Projekt „Podlaski SPIN-acz nauki i biznesu” współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1

Powiązanie nauki z biznesem na przykładzie spółek spin – out i spin – off Marcin Sobotka

Definicje Zgodnie z PO KL: Spółka spin-off to nowe przedsiębiorstwo, które zostało założone przez co najmniej jednego pracownika instytucji naukowej albo studenta bądź absolwenta w celu komercjalizacji innowacyjnych pomysłów lub technologii, zwykle zależne w pewien sposób ( organizacyjnie, formalno-prawnie, finansowo) od organizacji macierzystej. Spółka spin-out to nowe przedsiębiorstwo, które zostało założone przez co najmniej jednego pracownika instytucji naukowej albo studenta bądź absolwenta w celu komercjalizacji innowacyjnych pomysłów lub technologii, zwykle niezależne od organizacji macierzystej oraz posiadająca niezależne źródła finansowania.

Elementy wyróżniające spin-off: wśród założycieli są pracownicy instytucji naukowej/badawczej; podmiot bazuje na technologii przekazanej w formie licencji; podmiot taki został wsparty kapitałowo (w formie udziału we własności) przez sektor publiczny

Dwa oblicza uczelni: Model humboldtowski – uczelnia jako autonomiczna instytucja, Model oxbridge – model powiązany z rynkiem i prywatnym finansowaniem.

Przykłady sukcesów rynkowych: MIT Bose Gilette (1901)‏ Hewlett-Packard Intel Texas Instruments DEC Stanford University Cisco Systems Genentech Google Sun Microsystems Yahoo!

(w latach 2000- 2006 powstało więcej niż 5,800 takich firm)‏ Według Instytutu Kauffman The Foundation of Entrepreneurship Na świecie funkcjonuje ponad 25,800 przedsiębiorstw stworzonych przez absolwentów MIT (w latach 2000- 2006 powstało więcej niż 5,800 takich firm)‏ Firmy te zatrudniają około 3.3 miliona ludzi Przedsiębiorstwa te generują ponad 2 biliony USD przychodu Sumując obroty tych firm, byłaby to jedenasta największa gospodarka światowa 80% przedsiębiorstw tworzonych przez absolwentów MIT skutecznie prowadzi swoją działalność 80% firm powołanych przez inżynierów spoza środowiska MIT „znika” z rynku

Co zrobiono: Wdrożono systemy kształtowania postaw, świadomości i szkoleń w zakresie tworzenia kultury i wiedzy sprzyjającej realizacji projektów komercyjnych. Dostarczono bodźców w zakresie wspierania i budowania infrastruktury wspomagajacej komercjalizacje badań pod kątem potrzeb przemysłu. Zapewniono przedsiębiorstwom akademickim wsparcie finansowe w ramach różnych projektów wspomagających. Zbudowano mechanizmy umożliwiające komercjalizację wyników badań poprzez tworzenie firm spin-out, spin-off bądź licencjonowanie.

EWIDENCJA PRAC BADAWCZYCH Schemat działań EWIDENCJA PRAC BADAWCZYCH IDENTYFIKACJA DÓBR MOŻLIWYCH DO KOMERCJALIZACJI OCHRONA PRAWNA SPOSÓB KOMERCJALIZACJI Jeśli spin-off, spin-out USTALENIE ZASAD PODZIAŁU KORZYŚCI KOMERCJALIZACJA

Drogi komercjalizacji wiedzy naukowej sprzedaż technologii innemu podmiotowi, czyli przeniesienie prawa do jego biznesowego wykorzystania, udzielenie licencji innemu podmiotowi, czyli udostępnienie prawa do biznesowego wykorzystania wynalazku / technologii. założenie działalności gospodarczej, która będzie samodzielnie sprzedawała produkty lub świadczyła usługi, czyli założenie spółki typu spin-off lub spin-out.

Przykład: BTT AUTOMATYKA Klientami spółki są takie instytucje jak Marynarka Wojenna, Petrobaltic, Państwowa Straż Pożarna, Policja oraz firmy komercyjne z całego kraju, używające rozwiązań do regulacji prędkości silników elektrycznych. Zatrudnienie spółki wynosi 6 osób a roczne obroty sięgają 1,3 mln. zł.

Przykład: DWLKK-AVIACOM Spółka powstała na bazie doświadczenia pracowników naukowych Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej, którzy pracowali nad konstrukcjami ULS (ultralekkich szybowców i motoszybowców). Prace na Uczelni kończyły się jednak tylko opracowaniem prototypów, które nie były wdrażane do seryjnej produkcji. Podstawą działania firmy są obecnie zamówienia z sektora lotniczego, produkcja szybowca PW-5 oraz kompozytowych podzespołów do samolotu Wilga 2000. Spółka planuje wejście na rynek ultralekkich samolotów. Obroty DWLKK-Aviacom sięgają obecnie ok. 1 mln zł.

Przykład: PHARMENA Trzech naukowców z Politechniki Łódzkiej prowadziło prace nad zastosowaniem wybranych związków chemicznych jako potencjalnych leków. Odkryto nowe właściwości pewnej substancji (MNA+) - stwierdzono, że zastosowanie jej w formie maści powoduje osiągnięcie 70-100% skuteczności w leczeniu różnych schorzeń dermatologicznych. W obliczu braku zadowalającej oferty ze strony firm farmaceutycznych, naukowcy podjęli decyzję o uruchomieniu spółki, która miała skomercjalizować pomysł i doprowadzić do uruchomienia produkcji rynkowej. Ze względu na długą i kosztowną procedurę rejestracji leków, zdecydowano się na zastąpienie ich kosmetykami o działaniu leczniczym. Obroty spółki wynoszą około 3,5 mln zł.

Sektor spin-off w Polsce: - kilkadziesiąt przedsiębiorstw, - sektory wysokich technologii, - zatrudnienie poniżej 10 osób, - przychody 1-2 mln zł rocznie.

Czynniki warunkujące sukces spółki spin-off, spin-out: Mocny fundament naukowy, Dostępność środków finansowych, Zasoby wiedzy (zarówno technologicznej jak i biznesowej), Koncentracja na niszach rynkowych.

Podsumowanie Źródło przykładów: Piotr Tamowicz: Przedsiębiorczość akademicka. Spółki spin – off w Polsce. PARP W-wa, 2006.