DZIECI ŻOŁNIERZE

Plan prezentacji Definicja dziecka żołnierza Sposoby rekrutacji dzieci do oddziałów zbrojnych Proces szkolenia małych żołnierzy Uwarunkowania zjawiska Obowiązki dzieci żołnierzy Angażowanie dziewczynek w konflikty zbrojne

Plan prezentacji Skala zjawiska Konsekwencje udziału dzieci w konfliktach zbrojnych Uregulowania międzynarodowe dotyczące rekrutowania i wykorzystywania dzieci w konfliktach zbrojnych Organizacje międzynarodowe działające na rzecz rozwiązania problemu dzieci żołnierzy Sposoby zapobiegania uczestnictwa dzieci w konfliktach zbrojnych Reintegracja byłych dzieci żołnierzy ze społeczeństwem

Definicja Każda osoba poniżej 18 roku życia, będąca dobrowolnie lub przymusowo, bezpośrednio lub pośrednio członkiem rządowych sił zbrojnych lub innych, regularnych bądź nieregularnych, grup zbrojnych, niezależnie, od faktu czy konflikt się toczy, czy nie

Kto ich werbuje? państwowe siły zbrojne grupy zbrojne mające poparcie państwa opozycyjne paramilitarne grupy rebelianckie wojenni watażkowie grupy terrorystyczne

Jak trafiają do wojska? powoływani przez państwo porywani „ochotnicze” wstąpienie

Werbowanie siłą porywane z domów, szkół, ulic, obozów dla uchodźców przemyślane działanie sprzedawane, oddawane przez rodzinę morderstwo na rodzinie – „2 mury” „nocni podróżnicy” – Uganda

Proces szkolenia małych żołnierzy instruktaż w obozach (w buszu, w lasach) nauka musztry, rzucania granatami, czołgania się zaznajamianie z technikami walki, uczenie się posługiwania bronią wyzwalanie chęci walki i sprawdzenia się wyrabianie chęci rywalizacji oglądanie filmów propagujących przemoc, nienawiść, fizyczne znęcanie się nad słabszymi podsycanie nienawiści do innych ludów, plemion uzależnianie od narkotyków tatuowanie próby ucieczek

PRZYCZYNY

Przyczyny Konflikty wewnętrzne - drastyczny wzrost ich liczby oraz zmiana ich natury „nowe wojny”- zbrodnicze, odpolitycznione, prywatne, grabieżcze, brutalne „upadłe państwa” zatarcie granicy między cywilami a walczącymi rozkład więzi społecznych, negacja norm, autorytetów, brutalizacja stosunków międzyludzkich zmniejszenie liczby mężczyzn

Broń rozwój technologii wojskowych i wytwarzania broni coraz lżejsza, prostsza w użyciu coraz tańsza dostępność broni

Broń lekka 639 mln sztuk broni lekkiej produkcja się 8 mln sztuk broni lekkiej i 10-14 mld sztuk amunicji rocznie wartość globalnego legalnego handlu bronią lekką = 4 mld $; nielegalnego = 1$ czarny rynek handlu bronią

Broń 2000 – 798 mld $ na zbrojenia 2000 – 55 mld $ na pomoc rozwojową dla państw rozwijających się

AK-47 Kałasznikow 650 pocisków/minutę 70-100 mln sztuk

Przyczyny dzieci łatwiej zastraszyć, zmusić do posłuszeństwa psychiczna podatność na manipulację małe, zwinne, potrafią dojść do miejsc trudno dostępnych łatwiej „zastąpić” dziecko niż dorosłego „tanie” w utrzymaniu

Przyczyny grupy rebelianckie stają się realną siłą wykonują bardziej ryzykowne zadania, których dorosły, by się nie podjął nie czują strachu nie można ich skazać za zbrodnie

Przyczyny grupy ryzyka: demografia sieroty dzieci ulicy „dzieci bez imienia” uchodźcy demografia

„Woluntaryzm” możliwość zemsty ubóstwo, głód sieroctwo brak edukacji, pracy, perspektyw AIDS chęć poprawy sytuacji materialnej poczucie bezpieczeństwa możliwość zemsty

