W KRAJACH EUROPEJSKICH BOŻE NARODZENIE W KRAJACH EUROPEJSKICH Opracowała Marta Kosik

Kraje Polska Niemcy Austria Francja Hiszpania Włochy Szwecja Wielka Brytania

Polska Święta Bożego Narodzenia poprzedza okres Adwentu, czas czuwania i przygotowań do świąt. Kilka dni przed świętami ubiera się choinkę. Święta rozpoczynają się 24 grudnia wigilią – uroczystą kolacją, do której zasiada się gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazda. Zaczyna się kolację od dzielenia się opłatkiem, czytaniem Ewangelii o narodzinach Jezusa i składania sobie życzeń. Powszechnie znanym zwyczajem jest zostawianie przy stole wolnego miejsca, kładzenia sianka pod obrusem. Kolacja wigilijna jest postna. Tradycyjne potrawy to: barszcz czerwony z uszkami, ryby, kapusta z grochem, pierogi z kapustą, paszteciki z grzybami, kluski z makiem i miodem, kompot z suszonych owoców. Po wieczerzy wigilijnej otwiera się prezenty, które znajdują się pod choinką, śpiewa się kolędy i uczestniczy we Mszy Św. – Pasterce odprawianej o północy. 25 i 26 grudnia w pierwszy i drugi dzień świąt przygotowuje się smaczne mięsa, pasztety ciasta, spotyka się na biesiadowaniu z rodzina, krewnymi. W czasie świąt dzieci przebrane za diabły, anioły, pasterzy obchodzą domy i śpiewają kolędy. Dostają za to drobne pieniądze i słodycze.

„Dzisiaj w Betlejem” wesoła nowina, że Panna czysta, że Panna czysta 1. Dzisiaj w Betlejem, dzisiaj w Betlejem wesoła nowina, że Panna czysta, że Panna czysta porodziła Syna. Ref. Chrystus się rodzi, nas oswobodzi, Anieli grają, króle witają, pasterze śpiewają, bydlęta klękają, cuda, cuda ogłaszają. 2. Maryja Panna Maryja Panna Dzieciątko piastuje, i Józef stary, i Józef stary Ono pielęgnuje. Ref. Chrystus się rodzi ... 3. Choć w stajeneczce, choć w stajeneczce Panna syna rodzi Przecież On wkrótce, przecież On wkrótce Ludzi oswobodzi Ref. Chrystus się rodzi ...

Niemcy Przygotowania do Świąt Bożego Narodzenia rozpoczyna się w Niemczech w pierwszą niedzielę adwentu. W większości mieszkań pojawiają się w tym dniu adwentowe wieńce z czterema świecami. W każdą niedzielę zapala się jedną świecę. Gdy palą się wszystkie znaczy, że przyszło Boże Narodzenie. Dzieci dostają adwentowe kalendarze w kształcie domku, każdego dnia mogą otworzyć jedno okienko, z którego wyjmują niespodziankę w postaci słodyczy. Udekorowana choinka to obowiązkowy wystrój każdego domu. To właśnie z Niemiec pochodzi zwyczaj strojenia choinki w bombki, świecidełka i łańcuchy. Święta obchodzi się tradycyjnie w gronie rodzinnym. Świętowanie rozpoczyna się 24 grudnia o godz. 18.W wigilijny wieczór podaje się na wieczerzę dania z ryb, sałatkę kartoflaną z kiełbasą. Dzieci otrzymują „kolorowy talerz” ze słodyczami i owocami. Życzenia składa się bez dzielenia się opłatkiem. Nie ma miejsca przy stole dla niespodziewanego gościa. Po posiłku rozpakowuje się prezenty, które przynosi Dzieciątko Jezus. W niemieckich kościołach nie ma tradycyjnej pasterki. Prawdziwe święta zaczynają się 25 grudnia. Na świąteczny obiad podaje się pieczoną gęś, kaczkę, dziczyznę. Najpopularniejsze ciasto to strucla z duża ilością bakalii. Stałym punktem Świąt Bożego Narodzenia jest muzykowanie i śpiewanie kolęd.

Austria W Austrii wiesza się przy oknach małe dzwoneczki, by mogły zadzwonić o godzinie siedemnastej. Jest to znak do rozpoczęcia jedzenia kolacji wigilijnej. W adwencie zapala się świece na wieńcach adwentowych. Na placach wielu miast i wsi stoją ogromne choinki, znany jest obyczaj przygotowywania szopki. Z Austrii pochodzi znana na całym świecie kolęda " Stalle Nacht, heilige nacht” – „ Cicha noc” Święty Mikołaj - przychodzi w towarzystwie diabłów, czyli Krampusów. Są to przebierańcy, którzy straszą nieposłuszne dzieci. W zależności od regionu, w Austrii kultywowane są różne tradycje wigilijnego stołu: karp, pieczona kaczka, ciasto: z mleka, mąki, soli, masła i miodu, pierniki, wino z korzeniami, gorące kasztany i pieczone migdały.

