Wykład 3 Dr Krzysztof Jonas Rachunkowość

Co to jest bilans? Bilans to statyczny finansowy obraz jednostki. Bilans to dwustronne zestawienie w ujęciu wartościowym porządkujące majątek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania. Majątek Źródła jego finansowania

Bilans AKTYWA PASYWA AKTYWA TRWAŁE KAPITAŁ WŁASNY AKTYWA OBROTOWE KAPITAŁ OBCY (ZOBOWIĄZANIA)

Struktura bilansu (uproszczona) AKTYWA PASYWA A. Aktywa trwałe A. Kapitał własny Wartości niematerialne i prawne I. Kapitał podstawowy II. Rzeczowe aktywa trwałe II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy III. Należności długoterminowe III. Udziały (akcje) własne IV. Inwestycje długoterminowe IV. Kapitał zapasowy V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe V. Kapitał z aktualizacji wyceny B. Aktywa obrotowe VI. Pozostałe kapitały rezerwowe Zapasy VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych II. Należności krótkoterminowe VIII. Zysk (strata) netto III. Inwestycje krótkoterminowe IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania I. Rezerwy na zobowiązania II. Zobowiązania długoterminowe III. Zobowiązania krótkoterminowe IV. Rozliczenia międzyokresowe

Struktura bilansu Poziomy szczegółowości: A. I. 1. a) -

Struktura bilansu. Jednostka która w roku obrotowym nie osiągnęła 2 z 3 wielkości: 1. średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób 2. suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego nie przekroczyła równowartości 2.000.000 euro 3. przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i operacji finansowych nie przekroczyły równowartości 4.000.000 euro Mogą sporządzić bilans w wersji uproszczonej do 2 poziomów szczegółowości.

Aktywa trwałe Kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, mające charakter stały (długoterminowy), powstały w wyniku dokonanych wcześniej zdarzeń w przyszłości przyniosą wymierne korzyści ekonomiczne.

Aktywa trwałe Do aktywów trwałych zaliczamy: Wartości niematerialne i prawne Rzeczowe aktywa trwałe Inwestycje długoterminowe Należności długoterminowe Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe kosztów

Wartości niematerialne i prawne Nabyte przez jednostkę gospodarczą prawa majątkowe, nadające się do gospodarczego wykorzystania o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok przeznaczone na potrzeby jednostki lub oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub podobnej.

WNip Zalicza się do nich: 1. nabyte prawa majątkowe - autorskie prawa majątkowe - licencje i koncesje - prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych i zdobniczych Know how 2. wartość firmy 3. koszty zakończonych prac rozwojowych

Rzeczowe aktywa trwałe Na rzeczowe aktywa trwałe składają się: Środki trwałe Środki trwałe w budowie Zaliczki na środki trwałe

Środki trwałe Kompletne i zdatne do użytku rzeczowe składniki majątku trwałego o przewidywanym okresie użyteczności dłuższym niż 1 rok przeznaczonym na potrzeby jednostki lub oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub podobnej.

Środki trwałe Obejmują: 1. nieruchomości: budynki, budowle, grunty własne, lokale stanowiące odrębną własność - prawa wieczystego użytkowania gruntów, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu 2. maszyny i urządzenia, środki transportu 3. ulepszenia w obcych środkach trwałych 4. inwentarz żywy

Środki trwałe w budowie Inwestycje rzeczowe z przeznaczeniem operacyjnym lub inwestycyjnym. Obejmują koszty związane z pracami budowlano montażowymi np. - wartość maszyn i urządzeń wymagających montażu - koszty budowy środka trwałego - modernizacja istniejących środków trwałych - odsetki, prowizje i różnice kursowe od kredytów i pożyczek w okresie budowy

Inwestycje długoterminowe Aktywa nabyte Z intencją pozostawania w jednostce przez okres dłuższy niż 1 rok w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu ich wartości lub uzyskania z nich tzw. pożytków