BRAK TOŻSAMOŚCI, SZUKANIE SWOJE MIEJSCA NA ŚWIECIE „Woluntaryzm” BRAK TOŻSAMOŚCI, SZUKANIE SWOJE MIEJSCA NA ŚWIECIE poczucie misji życiowej, kontroli swojego życia przysłużenie się idei fascynacja wojskiem, walką walka przeciwko uciskowi, o niepodległość szansa na swoisty sukces życiowy – możliwość awansu, zaistnienia w grupie, zdobycia szacunku szansa na doświadczenie swoistej przygody postawa, przykład rówieśników, przyjaciół

„Woluntaryzm” ucieczka od uciążliwej sytuacji rodzinnej, życiowej poczucie odpowiedzialności za rodzinę (płaci się rodzinie – Palestyna) podstępne obietnice przeświadczenie, że będą mogli w każdej chwili opuścić wojsko

OBOWIĄZKI

Obowiązki przenoszenie broni szpiegowanie służenie pilnowanie obozu ochranianie dowódców pełnienie roli przynęty seksualni niewolnicy posłańcy tragarze kucharze

Obowiązki podkładanie min, materiałów wybuchowych „rozminowywanie” pól minowych żywe tarcze „mali terroryści” - zamachowcy-samobójcy walka na pierwszej linii frontu bezwzględni mordercy – niezwykła okrutność

John Ochola, Ugandyjczyk, 25 lat

Dziewczynki żołnierze niewolnice seksualne bagażowa kucharka misje samobójcze (pozorowana ciąża) szpieg ciąża

Dziewczynki żołnierze

SKALA ZJAWISKA

Skala problemu 250-300 tys. dzieci żołnierzy najmłodszy – 5 lat, Uganda 40% wszystkich organizacji militarnych na świecie lata 90-te: śmierć ok. 2 mln dzieci; ok. 6-10 mln stało się inwalidami

EUROPA

AZJA ŚRODKOWA

AZJA POŁUDNIOWO-WSCHODNIA

AZJA POŁUDNIOWA

BLISKI WSCHÓD – AFRYKA PÓŁNOCNA

Sudan

AFRYKA ŚRODKOWA

LORD’S RESISTANCE ARMY - LRA Joseph Kony

Alice Auma (1956 – 2007) Ruch Ducha Świętego 1986-87

LRA

Wojna w Północnej Ugandzie od 1987 100 tys. zabitych 2 mln uchodźców 30 tys. porwanych dzieci przez LRA dziś 3 tys. małych żołnierzy w LRA lipiec 2005 – nakaz aresztowania wydany przez MTK sierpień 2006 – rozejm, wielokrotnie przedłużany porozumienie „Odpowiedzialność i Pojednanie”

AFRYKA WSCHODNIA

AFRYKA ZACHODNIA

AFRYKA POŁUDNIOWA

AMERYKA

Dziś – co najmniej 13 państw Burundi Czad Demokratyczna Republika Kongo Somalia Sudan Uganda Republika Środkowoafrykańska Afganistan Nepal Birma Sri Lanka Filipiny Kolumbia

KONSEKWENCJE

Konsekwencje Fizyczne Psychiczne (moralne) Społeczne

Schorzenia fizyczne śmierć kalectwo choroby, AIDS uzależnienie od narkotyków, alkoholu astenia choroby narządów ruchu, skóry, układu krążenia, oddechowego proces przedwczesnego starzenia się

Konsekwencje psychiczne zespół stresu pourazowego PTSD wspomnienia traumatycznych wydarzeń zaburzenia snu nadmierna czujność rozdrażnienie niepokój gniew poczucie winy nieufność strach depresja

Konsekwencje psychiczne zrujnowane dzieciństwo zniszczenie poczucia moralności zatarcie granicy między dobrem a złem małomówność, zamknięcie w sobie język przemocy i skłonność do niej problemy z funkcjonowaniem w społeczeństwie

