EPOKA NAPOLEOŃSKA EPOKA NAPOLEOŃSKA

1795 Trzeci rozbiór Polski. Rzeczpospolita utraciła nie tylko terytorium, znikając tym samym z mapy Europy ale i głowę państwa - Stanisław August Poniatowski abdykował i wyjechał do Rosji. Z punktu widzenia prawa międzynarodowego przestała ona istnieć. Władcy mocarstw zaborczych zobowiązali się nie używać w swojej tytulaturze określenia Królestwo Polskie.

1799 W porewolucyjnej Francji władzę przejmuje Napoleon Bonaparte Pełnił funkcję konsula zaledwie do 1804 roku, kiedy koronował się na cesarza Francuzów.

Nie bez powodu okres jego rządów, trwający do 1815 roku nazywa się "epoką napoleońską" - w ciągu zaledwie szesnastu lat mapa Europy całkowicie się zmieniła. Cesarz swoimi podbojami, walkami toczonymi z I, II i III koalicją antyfrancuską całkowicie zburzył dotychczasowy ład panujący na kontynencie.

1805 Bitwa pod Austerlitz Napoleon pozbawił Austrię mocnej pozycji na arenie międzynarodowej, Franciszek musiał wyrazić zgodę na likwidację Rzeszy, w miejsce której utworzono Związek Reński, zależny od Napoleona. Bonaparte, poszerzając swoje wpływy, rozprzestrzeniał w Europie również ideę wolności, założenia utworzonego przez niego Kodeksu Cywilnego. Polacy w jego podbojach, bitwach toczonych z Austrią i Rosją widzieli szansę na uwolnienie się od zaborców

1806 Prusy przystąpiły do IV koalicji antyfrancuskiej. Wojska pruskie przekonane były o zwycięstwie swojego wyszkolonego wojska nad armią francuską. Przekonanie to jednak szybko okazało się złudne - Napoleon pokonał Prusy pod Jeną, a jego najwybitniejszy marszałek Davout rozbił ich drugą armię pod Auerstadt. Francuzi zajęli Berlin i przekroczyli Odrę. W 1806 roku, w październiku, wojska francuskie wkraczają na tereny zaboru pruskiego. Wówczas Józef Wybicki i gen. Jan Henryk Dąbrowski wydali odezwę "Wezwanie do powstania narodowego". Szybko ogłoszono pospolite ruszenie wśród szlachty oraz pobór rekrutów na wsiach. Zaczęto formować oddziały powstańcze pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego, gen. Zajączka i gen Dąbrowskiego, które rozbrajały garnizony pruskie i zajmowały miasta i twierdze. Polacy w końcu mieli szansę walki o swoją wolność, była to walka u boku Napoleona. Sam cesarz powiedział: "Obaczę, jeżeli Polacy godni są być narodem". Już niebawem znalazł potwierdzenie dla swoich słów.

1807 Naród stanął do walki i przyczynił się do zwycięstwa Napoleona. Po pokonaniu Prus pod Frydlandem w 1807 roku zawarty został pokój miedzy Francją a Rosją i Prusami w Tylży. Na jego mocy powstało Księstwo Warszawskie, utworzone z ziem II i III zaboru pruskiego bez okręgu białostockiego (przyłączonego do Rosji) a od 1809 przyłączona została Nowa Galicja. Napoleon oktrojował w Dreźnie konstytucję dla Księstwa. Stało się ono monarchią konstytucyjną z królem saskim Fryderykiem Augustem III na tronie.

Ostateczny upadek Napoleona Pasmo zwycięstw Napoleona zostało jednak przerwane. Po wyczerpującej wyprawie na Moskwę do sojuszu antyfrancuskiego przystąpiły Szwecja, Prusy i Austria, a na terenach włoskich i niemieckich wybuchły przeciwko niemu powstania. W 1813 Bonaparte odniósł klęskę pod Lipskiem , w tak zwanej bitwie narodów. Abdykował, zachowując tytuł cesarski, a następnie został zesłany na wyspę Elbę. Francja powróciła do granic z 1792 a na tron ponownie wstąpili Burbonowie. Napoleon wiedział jednak, że to nie koniec. Uciekł z Elby i wkroczył do Francji popierany przez większość społeczeństwa. Chciał ostatecznie rozgromić przeciwników. W rezultacie doszło do bitwy, która położyła kres epoce napoleońskiej. Rozegrała się ona pod Waterloo, w czerwcu 1815 r. Wojska francuskie odniosły klęskę. Bonaparte abdykował i oddał się w ręce Anglików. Został potraktowany jak zwykły więzień i zesłany na daleką wyspę św. Heleny, gdzie spędził resztę życia.

Ale czy koniec sprawy polskiej? W 1815 r. odbył się kongres wiedeński, który miał przywrócić ład europejski sprzed epoki napoleońskiej. Księstwo Warszawskie powstałe w wyniku działań Napoleona należało zlikwidować i przywrócić granice z 1795 roku, czyli trzeciego rozbioru. Tak się jednak nie stało. Cześć dyplomatów zdawała sobie sprawę z tego, że Polacy będą dążyć do odrodzenia swojego państwa i jeżeli nie otrzymają przynajmniej jego namiastki, należy się spodziewać kolejnych zbrojnych wystąpień przeciwko zaborcom. Tak powstało Królestwo Polskie, związane z Rosją unią personalną – car Rosji był automatycznie królem KP.

Polacy o Napoleonie Bitwa! gdzie? w której stronie? pytają młodzieńce, Chwytają broń, kobiety wznoszą w niebo ręce, Wszyscy pewni zwycięstwa, wołają ze łzami: „Bóg jest z Napoleonem, Napoleon z nami!” Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz „Przyszedł człowiek Zachodu, pobił naszych zaborców: Prusy, Austrię i Rosję, przegonił ich, i „na talerzu” podał nam wolność. Tak jak obiecał Sułkowskiemu, Dąbrowskiemu i innym. Po prostu dotrzymał słowa. I nigdy w historii, żaden człowiek, inny człowiek Zachodu, nie zrobił czegoś takiego dla Polaków.” Waldemar Łysiak