Inwestycje długoterminowe Zalicza się do nich: - udziały, akcje - obligacje, bony skarbowe, certyfikaty depozytowe, jednostki uczestnictwa itp. Itd.. - udzielone długoterminowe pożyczki - nieruchomości - wartości niematerialne i prawne - inne inwestycje długoterminowe

Należności długoterminowe Wynikająca ze zdarzeń przeszłych wartość roszczeń do świadczeń pieniężnych z tytułu dostarczenia dóbr, usług i innych o terminie wymaganej zapłaty dłuższym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego. Wyjątek – należności z tytułu dostaw i usług

Aktywa obrotowe Kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe O wiarygodnie określonej wartości, Ze swej struktury mają pozostawać w jednostce przez okres krótszy niż rok Powstałe w wyniku dokonanych wcześniej zdarzeń W przyszłości przyniosą wymierne korzyści ekonomiczne

Aktywa obrotowe Zalicza się do nich aktywa o przewidywanym okresie wykorzystywania krótszym niż rok lub w 1 cyklu produkcyjnym. Zalicza się do nich: - rzeczowe aktywa obrotowe (zapasy) - należności krótkoterminowe - inwestycje krótkoterminowe

Zapasy. 1. materiały 2. półprodukty i produkty w toku 3. produkty gotowe 4. towary 5. zaliczki na dostawy

Należności krótkoterminowe. Zalicza się do nich całość należności z tytułu dostaw i usług oraz ta część należności z innych tytułów wymagalnych w ciągu max. 12 miesięcy od dnia bilansowego. - należności z tytułu dostaw i usług - należności z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń, - należności z tytułu wynagrodzeń - należności dochodzone na drodze sądowej

Inwestycje krótkoterminowe Aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu ich wartości, uzyskania pożytków w tym również z transakcji handlowych. Zalicza się do nich: 1. krótkoterminowe aktywa finansowe - udzielone pożyczki - środki pieniężne - akcje, obligacje, udziały, instrumenty pochodne

Inwestycje krótkoterminowe 2. inne inwestycje krótkoterminowe - metale szlachetne - dzieła sztuki - drogie kamienie

Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe. Obejmują te koszty, które dopiero w przyszłości będą pomniejszać wynik finansowy. Czas rozliczenia tych kosztów wynosi okres do 12 miesięcy od dnia bilansowego. Zalicza się do nich: - koszty opłacone z góry: czynsz dzierżawny, ubezpieczenie, podatek od nieruchomości

Pasywa. W ustawie brak definicji pasywów. Kapitał własny – wartościowy odpowiednik składników majątku, do których danej jednostce przysługuje prawo własności. Zobowiązania – wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych zasobów jednostki.

Kapitał własny. 1. Kapitał (fundusz) podstawowy 2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (-) 3. Udziały (akcje) własne (-) 4. Kapitał (fundusz) zapasowy 5. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny 6. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe 7. Zysk (strata) z lat ubiegłych 8. Zysk (strata) netto 9. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (-)

Kapitał podstawowy. Występuje jako: Kapitał zakładowy – S.A. (akcyjny), sp. z o.o. (udziałowy), spółka komandytowo akcyjna Kapitał właścicieli – spółka jawna, partnerska, komandytowa, spółka cywilna Fundusz założycielski – przedsiębiorstwa państwowe, ZOZ Fundusz udziałowy - spółdzielnia

Należne wpłaty na kapitał podstawowy. Zadeklarowane lecz nie wniesione wkłady kapitałowe na poczet kapitału podstawowego.

Udziały (akcje) własne Akcje nabyte do zaoferowania pracownikom lub osobom zatrudnionym w jednostce w okresie co najmniej 3 lat Akcje nabyte nie spełniające powyższego warunku Akcje własne o wartości przekraczającej 10% kapitału zakładowego spółki Akcje te muszą być umorzone jeśli nie zostaną zbyte w określonych terminach

Kapitał zapasowy Występuje jako: Kapitał zapasowy (spółki prawa handlowego) Fundusz przedsiębiorstwa (przedsiębiorstwa państwowe) Fundusz zakładowy (ZOZ) Fundusz zasobowy (spółdzielnie) W spółkach cywilnych i osobowych prawa handlowego nie ma obowiązku tworzenia go.