Konsekwencje społeczne odrzucenie przez rodzinę wykluczenie ze społeczeństwa rozpad więzi społecznych i wartości brutalizacja stosunków międzyludzkich utracenie możliwości edukacji bezrobocie wzrost przestępczości zagrożenie dla stabilności politycznej pogłębianie zacofania cywilizacyjnego bomba z opóźnionym zapłonem

Konsekwencje społeczne Jan Paweł II - Orędzie na XXXII Światowy Dzień Pokoju 1999 Dzieci te, wyszkolone w zabijaniu i często przymuszane do zabijania, z pewnością napotkają ogromne trudności, gdy będą kiedyś chciały włączyć się w życie cywilnego społeczeństwa. Przerywa się ich edukację i nie rozwija ich zdolności do pracy; jakież konsekwencje będzie to miało dla ich przyszłości?

Inne „export dzieci żołnierzy” w teorii i praktyce (rozprzestrzenianie się zjawiska na ościenne terytoria) niestabilność w regionie problem dla dorosłych żołnierzy

PRAWO MIĘDZYNARODOWE A DZIECI ŻOŁNIERZE

Prawo międzynarodowe a dzieci żołnierze Konwencja o Prawach Dziecka - 1989 - art. 38 - dolna granica 15 lat Protokół Fakultatywny do Konwencji o Prawach Dziecka w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne - 2000 - podniesienie granicy do lat 18 - ochotnicze wstępowanie od lat 16 (4 warunki)

Prawo międzynarodowe a dzieci żołnierze I Protokół Dodatkowy do Konwencji Genewskich z 1949, dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych – 1977 II Protokół Dodatkowy do Konwencji Genewskich z 1949, dotyczący ochrony ofiar niemiędzynarodowych (wewnętrznych) konfliktów zbrojnych - 1977

Prawo międzynarodowe a dzieci żołnierze Konwencja nr 138 MOP dotycząca najniższego wieku dopuszczenia do zatrudnienia - 1973 zakaz zatrudniania dzieci poniżej 15 roku życia Konwencja Nr 182 MOP dotycząca zakazu i natychmiastowych działań na rzecz eliminowania najgorszych form pracy dzieci - 1999 przymusowe lub obowiązkowe rekrutowanie dzieci do udziału w konflikcie zbrojnym dzieci poniżej 18 roku życia

Prawo międzynarodowe a dzieci żołnierze Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego – 1998 werbowanie i używanie w działaniach zbrojnych = zbrodnia wojenna niewolnictwo seksualne = zbrodnia przeciwko ludzkości Afrykańska Karta Prawi Dobra Dziecka – 1999

Prawo międzynarodowe a dzieci żołnierze Rezolucje ONZ: 1261 (1999) 1314 (2000) 1379 (2001) 1460 (2003) 1539 (2004) 1612 (2005)

ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE

Organizacje międzynarodowe COALITION TO STOP THE USE OF CHILD SOLDIERS 1998 3 cele: zakończenie rekrutacji oraz wykorzystywania dzieci w konfliktach zbrojnych zabezpieczenie procesu demobilizacji dzieci żołnierzy promowanie ich reintegracji ze społeczeństwem

Organizacje międzynarodowe ONZ - Specjalny Przedstawiciel ONZ do Spraw Dzieci i Konfliktów Zbrojnych UNICEF Amnesty International (AI) Human Rights Watch (HRW) Defence for Children International (DCI) The NGO Group for the Convention on the Rights of the Child

Organizacje międzynarodowe Child Rights Information Network (CRIN) War Child UK Watchlist on Children and Armed Conflict Anti-Slavery Organisation Centre for Child Protection and Rescue Global Movement for Children Save the Children UK

SPOSOBY ZAPOBIEGANIA

Sposoby zapobiegania Krótkookresowe (doraźne) Długookresowe Systemowe (globalne)

Krótkookresowe (doraźne) zaprzestanie konfliktu (problem interwencji humanitarnej) rozbicie grup złapanie winnych rekrutacji demobilizacja dzieci ochrona ze strony państwa