„Cicha noc” Pokój niesie ludziom wszem. A u żłóbka Matka Święta, 1. Cicha noc, święta noc, Pokój niesie ludziom wszem. A u żłóbka Matka Święta, Czuwa sama uśmiechnięta, Nad Dzieciątka snem, 2. Cicha noc, święta noc, Pastuszkowie od swych trzód, Biegną wielce zadziwieni, Za anielskim głosem pieni, Gdzie się spełnił cud, 3. Cicha noc, święta noc, Narodzony Boży Syn, Pan Wielkiego Majestatu, Niesie dziś całemu światu, Odkupienie win,

FRANCJA Święta we Francji obchodzone są 25 grudnia. We Francji nie ma wigilii. W wigilijną noc dzieci ustawiają swoje buty przy kominku wierząc, że Mikołaj (Père Noël) wypełni je prezentami. Dekoruje się domy używając ostrokrzewu, jemioły, dzikiego wina. Niektórzy dekorują drzwi świątecznymi niewielkimi wieńcami. Po uroczystej kolacji zostawia się na dworze płonące świeczki na wypadek gdyby przechodziła Matka Boża. Choinka zdobi mieszkanie tylko jeden dzień. Świąteczny obiad 25 grudnia składa się z ostryg, gęsiej lub kaczej wątróbki, łososia, białej kaszanki, indyczki nadziewanej kasztanami oraz ciasta w kształcie kawałka drewna.

Hiszpania Boże Narodzenie rozpoczyna się w Hiszpanii tradycyjnym losowaniem wielkiej loterii świątecznej – 22 grudnia Wigilię świętuje się razem z rodziną. Około 22 wszyscy siadają do uroczystej kolacji wigilijnej .Po kolacji wielu Hiszpanów idzie o północy na mszę zwaną „ misa del gallo” zwana mszą kogucią Dania wigilijne różnią się w zależności od regionu. W środkowej Hiszpanii może to być pieczone prosię lub jagnięcina, na południu najczęściej indyk, na wybrzeżu owoce morza i ryby. Symbolem świat w Hiszpanii jest turron- rodzaj chałwy, którą domownicy łamią się życząc sobie wszystkiego najlepszego. Na deser nie może zabraknąć szampana, marcepana i orzechów. W Hiszpanii istnieje tradycja ubierania choinki i świętego Mikołaja, ale najbardziej popularna jest szopka. Najhuczniej obchodzone w Hiszpanii jest Święto Trzech Króli, wtedy dzieci otrzymują prezenty od Trzech Króli. W zamian za podarki dzieci przygotowują im słodycze i kostki cukru dla wielbłądów Ciasteczka polvorones Chałwa - turrin

Włochy Włosi najbardziej uroczyście obchodzą dzień Bożego Narodzenia, niewielka wagę przywiązują do kolacji wigilijnej. Kolacja jest bardziej uroczysta niż na co dzień, spożywa się ja przy choince ale na stole nie ma tradycyjnych potraw. Jest to czas oczekiwania an pasterkę, na która wybiera się wiele rodzin. Włosi spędzają ten wieczór na Placu Świętego Piotra, gdzie około godz. 19 odsłaniana jest tradycyjna, ogromna szopka. Ma ona rozmiary budynku mieszkalnego, a postacie w niej umieszczone są naturalnej wielkości. 25 grudzień to dzień rodzinnych spotkań na wystawnym obiedzie. Danie główne to wielka sztuka pieczonego mięsa z pieczonymi ziemniakami oraz warzywami, potrawy faszerowne mięsem, szynką, serem tortellini, lasagna z sosem pomidorowym i mięsem wieprzowym, ciasto z bakaliami, posypane cukrem pudrem z dodatkiem czekolady, tort ryżowy W trakcie posiłku otwierane są prezenty. Dla dzieci święta trwają do 6 stycznia – do Trzech Króli. Tego dnia znów otrzymują prezenty – przynosi je Befana czyli czarownica na miotle.

Szwecja Boże Narodzenie w Szwecji zaczyna się 13 grudnia w dzień Św. Łucji. Miasta dekorowane są girlandami, kolorowymi łańcuchami, lampkami. Domy przystraja się krasnalami, aniołkami, świątecznymi wianuszkami z sosnowych lub borówkowych gałązek. Wigilię rozpoczyna się wcześnie ok.godz.15. Wigilia nie jest dniem postnym. Jada się wieprzowinę, pasztety z wątróbki, galaretki z wieprzowych nóżek, szynki. Na deser podaje się pudding ryżowy oraz cynamonowe ciasteczka i pierniki. Po kolacji domy odwiedza szwedzki Mikołaj – Jul Tamte, dzieci znajdują też prezenty w wiszących na kominkach skarpetach. Do skarpet przyczepia się karteczki z wierszykami, zagadką. Poprzednikiem Jul – Tamte był koziołek, który stukał do drzwi i szybko uciekał zanim ktoś go dostrzegł. O gwiazdkowych prezentach mówi się w Szwecji julklappar czyli „ bożonarodzeniowe pukanie” W każdym domu jest obowiązkowo choinka. Szwedzi wieszają na niej torebki z kolorowego papieru, napełnionego słodyczami. Boże Narodzenie jest traktowane jako święto rodzinne, spędzane w gronie najbliższych.

Wielka Brytania Anglicy nazywają Boże Narodzenie – Christmas. Świąteczne przygotowania zaczynają już w połowie listopada, kupując prezenty najbliższym. Brytyjczycy stroją domy w kolorach zieleni i czerwieni, zawieszają jemiołę, ubierają choinki przygotowują kartki świąteczne. Londyn jest ojczyzną pierwszych kartek świątecznych. W stolicy Londynie, gromadzą się tłumy ludzi wokół wielkiej choinki, gdzie występują chóry z różnych krajów śpiewając kolędy Nie obchodzi się tu Wigilii, a świąteczny posiłek spożywa się 25 grudnia około 5 po południu. Wtedy rodzina siada do stołu, na którym króluje indyk. Na deser podaje się pudding z suszonymi owocami placek z bakaliami i okrągłe babeczki z suszonymi owocami. Wcześniej o godzinie 15 wygłasza orędzie królowa. 25 grudnia rozpakowuje się prezenty przyniesione przez Santa Clausa. Znajduje się je w ogromnej pończosze lub skarpecie, którą wieszają w pokoju.