SEDYMENTACJA FLOTACJA Oczyszczanie chemiczne: KOAGULACJA, ZOBOJĘTNIANIE CHLOROWANIE, OZONOWANIE (DEZYNFEKCJA) Oczyszczanie biologiczne: NITRYFIKACJA DENITRYFIKACJA

Oczyszczanie mechaniczne Podlegają mu ciała nierozpuszczalne, czyli zanieczyszczenia zawieszone w wodzie. W oczyszczaniu mechanicznym wykorzystuje się procesy cedzenia filtrowania wirowania opadania (sedymentacji) wznoszenia (flotacji). KRATY I SITA służą do wydzielenia ze ścieków największych zanieczyszczeń oraz zawiesin drobnych opadających. PIASKOWNIKI zatrzymują drobne cząstki ODTŁUSZCZACZE wydzielają zanieczyszczenia lżejsze od wody (tłuszcz) przez ułatwienie im wypłynięcia na powierzchnię (napowietrzanie ścieków). OSADNIKI zatrzymują powstały osad

Oczyszczanie chemiczne Obejmuje procesy takich, jak: Koagulacja Jako koagulanty stosuje się zwykle chlorki i siarczany (VI) żelaza(III) oraz siarczan (VI) glinu i wapno gaszone. W wyniku zachodzących reakcji strąceniowych następuje wytrącanie nierozpuszczalnych soli wapniowych. Zobojętnianie ścieków Ścieki zobojętnia się dodając substancje o odczynie przeciwnym. Sorpcja i wymiana jonowa Wymiana jonowa to zjawisko i proces wymiany ruchliwych jonów na inne jony tego samego znaku zachodzący na ciele stałym lub polimerze. Jeżeli proces wymiany jonowej towarzyszy innym procesom, np. procesowi adsorpcji, wówczas mówi się często o sorpcji. Proces pozwala na oczyszczanie wody z soli w szczególności soli metali ciężkich Utlenianie środkami chemicznymi Do utleniania chemicznego oraz odkażania ścieków stosuje się głównie chlor gazowy,wapno chlorowane, podchloryn sodu NaClO i dwutlenek chloru oraz ozon.

Biologiczne oczyszczanie ścieków Polega na rozkładzie (utlenianiu) zanieczyszczeń organicznych: tłuszczów, białek, węglowodanów przez enzymy wydzielane przez bakterie tlenowe (aerobowe). Zachodzące procesy to: nitryfikacja azotu - utlenienie N do organicznego NO3-. denitryfikacja azotu zachodzi przy niedostatecznym zaopatrzeniu w tlen , a jej wynikiem jest wydalanie gazowego azotu do atmosfery. Do degradacji organicznych osadów ściekowych i stężonych organicznych ścieków przemysłowych stosuje się też metodę beztlenowego rozkładu biologicznego (fermentacja anaerobowa lub metanowa.)

BIOGAZ Produktem oczyszczalni ścieków jest tzw. biogaz, gaz wysypiskowy - gaz palny, produkt fermentacji anaerobowej związków pochodzenia organicznego dostarczany do sieci gazowej, wykorzystywany jako paliwo do pojazdów lub w procesach technologicznych spalany w specjalnie przystosowanych kotłach, zastępuje gaz ziemny wykorzystywany w instalacji centralnego ogrzewania.

3. Metody zapobiegania skażeniom wód

Budowa oczyszczalni ścieków i ich oczyszczanie Nie wrzucanie odpadów zapobieganie wylewaniu ścieków do wód powierzchniowych Likwidacja "dzikich" wysypisk śmieci Zabezpieczanie technicznych, hałd i wysypisk Używanie mniejszej ilości detergentów, stosowanie łagodnych środków (nie żrących) Zachęcanie ludzi do korzystania z myjni samochodowych Umiejętne stosowanie chemicznych środków ochrony roślin oraz nawozów mineralne i organiczne; Używanie nawozów naturalnych Stosowanie bezściekowych technologii w produkcji przemysłowej Kontrola stanu wód- badania analityczne

Działania ograniczające zanieczyszczenia atmosfery i gleb. ograniczenie lub eliminacja opadu substancji szkodliwych, takich jak: metale ciężkie, pierwiastki radioaktywne, popioły, kwasy, gazy trujące poprzez: odpylaniu, unieszkodliwianiu gazów i eliminowaniu wyziewów przemysłowych przez: - montowanie filtrów na kominach urządzeń odpylających i oczyszczających o wysokiej skuteczności - zmiany w technologii spalania - odsiarczanie paliwa - wykorzystanie alternatywnych źródeł energii w stosunku do węgla kamiennego i brunatnego. - przeprowadzenie modernizacji przemysłu b) zmniejszeniu uciążliwości pojazdów przez wprowadzenie: - Zakładanie katalizatorów w samochodach - wprowadzenie benzyny bezołowiowej - sadzenie pasów zieleni

Oszczędzajmy wodę poprzez: instalowanie wodomierzy - ułatwiają kontrolowanie zużycia wody, sprawdzanie i regulacje armatury, branie prysznica zamiast kąpieli w wannie, zakręcanie kranu, gdy chwilowo nie korzystamy z wody np. w trakcie mycia zębów, golenia, zmywania, wykorzystywanie urządzeń gospodarstwa domowego (pralka, zmywarka do naczyń) o małym zużyciu wody, stosowanie długotrwałego namaczania zamiast prania wstępnego, pranie i zmywanie w całkowicie zapełnionych urządzeniach, zgodnie z instrukcja obsługi, instalowanie wodooszczędnych toalet mycie samochodu z użyciem wiadra lub w myjni z zamkniętym obiegiem wody.

DZIĘKUJĘ za udział w zajęciach