„Święty Florianie, Nasz miły patronie, Proś za nami Gospodyna Paniej Maryjej Syna.”

Urodził się w roku 250, w austriackim Enns. Święty męczennik (250-304) Urodził się w roku 250, w austriackim Enns. Jako młodzieniec został powołany do armii cesarza Dioklecjana. Był dowódcą legionu naddunajskiego w rzymskiej prowicji Noricum Ripense, a jego oddział stacjonował w Lauriacum. W czasie prześladowań chrześcijan został aresztowany wraz z czterdziestoma żołnierzami, ponieważ nie chcieli złożyć ofiary bożkom. Został przewieziony do obozu rzymskiego w Lorch, gdzie namiestnik prowincji Akwilin próbował go namówić do porzucenia wiary.

Poliptyk Griffoni Francesco del Cossa, 1473 r. National Gallery of Art w Waszyngtonie

W końcu uwiązano mu kamień młyński u szyi Św. Florian stanowczo opierając się wszelkim namowom, został wychłostany i poddany torturom, w czasie których szarpano jego ciało żelaznymi hakami. W końcu uwiązano mu kamień młyński u szyi i utopiono w Anizie (Enns) w dniu 4 maja 304 roku.

Męczeństwo św. Floriana Albrecht Altdorfer, 1530 r. Galleria degli Uffizi we Florencji

Bogobojnej wdowie Walerii objawił się św Bogobojnej wdowie Walerii objawił się św. Florian w czasie snu, wskazując miejsce, gdzie znajdowało się jego ciało strzeżone przez wielkiego orła. Nad jego grobem wybudowano w 1071 roku klasztor i kościół benedyktynów, a miejscowość wzięła od niego nazwę - Sankt Florian. Z czasem klasztor przejęli kanonicy regularni reguły św. Augustyna, a relikwie Świętego przeniesiono do Rzymu w 1138 roku. Klasztor austriacki kilkakrotnie zabiegał o uzyskanie relikwii, ale bezskutecznie. Dopiero w 1736 roku biskup krakowski Jan Aleksander Lipski odstąpił część krakowskich relikwii klasztorowi Sankt Florian.

Klasztor w Sankt Florian

Kult św. Floriana w Polsce Dzięki staraniom biskupa krakowskiego Gedki (Gedeona)  i Kazimierza II Sprawiedliwego udało się uzyskać od papieża Lucjusza III zgodę na wysłanie relikwii św. Floriana do Krakowa. Związana z tym legenda opowiada, że papież zaprowadził biskupa Gedkę do bazyliki, gdzie przechowywano relikwie wielu świętych i z grobu św. Floriana wysunęła się kartka z napisem  "Chcę do Polski”.

Brama Floriańska w Krakowie

Relikwie w uroczystej procesji przywiózł do Polski 24 października 1184 roku legat papieski Idzi z Modeny. Po drodze konie ciągnące wóz relikwiami zatrzymały się w podkrakowskiej wsi i nie chciały ruszyć, pomogła dopiero obietnica Kazimierza, że wybuduje w tym miejscu kościół poświęcony św. Florianowi. I tak się stało, kościół p.w. św. Floriana na Kleparzu konsekrował biskup bł. Wincenty Kadłubek. Gdy Kazimierz Wielki w 1366 roku utworzył z Kleparza samodzielne miasto, nazwano je Florencją, od świętego patrona. Nazwę używaną przez dwa wieki wyparła w XV wieku nazwa Kleparz (Clepardia).

Figura św. Floriana w Hamernii

W 1528 roku pożar strawił cały Kleparz, jedynie kościół p. w. św W 1528 roku pożar strawił cały Kleparz, jedynie kościół p.w. św. Floriana ocalał z płomieni. Od tego momentu zaczęto oddawać mu cześć jako wybawicielowi od ognia. Mieszkańcy Krakowa umieszczali na domach napis: "Święty Florjanie, miej ten dom w obronie, niechaj płomieniem od ognia nie chłonie!" Główną bramę wjazdową do Krakowa poświęcono św. Florianowi, na piętrze Bramy Floriańskiej znajduje się kaplica z XIX wieku.

Od XVI wieku organizowano uroczyste procesje z Katedry Wawelskiej do kościoła p.w. św. Floriana, w których niesiono relikwiarz z głową Świętego. Na pamiątkę ugaszenia pożaru co roku w Poniedziałek Przewodni (drugi poniedziałek po Wielkanocy) odprawiano uroczystą Mszę Św. o Trójcy Przenajświętszej z wystawieniem Najświętszego Sakramentu. Podczas Mszy zapalano ogromną świecę postawioną na środku kościoła pod krucyfiksem.

W Katedrze Wawelskiej w konfesji św. Stanisława znajduje się figura św W Katedrze Wawelskiej w konfesji św. Stanisława znajduje się figura św. Floriana z lat 1628-30, a w Kaplicy Zygmuntowskiej figura marmurowa, sprzed 1529 roku oraz dwa relikwiarze. Jeden w kształcie puszki, dar królowej Zofii z lat 1422-61, z przeznaczeniem na czaszkę św. Stanisława, po 1504 roku używany do przechowywania czaszki św. Urszuli, a od XVII wieku - czaszki św. Floriana. Drugi relikwiarz na kości ręki z XVII wieku.

Kościół p.w. św. Floriana w Krakowie

Jednym z pierwszych kościołów p. w. św Jednym z pierwszych kościołów p.w. św. Floriana w Polsce, oprócz kościoła w Krakowie, był kościół cystersów w Koprzywnicy, konsekrowany około 1187 roku. Po kasacie zakonu w 1820 roku zaginęły relikwie św. Floriana. W 1995 roku kościół otrzymał fragment relikwii z Krakowa. Z Koprzywnicy kult św. Floriana dotarł do opactw cysterskich w Sulejowie, Wąchocku i Byszewie. W Dziergowicach, w parafii p.w. św. Anny, co roku od pożaru w 1903 roku, w dzień św. Floriana odbywają się wotywne procesje pokutne.

Kościół p.w. św. Floriana w Koprzywnicy

Wzywany w obronie przed pożarem, utonięciem i powodzią. Święty Florian jest patronem: Polski (od 1436), Górnej Austrii, Tyrolu, Bawarii, Linzu, Krakowa i Chorzowa(od 1993), archidiecezji wiedeńskiej, diecezji katowickiej. Strażaków, kominiarzy, hutników, kowali, bednarzy, garncarzy, piwowarów, wytwórców mydła. Wzywany w obronie przed pożarem, utonięciem i powodzią.

Ikonografia: Przedstawiany w stroju rzymskiego legionisty lub w czasie męczeńskiej śmierci. Jego atrybutem jest: palma, naczynie z wodą, krzyż, kamień młyński, orzeł, płonący budynek.   Impresje muzyczne: Alfred Hochedlinger "Missa sancti Floriani" Thomas Daniel Schlee "Canticum sancti Floriani" (2004)

Przysłowia: „Deszcz w św. Floriana, skrzynka grochem (groszem) napchana.” „Kiedy poleje na św. Floriana, potrwa jeszcze jakiś czas pogoda zakichana.” „Na Święty Florian deszczyk rzęsisty będzie plon obfity, dobry i czysty.”

Diana Kuchciak Julia Moj Mikołaj Sadocha ZA UWAGĘ DZIĘKUJĄ: Diana Kuchciak Julia Moj Mikołaj Sadocha