Kapitał zapasowy. Tworzony jest z: Agio Podział zysku Dopłaty statutowe Przeksięgowanie kapitału z aktualizacji wyceny

Kapitał z aktualizacji wyceny Tworzony jest z: aktualizacji wyceny środków trwałych Przeszacowania inwestycji długoterminowych wycenianych po cenach rynkowych

Pozostałe kapitały rezerwowe Tworzony: obligatoryjnie w wysokości nabytych akcji własnych Nieobligatoryjnie na pokrycie strat różnego typu

Zysk (strata) z lat ubiegłych Występuje jako: Nierozliczony zysk z lat ubiegłych (+) Nierozliczona strata z lat ubiegłych (-) Wartość ta powinna wynikać z zatwierdzonych sprawozdań finansowych

Zysk (strata) netto Wykazuje się osiągnięty zysk netto lub poniesioną stratę za bieżący okres. Kwota zysku musi wynikać w rachunku zysków i strat.

Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego. Wykazywane są zaliczki pobrane przez właścicieli spółek komandytowych, partnerskich, jawnych i cywilnych. Spółki kapitałowe nie wypełniają tej pozycji – zaliczki na poczet dywidend występują jako należności od akcjonariuszy.

Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania. 2. Zobowiązania długoterminowe. 3. Zobowiązania krótkoterminowe 4. Rozliczenia międzyokresowe

Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania. Rezerwy – to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. Tworzy się je na: Pewne lub w dużym stopniu prawdopodobne przyszłe zobowiązania Przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją Z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania o terminie zapłaty dłuższym niż 12 miesięcy. Wykazuje się: Kredyty i pożyczki Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych Inne zobowiązania finansowe Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego Wyjątek : zobowiązania z tytułu dostaw i usług

Zobowiązania krótkoterminowe Ogół zobowiązań o terminie zapłaty do 12 miesięcy oraz całość zobowiązań z tytułu dostaw i usług. Do zobowiązań krótkoterminowych zalicza się również fundusze specjalne. Są to środki zarezerwowane na ściśle określone cele np. ZFSŚ, ZFRON.

Rozliczenia międzyokresowe Wykazuje się: - ujemną wartość firmy - inne rozliczenia międzyokresowe Rozliczenia międzyokresowe bierne powstają gdy koszt poprzedza wydatek – są odwrotnością czynnych.

Bilans Johanna Gottlieba, kupca z Norymbergi z 1531 roku Pieniądze 2.229 fl 10 ss 3 h Długi 20 fl Dobra (kapitał) 16 fl Te bogactwa i reszta czynią razem 2.265 fl 10 ss 3 h Zamykając ten rachunek ja jestem dłużny z tego handlu: Mnie, Gottliebowi mój kapitał 2.000 fl Innym wierzycielom 44 fl 16 ss To czyni razem: 2.044 fl 16 ss Jedna strona porównana z drugą wykazuje nadwyżkę w czystym zysku 220 fl 94 ss 3 h Suma: 2.265 fl 10 ss 3 h

Bilans z 31.12.1910 Majątek czynny – Wartość stanu czynnego Majątek bierny – Wartość stanu biernego Rzeczowe składniki majątku: Gotówka Waluty Towary 2. Pretensje kupca do osób 3. Ruchomości: Urządzenie sklepu Urządzenie kantoru Urządzenie magazynu 4. Nieruchomości: Ziemia Budynki Ogrody 5. Antycypacje czynne (zapłacone z góry) Podatki Czynsze Odsetki Długi kupca Długi księgowe Długi wekslowe Długi hipoteczne 2. Antycypacje bierne (świadczenia otrzymane z góry) SUMA

Bilans z 31.12.1910 – cd. Rekapitulacja: Majątek czynny – Majątek bierny = Majątek czysty Majątek czysty = Kapitał