Długookresowe zmniejszanie potencjału rekrutacji – pomoc dla potencjalnych dzieci żołnierzy: sierot, uchodźców, dzieci ulicy, „dzieci bez imienia” potępienie przez społeczność międzynarodową

12 lutego – Międzynarodowy Dzień Dzieci Żołnierzy Red Hand Day „Milion czerwonych dłoni przeciw wykorzystywaniu dzieci w wojnie” 2008/2009

Długookresowe przerwanie łańcucha zależności - wykorzystywanie dzieci ma być nieopłacalne (= sygnał ostrzegawczy dla innych) zlikwidowanie poczucia bezkarności - odpowiedzialność karna przed międzynarodowymi trybunałami zakazanie udzielania pomocy państwom, grupom wykorzystującym dzieci żołnierzy, zakaz jakichkolwiek powiązań z nimi zakaz handlu bronią z nimi

Długookresowe zakaz kontaktów handlowych (np. zakup diamentów) sankcje gospodarcze (zamrażanie kont bankowych) sankcje polityczne - nie legitymizowanie tych grup, państw i przywódców – ostracyzm międzynarodowy, izolacja wyeliminowanie możliwości wspierania tych grup przez inne organizacje

Systemowe problem globalny zapobieganie konfliktom międzynarodowym rozwój państw rozwijających się likwidacja ubóstwa, AIDS etc. przestrzeganie prawa międzynarodowego powszechne przyjęcie Protokołu Fakultatywnego istnienie podstawowych struktur państwowych umożliwiających urzędową rejestrację i dokumentację mieszkańców edukacja, rola rodziny zwiększanie świadomości, problem powszechności praw człowieka kontrola zbrojeń

Control Arms kampania „Broń kontrolowana” AI, Oxfam, IANSA „Kampania miliona twarzy” Traktat o handlu bronią Rezolucja ONZ – X 2006

Odpowiedzialność karna Specjalny Sąd dla Sierra Leone lipiec 2007 – AFRC Alex Tamba Brima – 50 lat Brima Mazzy Kamara – 45 lat Santigie Borbor Kanu – 50 lat październik 2007 – CDF Allieu Kondewa – 7 lat

Odpowiedzialność karna Międzynarodowy Trybunał Karny UGANDA: Joseph Kony, Okot Odhiambo, Dominic Ongwen, (Vincent Otti, Raska Lukwiya)

Odpowiedzialność karna DEMOKRATYCZNA REPUBLIKA KONGO: Thomas Lubanda Dyilo (1. proces przed MTK), Germain Katanga

Odpowiedzialność Ofiary czy sprawcy? – odpowiedzialność dzieci żołnierzy za swoje czyny

Zasady likwidacji zjawiska dzieci żołnierzy Zasady z Cape Town – 1997 Zasady Paryskie - 2007

DDR Disarmament = rozbrojenie Demobilization = demobilizacja Reintegration = reintegracja

Reintegracja specjalne ośrodki rehabilitacyjne próba przysposobienia do ponownego życia w społeczeństwie część ucieka i wraca do rebeliantów 1994 Liberia – organizacja Susukuu „Szkoła za broń” Giuseppe Berton, ksawerianin, Sierra Leone: najtrudniejsza rzecz to pomoc nieletnim znaleźć ponownie ich tożsamość

Ośrodki rehabilitacji i reintegracji Gulu, Uganda

Reintegracja Jan Paweł II - Orędzie na XXVII Światowy Dzień Pokoju 1994 Coraz więcej jest dzisiaj, niestety, chłopców i dziewcząt, a nawet dzieci, biorących czynny udział w konfliktach zbrojnych. […] Leży w interesie całego społeczeństwa, by ci młodzi ludzie odrzucili przemoc i weszli na drogę pokoju. Wymaga to jednak cierpliwej pracy wychowawczej, prowadzonej przez osoby, które szczerze wierzą w pokój…

Przykłady powrotu do życia China Keitetsi

Przykłady powrotu do życia Ishmael Beah

Przykłady powrotu do życia Ishmael Beah